Μετά την εισήγηση του νέου επικεφαλής της παράταξης “Δυτική Ελλάδα - Δικαίωμα στην Πρόοδο” Γιάννη Λύτρα, στο Περιφερειακό Συμβούλιο, ο περιφερειακός σύμβουλος Ηλείας Κώστας Μητρόπουλος προχώρησε στην παρουσίαση του θέματος που αφορά το θέμα της ανασυγκρότησης πυρόπληκτων περιοχών της Ηλείας, μετά από τις περσινές πυρκαγιές, καθώς όπως επισήμανε και ο ίδιος δεν έχει προχωρήσει όπως θα έπρεπε.
Ο Κώστας Μητρόπουλος στο συνεδριακό κέντρο της Περιφερειακής Ενότητας Ηλείας όπου πραγματοποιήθηκε η συνεδρίαση του Περιφερειακού Συμβουλίου Δυτ. Ελλάδας, ανέφερε τα εξής:
“Οι καταστροφικές πυρκαγιές του Αυγούστου του 2021 ήρθαν να συμπληρώσουν το καταστροφικό έργο των πυρκαγιών του 2007, αφήνοντας πίσω τους εκτεταμένες ζημιές σε μεγάλο μέρος του Ν. Ηλείας.
Μεγάλο τμήμα του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας αλλά και πολλά δημοτικά διαμερίσματα του Δήμου Πύργου πλήγηκαν με σφοδρότητα από την ένταση του φαινομένου.
Οι επιπτώσεις στο φυσικό περιβάλλον, στις αγροτικές εκμεταλλεύσεις, σε δίκτυα και υποδομές, στα οδικά δίκτυα και στα αρδευτικά έργα είναι ακόμη εμφανείς.
Ο ίδιος ο Πρωθυπουργός, στις 25 Αυγούστου 2021, κατά την Ειδική Ημερήσια Διάταξη στη Βουλή για τις πυρκαγιές της ίδιας χρονικής περιόδου, ανήγγειλε μέτρα, τα οποία για την Ηλεία ήταν μικρότερα αλλά παρεμφερή με της Β. Εύβοιας, λέγοντας κατά λέξη:
«[…] Τα μέτρα που έχουμε εξαγγείλει αφορούν όλες τις επιχειρήσεις, όχι μόνο αυτές οι οποίες επλήγησαν από την πυρκαγιά. Εκεί καταρτίζεται, όπως γνωρίζετε, ένα συνολικό πρόγραμμα ανάταξης από την οικιστική και παραγωγική της ανασυγκρότηση μέχρι τις νέες ευκαιρίες απασχόλησης των κατοίκων, ώστε αυτοί να μπορέσουν να παραμείνουν στον τόπο τους. Αντίστοιχο μοντέλο αναπτυξιακών προγραμμάτων σε μικρότερη έκταση, γιατί η ζημιά είναι μικρότερη, θα ακολουθήσει και για την Ηλεία, η οποία επλήγη για δεύτερη φορά από καταστροφικές πυρκαγιές σε διάστημα δεκαπέντε ετών. […]».
Εν ολίγοις, μίλησε για ένα σχέδιο συνολικής ανασυγκρότησης και αυτό, βεβαίως, με τη συνδρομή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, ιδίως του Β’ βαθμού.
Αλλά ας δούμε τι έχει γίνει μέχρι σήμερα:
Αναφορικά με τις αποζημιώσεις των πυρόπληκτων παραγωγών ενός κατεξοχήν αγροτικού νομού, οι καθυστερήσεις συνεχίζονται.
Και αυτό παρά την υποτιθέμενη επιτάχυνση που θα επέφερε ο μηχανισμός της Κρατικής Αρωγής, ώστε να αποφευχθούν οι καθυστερήσεις του ΕΛΓΑ.
Προς το παρόν, οι προκαταβολές των αποζημιώσεων έχουν δοθεί μόνο στους κατά κύριο επάγγελμα αγρότες, ενώ υποτίθεται πως μετά το Πάσχα θα ακολουθούσε η αντίστοιχη αποζημίωση και στους υπόλοιπους που δεν κάνουν δήλωση καλλιέργειας (ΟΣΔΕ). Ωστόσο, οι τελευταίοι δεν φαίνονται πουθενά, εκτός από το Ε9 τους, αν και σε διάφορες συσκέψεις είχε ειπωθεί ότι θα βρεθεί λύση και γι’ αυτούς, έστω και σε δεύτερο χρόνο.
Παρά ταύτα, όλες οι αιτήσεις των παραπάνω ακόμη εκκρεμούν.
Θα δοθούν οριστικές αποζημιώσεις σε όλους;
Πότε;
Σε τι ποσοστό;
Τα ερωτήματα αυτά μένουν αναπάντητα και το πρόβλημα εξακολουθεί να υφίσταται εξαιτίας της κακής οργάνωσης και του ζητήματος των δικαιολογητικών.
