Του Γιώργου Παναγιωτόπουλου - Επικ. Καθηγητή Πανεπιστημίου Πατρών - Δημοτικού Συμβούλου Ανδραβίδας - Κυλλήνης
Η υγειονομική κρίση λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού, αναδεικνύει ως προτεραιότητα την ανάγκη ενεργοποίησης της τοπικής αυτοδιοίκησης για την θεσμική κατά αρχήν και ουσίας στην συνέχεια, αναβάθμιση της πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας. Είναι γνωστό ότι τα κέντρα υγείας και τα περιφερειακά ιατρεία επί δεκαετίες βρίσκονται στην πρώτη γραμμή παροχής υπηρεσιών προς τους πολίτες. Υποστελεχωμένα όμως και με τραγικές ελλείψεις σε ιατροτεχνολογικό εξοπλισμό και υγειονομικό υλικό.
Από τον ιδρυτικό νόμο του ΕΣΥ, τον 1397/1983, έως σήμερα, σειρά νομοθετημάτων και πλήθος επιστημονικών μελετών αναδείκνυαν την «ακρωτηριασμένη βούληση» και την αναγκαιότητα αντίστοιχα, της ενίσχυσης του δικτύου πρωτοβάθμιας υγείας στην χώρα μας.
Δυστυχώς όμως, παρέμεινε ζητούμενο μέχρι σήμερα η ενίσχυση και λειτουργική αναβάθμιση των υπηρεσιών πρωτοβάθμιας υγείας με γνωστές συνέπειες, στην λειτουργία της δευτεροβάθμιας και τριτοβάθμιας περίθαλψης, αν βέβαια δεχόμαστε ότι, επί της ουσίας υπάρχουν και λειτουργούν ως διακριτά επίπεδα, και στην ποιότητα των προσφερόμενων υπηρεσιών στους πολίτες.
Σήμερα παρά ποτέ και εξ αιτίας της υγειονομικής κρίσης με την πανδημία αλλά ιδιαίτερα για την όποια επόμενη μέρα, αποτελεί υποχρέωση όλων να συμβάλλουν στην διεκδίκηση από την πολιτεία για μια νέα αφετηρία ουσίας, στην πρωτοβάθμια φροντίδα υγείας.
Σήμερα παρά ποτέ είναι εμφανές ότι η αναδιοργάνωση και το ξαναζωντάνεμα του δημόσιου συστήματος υγείας, επιβάλλει όχι μόνο την εμπλοκή της τοπικής αυτοδιοίκησης στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της αλλά την ουσιαστική συμμετοχή της στον σχεδιασμό και υλοποίηση παρεμβάσεων για να καταστούν επιχειρησιακές οι δομές, τουλάχιστον πρωτοβάθμιου επιπέδου, και ικανές να ανταποκριθούν στην καθολική κάλυψη των αναγκών του τοπικού πληθυσμού ως η «πρώτη πύλη» στο δημόσιο σύστημα υγείας.
Η κρίσιμη και μεταβατική συγκυρία στη χώρα μας επιβάλλει διαρθρωτικές αλλαγές μείζονος κλίμακας για την ανασυγκρότηση της Πρωτοβάθμιας Υγείας με πρωταγωνιστή την Τοπική Αυτοδιοίκηση που, αν θέλει, μπορεί να συντελέσει στην δημιουργία θετικών εξελίξεων στο πεδίο της υγειονομικής πολιτικής.
Είναι σαφές σε όλους, ότι η υγεία δεν είναι αμιγώς ιατρικό θέμα αλλά και κοινωνικό, ανθρωπιστικό και πολιτικό και υπό αυτή την έννοια μας αφορά όλους. Ιδιαίτερα στην κρίσιμη συγκυρία της πανδημίας και της αυξημένης ζήτησης φροντίδας υγείας, η ισότιμη πρόσβαση όλων σε ποιοτική υγειονομική περίθαλψη που αποτελεί διεθνώς αναγνωρισμένο
δικαίωμα, περνά αρχικά μέσα από την τοπικότητα και τον λειτουργικό σχεδιασμό ενεργοποίησης της πρωτοβάθμιας υγείας.
Είναι επιτακτική ανάγκη, ίσως μονόδρομος, σήμερα να δώσουμε το πρέπον περιεχόμενο στις δομές πρωτοβάθμιας υγείας. Να απαιτήσουμε την στελέχωση των κέντρων υγείας και των περιφερειακών πολυιατρείων ή ιατρείων. Ο αριθμός δε, των ανθρώπων που πρέπει να στελεχώνουν τα κέντρα υγείας από κάθε ειδικότητα είναι γνωστό ότι προκύπτει από την αναλογία με τον πληθυσμό αναφοράς με βάση τα διεθνή πρότυπα από ανεπτυγμένα συστήματα υγείας. Άρα ξέρουμε τι να διεκδικήσουμε.
Έτσι, με την λειτουργική αναβάθμιση των κέντρων Υγείας και των περιφερειακών ιατρείων, θα επιτευχθεί η αποσυμφόρηση των νοσοκομείων (δευτεροβάθμια, τριτοβάθμια) και θα επιτραπεί ιδιαίτερα να αναπτύξουν αυτά, απρόσκοπτα τον εξειδικευμένο επιστημονικό – υγειονομικό ρόλο τους.
Στο μικροεπίπεδο, χωρικά και πληθυσμιακά, της ευθύνης του Δήμου Ανδραβίδας Κυλλήνης είναι άμεσης, εκτιμώ, προτεραιότητας,
α. Η άμεση στελέχωση του πολυϊατρείου Λεχαινών
β. Η στελέχωση και λειτουργική αναβάθμιση του κέντρου υγείας Βάρδας
γ. Η αναβάθμιση των περιφερειακών ιατρείων του Δήμου
δ. Η δικτύωση των παραπάνω δομών με ταυτόχρονη ένταξη του πολυϊατρείου Λεχαινών στην επιστημονική και διοικητική ευθύνη του κέντρου υγείας Βάρδας.
ε. Η δημιουργία «Παρατηρητήριο Υγείας» στον Δήμο με σκοπό του εν λόγω Παρατηρητηρίου, να παρακολουθεί και να παρεμβαίνει σε ζητήματα που αφορούν τiς δομές πρωτοβάθμιας υγείας της περιοχής καθώς και κάθε άλλο ζήτημα που αφορά στην υγεία του τοπικού πληθυσμού και στην ποιότητα των υπηρεσιών.
Η πληθυσμιακή ανθρωπογεωγραφία του Δήμου Ανδραβίδας Κυλλήνης (ντόπιος πληθυσμός, μετανάστες, πρόσφυγες και δυνητικά εντασσόμενοι στην κοινωνική ευαλωτότητα) πρέπει να αφυπνίσει τους διοικούντες. Είναι ευθύνη στρατηγικής σημασίας και όχι αποσπασματικού τακτικισμού, δράση.
Εντάσσεται δε στην αναγνώριση από όλους μας, της ανάγκης στήριξης και αναβάθμισης του δημόσιου συστήματος υγείας έμπρακτα και όχι μόνο με «χειροκροτήματα».
