Image by user14908974 on Freepik
«Η τροφή να είναι το φάρμακό σου και το φάρμακό σου να είναι η τροφή σου» είχε πει ο Ιπποκράτης!!
Κι όμως, ενώ έχουμε μια πληθώρα υγιεινών τροφών στη διάθεσή μας που θα μας βοηθήσουν να διατηρήσουμε τον οργανισμό μας υγιή και παράλληλα θα μας προσφέρουν γευστική απόλαυση, δυστυχώς επιλέγουμε να αγνοούμε το πρώτο κομμάτι και επικεντρωνόμαστε λανθασμένα μόνο στο δεύτερο.
Οι «λευκές τροφές - εχθροί» για τον οργανισμό μας έχουν δικαίως απασχολήσει την ιατρική και την διατροφολογική κοινότητα εδώ και δεκαετίες, που πλέον έχουν οδηγηθεί σε ασφαλή συμπεράσματα για το μεγάλο κακό που προκαλούν στην υγεία μας.
Πόσο εύκολο όμως να τις αποκλείσουμε τελείως από τη διατροφή μας; Πώς μπορούμε να φάμε το φαγητό μας χωρίς αλάτι ή ένα γλυκό χωρίς ζάχαρη; Κι όμως τα πράγματα δεν είναι τόσο τραγικά…
Υπάρχουν υγιεινά υποκατάστατα των «λευκών τροφών», που μπορούμε να εντάξουμε στο διαιτολόγιό μας και να καταφέρουμε να διατηρήσουμε τη νοστιμιά, αφαιρώντας όμως το «δηλητήριο» από την τροφή μας!
Επιτραπέζιο αλάτι
Συνήθως μιλάμε για το απλό αλάτι, όμως όπως υπάρχει λευκή και καστανή ζάχαρη, έτσι και το αλάτι διακρίνεται σε ραφιναρισμένο και σε φυσικό.
Το ραφιναρισμένο αλάτι είναι γνωστό ως επιτραπέζιο αλάτι, το οποίο είναι απλώς το χλωριούχο νάτριο που έχει υποστεί επεξεργασία. Με αυτόν τον τρόπο απομακρύνεται η οποιαδήποτε θρεπτική ουσία. Επίσης, συχνά περιέχει πρόσθετα για να μην δημιουργούνται αντισυσσωματικές ουσίες.
Αντίστοιχα, το επιτραπέζιο αλάτι είναι χωρίς καμία αμφιβολία μια ανθυγιεινή επιλογή για τη διατροφή μας. Επίσης, η συχνή του χρήση μπορεί να προκαλέσει προβλήματα στον οργανισμό μας.
Μπορούμε επομένως να επιλέγουμε φυσικά θαλασσινά αλάτια, που περιέχουν βιταμίνες και μέταλλα, επειδή δεν έχουν υποστεί επεξεργασία.
Επεξεργασμένο αλεύρι
Το επεξεργασμένο αλεύρι μπορεί να προκαλέσει δυσκοιλιότητα, να αυξήσει την κατακράτηση υγρών στο σώμα μας και να συνεισφέρει στην αύξηση του σωματικού μας βάρους. Αποτελεί, επίσης, παράγοντα κινδύνου για καρκίνο του παχέος εντέρου, επειδή το παχύ έντερο χρειάζεται πολλές ίνες για να παραμείνει υγιές.
Στην κατηγορία αυτή ,των επεξεργασμένων τροφίμων, δεν ανήκουν μόνο τα δημητριακά και το αλεύρι, αλλά και όλα τα προϊόντα που προέρχονται από αυτά και περιλαμβάνονται συνήθως στην καθημερινή διατροφή μας: ζυμαρικά, ψωμιά, γλυκά, κέικ, μπισκότα και άλλα.
Θα μπορούσαμε λοιπόν να αντικαταστήσουμε το λευκό αλεύρι με αλεύρι ολικής άλεσης. Το αλεύρι ολικής περιέχει όλες τις βιταμίνες, ανόργανα άλατα, πρωτεΐνες και φυτικές ίνες που έχει το σιτάρι. Επίσης, μπορούμε να αντικαταστήσουμε το λευκό ψωμί με ψωμί ολικής αλέσεως, ενώ μπορούμε να κάνουμε το ίδιο αντίστοιχα και με τα ζυμαρικά και το ρύζι.
Τα άτομα που επιλέγουν τα προϊόντα ολικής έχει αποδειχθεί ότι έχουν χαμηλότερη πίεση αίματος και μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης διαβήτη. Είναι μια απλή αλλαγή που μπορεί να δώσει σημαντικά οφέλη!
