Ο κύκλος του Δεκαπενταύγουστου
Ο Αύγουστος, εκτός από την πληθώρα των αγαθών που μας προσφέρει, γι’ αυτό και τον λέμε και «καλομηνά», είναι ο κατ’ εξοχήν μήνας που συνδέεται με την Παναγιά μας. Θυμόμαστε και τιμάμε την Κοίμηση της Υπεραγίας Θεοτόκου, μια γιορτή από τις κορυφαίες της Χριστιανοσύνης.
Ο εορταστικός κύκλος της λατρείας Της, ξεκινά από την 1η Αυγούστου, με δεκατετραήμερη νηστεία, καθημερινές παρεκκλίσεις, προσκυνήματα σε γραφικά ξωκλήσια της Παναγίας, με «τάματα» για ίαση σε εκκλησίες ή μοναστήρια.
Θεωρείται το δεύτερο Πάσχα των Ελλήνων. Μόνο που τώρα, ο λαός μας δεν θρηνεί, γιατί σύμφωνα με τη διδασκαλία της εκκλησίας, η Θεοτόκος «μετέστη προς ζωήν», περνώντας απλώς από το θάνατο και την ταφή, παραδίδοντας την ψυχή της στον Υιό της, το Χριστό.
Μέσα σ’ αυτές τις ημέρες έχουμε και μια μεγάλη «δεσποτική» εορτή, τη Μεταμόρφωση του Σωτήρος, ημέρα που καταλύεται το ψάρι.
Ο Κύριος προ είπε στους μαθητές του για τούς κινδύνους, για τα πάθη Του και την θανάτωση Του, καθώς επίσης και τι θα συμβεί στο μέλλον από τούς ειδωλολάτρες και τους εχθρούς του Ευαγγελίου, λέγοντας τους πώς αυτά ανήκουν στην παρούσα ζωή. Εκείνο όμως που έχει ουσιαστική σημασία είναι η αιώνια ζωή.
Έτσι, θέλοντας να δείξει στους μαθητές του μία πρόγευση της αιώνιας ζωής, παρέλαβε τρεις από αυτούς, τον Πέτρο, τον Ιάκωβο και τον Ιωάννη και τους ανέβασε στο όρος Θαβώρ. Εκεί μεταμορφώθηκε και έλαμψε το πρόσωπό Του σαν το φως.
Και τότε εμφανίστηκαν ο Μωυσής και ο Ηλίας οι οποίοι συνομίλησαν μαζί με τον Ιησού. Τότε, μια νεφέλη και μια φωνή ακούστηκε και έλεγε: «Ούτος εστίν ο υιός μου ο αγαπητός, αυτού ακούσετε»…
Απ’ αυτό το γεγονός ο λαός μας πιστεύει ότι τη νύκτα της 5ης προς 6ης Αυγούστου ανοίγουν οι ουρανοί και φαίνεται το Άγιο φως. Πολλοί είναι οι πιστοί που ξαγρυπνούν για να το δουν.
Ανήμερα προσφέρουν στους ναούς τα πρώτα σταφύλια της χρονιάς, για να ευλογηθούν από τον ιερέα μετά την θεία λειτουργία, και προσφέρονται στους πιστούς για ευλογία μαζί με το αντίδωρο.
Από παρετυμολογία αλλά και κυριολεξία προς τον Σωτήρα, ο λαός έφτιαξε τη λέξη «σωτηρεύω», δηλαδή σώζω ή συντηρώ, εφαρμόζοντάς την είτε για πρακτικές θεραπευτικές ενέργειες (μάζεμα βοτάνων, εκκλησιασμό των αρρώστων), είτε για να φροντίσει να εξασφαλίσει τα ρούχα του για το χειμώνα που έρχεται. «Του Σωτήρος σωτήρευε τα ρούχα σου».
Ο κύκλος των εορτών του Δεκαπενταύγουστου παρατείνεται μέχρι τις 23 του μήνα, με τη Απόδοση ή τα Εννιάμερα της Παναγίας.
Ο λαός θυμήθηκε το εννιαήμερο μνημόσυνο που κάνει στους δικούς του νεκρούς και θεώρησε την Απόδοση ένα ανθρώπινο μνημόσυνο.
Καλή Παναγιά να έχουμε…
Καλλιόπη Γραμμένου
Δημοσιογράφος - Συγγραφέας
Παιδαγωγός - Εμψυχώτρια