Γράφει η Θεώνη Ρωμαίου
Η βία κατά των γυναικών, «έμφυλη βία» όπως ορίζεται, είναι ίσως η πιο επαίσχυντη παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Είναι κάθε πράξη που δέχονται οι γυναίκες λόγω του φύλου τους, η οποία έχει ή είναι πιθανό να έχει ως αποτέλεσμα τη σωματική, σεξουαλική, ψυχολογική βλάβη ή πόνο για τις γυναίκες.
Επίσης, έμφυλη βία αποτελούν και οι απειλές για τις παραπάνω ενέργειες όπως και οι εξαναγκασμοί και η αυθαίρετη στέρηση της ελευθερίας των γυναικών, είτε συμβαίνουν στη δημόσια, είτε στην ιδιωτική ζωή.
Πρόκειται για φαινόμενο διαδεδομένο σε όλες τις κοινωνίες και σε όλες τις κοινωνικές τάξεις, ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης, το βαθμό πολιτικής σταθερότητας ή τη θρησκεία.
Δεν κάνει διαχωρισμό μεταξύ συνόρων, πολιτισμών ή πλούτου και όσο συνεχίζεται, δεν μπορούμε να ισχυριζόμαστε ότι κάνουμε ουσιαστική πρόοδο προς την ισότητα, την ανάπτυξη και την ειρήνη.
H βία κατά των γυναικών είναι σημαντική αιτία θανάτου και αναπηρίας για τις γυναίκες 16-44 ετών και τόσο σοβαρή αιτία θανάτου και ανικανότητας μεταξύ των γυναικών αναπαραγωγικής ηλικίας όσο ο καρκίνος.
Image by Freepik
Ενδοοικογενειακή βία
Η ενδοοικογενειακή βία ασκείται από τον σύζυγο/σύντροφο και είναι η συχνότερη μορφή βίας κατά των γυναικών, αλλά και η λιγότερο αναγνωρίσιμη, καθώς προέρχεται από το αγαπημένο πρόσωπο και καλλιεργείται σταδιακά.
Η ενδοοικογενειακή βία δεν αποτελεί ιδιωτική υπόθεση, είναι ποινικό αδίκημα. Ο νόμος 3500/2006, για την αντιμετώπισή της καθώς και το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο παρέχουν αυξημένη προστασία σε όλα τα μέλη της οικογένειας, σε πλαίσιο γάμου ή και συγκατοίκησης, εξασφαλίζοντας σε όλους το δικαίωμα σε μια συμβίωση που σέβεται την αυτοδιάθεση, την ελευθερία και την αξιοπρέπειά τους.
Ο βιασμός καθώς και άλλα εγκλήματα κατά της γενετήσιας ζωής και αξιοπρέπειας τιμωρούνται, ακόμη και όταν τελούνται μεταξύ συζύγων.
Τα εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας διώκονται αυτεπάγγελτα και σε περίπτωση καταγγελίας, η αστυνομία υποχρεούται να συλλάβει τον βίαιο δράστη.
Για την υποβολή μήνυσης για έγκλημα ενδοοικογενειακής βίας δεν απαιτείται παράβολο.
Image by Freepik
Τα ανήλικα μέλη μιας οικογένειας αντιμετωπίζονται ως θύματα, ακόμη και όταν η βία δεν στρέφεται άμεσα εναντίον τους, αλλά ασκείται παρουσία τους.
Τα θύματα ενδοοικογενειακής βίας δικαιούνται να ζητήσουν από το δικαστήριο να απομακρύνει άμεσα τον δράστη από την οικία τους και να του απαγορεύσει να πλησιάζει τον χώρο διαμονής ή/και εργασίας τους.
Άλλες μορφές έμφυλης βίας
Η βία που εκδηλώνεται με σεξουαλική κακοποίηση, με σεξουαλικό καταναγκασμό των γυναικών σε πρακτικές που δεν επιθυμούν και τις βιώνουν ως εξευτελιστικές και με βιασμό.
Η σεξουαλική παρενόχληση στην εργασία, η συνεχιζόμενη δηλαδή ανεπιθύμητη συμπεριφορά (πράξεων, σχολίων ή αστεϊσμών) που παραβιάζει την αξιοπρέπεια της γυναίκας και της δημιουργεί ανασφάλεια, αμηχανία, άγχος και ντροπή.
Το trafficking/σωματεμπορία, η ειδεχθέστερη μορφή βίας κατά των γυναικών, είναι ο καταναγκασμός τους με βίαιες μεθόδους άγριας σωματικής και ψυχολογικής βίας για την εντατική σεξουαλική τους εκμετάλλευση και την απόλυτη υπαγωγή της ζωής και της ελευθερίας τους στην εξουσία του μαστροπού – διακινητή.
