Αιφνιδιασμό στους αυτοδιοικητικούς κόλπους προκάλεσαν οι εξαγγελίες του Υπουργού Εσωτερικών Θ. Λιβάνιου στο πλαίσιο του Ετήσιου Τακτικού Συνεδρίου της ΚΕΔΕ στη Ρόδο. Περισσότερες οι απορίες και τα ερωτηματικά που «γεννήθηκαν» μετά από μια σειρά ριζοσπαστικών προτάσεων που ανακοίνωσε, αφήνοντας στην άκρη ό,τι γνωρίζαμε μέχρι σήμερα για την διεξαγωγή των αυτοδιοικητικών εκλογών με κυριότερο την κατάργηση του δεύτερου γύρου.
Σύμφωνα με την πρόταση του κ. Λιβάνιου που θα περιλαμβάνεται στο νέο Κώδικα Αυτοδιοίκησης, το πιο σημαντικό στοιχείο είναι πως η εκλογή Δημοτικών και Περιφερειακών Αρχών θα γίνεται μόνο σε έναν γύρο. Ο δήμαρχος θα εκλέγεται σε ένα γύρο αλλά σε δύο φάσεις, καθώς οι ψηφοφόροι θα έχουν τη δυνατότητα επιλογής δύο συνδυασμών. Επίσης, εγκαινιάζεται η ηλεκτρονική ψήφος, καταργούνται οι Δημοτικές Ενότητες, ενώ ο Δήμαρχος έχει το δικαίωμα να κηρύξει πρόωρες εκλογές στα τρία χρόνια της θητεία του.
Τι δήλωσαν δήμαρχοι της Ηλείας
«Μας αιφνιδίασε ο Υπουργός με τις εξαγγελίες και με μεγάλη επιφύλαξη και στοχασμό αντιμετωπίζουμε αυτή τη διάταξη» δηλώνει στο ilialive.gr ο Δήμαρχος Πύργου Στάθης Καννής. «Είναι νωρίς να πούμε το οτιδήποτε προς το παρόν. Σίγουρα θα ακολουθήσει ενημέρωση και συζήτηση από τα συλλογικά μας όργανα. Εκτιμώ ότι όταν θα έχουμε στα χέρια μας την ολοκληρωμένη πρόταση θα μπορούμε να πούμε πολλά περισσότερα και να καταθέσουμε προτάσεις και βελτιώσεις».
Πολλές απορίες «γεννήθηκαν» με τον τρόπο εκλογής Δημάρχου από την πρώτη Κυριακή, όπως δηλώνει και ο Δήμαρχος Ήλιδας Χρήστος Χριστοδουλόπουλος. «Απαιτείται σοβαρή, διεξοδική συζήτηση και επεξήγηση όλων αυτών των νέων εξαγγελιών. Επίσης το θέμα της ηλεκτρονικής ψήφου ήταν δυσνόητο και με όσους συναδέλφους το συζητήσαμε, ειπώθηκε ότι αυτό είναι ανεφάρμοστο. Εν πάση περιπτώσει, αν δεν δούμε το σχέδιο νόμου, δεν το επεξεργαστούμε δεν μπορούμε να μιλήσουμε για σαφή συμπεράσματα. Ακούσαμε μια εξαγγελία, χωρίς να έχει προηγηθεί καμία συζήτηση. Σε πρώτη φάση η θέση μας είναι αρνητική. Περιμένουμε να σταλούν οι προτάσεις στην ΚΕΔΕ να το συζητήσουμε και στη συνέχεια να καταθέσουμε τις απόψεις μας».
Οι 10 αλλαγές που προτείνονται για τις Αυτοδιοικητικές Εκλογές
- Εκλογή δημοτικών και περιφερειακών αρχών σε έναν και μόνο γύρο
Οι δημοτικές και περιφερειακές αρχές της χώρας θα εκλέγονται σε έναν και μόνο γύρο. Ο εκλογέας θα έχει τη δυνατότητα επιλογής και δεύτερου συνδυασμού, στο ίδιο ψηφοδέλτιο. Σε περίπτωση που κανένας συνδυασμός δεν συγκεντρώσει το 50% + 1 ψήφο επί των έγκυρων ψήφων της πρώτης επιλογής, οι δύο πρώτοι σε ψήφους συνδυασμοί προκρίνονται στη δεύτερη φάση καταμέτρησης. Οι δεύτερες ψήφοι (δεύτερη επιλογή) των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που μένουν εκτός της δεύτερης φάσης προστίθενται στις ψήφους των δύο πρώτων συνδυασμών. Επιτυχών συνδυασμός θα ανακηρύσσεται όποιος έχει συγκεντρώσει α) κατά την πρώτη φάση, το 50% + 1 ψήφο επί των εγκύρων της πρώτης επιλογής ή β) κατά τη δεύτερη φάση, τις περισσότερες ψήφους μεταξύ των δύο πρώτων συνδυασμών, στις οποίες συμπεριλαμβάνονται οι δεύτερες ψήφοι των ψηφοδελτίων των συνδυασμών που αποκλείστηκαν από τη δεύτερη φάση.
