Δεν είναι μοναδικό ελληνικό φαινόμενο. Παντού στον κόσμο κατά την πασχαλινή περίοδο, η τηλεόραση γεμίζει παλιές ιστορικές ταινίες με θέματα από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Τις έχουμε δει δεκάδες φορές. Τα ξέρουμε όμως όλα για αυτές;
Για κάποιους τo Πάσχα είναι περίοδος κατάνυξης και νηστείας, για άλλους ημέρες κραιπάλης μέχρι σκασμού. Σε άλλους αρέσει να φεύγουν στην ύπαιθρο, άλλοι λατρεύουν την πόλη που ανοιξιάτικα αδειάζει. Για όλους όμως το Πάσχα είναι ταυτισμένο με τις ιστορικές ταινίες: «Μπεν Χουρ», «Quo Vadis», «Δέκα Εντολές» φυσικά το «Ιησούς από τη Ναζαρέτ», που είναι τηλεταινία, αλλά δεν υπάρχει Μεγάλη Εβδομάδα χωρίς αυτό.
Δεν είναι βέβαια μόνο ελληνική πατέντα. Το «Δέκα Εντολές» παιζόταν κάθε Πάσχα στο NBC από το 1973 ως το 1998. Οταν το 1999 οι υπεύθυνοι προγράμματος του καναλιού είπαν να μην το προβάλουν, ήταν αμέτρητα τα τηλεφωνήματα διαμαρτυρίας – μια παράδοση έσπαζε.
Ταινίες για την αρχαία Ρώμη, για τη σταύρωση του Ιησού, ιστορίες της Παλαιάς και της Καινής Διαθήκης που άφησαν εποχή στη μεγάλη οθόνη, έγιναν ταυτόσημες με το Πάσχα παντού, είναι σαν να τις ξέρουμε απ’ έξω κι ανακατωτά. Τα ξέρουμε όμως όλα για αυτές;
Ακολουθούν δέκα πράγματα τα οποία ίσως δεν ξέρατε.
1. Στον «Ιησού της Ναζαρέτ» (1977) ο Φράνκο Τζεφιρέλι ήταν φιλόδοξος: Είχε σκεφτεί να προσλάβει τον φρέσκο από την επιτυχία των «Νονών» Αλ Πατσίνο ή τον Ντάστιν Χόφμαν που μόλις είχε γυρίσει το «Ολοι οι Ανθρωποι του Προέδρου» για τον ρόλο του Ιησού. Ηθελε τον Ρόμπερτ Πάουελ στον ρόλο του Ιούδα. Αλλά τελικά η ιστορία γράφτηκε αλλιώς και ο Πάουελ έγινε ο αρχετυπικός Θεάνθρωπος της οθόνης. Ο Τζεφιρέλι ήθελε και τον Μαρσέλο Μαστρογιάνι για τον ρόλο του Πόντιου Πιλάτου, αλλά δεν τα βρήκαν στα χρήματα. Τελικά είπε ότι o Ροντ Στάιγκερ ήταν ένας «τέλειος Πιλάτος». Και όντως ήταν.
2. Στον «Βασιλιά των Βασιλέων» (1961) του Νίκολας Ρέι, τον πρωταγωνιστικό ρόλο είχε ο γόης Τζέφρι Χάντερ – ήταν ίσως εκείνος που περίπτωσή του παρέπεμψε σε μια ιδιότυπη κατάρα για τους ηθοποιούς που υποδύθηκαν τον Θεάνθρωπο. Ο Χάντερ ήταν 33 ετών όταν επελέγη για τον ρόλο. Μετά την ταινία η καριέρα του πήρε την κατιούσα. Πέθανε από εγκεφαλικό επεισόδιο σε ηλικία 42 ετών το 1969…
3. Στην πρεμιέρα του «Σαμψών και Δαλιδά» (1949) ο σκηνοθέτης Σεσίλ Μπ. ΝτεΜίλ, ρώτησε τον Γκράουτσο Μαρξ πώς του φάνηκε το φιλμ. «Υπάρχει μόνο ένα πρόβλημα Σι Μπι» του απάντησε ο πάντα χιουμορίστας Γκράουτσο. «Δεν μπορώ να συγκρατήσω κάποια εικόνα μιας ταινίας, στην οποία τα στήθη του πρωταγωνιστή είναι μεγαλύτερα από της πρωταγωνίστριας». Πρωταγωνιστής ήταν ο Βίκτορ Ματσιούρ και πρωταγωνίστρια η Χέντι Λαμάρ.
