Η νομοθετική μεταρρύθμιση για την τοπική αυτοδιοίκηση με το πρόγραμμα Κλεισθένης1 (Ν.4555/18) μεταξύ άλλων καθιέρωσε την απλή αναλογική ως εκλογικό σύστημα, με το οποίο διεξήχθησαν οι αυτοδιοικητικές εκλογές του 2019.

Τα αναλογικά εκλογικά συστήματα, με διάφορες παραλλαγές , είναι αυτά που εφαρμόζονται από τη συντριπτική πλειοψηφία των Ευρωπαϊκών χωρών για την τοπική αυτοδιοίκηση. Ουδείς μπορεί να αμφισβητήσει το δικαιότερο, δημοκρατικότερο και συμμετοχικότερο περιεχόμενο αυτών των εκλογικών συστημάτων.

Ωστόσο για να είναι λειτουργική η απλή αναλογική θα πρέπει να υπάρχει κουλτούρα και διάθεση συναινέσεων , συνεργασιών, λογοδοσία, έντιμες προθέσεις, συγκερασμός απόψεων και πολλά άλλα που σε κάθε περίπτωση λειτουργούν υπέρ του πολίτη και των τοπικών κοινωνιών.

Η αρχή του ενός και η αυτοκρατορική λειτουργία είναι αυτά που ζημιώνουν τις κοινωνίες και σε πάρα πολλούς δήμους και περιφέρειες της χώρας τα προηγούμενα χρόνια τα αποτελέσματα της διοίκησης τους ήταν αρνητικά ή και καταστροφικά για το τόπο. (χρεοκοπημένοι δήμοι , ανύπαρκτες ή διαλυμένες υποδομές κ.λπ).

Θα ρωτήσει τώρα εύλογα κάποιος , υπάρχουν οι προϋποθέσεις για να λειτουργήσει η απλή αναλογική , η κουλτούρα δηλαδή συνεργασιών κ.λπ. ειδικά στην περίπτωση που δεν έχει λάβει συνδυασμός το 50+1.

Η απάντηση κατά τη γνώμη μου είναι ότι δεν υπάρχουν στο βαθμό που πρέπει και αυτό είναι απόρροια της φιλοσοφίας των πλειοψηφικών συστημάτων.

Όμως στη τοπική αυτοδιοίκηση είναι επιτακτική ανάγκη να βρεθούν και να αναπτυχθούν και μπορεί να γίνει αυτό σε σχετικά σύντομο χρονικό διάστημα. Η εφαρμογή του Κλεισθένη1, ήταν ένα πρώτο βήμα. Χρειαζόταν διορθώσεις; Ασφαλώς ναι. Άλλωστε κάθε τι καινούργιο το βλέπεις στην πράξη το διορθώνεις εκεί που σκοντάφτει και προχωράς.

Το δίκαιο, το δημοκρατικό, το συμμετοχικό που διαμορφώνει κοινές πολιτικές και εξασφαλίζει καλύτερες και αποτελεσματικότερες διοικήσεις είναι βέβαιο ότι συν τω χρόνω θα αποδώσει παρά τις όποιες αρχικές δυσκολίες.

Με ισορροπημένη κατανομή εξουσίας στα διάφορα όργανα για εξασφάλιση της κυβερνησιμότητας και το Δημοτικό συμβούλιο κυρίαρχο σώμα και μέσο αναζήτησης βέλτιστων λύσεων και συνθέσεων σύντομα θα φτάναμε σε ένα πολύ καλό επίπεδο.