Πώς συμβάλλει η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων στην εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών;
Η Γενική Γραμματεία Ισότητας των Φύλων, ως αρμόδιος κυβερνητικός φορέας, σχεδίασε και υλοποιεί το «Εθνικό πρόγραμμα για την πρόληψη και την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών», το οποίο αποτελεί το πρώτο ολοκληρωμένο και συγκροτημένο πρόγραμμα δράσης σε εθνικό επίπεδο για την καταπολέμηση της έμφυλης βίας.
Για πρώτη φορά δημιουργήθηκε και λειτουργεί ένα ολοκληρωμένο δίκτυο 62 δομών σε όλη τη χώρα για την πρόληψη και αντιμετώπιση όλων των μορφών βίας κατά των γυναικών.
Το δίκτυο περιλαμβάνει την 24ωρη τηλεφωνική γραμμή SOS 15900, κέντρα συμβουλευτικής και 21 ξενώνες φιλοξενίας γυναικών θυμάτων βίας.
Οι παρεχόμενες υπηρεσίες του δικτύου απευθύνονται και σε γυναίκες θύματα πολλαπλών διακρίσεων (πρόσφυγες, μονογονείς, κλπ) και περιλαμβάνουν και εργασιακή συμβουλευτική.
Image by rawpixel.com on Freepik
Γιατί να επισκεφθείς ένα Κέντρο Συμβουλευτικής Γυναικών;
Στα κέντρα Συμβουλευτικής Γυναικών παρέχονται ΔΩΡΕΑΝ οι εξής υπηρεσίες για την εξάλειψη της βίας κατά των γυναικών:
- Ψυχοκοινωνική στήριξη (εξειδικευμένη συμβουλευτική σε θύματα βίας)
- Νομική συμβουλευτική και πληροφόρηση για τα δικαιώματά σου, τη σχετική νομοθεσία και τις απαιτούμενες διαδικασίες (υποβολή καταγγελίας, μήνυσης, κλπ)
- Νομική βοήθεια σε συνεργασία με τους κατά τόπους Δικηγορικούς Συλλόγους
- Συμβουλευτική απασχόλησης και προώθησης στην αγορά εργασίας, σε συνεργασία με άλλους φορείς (ΟΑΕΔ, κοινωνικές υπηρεσίες δήμων, κέντρα προώθησης στην απασχόληση, κλπ)
- Συμβουλευτική σεξουαλικής και αναπαραγωγικής υγείας
- Υπηρεσίες παραπομπής σε ξενώνες, στις αστυνομικές και εισαγγελικές αρχές, στο δικαστήριο, σε νοσοκομεία ή κέντρα υγείας, σε φορείς κοινωνικής πολιτικής, σε φορείς απασχόλησης, σε φορείς φύλαξης και υποστήριξης παιδιών
Σκοπός των υπηρεσιών αυτών είναι η ενδυνάμωση των γυναικών, η επανάκτηση της αυτοεκτίμησής τους και η ενθάρρυνση να «σπάσουν» τη σιωπή τους, ώστε να αναλάβουν την ευθύνη της επαγγελματικής, προσωπικής και οικογενειακής τους ζωής και να πάρουν οι ίδιες τις καλύτερες αποφάσεις για το μέλλον τους.
Όλα τα Συμβουλευτικά Κέντρα Γυναικών στελεχώνονται από επιστημονικό προσωπικό, εξειδικευμένο στην συμβουλευτική γυναικών (ψυχολόγους, κοινωνιολόγους, κοινωνικούς λειτουργούς και νομικούς) και φυσικά όλες οι παρεχόμενες υπηρεσίες καλύπτονται από το απόρρητο της συμβουλευτικής.
Το Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών του Δήμου Πύργου ξεκίνησε τη λειτουργία του τον Σεπτέμβριο του 2013 και έχει δεχτεί έως σήμερα πάνω από 420 γυναίκες.
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Ο Θοδωρής Γιαννόπουλος, Κοινωνιολόγος και Σύμβουλος υποδοχής του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Δήμου Πύργου, δήλωσε στο ilialive.gr:
«Πρώτα οι γυναίκες μιλάνε μ’ εμένα. Ακούω τι έχουν να πουν, ποιο είναι το πρόβλημά τους, έτσι ώστε να αξιολογήσουμε σε ποια κατηγορία ανήκουν και να εξετάσουμε τους τρόπους που μπορούμε να τις βοηθήσουμε. Φυσικά τηρούνται πάντα οι κανόνες του απορρήτου.
