Η ανεργία και το δημογραφικό: οι μεγάλες προκλήσεις της νέας δημοτικής αρχής
Τις τελευταίες εβδομάδες, με αφορμή τις επερχόμενες δημοτικές εκλογές, βρίσκεται σε ισχύ στα κοινωνικά δίκτυα και στα μέσα ενημέρωσης, ένας ενδιαφέρων δημόσιος διάλογος με θέμα την (τραγική) κατάσταση της πόλης μας και την κακή ποιότητα ζωής που προσφέρει στους πολίτες της. Κοινός παρονομαστής όλων των απόψεων που κατατίθενται δημόσια είναι ότι ο Πύργος έχει μείνει πολύ πίσω σε σχέση με άλλες, γειτονικές, πόλεις. Επίσης -κι αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό- η κριτική δεν μένει μόνο στο επίπεδο της γκρίνιας και των ευχολογίων, αλλά συμπληρώνεται και με ενδιαφέρουσες προτάσεις (όπως αυτές του γνωστού συμπολίτη μας Χάρη Μικελόπουλου, που αφορούν την αισθητική ανάπλαση της πόλης).
Γιατί έχει μείνει όμως τόσο πίσω η πόλη μας; Μια πόλη με ισχυρή -την ισχυρότερη μετά την Αθήνα- ιστορική και αρχαιολογική κληρονομιά, μια πόλη με μοναδική ακτογραμμή, μια πόλη περιτριγυρισμένη από χιλιάδες στρέμματα εύφορης γης; Νομίζω, ότι η απάντηση είναι εμφανής: γιατί είναι μια πόλη γερασμένη ηλικιακά και με χαμηλό μορφωτικό επίπεδο. Με λίγα λόγια, ο Πύργος είναι μια πόλη, της οποίας οι μορφωμένοι νέοι φεύγουν και δεν επιστρέφουν. Ας πάρουμε, όμως, τα πράγματα με τη σειρά.
Αν κοιτάξουμε γύρω μας και παρατηρήσουμε την ανθρωπογεωγραφία της πόλης του Πύργου, θα διαπιστώσουμε ότι ο επαγγελματικά ενεργός πληθυσμός αποτελείται κατά κύριο λόγο από δημόσιους υπαλλήλους και ένστολους, οι οποίοι με τον μισθό τους σιτίζουν την τοπική αγορά. Οι θέσεις εργασίας στον ιδιωτικό τομέα είναι ελάχιστες -εξαιτίας της τρανταχτής απουσίας ισχυρών επιχειρήσεων- και κακοπληρωμένες. Δεν έχουμε βιομηχανίες, δεν έχουμε μεγάλες πολυεθνικές οι οποίες θα προσφέρουν θέσεις εργασίας στους νέους μας και θα τους κρατήσουν στον τόπο που γεννήθηκαν. Επίσης, η παρουσία της γειτονικής και ανεπτυγμένης Πάτρας σε τόσο κοντινή απόσταση από την πόλη μας και η διαδεδομένη συνήθεια του μέσου Πυργιώτη να ψωνίζει από το διαδίκτυο, σε συνδυασμό με την οικονομική κρίση είναι οι αιτίες που έχουν οδηγήσει την εμπορική κίνηση της πόλης μας στα τάρταρα.
Συν τοις άλλοις, εδώ και μια δεκαετία οι πόρτες του δημοσίου έχουν κλείσει, οι θέσεις για διορισμό που προκηρύσσονται είναι ελάχιστες, γεγονός που επιτείνει ακόμα περισσότερο το εργασιακό αδιέξοδο των νεαρών συμπολιτών μας.
Σπάνια βρίσκεις οικογένεια, της οποίας τουλάχιστον ένα παιδί σπούδασε και δεν επέστρεψε στον Πύργο. Της οποίας έστω ένα παιδί δεν είναι άνεργο. Κακά τα ψέματα, στον Πύργο αν δεν είσαι γόνος ευκατάστατης και κοινωνικά δικτυωμένης οικογένειας, αν ο πατέρας σου δεν είναι γιατρός, δικηγόρος, φαρμακοποιός, αν, δηλαδή, δεν έχεις αυτό που λέμε «στρωμμένη δουλειά», ακόμα κι αν έχεις γράψει χιλιάδες ώρες μπροστά από βιβλία, ακόμα κι αν έχεις μεταπτυχιακά και διδακτορικά, είναι τρομερά δύσκολο (έως απίθανο) να βρεις αξιοπρεπή εργασία. Η μετανάστευση (εσωτερική ή εξωτερική) είναι μονόδρομος για τα νέα, μορφωμένα πυργιωτόπουλα...
