Η αγροτική ανάπτυξη της Ηλείας
Παρά τον όγκο και την ποικιλία των κοινοτικών πλαισίων στήριξης με εκταμίευση πολλών δις κατά το παρελθόν, παρά τα πλεονεκτήματα της εδαφοκλιματικής κατάστασης της χώρας μας και την τεχνογνωσία του ανθρώπινου δυναμικού, η αγροτική-κτηνοτροφική οικονομία βρέθηκε σε αποδιάρθρωση. Η κυβέρνηση κλήθηκε να επιλύσει ταχύτατα τα προβλήματα της αγροτικής οικονομίας, όπως την εξόφληση υποχρεώσεων παρελθόντων ετών. Ρύθμισε θεσμικές και κοινοτικές εκκρεμότητες επείγουσας μορφής από πολλές αβλεψίες, ικανές να καταστρέψουν την παραγωγή και τον αγροτικό πληθυσμό. Άμβλυνε τις συνέπειες από δεσμευτικές συμφωνίες, ιδιαίτερα βλαπτικές για τους πολλούς και πιο αδύναμους. Κράτησε ζωντανή τη χρηματοδότηση της αγροτικής οικονομίας, διατήρησε και ενίσχυσε τα αγροτικά προγράμματα, τις ενισχύσεις και τις αποζημιώσεις. Δούλεψε και συνεχίζει με προτάσεις και αποφάσεις κοινής αποδοχής σε αναπτυξιακή προοπτική, για Δίκαιη Ανάπτυξη, υλοποιήσιμη και βιώσιμη, που λαμβάνει υπ’ όψη τις ευρύτατες τοπικές συνθήκες και ανάγκες. Σοβαρή είναι προς την κατεύθυνση αυτή η συμβολή των Περιφερειακών Συνεδρίων, που διοργανώθηκαν σε όλη τη χώρα. Ο Νομός Ηλείας διαθέτει όλες τις προϋποθέσεις να αναπτυχθεί με βασικό πυλώνα την αγροτική- κτηνοτροφική οικονομία. Να αξιοποιηθεί ένας από τους μεγαλύτερους κάμπους της χώρας και να φύγει από το έλλειμμα του ασυντήρητου και υποβαθμισμένου αρδευτικού δικτύου σε συνδυασμό με την υλοποίηση απαραίτητων υποδομών, θεσμικών αλλαγών, αλλά και ποιοτικής αναβάθμισης του έμψυχου υλικού. Η αγροτική οικονομική ανάπτυξή του συνδέεται με την έρευνα – εκπαίδευση, την οργάνωση – προώθηση και τις υποδομές. Είναι απαραίτητο να αναδιοργανώσουμε τους συνεταιρισμούς σε υγιή βάση με σαφές οικονομικό σχεδιασμένο όφελος για τα μέλη τους. Να εξασφαλιστούν λύσεις στα προβλήματα των αγροτών, όπως η πρόσβαση σε πρώτες ύλες, μηχανήματα, εργαλεία, λιπάσματα, σπόρους, φάρμακα, νέας τεχνογνωσίας καλλιέργειες κ.α, με στήριξη και βοήθεια απ’ το δημόσιο και τις δομές του, την τοπική αυτοδιοίκηση. Προς της κατεύθυνση αυτή βοηθά σημαντικά η αποτελεσματική στήριξη για την αποφυγή καθυστερήσεων και γραφειοκρατίας. Εξαιρετικά αποτελεσματική είναι η αξιοποίηση των συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νομού μας για παραγωγή προϊόντων υψηλής ποιότητας, με ιδιαίτερα και μοναδικά οργανοληπτικά χαρακτηριστικά με υψηλή θρεπτική αξία. Με ακόμη μεγαλύτερη προστιθέμενη αξία που θα δημιουργούν οι αναγκαίες μεταποιητικές συνεταιριστικές μονάδες. Με ταυτόχρονη δημιουργική προβολή των παραδοσιακών προϊόντων, αξιοποιώντας την παγκόσμια αναγνώριση της Ολυμπίας. Με προώθηση του αγροτουρισμού σαν στόχο στρατηγικής σημασίας, με συνέργειες του τριτογενή τομέα των υπηρεσιών, της εστίασης, των ξενοδοχείων και του τουρισμού σε όλες τις λειτουργίες του. Η αγροτική οικονομία του