Η προτεινόμενη αλλαγή του εκλογικού συστήματος αφενός επιλύει το πρόβλημα της μειωμένης συμμετοχής των εκλογέων στον δεύτερο γύρο των αυτοδιοικητικών εκλογών και, αφετέρου, εξαλείφει το σημαντικό κόστος διενέργειας του δεύτερου γύρου. - Προαιρετική ηλεκτρονική ψηφοφορία στις εκλογές Δήμων και Περιφερειών
Δίνοντας ένα ακόμη εργαλείο για τη διευκόλυνση των εκλογέων στην άσκηση του εκλογικού τους δικαιώματος, μετά την επιτυχημένη εισαγωγή της επιστολικής ψήφου στις ευρωεκλογές του 2024, το Υπουργείο Εσωτερικών προανήγγειλε την εισαγωγή της δυνατότητας ηλεκτρονικής ψηφοφορίας για τις αυτοδιοικητικές εκλογές για όποιον εκλογέα το επιθυμεί, διατηρώντας παράλληλα την κλασική ψηφοφορία με φυσική παρουσία. - Κήρυξη πρόωρων εκλογών, εντός των 3 πρώτων ετών της πενταετούς θητείας, για το υπόλοιπο της θητείας
Η δυνατότητα αυτή θα μπορεί να αξιοποιηθεί εφόσον συμφωνούν τα 4/5 του συνολικού αριθμού των μελών του δημοτικού ή περιφερειακού συμβουλίου και ο δήμαρχος ή περιφερειάρχης αντίστοιχα. Με την αλλαγή αυτή μπαίνει τέλος σε φαινόμενα διοικητικής παράλυσης που δημιουργούνται σε περιπτώσεις ανεξαρτητοποίησης δημοτικών συμβούλων. - Ορισμός επιπλέον υποψηφίων συμβούλων χωρίς σταυρό προτίμησης
Κάθε συνδυασμός θα μπορεί να ορίσει επιπλέον υποψηφίους έως:
- 1 υποψήφιο σε συμβούλια με έως 19 μέλη
- 2 υποψηφίους σε συμβούλια με 25 έως 39 μέλη
- 3 υποψηφίους σε συμβούλια με 43 μέλη
Οι υποψήφιοι αυτοί εκλέγονται μόνο αν ο συνδυασμός τους ανακηρυχθεί νικητής των εκλογών. Στόχος της αλλαγής είναι η προσέλκυση ικανών επιστημόνων και υποψηφίων εγνωσμένου κύρους, οι οποίοι μπορούν να συνεισφέρουν στις τοπικές κοινωνίες. - Δημιουργία ποσόστωσης για τη συμμετοχή υποψηφίων ηλικίας έως 30 ετών στους αυτοδιοικητικούς συνδυασμούς
Στόχος η ενίσχυση της συμμετοχής των νέων στη διοίκηση των τοπικών υποθέσεων. - Κατάργησης της δυνατότητας απόσπασης αιρετών δημοσίων υπαλλήλων λόγω εκλογής
Η εκλογή αποτελεί στάση προσφοράς στα κοινά και δεν πρέπει να εργαλειοποιείται ως όχημα αποσπάσεων, αποδυναμώνοντας υπέρμετρα τη στελέχωση δημόσιων υπηρεσιών. - Μείωση του αριθμού των υποψηφίων συμβούλων σε έως 50% επιπλέον των θέσεων, αντί 150% που ισχύει σήμερα
Με τη μείωση του συγκεκριμένου ποσοστού, ένας συνδυασμός δημοτικών εκλογών σε ένα συμβούλιο 31 μελών, αντί για έως 78 υποψηφίους, που μπορούσε να είχε το 2023, θα έχει 47. - Εκλογή των δημοτικών συμβούλων ενιαία στο σύνολο του δήμου και όχι ανά δημοτική ενότητα
15 χρόνια μετά την εφαρμογή του Καλλικράτη και τις συνενώσεις των καποδιστριακών δήμων, δεν υφίσταται πλέον λόγος να διατηρείται η διακριτή εκλογική περιφέρεια. - Ενιαίο παράβολο συνδυασμού
Το ύψος του παραβόλου θα είναι ανάλογο με τον πληθυσμό του δήμου ή της περιφέρειας. - Διεξαγωγή των εκλογών την τελευταία Κυριακή του Νοεμβρίου
Η αλλαγή αυτή θα μειώσει το χρονικό διάστημα από τη διεξαγωγή των εκλογών μέχρι την ανάληψη καθηκόντων από τις νέες αρχές, μειώνοντας, αντίστοιχα, το ενδεχόμενο κενό εξουσίας.