Στη συνέχεια, και πριν την παραπομπή σε κοινωνικό λειτουργό, ψυχολόγο και νομικό, τους εξηγώ λεπτομερώς όλες τις παρεχόμενες υπηρεσίες του Κέντρου Συμβουλευτικής Γυναικών του Δήμου Πύργου: ψυχολογική, κοινωνική, νομική υποστήριξη, συμβουλευτική, παραπομπή σε ξενώνες φιλοξενίας και εργασιακή συμβουλευτική.
Η νομική υποστήριξη, προς το παρόν, παρέχεται σε συνεργασία με νομικό από την Πάτρα. Ίσως την επόμενη προγραμματική περίοδο να υπάρξει δυνατότητα να έχουμε δικό μας.
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Εδώ έρχονται γυναίκες που είναι θύματα γενικότερα της έμφυλης βίας. Δηλαδή έρχονται θύματα ενδοοικογενειακής βίας, βιασμού, σεξουαλικής παρενόχλησης και όλων των σύγχρονων μορφών βίας που υφίστανται οι γυναίκες.
Δεχόμαστε και γυναίκες που υφίστανται πολλαπλές διακρίσεις κοινωνικά: ΑΜΕΑ, μονογονείς, άνεργες, μετανάστες, πρόσφυγες, όπου και σ’ αυτές παρέχονται όλες μας οι υπηρεσίες.
Μια γυναίκα που βρίσκεται σε ανάγκη μπορεί να καλέσει στην 24ωρη γραμμή SOS 15900 που, ότι ώρα και να πάρουν, θα τους παραπέμψουν σ’ εμάς.
Η διεύθυνσή μας είναι Γυμν. Δούκα & Ξάνθου στον Πύργο και το ωράριό μας είναι 8:00-16:00.
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Οι γυναίκες που αντιμετωπίζουν τέτοια προβλήματα, είτε οι ίδιες είτε κάποια γνωστή τους, πρέπει να προσπαθήσουν να κάνουν το πρώτο βήμα και να έρθουν σ’ εμάς. Γιατί το να αναγνωρίσουν το πρόβλημα, τη θυματοποίησή τους, και να κάνουν το πρώτο βήμα είναι η μισή λύση του προβλήματος».
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Ο Παναγιώτης Γεωργακόπουλος, Ψυχολόγος και Υπεύθυνος του Συμβουλευτικού Κέντρου Γυναικών Δήμου Πύργου, δήλωσε στο ilialive.gr:
«Δεν είναι εύκολο να αντιληφθούμε ότι είμαστε σε μια κακοποιητική σχέση. Το πρώτο βήμα για τη λύση του προβλήματος είναι να το αναγνωρίσουμε.
Βία είναι κάθε πράξη που αποσκοπεί στην πρόκληση σωματικής, ψυχολογικής ή σεξουαλικής βλάβης ή/και πόνου. Η ενδοοικογενειακή βία συμβαίνει μεταξύ ερωτικών συντρόφων, καθώς και μέσα στην οικογένεια, και κύριο συστατικό της είναι ο φόβος.
Βασίζεται στην επιβολή δύναμης και στην άσκηση ελέγχου από τον σύντροφο ή τον σύζυγο και συχνά χειροτερεύει με το πέρασμα του χρόνου. Η άσκηση βίας και η κακοποίηση αποτελούν παραβίαση των ανθρωπίνων δικαιωμάτων. Στη χώρα μας αναγνωρίζονται ως εγκλήματα και τιμωρούνται βάσει του νόμου 3500/2006.
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Η βία στη σχέση ή στην οικογένεια συνήθως κλιμακώνεται με το πέρασμα του χρόνου, τόσο σε συχνότητα όσο και σε σοβαρότητα. Δεν εκδηλώνεται ως μεμονωμένο περιστατικό ή κάτι που συμβαίνει μόνο μια φορά. Επαναλαμβάνεται και έχει τρεις φάσεις: δημιουργία έντασης – έκρηξη – περίοδος συμφιλίωσης. Ο επονομαζόμενος και «Κύκλος της βίας».
Οι βίαιοι άντρες μπορεί να είναι κάθε εκπαιδευτικού, μορφωτικού, οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, κλπ. Η βίαιη συμπεριφορά τους δεν οφείλεται αναγκαστικά σε αποτυχίες στην επαγγελματική τους ζωή, σε ψυχικές διαταραχές ή σε εξαρτήσεις από ουσίες και αλκοόλ.
Από την άλλη μεριά, οι κακοποιημένες γυναίκες μπορούν επίσης να είναι κάθε εκπαιδευτικού, μορφωτικού, οικονομικού και κοινωνικού επιπέδου, ανεξάρτητα από την εθνικότητα, τη φυλή, τη θρησκεία, κλπ. Τουλάχιστον 1 στις 3 γυναίκες αντιμετωπίζει, κάποια στιγμή στη ζωή της, σωματική, ψυχολογική ή σεξουαλική βία από κάποιο σύντροφο.