Σε πολλές περιπτώσεις, η προκαταβολή δόθηκε σε δικαιούχους χωρίς αυτά. Κανείς, όμως, δεν γνωρίζει τι είδους χαρτιά θα ζητηθούν αργότερα.
Θα μπορέσουν οι πληγέντες να τα προσκομίσουν όλα;
Η διαδικασία, ύστερα από τόσους μήνες, παραμένει θολή, καθιστώντας αδύνατη τη σωστή ενημέρωση των δικαιούχων από τους γεωπόνους και προκαλώντας στους πρώτους τον φόβο της επανάληψης των ημερών του 2007, δηλαδή την επιστροφή της αποζημίωσης, ποσό που αργότερα δεν θα διαθέτουν.
Σχετικά μ’ έναν εξίσου υψίστης σημασίας κλάδο του πληγέντος πρωτογενούς τομέα της περιοχής μας, την κτηνοτροφία:
Οι πληγούσες περιοχές αδυνατούν να αποτελέσουν βοσκή για τα ζώα, αφενός μεν λόγω του κατεστραμμένου τοπίου αφετέρου δε λόγω της απαγόρευσης της βοσκής για τα επόμενα δέκα χρόνια στις πυρόπληκτες περιοχές. Ως εκ τούτου, οι κτηνοτρόφοι ήδη αναγκάζονται να δαπανούν τεράστια χρηματικά ποσά για τη ζωοτροφή, το κόστος της οποίας θα είναι αβάσταχτο και για τα επόμενα εννέα χρόνια. Η μοναδική βοήθεια που εισέπραξαν ήταν κάποιες ποσότητες ζωοτροφής αμέσως μετά τις πυρκαγιές.
Ποια είναι εδώ η μέριμνα της Περιφέρειας και ποιες οι πρωτοβουλίες της;
Δεν θα έπρεπε να υπάρχει σταθερή βοήθεια προς τους κτηνοτρόφους των πυρόπληκτων εκτάσεων;
Επιπρόσθετα, άγνωστο παραμένει το αν θα δοθεί αποζημίωση για τις περιφράξεις των βοσκότοπων στις ορεινές κοινότητες (περιφραγμένα χωράφια με φυτά για τροφή ζώων). Ενδέχεται το 80% των αιτήσεων αποζημίωσης να αφορούν το παρόν ζήτημα, το οποίο, απ’ όσο γνωρίζουμε, εκκρεμεί πριν από το Πάσχα. Από τους αρμόδιους φορείς ειπώθηκε ότι το ζήτημα αυτό θα εξεταστεί. Η Περιφέρεια είναι ξανά απούσα.
Παράλληλα, δεν γίνεται κανένας λόγος για τις ζημιές σε πάγιο και έγγειο κεφάλαιο, όπως αποθήκες, τρακτέρ, σωλήνες, μοτέρ κ.ά., όπως και για τις οριστικές αποζημιώσεις ανά δένδρο. Η απόφαση προέβλεπε αποζημίωση των 120-140 ευρώ ανά δένδρο στην περίπτωση ολικής καταστροφής και των 100 ευρώ στην περίπτωση μερικής.
Βρισκόμαστε στην καρδιά του φθινοπώρου αλλά από την άνοιξη υπάρχει εικόνα για την ανάπτυξη ή μη των δένδρων.
Οι επιτροπές της Περιφέρειας ολοκλήρωσαν τις καταγραφές ζημιών την 21η Ιουνίου 2022 αλλά έως τώρα δεν έχει ανακοινωθεί ο χρόνος κατά τον οποίο θα καταβληθεί το ποσό των αποζημιώσεων στους:
α) κατά κύριο επάγγελμα αγρότες,
β) ειδικού καθεστώτος,
γ) απλούς κατόχους αγροτικών εκμεταλλεύσεων και
δ) αγρότες χωρίς ΟΣΔΕ.
Αναφορικά με τα έργα υποδομής:
Στις 23 Αυγούστου 2021, ο Υφυπουργός παρά τω Πρωθυπουργό με αρμοδιότητα σε θέματα κρατικής αρωγής και αποκατάστασης από φυσικές καταστροφές, κ. Χρήστος Τριαντόπουλος, μας διαβεβαίωσε σε σχετική σύσκεψη στον Πύργο ότι: «Έχουν διασφαλιστεί οι πόροι για την ανασυγκρότηση της περιοχής», με τη συμμετοχή του Γενικού Γραμματέα ΕΣΠΑ και του Προέδρου του ΕΛΓΑ.
