Εν όψει των επερχόμενων Ευρωεκλογών

Πριν λίγους μήνες ο πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Ένωσης Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ, σε συνέντευξη του σε δίκτυο εφημερίδων, εξηγώντας γιατί η η ΕΕ αποτελεί μονόδρομο, διατύπωσε μεταξύ άλλων και το εξής επιχείρημα: «Χρειάζεται μόνο να επισκεφθείτε ένα στρατιωτικό νεκροταφείο για να δείτε ποια είναι η εναλλακτική λύση στην ευρωπαϊκή ολοκλήρωση». Ήταν μια πρόταση σκληρή, που στόχευε όμως να καταδείξει με σαφήνεια τη σημαντικότερη ίσως αξία της οικονομικής και πολιτικής ένωσης των Ευρωπαϊκών κρατών: την ειρηνική συνύπαρξη και ευημερία των μελών της που διαρκεί σχεδόν 70 χρόνια.

Αξίζει να υπενθυμίσουμε ένα χρονολόγιο της προσπάθειας και των δυσκολιών των κρατών της Ευρώπης ώστε να συνυπάρξουν σε ένα περιβάλλον ειρήνης και ασφάλειας, στοχεύοντας στην ενιαία πολιτική ένωση.

Βγαίνοντας από τα αποκαΐδια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, όλοι αναγνώρισαν ότι η πολεμική σύγκρουση είναι η χειρότερη δυνατή λύση επίλυσης διαφορών, μια παράνοια που δημιουργεί αξεπέραστα προβλήματα. Να θυμηθούμε ότι στην Ευρώπη σε 30 χρόνια είχαν υπάρξει δύο παγκόσμιοι πόλεμοι, με εκατομμύρια νεκρούς και πιο πριν αναρίθμητοι άλλοι μικρότεροι πόλεμοι, μεταξύ κρατιδίων, βασιλείων και φέουδων επί πολλούς αιώνες.

Η αρχική ιδέα μιας Ένωσης ξεκίνησε από ορισμένους θαρραλέους οραματιστές πρωτεργάτες, αγωνιστές της αντίστασης, δικηγόρους και βουλευτές οι οποίοι θεμελίωσαν μια νέα εποχή, δημιουργώντας νέες δομές στη Δυτική Ευρώπη που θα βασίζονται στα κοινά συμφέροντα των λαών τους. Δομές που θα είχαν ως θεμέλια Συνθήκες που εγγυώνται τον σεβασμό του κράτους δικαίου και την ισότητα μεταξύ όλων των χωρών. Έτσι το 1951 ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Κοινότητα Άνθρακα και Χάλυβα (ΕΚΑΧ) από έξι ιδρυτικά κράτη μέλη (Βέλγιο, Γαλλία, Γερμανία, Ιταλία, Λουξεμβούργο και Κάτω Χώρες), τα οποία συμφώνησαν να τεθεί η παραγωγή του άνθρακα και χάλυβα (τα δύο βασικά υλικά για την παραγωγή πολεμικού υλικού), υπό τον έλεγχο της ενιαίας ανώτατης αρχής.

Ακολουθεί η μεταπολεμική δεκαετία του 1950 με τις εντάσεις της, αλλά οι 6 χώρες της ΕΚΑΧ το 1957 προχωρούν στη ίδρυση της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ), ενισχύοντας περισσότερο τους δεσμούς τους. Η δεκαετία του 1960, με τον ψυχρό πόλεμο, αφήνει αλώβητη την ΕΟΚ, η οποία ευημερεί, αφού παύουν οι δασμοί στις εμπορικές συναλλαγές, και συμφωνείται η κοινή παραγωγή τροφίμων και αγροτικών προϊόντων. Τη δεκαετία του 1970, παρά τις οικονομικές κρίσεις του πετρελαίου, η ΕΟΚ διευρύνεται σε εννέα κράτη μέλη (το 1973 εισέρχονται η Δανία, η Ιρλανδία και το Ηνωμένο Βασίλειο), τα οποία θεσπίζουν περισσότερες κοινές πολιτικές. Το 1979 γίνονται οι πρώτες εκλογές για την ανάδειξη των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Ξεκινάει η περιφερειακή πολιτική για τη δημιουργία θέσεων εργασίας και υποδομών στις φτωχότερες περιφέρειες και εντείνεται η καταπολέμηση της ρύπανσης.

