Το 2009 ο τότε Δήμαρχος Λονδίνου και σημερινός Πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον χαρακτήριζε λεηλασία ,« looting » για την ακρίβεια, τις Συμπράξεις Δημοσίου και Ιδιωτικού Τομέα με αφορμή το χρηματοδοτικό κενό 460 εκατ. λιρών που προέκυψε σε έργο ΣΔΙΤ που αφορούσε τη συντήρηση και αναβάθμιση τριών από τις πλέον πολυσύχναστες γραμμές του μετρό.

Η δήλωση του πληθωρικού Τζόνσον δε θα είχε τόση σημασία αν δεν αφορούσε μια χώρα με εμπειρία στη χρήση τέτοιων χρηματοδοτικών εργαλείων συμπεριλαμβανομένου και του τομέα της Υγείας.

Θα ήταν χρήσιμο σε όσους υπερασπίζονται τέτοιες πρακτικές ιδιαίτερα στον τομέα της Υγείας να μελετήσουν το παράδειγμα της Βρετανίας ώστε να αποτιμήσουν το πραγματικό κόστος τους.

Αν και οι απόψεις διαφοροποιούνται σχετικά με το τι είναι και τι δεν είναι ΣΔΙΤ, μια αρκετά ευρύχωρη προσέγγιση θα συμπεριλάβει την εγκατάσταση ιδιωτικής πτέρυγας εντός δημόσιου νοσοκομείου, την ανάθεση μη κλινικών υποστηρικτικών λειτουργιών σε ιδιώτη (καθαριότητα, φύλαξη), την ανάθεση κλινικών υποστηρικτικών υπηρεσιών σε ιδιώτη (εργαστήρια), την ανάθεση εξειδικευμένων κλινικών υπηρεσιών σε ιδιώτη (χειρουργεία καταρράκτη για παράδειγμα), την ανάθεση management δημόσιου νοσοκομείου σε ιδιώτη, την ιδιωτική χρηματοδότηση, κατασκευή και ενοικίαση δημόσιου νοσοκομείου, την ιδιωτική χρηματοδότηση, κατασκευή και λειτουργία δημόσιου νοσοκομείου (η πλειοψηφία των έργων ΣΔΙΤ στον τομέα της Υγείας στη Βρετανία αφορά τη συγκεκριμένη επιλογή), και την πώληση δημόσιου νοσοκομείου σε ιδιώτη με συνέχιση της λειτουργίας του.

Η αποτίμηση της εφαρμογής τους στη Βρετανία φανερώνει ότι οι ΣΔΙΤ συνιστούν ένα ακριβό χρηματοδοτικό εργαλείο. Το υψηλότερο κόστος δανεισμού του ιδιωτικού τομέα συγκριτικά με το δημόσιο, το εύλογο κέρδος που θα διεκδικήσει ο ιδιώτης και τα υψηλά διοικητικά έξοδα τόσο για τους ιδιώτες όσο και για το δημόσιο το επιβεβαιώνουν.

Η δήθεν μεταβίβαση κινδύνων από το δημόσιο στον ιδιωτικό τομέα είναι αμφίβολη και κοστίζει ακριβά αφού οι επόμενες γενιές φορολογουμένων δεσμεύονται και επιβαρύνονται με υπέρογκες ετήσιες πληρωμές προς τους ιδιώτες.

Στην ομιλία του Πρωθυπουργού στη ΔΕΘ υπήρξε αναφορά σε ΣΔΙΤ για την κατασκευή πρωτοβάθμιων δομών. Θα είχε ενδιαφέρον οι επιτελείς του Υπουργείου Υγείας να εξειδικεύσουν τη συγκεκριμένη πρόταση. Ποιο ακριβώς πρόβλημα πρόκειται να λύσουν; Δε στερείται υποδομών το ΕΣΥ.

Πρώτα ενεργοποιείται το εγκατεστημένο κεφάλαιο σε κτίρια και εξοπλισμό και ακολουθεί η συζήτηση για νέες υποδομές. Άλλωστε υπάρχουν χρηματοδοτικά εργαλεία όπως το Ταμείο Ανάκαμψης, το ΕΣΠΑ και το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων που μπορούν να αξιοποιηθούν.

2 https://www.theguardian.com/business/2010/mar/10/london-underground-ppp-funding-gap

3 DBFO (Design-built-finance-operate): Στη Βρετανία, η κυβέρνηση ανέθεσε σε ιδιώτες το σχεδιασμό, τη χρηματοδότηση, την κατασκευή των νέων νοσοκομείων, καθώς και τη λειτουργία των υποστηρικτικών τους υπηρεσιών. Το κράτος παρέχει τις κλινικές υπηρεσίες, αποπληρώνοντας παράλληλα τον ιδιώτη για 30 και πλέον χρόνια με ένα ετήσιο ποσό που αντιστοιχεί στην κάλυψη του κεφαλαιουχικού κόστους του ιδιώτη και στην παροχή των υποστηρικτικών λειτουργιών. Μετά από τη λήξη του συμβολαίου το νοσοκομείο περνά (όχι πάντα) στην κυριότητα του δημοσίου (http://www.mednet.gr/archives/2008-4/pdf/496.pdf )

4 https://primeminister.gr/2021/09/11/27393

Κώστας Διαμαντόπουλος
Οδοντίατρος, MSc
Πρώην Διοικητής ΓΝ Ηλείας
Μέλος Ελληνικής Εταιρείας Management Υπηρεσιών Υγείας