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Υπάρχουν συγκεκριμένες συμπεριφορές που συχνά αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια. Η συστηματική και επαναλαμβανόμενη εκδήλωσή τους, όμως, αποτελεί ένδειξη κακοποιητικής σχέσης και οι γυναίκες-θύματα θα πρέπει να αναγνωρίσουν έγκαιρα το πρόβλημα, να «σπάσουν τη σιωπή» και να ζητήσουν βοήθεια».
Αναγνώρισε τα σημάδια:
- Φοβάσαι τον σύντροφό σου; Αλλάζεις τον τρόπο που συμπεριφέρεσαι από φόβο;
- Σε ζηλεύει παθολογικά; Είναι υπερβολικά κτητικός;
- Θέλει να ξέρει ανά πάσα στιγμή που είσαι και τι κάνεις;
- Θέλει να περνάς όλο τον ελεύθερο χρόνο σου μαζί του;
- Ζηλεύει τα παιδιά σου, τους συγγενείς, τους φίλους ή τους συναδέλφους σου;
- Σε απομονώνει από την οικογένεια και τους φίλους σου και δεν σου επιτρέπει να έχεις επαφές μαζί τους;
- Σου υπαγορεύει πώς να μιλήσεις και πώς να συμπεριφερθείς ή τι απόψεις να έχεις;
- Εξοργίζεται όταν έχεις διαφορετική άποψη από τη δική του;
- Σε μειώνει μπροστά σε άλλους; Σε ταπεινώνει δημόσια;
- Δεν σέβεται τη σωματική και την ψυχική σου υγεία;
- Σχολιάζει αρνητικά την εμφάνιση, τα κιλά, τα ρούχα σου;
- Σε εξαναγκάζει σε ερωτική επαφή ή σε ερωτικές πράξεις;
- Επιμένει να έχει τον έλεγχο των χρημάτων σου;
- Δεν σου επιτρέπει να εργαστείς ή σε αναγκάζει να εργαστείς;
- Θυμώνει εύκολα;
- Είναι επιθετικός με άλλους ανθρώπους;
- Μοιάζει να έχει διπλή προσωπικότητα; Γοητευτικός και ευχάριστος στους άλλους, επιθετικός μαζί σου;
- Σε κατηγορεί για την συμπεριφορά του και τα προβλήματά του;
- Δεν δέχεται τις συμβουλές σου; Απαξιώνει τη γνώμη ή την κρίση σου;
- Ρίχνει την ευθύνη για τα προβλήματά του στις προηγούμενες σχέσεις του, στις πρώην συντρόφους του;
- Έχει ιστορικό βίας στην οικογένειά του;
- Σε κάνει να φοβάσαι να δώσεις τέλος στη σχέση σας;
- Δείχνει να μην υπολογίζει τον νόμο και να θέτει εαυτόν υπεράνω αυτού;
Image by rawpixel.com on Freepik
Μήπως συμβαίνει και σ’ εσένα; Μήπως έχεις υποστεί κι εσύ βία; Μην δικαιολογείς τον σύντροφό σου για τη βίαιη συμπεριφορά του. Δεν είναι δική σου ευθύνη. Ευθύνεται αποκλειστικά εκείνος.
Θυμήσου… Δεν μπορείς να το σταματήσεις μόνη σου. Μπορείς όμως να αντιδράσεις και να αντισταθείς. Μη φοβάσαι να μιλήσεις. Αν εσύ, ή κάποια γυναίκα που γνωρίζεις, βρίσκεσαι εγκλωβισμένη σε μια τέτοια κατάσταση τηλεφώνησε στην 24ωρη γραμμή SOS 15900 και ζήτα βοήθεια.
Δεν είσαι μόνη. Δεν είσαι η μόνη…
Χρήσιμες πληροφορίες
24ωρη δωρεάν γραμμή SOS κατά της βίας των γυναικών: 15900
Αν δεν μπορείς να μιλήσεις, στείλε email στο [email protected]
Ιστότοπος κατά της βίας των γυναικών: www.womensos.gr - Facebook: WomenSOS.gr
Ιστότοπος της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής & Ισότητας των Φύλων: www.isotita.gr - Facebook: Γενική Γραμματεία Οικογενειακής Πολιτικής & Ισότητας των Φύλων
Εφαρμογή «Οδηγός τσέπης για την έμφυλη βία»
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Φωτογραφία: Γιάννης Σπυρούνης
Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
Γυμν. Δούκα & Ξάνθου, Πύργος
2621020532
Facebook: Συμβουλευτικό Κέντρο Γυναικών Δήμου Πύργου
Κεντρική φωτογραφία: drobotdean on Freepik