Η δεκαετία του 1980 σηματοδοτείται με την απαρχή της κατάρρευσης των Σοβιετικών και των καθεστώτων της Ανατολικής Ευρώπης. Η ΕΟΚ διευρύνεται στη Μεσόγειο με την Ελλάδα το 1981, και Πορτογαλία και Ισπανία το 1986. Το 1993, με τη συνθήκη του Μάαστριχτ ιδρύεται η Ευρωπαϊκή Ένωση (ΕΕ) ως συνέχεια της ΕΟΚ και επιτρέπεται η ελεύθερη κυκλοφορία εμπορευμάτων, υπηρεσιών προσώπων και κεφαλαίων. Το 1995 εντάσσονται 3 ακόμα χώρες (Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία).

Οι προκλήσεις συνεχίστηκαν και στην νέα χιλιετία. Η τρομοκρατική επίθεση της 11ης Σεπτεμβρίου 2001 στη Νέα Υόρκη είναι το έναυσμα για τη στενότερη συνεργασία για τη καταπολέμηση του εγκλήματος και της τρομοκρατίας. Το 2002 κυκλοφορεί το κοινό Ευρωπαϊκό νόμισμα, το ευρώ, το οποίο αντέχει τη χρηματοπιστωτική κρίση που ξέσπασε το 2008, τη σοβαρότερη οικονομική ύφεση στην ιστορία της ΕΕ. Δέκα νέες χώρες προσχώρησαν το 2007, από τις οποίες οι οκτώ προέρχονται από το πρώην «σιδηρούν παραπέτασμα». Το 2012 απονέμεται το Νόμπελ Ειρήνης στην ΕΕ και το 2013 η Κροατία γίνεται το 28ο μέλος της.

Τα τελευταία χρόνια ο εντεινόμενος θρησκευτικός εξτρεμισμός οδηγεί σε κοινωνικές αναταραχές και πολέμους, που αναγκάζουν πολλούς ανθρώπους να εγκαταλείπουν τις εστίες τους και να αναζητούν ασφαλές καταφύγιο στην Ευρώπη. Η ΕΕ δεν βρίσκεται αντιμέτωπη μόνο με το πρόβλημα της φροντίδας των προσφύγων, αλλά γίνεται και στόχος πολλών τρομοκρατικών επιθέσεων. Ταυτόχρονα, το διεθνές περιβάλλον γίνεται πιο δύσκολο. Στην Αμερική ακολουθούνται νέες πολιτικές, η οικονομία της Κίνας γιγαντώνεται, ενώ υπάρχουν τα προβλήματα της υπογεννητικότητας, των διαφορετικών οικονομικών ταχυτήτων (βορράς - νότος στην Ευρώπη) και οι δυσκολίες για μια ενιαία πολιτική ενοποίηση.

Παρά τις αντοχές της ΕΕ και τη διαχρονική πρόοδο, δεν αμφισβητείται το γεγονός ότι ακόμα δεν έχει καταφέρει τη δημιουργία ενός ενιαίου πολιτικού χώρου. Σε αυτό συνεισφέρουν πολλοί εσωτερικοί ενδογενείς παράγοντες. Ενδεικτικά σημειώνω την (αντικειμενική) απουσία κοινής γλώσσας, τη διαφορετική κουλτούρα και ιστορική διαδρομή των κρατών μελών και την έλλειψη του κοινού ευρωπαϊκού οράματος από μεγάλη μερίδα κομμάτων. Το αρνητικό περιβάλλον εντείνεται και από την εύκολη τάση πολλών εθνικών κυβερνήσεων να ρίχνουν την ευθύνη στα “κέντρα αποφάσεων των Βρυξελλών” για τα δύσκολα μέτρα και την εκμετάλλευση, ως δικής τους παρέμβασης για οτιδήποτε θετικό. Επιπρόσθετα, τα τελευταία χρόνια σημειώνεται και αύξηση των ευρωσκεπτικιστών οι οποίοι είναι κάθετα αντίθετοι στο κοινό όραμα της Ευρώπης.