4. Στο «Δέκα Εντολές» (1956) του Σεσίλ Μπ. ΝτεΜίλ χρησιμοποιήθηκαν περισσότεροι από 14.000 κομπάρσοι και 15.000 ζώα. Ενας από τους κομπάρσους ήταν ο Ρόμπερτ Βον (ο μόνος που ζει από τους επτά του θρυλικού γουέστερν «Οι Επτά Ηταν Υπέροχοι») που έκανε το ντεμπούτο του στο σινεμά.
5. Στον «Σπάρτακο» (1960) του Στάνλεϊ Κιούμπρικ έκανε το ντεμπούτο του ο Τζορτζ Κένεντι, o οποίος δεν αναφέρεται στους τίτλους τέλους. Ωστόσο είχε ατάκα καθώς ήταν ένας από τους στρατιώτες που προς το τέλος φωνάζουν «Εγώ είμαι ο Σπάρτακος!» προσπαθώντας να σώσουν τον ηγέτη τους. Οκτώ χρόνια μετά το άσημο πέρασμά του, ο Κένεντι διάσημος πια, τιμήθηκε και με Οσκαρ.
6. Στο «Βαραββάς» (1961) με πρωταγωνιστή τον Αντονι Κουίν, ο σκηνοθέτης Ρίτσαρντ Φλέισερ καθυστέρησε τα γυρίσματα προκειμένου η σκηνή της σταύρωσης να συμπέσει με πραγματική έκλειψη ηλίου, τον Φεβρουάριο εκείνης της χρονιάς, και το φως να είναι πραγματικά απόκοσμο. Ο ρόλος του Ιησού στην ταινία είναι μικρός. Τον έπαιζε ο Ρόι Μαγκάνο, αδελφός της Σιλβάνα Μαγκάνο.
7. Μετά την πρεμιέρα του «Χιτών» (1953) οι κριτικοί κατέθαψαν τον πρωταγωνιστή Ρίτσαρντ Μπάρτον γράφοντας ότι είναι ανέκφραστος και «άψυχος», ρετσινιά που δεν μπόρεσε εύκολα να ξεπεράσει. Ο Μπάρτον σιχαινόταν τόσο που έκανε το φιλμ, που απέρριψε το συμβόλαιο που του προσέφερε μετά η 20th Century Fox.
8. Το «Quo Vadis» (1951) εκτός από ταινία που έσωσε την MGM από τη χρεοκοπία, ήταν και το ντεμπούτο στο σινεμά του Κάρλο Πεντέρσολι. Ποιος είναι αυτός; Μα ο δημοφιλής Μπαντ Σπένσερ, που στα νιάτα του ήταν κολυμβητής, πολύ πιο αδύνατος και χάρη στο στιβαρό παρουσιαστικό του και στο γεγονός ότι ήταν Ιταλός – μην ξεχνάμε ότι τα γυρίσματα έγιναν στην Τσινετσιτά -, επιλέχθηκε για τον – χωρίς ατάκα – ρόλο ενός από τους σωματοφύλακες του Νέρωνα/Πίτερ Ουστίνοφ.
9. Τις ημέρες που ο Γουίλιαμ Γουάιλερ γύριζε το «Μπεν Χουρ» (1959) καταλαμβάνοντας το μεγαλύτερο μέρος της Τσινετσιτά, σε μια γωνιά των φημισμένων στούντιο της Ρώμης, ο Φεντερίκο Φελίνι γύριζε το «Dolce Vita».
10. «Η Ωραιότερη Ιστορία του Κόσμου» (1965), του Τζορτζ Στίβενς δεν ήταν και τόσο ωραία. Μια χιονοθύελλα – κάτι που δεν είχε συμβεί στην Αριζόνα, όπου γυρίστηκε το φιλμ, για πολλές δεκαετίες – κατέθαψε το σκηνικό της Ιερουσαλήμ. Η ταινία ήταν η τελευταία των ηθοποιών Κλοντ Ρέινς (διάσημος από την «Καζαμπλάνκα») ο οποίος έπαιξε τον Ηρώδη και πέθανε δύο χρόνια αργότερα και του Τζόζεφ Σίλντκροτ που υποδύθηκε τον Νικόδημο και πέθανε πριν από την πρεμιέρα του φιλμ. Στη διάρκεια των γυρισμάτων πέθανε ο δύο φορές βραβευμένος με Οσκαρ διευθυντής φωτογραφίας Γουίλιαμ Σ. Μέλορ. H ταινία κόστισε 20 εκατ. δολάρια – μετά βίας έβγαλε τα λεφτά της. Αλλά πάλι, αυτή ταινία παίζεται περισσότερο τα Χριστούγεννα… Χα!