νομού Ηλείας πρέπει να επενδύσει ακόμη περισσότερο στους νέους αγρότες. Να προσδιορισθούν όλες οι καλλιεργήσιμες εκτάσεις και οι βοσκότοποι. Οι ανεκμετάλλευτες εκτάσεις να παραχωρηθούν με ένα συμβολικό τίμημα σε κατά κύριο επάγγελμα νέους αγρότες και άνεργους, αξιοποιώντας το νομικό πλαίσιο, βάζοντας τέλος σε ένα καθεστώς αδιαφάνειας, κυρίως στην επιλογή των παραχωρησιούχων, ενώ βοηθά τους αγρότες και κτηνοτρόφους να έχουν πρόσβαση σε φθηνή γη και στους άνεργους νέους μια νέα αρχή, με ταυτόχρονη ενίσχυση της τοπικής οικονομίας. Είναι προτεραιότητα να επενδύσουμε στη βιοποικιλότητα και στην ποιότητα των προϊόντων όπως λάδι, ελιές, φρούτα, λαχανικά, κρέατα, προϊόντα γάλακτος, τυριά, αλιεύματα. Να στοχεύσουμε στην παγκοσμίως αναγνωρισμένη μεσογειακή διατροφή, προβάλλοντας τα τοπικά προϊόντα.Πέρα από την κάλυψη των διατροφικών αναγκών του Ελληνικού πληθυσμού θα πρέπει ενισχυθούν οι τυποποιημένες ποιοτικές παραγωγικές εξαγωγικές δραστηριότητες. Μπορούμε να λειτουργήσουμε ανταγωνιστικά στην ανάπτυξη της γεωργίας και της κτηνοτροφίας, αξιοποιώντας τα συγκριτικά μας πλεονεκτήματα και το ισχυρό και υψηλού επιπέδου ανθρώπινο και επιστημονικό δυναμικό. Η τοπική κοινωνία πρέπει να συμφιλιωθεί με την ιδέα του εκσυγχρονισμού, της γνώσης, της μελέτης, της έρευνας, της βιβλιογραφίας κ.α. Να ιδρυθούν αγροτικά ΙΕΚ, να αξιοποιηθούν δομές πρακτικής άσκησης σε αγρούς, εργαστήρια, ελαιοτριβεία, συνεταιριστικές επιχειρήσεις κ.α. Να αναζητηθεί η έρευνα σε νέες καλλιέργειες, τυποποιήσεις, δίκτυα αγορών, συνεταιριστικές συνέργειες, καινοτομία, αγροτοδιαγροφή κ.α. Αποτελεί ανάγκη η άμεση και αποτελεσματική ενημέρωση των αγροτών και των κτηνοτρόφων από τις δημόσιες υπηρεσίες σε κάθε εξέλιξη, σε αναπτυξιακά – επενδυτικά προγράμματα, σε σχέδια βελτίωσης και εκσυγχρονισμού, σε προγράμματα δικτύων προβολής και προώθησης προϊόντων, σε διαδικασίες – νομοθετικές ρυθμίσεις δημιουργίας συνεταιρισμών και αναγνώρισης ομάδων παραγωγών. Να προσφέρεται κάθε βοήθεια στην υπέρβαση προβλημάτων, στην άρση δυσκολιών και νομικών κωλυμάτων, στη διευκόλυνση των ομάδων παραγωγών νέων προϊόντων ή Π.Ο.Π, στη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας των τοπικών προϊόντων. Η γνωστοποίηση των Ευρωπαϊκών απαιτήσεων και η πληροφόρηση για τις υποχρεωτικές χρήσεις προτύπων, θα διευκολύνουν τη διείσδυση των προϊόντων στην Ευρωπαϊκή αγορά. Στο νέο Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης (Π.Α.