Τα αποτελέσματα είναι τραγικά και θα γίνουν ακόμα περισσότερο φανερά τα επόμενα χρόνια. Κυκλοφορείς στους δρόμους και βλέπεις μόνο ηλικιωμένους. Αν ρωτήσετε νηπιαγωγούς, δασκάλους, καθηγητές θα σας πουν ότι χρόνο με τον χρόνο ο αριθμός των μαθητών μειώνεται με ραγδαίους ρυθμούς , ότι κλείνουν διαρκώς τμήματα τάξεων. Τα χωριά, που κάποτε αναζωογονούσαν τον Πύργο με νέο και δυναμικό πληθυσμό έχουν (οριστικά) μαραζώσει και δεν μπορούν, πλέον, να συμβάλλουν στην πληθυσμιακή τόνωση της πόλης μας.
Όταν, λοιπόν, μια πόλη κυριαρχείται πληθυσμιακά από ηλικιωμένους, όταν η συντριπτική πλειοψηφία των νέων κατοίκων που έχουν παραμείνει σε αυτήν είναι αγρότες ή γενικά άνθρωποι που δεν είχαν την ευλογία να σπουδάσουν, να ζήσουν κάποια χρόνια σε μεγαλύτερες πόλεις με πιο εκσυγχρονισμένες δομές, να φύγουν, δηλαδή, για λίγο από τον μίζερο μικρόκοσμο μιας παρηκμασμένης επαρχιακής πόλης και επιστρέφοντας στην πόλη τους να προσπαθήσουν να εφαρμόσουν όσα είδαν, γεύτηκαν και ζήλεψαν, τότε δεν είναι δύσκολο να εντοπίσουμε τη ρίζα της σημερινής κατάντιας: γερασμένοι άνθρωποι, με στενούς ορίζοντες και με ελάχιστες παραστάσεις και συνεπώς με ελάχιστες απαιτήσεις από τους διοικούντες την πόλη...
Καταλήγοντας, για να μην καταντήσει ο Πύργος μια ασήμαντη κωμόπολη, νομίζω ότι πρέπει να γίνουν τα εξής:
Πρώτον, η νέα δημοτική αρχή οφείλει να αναθέσει σε επιστήμονες - τεχνοκράτες το δύσκολο -πλην όμως ζωτικής φύσεως έργο- να φέρουν επενδύσεις στην πόλη. Ξενοδοχεία, εργοστάσια, υποκαταστήματα πολυεθνικών, ο,τιδήποτε χρειαστεί για να δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Να ψάξουν, για παράδειγμα, να βρουν και να πείσουν πλούσιους Ηλείους της διασποράς (και όχι μόνο) να επενδύσουν στον τόπο καταγωγής τους (όπως έκαναν οι Μεσσήνιοι με τον Κωνσταντακόπουλο)...
Δεύτερον, τη διοίκηση της πόλης οφείλουν να την «τρέξουν» νέοι άνθρωποι, τεχνοκράτες, με ισχυρές σπουδές και με παραστάσεις από την Ελλάδα και το εξωτερικό, με φρέσκα μυαλά και νέες ιδέες.
Τρίτον, πρέπει όλοι οι Πυργιώτες να αρχίσουμε να διεκδικούμε πιο δυναμικά από τους έχοντες τα ηνία της πόλης μας τη βελτίωση της ποιότητας της ζωής μας. Φωνή λαού, οργή Θεού...
Ο τόπος μας δεν έχει να ζηλέψει σε τίποτα από την Αχαΐα και τη Μεσσηνία. Δεν αξίζουμε να νιώθουμε μονίμως ως οι «φτωχοί συγγενείς». Δεν αξίζουμε να μας κυριεύει η μελαγχολία κάθε φορά που ταξιδεύουμε αλλού ή όταν επιστρέφουμε στον (αγαπημένο μας) Πύργο!
Νίκη Παπαϊωάννου
Φιλόλογος
Υπεύθυνη σπουδών του θεωρητικού φροντιστηρίου ΑΛΦΑ