Σαφώς υπάρχουν αργοπορίες και δυσκαμψίες στον τρόπο λειτουργίας της ΕΕ. Ο Ζαν-Κλοντ Γιούνκερ στη ίδια συνέντευξη υποστηρίζει: «Αυτό που με κάνει πολύ θυμωμένο, είναι ότι οι διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην ΕΕ είναι μερικές φορές πολύ αργές». Είναι επίσης γεγονός ότι στην πορεία της η ΕΕ συνάντησε σωρεία προβλημάτων και αναταράξεων τόσο εσωτερικών όσο και παγκόσμιας κλίμακας, όπως συνοπτικά σημειώθηκαν παραπάνω. Κι όμως, άλλες φορές καλύτερα κι άλλες φορές όχι τόσο καλά, η ΕΕ τα αντιμετωπίζει και προχωρά, έχοντας πάντοτε άξονες τις θεμελιώδεις αξίες της οι οποίες είναι:

• ● Η διατήρηση και η αξιοποίηση της ειρήνης που έχει εδραιωθεί μεταξύ των κρατών μελών της.
• ● Η προώθηση της πρακτικής συνεργασίας μεταξύ των ευρωπαϊκών χωρών.
• ● Η διασφάλιση της ασφαλούς διαβίωσης των πολιτών της.
• ● Η προώθηση της οικονομικής και κοινωνικής αλληλεγγύης.
• ● Η διατήρηση της ευρωπαϊκής ταυτότητας και πολυμορφίας σε ένα παγκοσμιοποιημένο κόσμο.
• ● Η διάδοση των κοινών αξιών των Ευρωπαίων.

Οι Έλληνες, ως απόγονοι εκείνων που γέννησαν την ιδέα της Δημοκρατίας, και έχοντας υποφέρει από τα δεινά τόσων πολέμων, οφείλουμε να πιστεύουμε και να στηρίζουμε απόλυτα τις αξίες και την αποστολή της Ευρωπαϊκής Ένωσης και να μην υποκύπτουμε στα απλοϊκά και πολλές φορές φαιδρά επιχειρήματα του λαϊκισμού κι ευρωσκεπτικισμού.

Ας μη λησμονούμε ότι δεν υπάρχει σχεδόν κανένα έργο στην Ελλάδα το οποίο να μην είχε την σημαντική συμμετοχή της ΕΕ. Από ένα αστικό λεωφορείο μέχρι τη γέφυρα Ρίου-Αντιρρίου. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει ποιό εφιαλτικό σενάριο θα εξελισσόταν στο τόπο μας στην υποθετική περίπτωση όπου η Ελλάδα δεν ήταν μέλος της ΕΕ, όταν η οικονομική κρίση χτύπησε τη χώρα μας. Όπως και το γεγονός ότι στην ΕΕ τελικά, ζήτησαν και βρήκαν εργασία οι 400.000 Έλληνες που μετανάστευσαν τα τελευταία χρόνια.

Η Νέα Δημοκρατία και το Ευρωπαϊκό Λαϊκό Κόμμα τοποθετούνται σαφώς υπέρ μιας ισχυρής και αποτελεσματικής Ευρώπης, στην υπηρεσία των πολιτών της και δεσμεύονται στην επίτευξη όλων εκείνων των θεμάτων που έχουν μεγαλύτερη σημασία για τους πολίτες : την απασχόληση και την οικονομική σταθερότητα, την ανταγωνιστικότητα, την ασφάλεια και την ευημερία.

Ελλάδα αξίζουμε καλύτερα !


​

Αριστέα Παπαδοπούλου
Εκπαιδευτικός, Μ.Ed.
τ. Αν. Γραμματέας Σχέσεων Κοινωνίας - Κόμματος της Νέας Δημοκρατίας