Photo by Mick Haupt on Unsplash
Λευκή ζάχαρη
Αρχικά, αξίζει να επισημάνουμε πως η λευκή ζάχαρη δεν μας εξασφαλίζει καμία θρεπτική ουσία. Περιέχει κενές θερμίδες, που συμβάλουν στην αύξηση του βάρους και αποτελεί παράγοντα κινδύνου για την ανάπτυξη προβλημάτων υγείας που σχετίζονται με τη διατροφή, με κύριο πρωταγωνιστή τον σακχαρώδη διαβήτη τύπου 2.
Μπορεί, επίσης, να προκαλέσεις φθορές στα δόντια μας, καθώς εισχωρώντας στην κυκλοφορία του αίματος, η οξύτητα της λευκής ζάχαρης μπορεί να μειώσει την απορρόφηση μετάλλων, όπως το ασβέστιο.
Δεν είναι όμως απαραίτητο να αφαιρέσουμε εντελώς τη ζάχαρη από τη διατροφή μας. Μπορούμε να την αντικαταστήσουμε με υποκατάστατα καστανής ζάχαρης, μελάσα ή φυσικά σιρόπια φρούτων.
Η μελάσα περιέχει κάποιες από τις βιταμίνες του συμπλέγματος Β και κάποια μικροθρεπτικά συστατικά όπως το ασβέστιο, ο σίδηρος και το μαγνήσιο. Ωστόσο, οι συγκεντρώσεις της είναι σε πολύ μικρό βαθμό.
Αν καταναλώναμε 1 kg καστανή ζάχαρη, η οποία θα περιείχε 100 γραμμάρια μελάσα, η θρεπτική της αξία θα ήταν υπολογίσιμη. Γενικότερα, στις ποσότητες που καταναλώνεται η ζάχαρη (5-50 γραμμάρια) η ποσότητα της μελάσας είναι πολύ μικρή.
Μαργαρίνη
Το βούτυρο αποτελεί μια φυσική τροφή που παράγεται από αγελαδινό γάλα. Η μαργαρίνη αντίθετα αποτελεί ένα τεχνητό προϊόν των τελευταίων δεκαετιών, το οποίο βασίζεται σε φυτικά έλαια αμφίβολης ποιότητας. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι έχουν περάσει από διάφορες διαδικασίες επεξεργασίας για να αποκτήσουν στερεή υφή και πιο κίτρινο χρώμα, για προσθήκη γεύσης και για τη διατήρησή τους για αρκετό διάστημα.
Επίσης , οι βιταμίνες που αναγράφεται ότι περιέχει η μαργαρίνη προστίθενται τεχνητά. Η μαργαρίνη περιέχει επίσης περισσότερες θερμίδες από το βούτυρο καθώς και τρανς λιπαρά. Τα τρανς λιπαρά, όπως γνωρίζουμε, είναι ιδιαίτερα επιβλαβή για το σώμα, ενώ έχουν, επίσης, συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρδιακής νόσου.
Αν και η μαργαρίνη δεν περιέχει χοληστερίνη λόγω της φυτικής της βάσης, το βέβαιο είναι ότι τα τρανς λιπαρά προκαλούν αύξηση στα επίπεδα της κακής χοληστερίνης στον οργανισμό. Η μαργαρίνη είναι και αυτή από τις χημικά επεξεργασμένες λευκές τροφές που επηρεάζουν αρνητικά την υγεία μας.
Ολοκληρώνοντας λοιπόν, οι τροφές που καταναλώνουμε κάνουν τη διαφορά, όταν πρόκειται για την υγεία μας. Η υγιεινή διατροφή μπορεί, όχι μόνο να μειώσει τις επιπτώσεις πολλών παθήσεων, αλλά και να ενισχύσει τον οργανισμό μας απέναντι σε μελλοντικούς κινδύνους.
Κάθε διατροφολόγος θα σας συμβουλεύσει πως ένα από τα πιο σημαντικά βήματα για την υιοθέτηση ενός πιο υγιεινού τρόπου ζωής είναι να εισάγουμε αρκετές φυτικές ίνες έναντι επεξεργασμένων τροφίμων στα γεύματά μας. Αυτό δεν απαιτεί κάποια σημαντική αλλαγή στις συνήθειές μας, ούτε οποιοδήποτε συμπλήρωμα. Τι πιο απλό από το να αποφύγουμε τα “λευκά δηλητήρια” αντικαθιστώντας τα με υγιεινά ισοδύναμά τους!!
Παπαχριστοπούλου Βασιλική
Διαιτολόγος - Διατροφολόγος
