Ολοκληρώνεται σιγά - σιγά, η επεξεργασία των στοιχείων, για την απογραφή πληθυσμού του 2021 από την Ελληνική Στατιστική Αρχή. Όλοι γνωρίζουμε ότι ο πληθυσμός της Ελλάδας, μειώνεται.

Εκείνο που θα αναδείξουν τα στοιχεία, όταν ανακοινωθούν, είναι η πραγματική έκταση του προβλήματος, με περισσότερες λεπτομέρειες.

Το ποσοστό του πληθυσμού ηλικίας άνω των 65 ετών ως προς το σύνολο του πληθυσμού, μπορεί να φτάσει μέχρι και το 23% - 24%.

Αντίστοιχα, το ποσοστό των παιδιών ηλικίας κάτω των 14 ετών στο σύνολο του πληθυσμού είναι πιθανό να υποχωρήσει κάτω και από το 14,1%. Η μείωση, οφείλεται προφανώς στη συνεχιζόμενη μείωση του αριθμού των γεννήσεων.

Η Ελλάδα δεν διαθέτει ούτε μία περιφέρεια - με μοναδική εξαίρεση τα νησιά του Βορείου Αιγαίου- στην οποία η αναλογία των νέων ηλικίας 15 έως 29 ετών να αντιπροσωπεύει πάνω από το 20% του πληθυσμού.

Στην Πελοπόννησο μάλιστα, μπορεί να πέσει κάτω από το 15%.

Αντίθετα, το σύνολο της τουρκικής επικράτειας η αναλογία είναι μεγαλύτερη του 20%.

Αυτά για την απογραφή του 2021. Γιατί για το μέλλον, οι προβλέψεις είναι περισσότερο αρνητικές. Το 2050, ο πληθυσμός άνω των 65, προβλέπεται να κυμανθεί στο 30-33%, ενώ οι άνω των 85 στο 5,0-6,6%.

Αυτή η πραγματικότητα, είναι πολύ χειρότερη για τα χωριά μας. Χωριό στην περιοχή μας, που είχε πληθυσμό, πάνω από 1500 κατοίκους (δεκαετία του 50), με την νέα απογραφή, θα πέσει κάτω από 500.

Ακόμα περισσότερο απογοητευτικά, είναι τα ποιοτικά χαρακτηριστικά, του εναπομείναντος πληθυσμού.

Ηλικιακά, οι περισσότεροι είναι άνω των 60. Οι ευρισκόμενοι σε παραγωγική ηλικία ή θα αναζητούν εργασία, ή θα πρέπει να τα καταφέρουν με τα κάθε μορφής επιδόματα ή με τις συνεχώς μειούμενες αγροτικές επιδοτήσεις.

Ανύπαρκτη η παραγωγική βάση, που θα μπορούσε να στηρίξει τους νέους ανθρώπους στην προσπάθειά τους να παραμείνουν στο χωριό.

Η αναστροφή του κλίματος, θα έλεγε κανείς, ότι είναι υπόθεση της κεντρικής πολιτικής εξουσίας. Όμως και η Τοπική Αυτοδιοίκηση καλείται να παίξει έναν καθοριστικό ρόλο στη διαδικασία επίλυσης αυτών των προβλημάτων.

Αρκεί, οι όποιες επιλογές της να κινούνται προς την κατεύθυνση της παραγωγικής ανασυγκρότησης. Αλλά τέτοιο δεν συμβαίνει, τουλάχιστον στις περισσότερες, των περιπτώσεων.

Οι επιλογές για το που θα πάνε τα χρήματα, λαμβάνουν υπόψη, πολλούς άλλους παράγοντες, όχι όμως το πόσο το αποτέλεσμα θα διευρύνει πράγματι την παραγωγική βάση της οικονομίας.

Ας πούμε για παράδειγμα, ότι θέλουμε να αποφασίσουμε που θα πάνε τα χρήματα για τον αθλητισμό. Η κοινή λογική λέει ότι πρώτα συντηρούμε ο,τι παραλάβαμε, (π.χ. γήπεδα καλαθοσφαίρισης) και μετά πάμε και φτιάχνουμε κάτι καινούργιο.

Η ‘εκλογική’ λογική λέει κάτι άλλο: ότι εγκαταλείπουμε τα ήδη υπάρχοντα γήπεδα στην μοίρα τους και ανακοινώνουμε καινούργια έργα (με την ελπίδα πως οι πολίτες δεν θα δουν την ‘κατάντια ’΄των παλιών) και στις κάλπες θα μας προτιμήσουν.

Αν η οπτική μας ήταν μακροπρόθεσμη, θα υπολογίζαμε την απόδοση των χρημάτων (που πάντα είναι των φορολογουμένων), σε βάθος χρόνου. Έτσι, θα επιλέγαμε ένα έργο που θα έδινε πνοή στην τοπική οικονομία και στην περιοχή. Αν όμως, - ως συνήθως - η οπτική μας φτάνει μέχρι τις επόμενες εκλογές, θα επιλέξουμε πολλά μικρά έργα (π.χ. γήπεδα 5Χ5), ένα σε κάθε μικρό χωριό, ώστε να ‘αυξήσουμε’ την εκλογική μας πελατεία. Άσχετα αν αυτή η επιλογή θα είχε την τύχη των προηγούμενων (δηλαδή των κακοσυντηρημένων γηπέδων μπάσκετ).

Επομένως επιλέγουμε να δαπανούμε χρήματα, με κριτήρια κυρίως εκλογικά και όχι υπολογίζοντας τις συνέπειες της όποιας επιλογής μας, μακροπρόθεσμα.

Τα χρήματα, αντί να πάνε σε ένα έργο που θα μπορούσε τουλάχιστον να αυτοσυντηρηθεί και να βοηθήσει - έστω και λίγο - την τοπική οικονομία, σκορπίζονται σε πολλά και μικρά, για καθαρά εκλογικούς λόγους, (που μετά από λίγο θα εγκαταλειφθούν και εκείνα, αφού δεν έχει προβλεφθεί τίποτα για την συντήρησή τους).

Όταν, στις επιλογές της τοπικής αυτοδιοίκησης δεν υπολογίζονται οι μακροπρόθεσμες επιπτώσεις, τότε τα χρήματα θα δαπανώνται χωρίς να συμβάλλουν στην ανασυγκρότηση της περιοχής.

Οι νέοι θα φεύγουν, κατευθυνόμενοι σε περιοχές, που θα μπορούσαν να βρουν δουλειά να ζήσουν. Τα χωριά θα ερημώνουν, γιατί δεν θα έχουν την δυνατότητα να δώσουν στους νέους, ούτε καν τα βασικά.

Και οι μόνοι που δεν θα αναρωτιόνται ποτέ, πως οι δικές τους ‘προτεραιότητες’ στην κατανομή χρημάτων, συμβάλλουν στον μαρασμό μιας περιοχής, θα είναι οι αυτοδιοικητικοί, οι προσανατολισμένοι στις επόμενες εκλογές …

Αθανασία Κούρβα
Οικονομολόγος
Πρόεδρος Κοινότητας Στρεφίου