Τις τελευταίες ημέρες παρακολουθούμε τον εξελισσόμενο εφιάλτη, πολεμικών επιχειρήσεων, με χιλιάδες θύματα στην Ουκρανία.

Φαίνεται ότι ο κόσμος αλλάζει βίαια.

Σταθερές που χαρακτήριζαν το παγκόσμιο σύστημα, καταρρέουν υπό το βάρος μιας επικαλούμενης διόρθωσης της ισορροπίας.

Χωρίς να είμαι γνώστης της διεθνούς σκηνής και του θεάτρου της και διακινδυνεύοντας να βρεθώ απέναντι στο λεχθέν του Πλάτωνα, ότι, «Όταν δεν έχεις γνώση… δεν δικαιούσαι να έχεις γνώμη…», θα προσπαθήσω με διακριτικότητα να εκθέσω τους προβληματισμούς μου.

Θεωρώ ως παραδοχή, ότι στις φιλελεύθερες δημοκρατίες, δικαίωμα άποψης έχουν όλοι και για όλα τα θέματα σε αντίθεση με την στρέβλωση που παρατηρήθηκε τελευταία, λόγω πανδημίας, εμφανίζοντας την κυριαρχία της «Δημοκρατίας των ειδικών».

Πιο συγκεκριμένα,

Αυτό που παρακολουθούμε είναι το μέλλον.

Είναι η επόμενη μέρα ενός ασταθούς κόσμου, που ως εκκρεμές, αλλάζει τις βεβαιότητες που μας παρουσίαζαν εντέχνως τα τελευταία 30 χρόνια της πτώσης του ανατολικού μπλόκ. Αυτό που ζούσαμε ή τουλάχιστον πιστεύαμε, ανατρέπεται.

Το διεθνές δίκαιο μετατρέπεται από σύνολο ρυθμίσεων και κανόνων, σε συρραφή ευχών προς πάσα νόσο. Δεν είναι όμως πρώτη φορά που συμβαίνει. Δεκάδες παραδείγματα παραβίασής του, υπάρχουν για να μας θυμίζουν ότι η τήρησή του από την διεθνή κοινότητα, αποτελεί μια ψευδαίσθηση που στοχεύει στον κατευνασμό και στην διαχείριση της, άνευ περιεχομένου, ελπίδας.

Ο ελληνισμός το έχει ζήσει με την Κυπριακή τραγωδία. Το ζει και σήμερα με την ανοικτή και απροκάλυπτη αμφισβήτηση της ελληνικής κυριαρχίας των νησιών από την Τουρκία. Με την παραβίαση των κυριαρχικών δικαιωμάτων μας και με κάθε είδους «υβριδική επίθεση».

Στον αντίποδα εμείς, μάθαμε να συμπεριφερόμαστε, ως πειθήνιοι μαθητές που παπαγαλίζουν τα θελήματα της βούλησης των «συμμάχων» μας και να επικαλούμεθα διαρκώς τους φίλους και την ευρωπαϊκή οικογένεια.

Δεν αμφισβητώ την αναγκαία συμμετοχή μας στον δυτικό κόσμο.

Εκεί είναι η θέση μας, ιστορικά.

Ξεχνάμε όμως δυστυχώς, αυτό που είπε ο Λόρδος Palmerston, 1784-1865, Πρωθυπουργός της Αγγλίας. «Τα έθνη δεν έχουν σταθερούς φίλους ή εχθρούς. Έχουν μόνο σταθερά συμφέροντα».

Μάλιστα το είχε εφαρμόσει και ως πολιτική κατά την διάρκεια του δικού μας απελευθερωτικού αγώνα.

Ανύπαρκτο το διεθνές δίκαιο και για τις περιπτώσεις της πρώην Γιουγκοσλαβίας, του Ιράκ, του Αφγανιστάν, της Συρίας, της Λιβύης και τόσο άλλων γεγονότων που έχουν παράγει τραγικά αποτελέσματα για έθνη και λαούς.

Η αιματοχυσία στην Ουκρανία είναι καταδικαστέα. Είναι σαφώς μια κατάφορη παραβίαση της αυτοδιάθεσης του λαού και της ακεραιότητας της χώρας. Δεν έχει νομιμοποιητική βάση ο θάνατος, η προσφυγιά και η καταστροφή.

Είναι όμως μια γραμμική πορεία εξέλιξης, που θέτει αμείλικτα ερωτήματα για την υπόσταση των διεθνών οργανισμών, της πολιτικής των υπερδυνάμεων, του νέου πολυπολικού κόσμου, της εύθραστης παγκοσμιοποίησης αλλά και της ανάγκης για μια πατριωτική εθνική πολιτική από μέρους της χώρας μας.

Από τις εξελίξεις διαφαίνεται ο ερχομός μιας νέας εποχής «Ψυχρού Πολέμου». Το «δίκαιο» αφήνει την θέση του, ξεκάθαρα, στην ισχύ των όπλων.

Η σωστή πλευρά της Ιστορίας δεν είναι με βεβαιότητα, κατά την ταπεινή μου άποψη, εύκολα επιλεγόμενη. Χρειάζεται εθνική ευθύνη και αδέσμευτη αποτελεσματική πολιτική η χώρα μας.

Ας αναρωτηθούμε,

Μήπως πρέπει να θυμηθούμε, μελετώντας πάλι, τον Ανδρέα Παπανδρέου, τηρουμένων των αναλογιών της ιστορίας, στο μείζον ζήτημα της εξωτερικής πολιτικής;

Η Ιστορία μας διδάσκει διαρκώς. Αρκεί όμως να μαθαίνουμε.

Γιώργος Παναγιωτόπουλος
Αν. Καθηγητής Πανεπιστημίου Πατρών
Δημοτικός Σύμβουλος Ανδραβίδας - Κυλλήνης
Μέλος ΔΣ ΤΟΕΒ Μυρτουντίων