Σε μια κρίσιμη περίοδο της μεταπολιτευτικής Ελλάδας, η ιστορική μνήμη αποκτά ιδιαίτερο νόημα όταν συνδέεται με τη ζωή και την πράξη και βαπτίζεται στο όνομα της επικαιρότητας.

Η ζωντανή μνήμη των ημερών του Νοέμβρη του 1973, μπορεί να διαμορφώσει τη μνήμη του μέλλοντος, ως πολύτιμη παρακαταθήκη ελευθερίας, ευαισθησίας και ηθικής στάσης για τη γενιά του σήμερα και του αύριο.

Τηρουμένων των αναλογιών και εκ των υστέρων ερμηνεύοντας «το Πολυτεχνείο», θεωρώ ότι, οριοθέτησε την ιστορία του δημοκρατικού κινήματος και συνεχίζει διαρκώς να ζητά, να αφαιρεθεί επιτέλους «το δικαίωμα» των κρατούντων να διαχειρίζονται την εξουσία προς « ίδιον όφελος».

Είναι γνωστό ότι, η ιστορική μνήμη αποτελεί ισχυρό «κοινωνικό αντίδοτο» στην αμνησία, στην ακρισία, στη ροπή στην υποταγή και στη χειραγώγηση των ανθρώπων.
Τα μεγάλα νοήματα, οι μεγάλες αφηγήσεις της ανθρώπινης περιπέτειας, είναι πάντα οδηγοί για τη χειραφέτηση του ανθρώπου από κάθε μορφή προκατάληψης, από κάθε έκφραση βίας και ανελευθερίας.

Εκ των υστέρων, «το Πολυτεχνείο» μπορεί να παραμείνει άφθαρτο σύμβολο ασυμβίβαστης πάλης, να καταδεικνύει την αναντικατάστατη δύναμη της κοινωνίας, να ενισχύει την πρωτοποριακή δυναμική των νέων που διαμορφώνει γεγονότα, να αποκαθηλώνει στερεότυπα, να ανατρέπει αυταρχισμούς, και να προσανατολίζει τη συλλογική συνείδηση.

Εκ των υστέρων, «το Πολυτεχνείο» μπορεί να συμπυκνώνει το όραμα, την έμπνευση, τη συλλογικότητα, την υπέρβαση του ατομικού συμφέροντος και της εγωπαθούς ιδιοτέλειας, την αξιοπρέπεια, τον αυτοπροσδιορισμό, το νέο πατριωτισμό και την ελευθερία.

Εκ των υστέρων, «το Πολυτεχνείο», ως κορυφαία πράξη αντιφασιστικής εκδήλωσης, μπορεί να γίνει το ουσιαστικότερο μάθημα Πολιτικής και Ηθικής για τη συνείδηση της ελληνικής κοινωνίας.

Το «Πολυτεχνείο» ως μοναδικό γεγονός ελευθερίας και ονείρου, μιας αδιαμεσολάβητης καινούργιας ζωής στη μεταπολεμική πορεία του τόπου και ώριμος καρπός μιας σειράς διεργασιών, υποκειμενικών και αντικειμενικών, εσωτερικών και διεθνών, μπορεί να αναχθεί σε συλλογικό εκφραστή του πολιτικοηθικού δικαιώματος της ανυπακοής, σε κάθε προσπάθεια αλλοίωσης της δημοκρατίας από όπου και αν προέρχεται.

Ταυτόχρονα, μπορεί να επιβάλλει την υπέρβαση από τις κυρίαρχες μικροαστικές λογικές αντιλήψεις της πολιτικής, ως ατομικού αθλήματος ανέλιξης και να δημιουργήσει όρους μιας νέας συλλογικότητας.

Το «Πολυτεχνείο» μπορεί να τροφοδοτεί διαρκώς το όραμα μιας ηθικά ανώτερης μορφής δημοκρατίας που να βασίζεται στην ενεργό, ουσιαστική και συνεχή συμμετοχή του πολίτη στα δρώμενα του τόπου, να αφυπνίσει τη λαϊκή συνείδηση, να ενσωματώσει τις αγωνιστικές παραδόσεις χρόνων, και να οδηγεί στην έμπρακτη απόδειξη καθημερινά ότι, είναι δυνατή η δημιουργία της ιστορίας από τα ίδια τα υποκείμενα που τη βιώνουν.

Εκ των υστέρων, «το Πολυτεχνείο», μπορεί να παραμείνει ζωντανό κάλεσμα για τη δημοκρατία, την ανθρωπιά, την ελευθερία, την δημιουργικότητα, την ενότητα και την πρόοδο της κοινωνίας και πάντα στον αντίποδα της ηττοπάθειας, του συμβιβασμού, της υποταγής, της λογικής των «μονόδρομων» και του κάθε είδους διχασμού.
Στις σημερινές ραγδαίες ανατροπές των στρατηγικών δεδομένων, με την «εύθραυστη» παγκόσμια ειρήνη, με ορατούς τους εθνικούς κινδύνους, με τις συνέπειες της οικονομικής κρίσης αλλά και της κλιματικής αλλαγής στην κοινωνία, με την ασύμμετρη απειλή της πανδημίας, το «Πολυτεχνείο» πρέπει να ανήκει σε όλους.



Ανήκει στο μαθητή που αισιοδοξεί για το μέλλον
Ανήκει στον φοιτητή που αριστεύει στην γνώση, στον φοιτητή που διεκδικεί αυτά που δικαιούται στη μάθηση,
Ανήκει στον επιστήμονα που διαπρέπει στην Ελλάδα και στο εξωτερικό,
Ανήκει σε αυτούς που οι συνθήκες τους ανάγκασαν σε φυγή από την χώρα και ελπίζουν για επιστροφή,
Ανήκει στους αγρότες που μοχθούν καθημερινά,
Ανήκει στους άνεργους που διεκδικούν μερίδιο στην εργασία,
Ανήκει σε όλους τους κοινωνικά αποκλεισμένους,
Ανήκει στους δασκάλους που παιδεύουν την νέα γενιά,
Ανήκει στους επιστήμονες-επαγγελματίες υγείας που πολεμούν την αρρώστια και σήμερα τον ιό της πανδημίας,
Ανήκει στους εργαζόμενους όλων των κλάδων, στους επαγγελματίες που συμβάλλουν και στηρίζουν την οικονομία και την χώρα γενικότερα,
Ανήκει στα ανήσυχα μυαλά των αυτοδημιούργητων επιχειρηματιών,

Ανήκει σε αυτούς τους πολιτικούς, που έχουν πατριωτισμό, που στηρίζουν το «κράτος δικαίου», που κοιτάζουν το μέλλον και διεκδικούν σε αυτό, μερίδιο για την ελληνική κοινωνία.

Ανήκει σε όλους όσους δημιουργούν, εξελίσσονται, προσφέρουν και παράγουν προστιθέμενη αξία στην οικονομία και την κοινωνία.

Ανήκει στην ιστορία, μα ιδιαίτερα ανήκει στο μέλλον μιας Ελλάδας δημοκρατικής, παραγωγικής, σύγχρονης και ανεπτυγμένης.

Εκ των υστέρων, σήμερα, το «Πολυτεχνείο» ανήκει σε όλους εκείνους που όρθιοι επιμένουν, για έναν κόσμο καλύτερο που θα χωράει πολλούς «κόσμους» και ελεύθερους ανθρώπους.

Γιώργος Παναγιωτόπουλος
Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
Δημοτικός Σύμβουλος Ανδραβίδας - Κυλλήνης