Α.) 2014-2020 υπάρχουν σημαντικές αλλαγές σε συνεχιζόμενα Μέτρα όπως η Εξισωτική. Ο δικαιούχος γεωργός της εξισωτικής αποζημίωσης συνδέεται πλέον όχι με τον τόπο κατοικίας του, αλλά με τη θέση της γεωργικής εκμετάλλευσης (αγροτεμάχια –βοσκότοπο) που κατέχει. Έτσι αυξάνεται σημαντικά ο αριθμός των δικαιούχων της εξισωτικής αποζημίωσης. Θα πρέπει, λοιπόν, να αξιοποιηθούν οι δυνατότητες που παρέχει η νομοθεσία και να καθοριστούν και άλλες περιοχές, πέραν των ορεινών και αυτών που υπόκεινται σε άλλους φυσικούς περιορισμούς, εφόσον αντιμετωπίζουν ειδικά μειονεκτήματα και η διαχείριση γης πρέπει να συνεχισθεί προκειμένου να διατηρηθεί ή να βελτιωθεί το περιβάλλον, να διατηρηθεί η ύπαιθρος, να διαφυλαχθεί το τουριστικό δυναμικό της περιοχής ή να προστατευθεί η ακτογραμμή. Στον τομέα των υποδομών πρώτη προτεραιότητα για το Νομό είναι η δημιουργία σύγχρονου εθνικού οδικού δικτύου με ταυτόχρονη επίσπευση της εκσυγχρονισμένης σιδηροδρομικής σύνδεσης του νομού με το εθνικό δίκτυο. Τα λιμάνια μας, επίσης, με σωστό σχεδιασμό, πρέπει να αξιοποιηθούν αποτελεσματικά ως πύλες εξόδου. Όπως, επίσης, είναι απαραίτητο να αξιοποιηθούν με τον βέλτιστο τρόπο τα υπάρχοντα υδατικά αποθέματα, τα ποτάμια, οι λίμνες και οι υπόγειες λεκάνες, καθώς και η δημιουργία λιμνοδεξαμενών και φραγμάτων για τη συστηματική άρδευση των καλλιεργούμενων εκτάσεων. Η χρησιμότητα της υπογειοποίησης των δικτύων φυσικής ροής, που ήδη δρομολογείται, είναι δεδομένη. Έτσι αποφεύγονται οι μεγάλες απώλειες υδάτινων πόρων σε ένα δίκτυο παλαιωμένο και ασυντήρητο. Η αποκατάσταση – βελτίωση του υπάρχοντος αγροτικού οδικού δικτύου και η δημιουργία νέου, όπου δεν υπάρχει, αποτελεί αναγκαιότητα. Προς αυτό το σκοπό μπορεί να χρησιμοποιηθεί ως εργαλείο το Π.Α.Α. 2014-2020. Ένας σημαντικός παράγοντας ανάπτυξης είναι η ύπαρξη κινήτρων για τον εκσυγχρονισμό με βάση περιβαλλοντικά και τουριστικά κριτήρια (συμπράξεις / συνεργασίες, συνεταιρισμοί κ.α), που στοχεύουν σε εξασφάλιση κρίσιμων ποσοτήτων παραγωγής, άριστη ποιότητα, βιολογικό προσανατολισμό, καλύτερη οργάνωση, δίκτυα προώθησης προϊόντων στις αγορές, τυποποίηση και αξιοποίηση των Π.Ο.Π. Θετικά αποτελέσματα μπορούν να υπάρξουν και μέσω της ανάδειξης και προβολής τουριστικών αγροκαλλιεργειών, οινοποιείων, ελαιοτριβείων, μουσείων και επιχειρήσεων αγροτικών προϊόντων. Αποτελεί απαραίτητο βήμα βελτίωσης η δημιουργία δημοπρατηρίου αγροκτηνοτροφικών προϊόντων ανώτερης ποιότητας μεσογειακής διατροφής στην εμβληματική εκπρόσωπο της Ελλάδος στον κατάλογο της άυλης παγκόσμιας κληρονομιάς της UNESCO, την «αρχαία» Ολυμπία. Τέλος, η αγροτική-κτηνοτροφική οικονομία της Ηλείας πρέπει να αναπτύσσεται δίκαια, αυξάνοντας την κερδοφορία των αγροτών και κτηνοτρόφων παραγωγών με μέτρα που ήδη έχει εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός, όπως η μείωση φορολογίας και ασφαλιστικών εισφορών και η παροχή οικονομικών ενισχύσεων, που θα τονώνουν την οικογενειακή επιχειρηματικότητα, θα ενισχύουν το συνεταιριστικό κίνημα και την αλληλέγγυα οικονομία, διασφαλίζοντας αυξημένους και εγγυημένους μισθούς και μεροκάματα στους εργαζόμενους στις αγροτικές και κτηνοτροφικές εκμεταλλεύσεις.
Διονύσης Χ. ΚαλαματιανόςΝομικός, π. Διοικητής ΙΚΑ-ΕΤΑΜ,π. Γενικός Γραμματέας Υπουργείου Ναυτιλίας Ν.Π.
