“Σε μια ώρα που κανείς δεν ξέρει, σε μια στιγμή που μόνο ο θεός ορίζει, μέσα στο ναό της Ιστορίας, σημαίνει ξαφνικά η βαθειά καμπάνα της Μοίρας, πάνω στα ριζικά των λαών. Τότε τα άτομα που αποτελούν την εθνική ολότητα, πετούν θεληματικά ένα μεγάλο μέρος από τα πιο ακριβά προνόμιά τους και υποταγμένα σε μια ακατανίκητη κεντρομόλο δύναμη, αναζητούν τον πυρήνα της ομογένειας, για να δώσουν, όσο γίνεται πιο υπεύθυνα, το μεγάλο “παρών” της φυλής. Μπροστά στο κάλεσμα της Μοίρας”.

Το απόσπασμα αυτό του Στρατή Μυριβήλη, συμπυκνώνει τη νοηματική κληρονομιά ενός τέλεια οριοθετημένου πυρήνα ατομικής και συλλογικής δράσης που φωτίζει το δρόμο του Έθνους στις ατραπούς της διεθνούς συγκυρίας.

Γιορτή σεμνή η επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940, ανάγεται σε ιστορικό παράδειγμα ηθικού θάρρους, χρέους και καθήκοντος απέναντι στις πανανθρώπινες επάλξεις αξιών, της ελευθερίας και της δημοκρατίας. Καθήκον και συμφέρον η προάσπιση της εθνικής τιμής, σφράγισε την υψηλότατη κορυφή της ιστορίας της φυλής, στο διάβα των ελληνικών αιώνων.

Ο Ελληνισμός, σαν ιστορικό φαινόμενο, αποτελεί ενιαία και αδιάσπαστη ιστορική πραγματικότητα, με μια ανανεούμενη δυναμική στους οικουμενικούς δρόμους της υπερηφάνειας, της τιμής και της λευτεριάς.

Η ιστορική κλήση - πρόσκληση για θυσία, διατράνωσε την έμφυτη ανάγκη του για ανεξαρτησία, την άκαμπτη, ανένδοτη και αδιάλλακτη χρεία για ελευθερία που δικαιώνουν και ολοκληρώνουν άτομα και λαούς στο ιστορικό γίγνεσθαι.

Πολιτογραφημένη η ελευθερία, από χιλιετίες, στη βραχώδη κυματόδαρτη ευρωπαϊκή εσχατιά, ύψωσε τα λαμπρότερα τρόπαια του πνεύματος και της δημοκρατίας.

Το λακωνικό, εύγλωττο και παγκόσμιο κήρυγμα του ΟΧΙ, διέσπασε και ανατίναξε το μηχανισμό της βίας και της μισαλλοδοξίας και στο ζοφερό ιστορικό σκηνικό εμφάνισε τη θρυαλλίδα της Ελπίδας.

Η μάχη του ΟΧΙ στον ολοκληρωτισμό και στη φασιστική πρόκληση, υπερβαίνοντας το χρόνο και τη λήθη, τροφοδότησε την αντίσταση στους Ηρόστρατους της ανθρώπινης αξιοπρέπειας και διέγραψε την τροχιά του μέλλοντος.

Ανυποχώρητη και αδιάρρηκτη άρνηση, ενάντια στην ανεξέλεγκτη εξουσία της μίας και μόνο πολιτικής άποψης, της μιας και αποκλειστικής ιδεολογίας, της πρακτικής που αρνείται και αντιπαλεύει με κάθε μέσον την αμφισβήτηση και την έλλογη κριτική προσέγγιση.

Η ελληνική αντίσταση ανανέωσε και προσεπικύρωσε την εγγύηση της Εθνικής Συνείδησης, που υπαγορεύει τα διαχρονικά συνθήματα της τιμής, της ζωής, της ελευθερίας και του πολιτισμού, στο προαιώνιο περπάτημα της Φυλής.

Επέτειος πολύσημη η σημερινή, χαράσσει τις ορίζουσες της ομοψυχίας, της ενότητας, της αυταπάρνησης, της θυσίας και αναδεικνύει την ιερή παρακαταθήκη του εθνικού μεγαλείου, της ενότητας πνεύματος και πράξης, της αδούλωτης ψυχής, με δύναμη ζωής και περίσσευμα καρδιάς.

Μνήμη ζωντανή, αυστηρή εντολή για ελεύθερους αληθινούς ανθρώπους, χαράσσει την οικουμενική της διάσταση και το διαχρονικό της κύρος, προτάσσοντας τον “αγώνα υπέρ πάντων” στην πορεία του ελληνισμού προς το μέλλον.

Χρέος τιμής, αστείρευτη πηγή εθνικής αυτογνωσίας, καταδεικνύει την ηθική της διάσταση και, μέσα από μια διαλεκτική σχέση νοημάτων, τη χάραξη της σημερινής εθνικής κίνησης και στάσης.