Παρά τη δήλωση αυτή, το χρηματικό ποσό που έχει δοθεί έως σήμερα, τόσο στους πυρόπληκτους δήμους όσο και στην Περιφέρεια, είναι ανεπαρκές, διότι είναι αδύνατο να καλύψει στοιχειωδώς τις άμεσες και έκτακτες ανάγκες σε αντιπλημμυρικά και αντιδιαβρωτικά έργα πολιτικής προστασίας.
Δεν υπάρχει σαφής οδικός χάρτης δημοτικών και περιφερειακών έργων. Επίσης, παραμένουν άγνωστα το ταμείο από το οποίο θα χρηματοδοτηθούν και το κόστος του εκάστοτε έργου.
Ποιες υποδομές θα αναλάβει το κεντρικό κράτος και ποιες προτάσσονται από την περιφέρεια;
Σε ποιο στάδιο ωρίμανσης βρίσκονται;
Προχωρούν μόνο μερικές από τις αποκαταστάσεις – κι αυτές στο πλαίσιο των έκτακτων αναγκών που κάθε τόσο προκύπτουν.
Εν ολίγοις, δεν υπάρχει κανένας σχεδιασμός για σοβαρές υποδομές που θα μπορούσαν να σηκώσουν το αναπτυξιακό βάρος που απαιτείται για την ανάκαμψη της περιοχής.
Σε σχέση με το σχέδιο ανασυγκρότησης:
Τον Δεκέμβριο του 2021 είχε εξαγγελθεί, κατά το πρότυπο της Εύβοιας, ολιστικό σχέδιο ανασυγκρότησης που ήδη υλοποιείται. Το σχέδιο αυτό αφορά την επιχειρηματικότητα, τις επενδύσεις και την τοπική οικονομία σε μια περιοχή που έχει υποστεί τη μεγαλύτερη δημογραφικά μείωση πληθυσμού.
Ο ίδιος ο Σταύρος Μπένος εξήγγειλε Ολοκληρωμένες Χωρικές Επενδύσεις (ΟΧΕ), κατά το παράδειγμα της Β. Εύβοιας.
Έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), για τις μελέτες ανασυγκρότησης και ανάπτυξης περιοχών που έχουν πληγεί σημαντικά από φυσικές καταστροφές ήδη από τις 11/11/2021.
Έχει υπογραφεί μνημόνιο συνεργασίας με το Οικονομικό Επιμελητήριο της Ελλάδας (ΟΕΕ), από 4/2/2022.
Μνημόνιο συνεργασίας στις 7/6/2022 με τη διαΝΕΟσις,
Σε ποιο βαθμό ενεργοποιείται η Περιφέρεια σε όλα αυτά;
Συμμετέχει;
Συνδιαμορφώνει τις προτάσεις;
Ενδιαφέρεται καταρχάς για τις προτάσεις που γίνονται ή που θα γίνουν από όλους αυτούς τους φορείς;
Κυρίες και κύριοι…
Στην Ελλάδα όταν περνάει ο καιρός μετά από μια καταστροφή, μεταξύ άλλων, παρατηρείται συνήθως να ξεχνιούνται οι υποσχέσεις των αρμοδίων και να αφήνονται οι πληγέντες στη μοίρα τους, μετά την απομάκρυνση των «φλας» και των δελτίων επικαιρότητας.
Από το κεντρικό κράτος, ίσως κάτι τέτοιο, να είναι λίγο πολύ αναμενόμενο – αν και όχι βέβαια δικαιολογήσιμο.
Αυτή που δεν είναι αναμενόμενη – και δεν δικαιολογείται καθόλου - είναι η απαθής στάση της Περιφερειακής Αρχής – δεκατέσσερις μήνες τώρα – που σε σχέση με την προσπάθεια άμβλυνσης των συνεπειών για τους πυρόπληκτους της Ηλείας, έχει και αυτή «σηκώσει τα χέρια ψηλά», ακολουθώντας «κατά πόδας» την τακτική που έχουν επιφυλάξει για τους χειμαζόμενους συμπολίτες μας το κεντρικό κράτος και οι υπηρεσίες του.
Πρόκειται για μια κατάσταση που έχει πλέον βαλτώσει, με ελάχιστες πρωτοβουλίες από την πλευρά της Περιφέρειας, η οποία διεκδικεί ελάχιστα και, ως εκ τούτου, έχει επιφέρει ελάχιστα πραγματικά αποτελέσματα για τους πυρόπληκτους.
Αυτό δε μπορεί να συνεχιστεί.
Απαιτείται ένας νέος συντονισμός διεκδίκησης από όλες τις θεσμικές δυνάμεις του τόπου μας, με την Περιφερειακή Αρχή στο επίκεντρο των διεκδικήσεων και των πρωτοβουλιών κι όχι στις παρυφές τους.
Δεν υπάρχει άλλος χρόνος” κατέληξε ο κ. Μητρόπουλος.
