Η πρόσφατη υγειονομική κρίση δοκιμάζει τις αντοχές του συστήματος υγείας, αναδεικνύει δυνατότητες και αδυναμίες, « φωτίζει » ευκαιρίες και απειλές, επιβάλλει αναστοχασμούς και επανασχεδιασμούς.

Η αύξηση των διαθέσιμων κλινών ΜΕΘ και η « πύκνωση » του Δικτύου Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας συνιστούν τις άμεσες προτεραιότητες. Η ενεργοποίηση όμως των ήδη αναπτυγμένων κλινών ΜΕΘ που προστέθηκαν στις υπάρχουσες απαιτεί μόνιμη ιατρονοσηλευτική υποστήριξη.

Σύμφωνα με την Ελληνική Εταιρεία Εντατικής Θεραπείας για κάθε κλίνη απαιτούνται 4 νοσηλευτές, και ένας γιατρός για Μονάδα 6 κλινών. Για ΜΕΘ μεγαλύτερες των 6 κλινών και για τις επιπλέον κλίνες η αναλογία του αριθμού των γιατρών ανέρχεται σε 1 γιατρό ανά 3 κλίνες.

Παράλληλα η μείωση στην προσέλευση στα Τμήματα Επειγόντων Περιστατικών το Μάρτιο και τον Απρίλιο αποτελεί κεκτημένο που μόνο « εμβαθύνοντας » στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας με συμμετοχή και του ιδιωτικού τομέα θα διατηρηθεί.

Είναι προφανές ότι με αφορμή την υγειονομική κρίση επανέρχεται το αίτημα για αύξηση της δημόσιας χρηματοδότησης του συστήματος υγείας η οποία υπολείπεται κατά δυο περίπου μονάδες ως ποσοστό του ΑΕΠ από τη μέση επίδοση των χωρών του ΟΟΣΑ.

Αρκεί όμως η αύξηση της χρηματοδότησης για την υλοποίηση του επανασχεδιασμού του συστήματος υγείας; Όσο αναγκαία είναι μετά τις βίαιες και οριζόντιες περικοπές της περιόδου 2010-2014, το ίδιο αναγκαία είναι η ορθολογική κατανομή των διαθέσιμων ανθρώπινων και υλικών πόρων του συστήματος, η οποία δε θα αναπαράγει τη στρεβλή νοσοκομειοκεντρική αντίληψη που « στοιχειώνει » διαχρονικά το σύστημα υγείας.

Υπάρχουν «αόρατες περιοχές» του συστήματος που παραμένουν υποχρηματοδοτούμενες. Δεν είναι μόνο η Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας. Είναι η φυσική ιατρική και αποκατάσταση, είναι η ψυχική υγεία, είναι η φιλοξενία των ηλικιωμένων, η ανακουφιστική φροντίδα και η αξιοπρεπής νοσηλεία των ογκολογικών ασθενών τελικού σταδίου, η δημιουργική απασχόληση των ΑΜΕΑ, η κατ’ οίκον φροντίδα.

Εκεί χρειάζεται να προσανατολιστούμε συντονιζόμενοι με το επιδημιολογικό προφίλ της εποχής και τις ανάγκες που απορρέουν από τη δημογραφική γήρανση. Όταν οι σύγχρονες εξελίξεις στην ιατρονοσηλευτική φροντίδα συμπιέζουν τους χρόνους νοσηλείας, η εμμονή στον «πληθωρισμό» νοσηλευτικών κλινών είναι μια φενάκη.

Σε οργανωτικό επίπεδο η ανασυγκρότηση του Υπουργείου Υγείας σε μια επιτελική κατεύθυνση με αποκέντρωση αρμοδιοτήτων στις Υγειονομικές Περιφέρειες, η ενεργητική εμπλοκή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης στην Πρωτοβάθμια Φροντίδα Υγείας και η συγχώνευση των συστημάτων υγείας και κοινωνικής φροντίδας αποτελούν αναγκαίες μεταρρυθμίσεις της επόμενης μέρας.

Είναι θετικό ότι έστω και σε συνθήκες υγειονομικού πολέμου αναδείχθηκε η αναγκαιότητα ύπαρξης ενός στιβαρού δημόσιου συστήματος υγείας. Οι πλέον δύσπιστοι και καχύποπτοι πίστεψαν. Μόνο που η συνέχεια απαιτεί όραμα, σχέδιο και μόνιμες παρεμβάσεις.

Κώστας Διαμαντόπουλος
Οδοντίατρος, MSc
πρώην Διοικητής Γενικού Νοσοκομείου Ηλείας