Η λειτουργία και απόδοση των Δημοτικών συμβουλίων σχεδόν δύο χρόνια τώρα μέσα από την προσωπική μου εμπειρία και την ενημέρωσή μου γενικότερα σε καμιά περίπτωση δεν δικαιολογεί το καθολικό ξήλωμα της απλής αναλογικής και την αντικατάστασή της από ένα σύστημα που έρχεται από το παρελθόν και όχι μόνο «διαμορφώνει» πλειοψηφία που δεν αντιστοιχεί στην εκφρασμένη λαϊκή βούληση αλλά στην ουσία ναρκοθετεί την αποκέντρωση και την αυτοτέλεια δήμων και περιφερειών από την κεντρική διοίκηση αλλά και εντός αυτών, αποδυναμώνει όργανα και θεσμούς που είναι πιο κοντά στον πολίτη και την γνώμη του.

Ακατανόητη και ιδιαίτερα ζημιογόνα για τις τοπικές κοινότητες και την αυτοδιοίκηση γενικότερα θα αποδειχθεί η σύνδεση των υποψηφίων των τοπικών κοινοτήτων με το συνδυασμό του υποψηφίου δημάρχου πράγμα που θα καθηλώσει υγιείς δυνάμεις με ενδιαφέρον και συμμετοχή για τον τόπο τους και θα εμποδίσει την εξέλιξη των κοινοτήτων σε αυτοτελείς διοικητικές οντότητες στο πλαίσιο της απαραίτητης ενδοδημοτικής αποκέντρωσης.

Επιπλέον με την νέα νομοθετική πρωτοβουλία για την αυτοδιοίκηση τίθεται όριο εκλογής 3% εμποδίζοντας την εκπροσώπηση μικρών τοπικών δυνάμεων ενώ καθιερώνεται επίσημα και πανηγυρικά πολύμηνη προεκλογική περίοδος, ρυθμίσεις που μόνο την αυτοδιοίκηση και τις τοπικές κοινωνίες δεν βοηθούν.

Αυτά και άλλα της συγκεκριμένης νομοθετικής πρωτοβουλίας για την αυτοδιοίκηση που καταπιάνεται μόνο με το εκλογικό σύστημα λες και δεν υπάρχουν άλλα προβλήματα, καταργεί το υφιστάμενο μετριοπαθές αναλογικό σύστημα και καθιερώνει ένα απόλυτα πλειοψηφικό άδικο και αντιδημοκρατικό, που θα βλάψει τις τοπικές κοινωνίες και δε θα επιτρέψει στην αυτοδιοίκηση να εξελιχθεί.

Εθελοτυφλούν θα αναρωτηθεί κάποιος; Όχι είναι η απάντηση. Προφανώς γίνεται γιατί υπάρχει πολιτική σκοπιμότητα.

Η μεταρρύθμιση με το πρόγραμμα Κλεισθένης1 ήταν μια τομή για την αυτοδιοίκηση. Θα μπορούσαμε πατώντας πάνω σε αυτή και με τις απαραίτητες αλλαγές να κάνουμε ένα ακόμα βήμα μπροστά. Τώρα δυστυχώς γυρνάμε δύο βήματα πίσω.

Οι παραπάνω απόψεις μου δεν έχουν να κάνουν με πολιτικά κίνητρα, πρέπει και υπάρχει η γενναιότητα να αναγνωρίζεται κάθε τι που κινείται σε θετική κατεύθυνση όπως για παράδειγμα με την επαγγελματική και συνδικαλιστική μου ιδιότητα δημόσια τοποθετήθηκα και στήριξα το Ν.4662/2020 που αφορά τη πολιτική προστασία και το πυροσβεστικό σώμα, ως ένα πρώτο θετικό βήμα.

Η άποψη μου για την επιχειρούμενη παρέμβαση στο εκλογικό σύστημα της αυτοδιοίκησης εδράζεται στη βαθιά μου πεποίθηση ότι η απλή αναλογική από τις αυτοδιοικητικές εκλογές του 2023 θα έδειχνε τη θετική της επίδραση στην κοινωνία και θα απέδιδε υπέρ των δημοτών και του τόπου.

Σωτήρης Παπαηλιού
Πρόεδρος Δημοτικού Συμβουλίου Αρχαίας Ολυμπίας