Ο στοχασμός και η ανάκληση του ιστορικού και ηρωικού παρελθόντος στη σύγχρονη παγκοσμιοποιημένη πραγματικότητα, γεννούν τον προβληματισμό για την επιδίωξη της ειρήνης ως αυτοσκοπού της ανθρώπινης ύπαρξης.

Υπογραμμίζουν τον αναπροσδιορισμό και την αναπλαισίωση της συνύπαρξης μέσα σε υπερεθνικούς σχηματισμούς, προδιαγράφοντας ένα ανάλογο ΟΧΙ προς εκείνη την κατεύθυνση που ρητορεύει υποκριτικά υπέρ της ελευθερίας, απεργαζόμενη ουσιαστικά την ισοπέδωσή της.

Ο διεθνής ορίζοντας προβάλλει ζοφερός και απειλητικός με εθνοτικές διεκδικήσεις και αποσχίσεις, με αγώνες για Δημοκρατία και Ανθρώπινα Δικαιώματα, με μειονοτικές εκρήξεις και αναζητήσεις σεβασμού ιδιαιτεροτήτων και αυτοδιάθεσης.

Οι στρατηγικές κηδεμόνευσης, οι πολύμορφες επεμβάσεις, οι αποσταθεροποιητικές τάσεις, η δυναμική των αναδιατάξεων στη διελκυνστίδα των συμφερόντων, ο επανακαθορισμός εθνικών δεδομένων και διαδικασιών, εμφανίζονται σε μια εκρηκτική αλληλουχία καταστάσεων με αβέβαια, έκβαση και μέλλον.

Η αταξία της νέας διεθνούς τάξης πραγμάτων, επενεργεί στη διαμόρφωση του κλίματος που επηρεάζει τις βασικές θέσεις της χώρας στο γεωπολιτικό περιβάλλον. Το παγκόσμιο ζητούμενο είναι πλέον μια βιώσιμη διαρκής ειρήνη με τη γενίκευση των αξιών της ανοιχτής, ελεύθερης και δημοκρατικής κοινωνίας.

Η ενδυνάμωση της κοινωνίας των πολιτών απέναντι στην επιβουλή της ελευθερίας και της δημοκρατίας, υπογραμμίζει την αναζήτηση γόνιμων αναλογιών.

Τα ιστορικά γεγονότα καταδεικνύουν ότι η αγάπη για την πατρίδα, δεν εκδηλώνεται μόνο στα πεδία των μαχών, αλλά στην καθημερινή ζωή και προσφορά των υπεύθυνων πολιτών.

Σήμερα, σε μια εποχή διαδοχικών ή σωρευτικών κρίσεων, στα εθνικά, οικονομικά, κοινωνικά και εσχάτως υγειονομικά ζητήματα, ένας νέος πατριωτισμός, αναμένεται από όλους.

Σήμερα, είναι επιτακτικό το χρέος ανάληψης της ατομικής ευθύνης, ενταγμένης μέσα στο συνολικό συμφέρον.

Το ηρωικό ΟΧΙ προσδιορίζεται στο πραγματικό νόημά του με τη συλλογική δράση, την υιοθέτηση θετικών προτύπων, την κοινή πρόοδο και ευημερία, τη υπηρέτηση της αλήθειας και της δικαιοσύνης, τον πνευματικό εξοπλισμό για την αντιμετώπιση του “σύγχρονου πολέμου”.

Το ηχηρό μήνυμα της αντίστασης στον ολοκληρωτισμό, επιβεβαιώνει την αντίσταση στην ολοκληρωτική απειλή της ψυχικής διάβρωσης, της διαστρέβλωσης της αλήθειας, της καταστρατήγησης του κράτους δικαίου, της παραβίασης των αρχών και αξιών, της εσωτερικής εκβαρβάρωσης.

Το ιστορικό βάρος της επετείου προκαλεί και επiτάσσει την αυτοκριτική για μια μελλοντική ευημερούσα πορεία που με νέες θυσίες, ανάλογες των καιρών μέλλει να διαγραφεί, όπως συνοψίζεται μέσα από τα απαράμιλλα λόγια του Μακρυγιάννη: “Κι αν είμαστε ολίγοι εις το πλήθος, παρηγοριούμαστε με έναν τρόπο, ότι η τύχη μας έχει εμάς τους Έλληνες πάντοτε ολίγους. Ότι αρχή και τέλος, παλαιόθεν και τώρα, όλα τα θερία πολεμούν να μας φάνε και δεν μπορούνε∙ τρώνε από μας και μένει και μαγιά. Και οι ολίγοι αποφασίζουν να πεθάνουν και όταν κάνουν αυτήνη την απόφασιν, λίγες φορές χάνουν και πολλές κερδαίνουν”.

Γιώργος Παναγιωτόπουλος
Επικ. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
Δημοτικού συμβούλου Ανδραβίδας - Κυλλήνης