Μετά τις  σημαντικές τροποποιήσεις που θέσπισε η Eλληνική πολιτεία με τους ν. 2539/1997 («σχέδιο Καποδίστριας») και 3852/2010 («σχέδιο Καλλικράτης»), και 4555/2018 («σχέδιο Κλεισθένης»), οι Κοινότητες, αποδυναμώθηκαν και περιορίστηκαν σχεδόν σε γνωμοδοτικές και μόνο αρμοδιότητες.

Η σκέψη του νομοθέτη ήταν: μέσα από την λειτουργία λίγων και μεγάλων Δήμων, να υπάρχει μεγαλύτερη δυνατότητα να σχεδιάζονται, να οργανώνονται, να διευθύνονται και να ελέγχονται τα αυτοδιοικητικά πράγματα και να κατασκευάζονται έργα υποδομής προς όφελος των τοπικών κοινωνιών.

Έτσι  ο Πρόεδρος και το Κοινοτικό Συμβούλιο, περιορίστηκαν σε  εισηγητικές και επικουρικές αρμοδιότητες. Δηλαδή σήμερα οι Κοινότητες δεν μπορούν να λύσουν τοπικά προβλήματα, αλλά απλώς εισηγούνται την επίλυσή τους προς τους μεγάλους, δυσκίνη­τους, και γραφειοκρατικούς συχνά, Δήμους.

Αν ο Δήμος είναι οργανωμένος και επιλύει τα προβλήματα, η καθημερινότητα του πολίτη, βελτιώνεται. Αν όχι, λογικό είναι κάποιοι δημότες να επισκεφτούν την έδρα του Δήμου, να δουν τους πολιτικούς προϊσταμένους (αντιδημάρχους) και να ζητήσουν την επίλυση του προβλήματος. 

Εδώ είναι που παίζει μεγάλο ρόλο η ‘ποιότητα’  των αυτοδιοικητικών: πως συμπεριφέρεσαι  δηλαδή, όταν δεν  έχεις οργανώσει  την  υπηρεσία σου, ώστε να  είναι αποτελεσματική;  Παραδέχεσαι την οργανωτική αδυναμία; Ή  προσπαθείς να ρίξεις την ευθύνη στους άλλους;

Ας πούμε ότι ένας δημότης έρχεται να παραπονεθεί   για τις λακκούβες στον δρόμο. Την νομοθεσία και το τι έπρεπε ακριβώς να κάνεις, ως πολιτικός προϊστάμενος το  ξέρεις:

Σύμφωνα με τον νόμο, οι αρμόδιες για τη συντήρηση των οδών υπηρεσίες υποχρεούνται να ελέγχουν, τουλάχιστον ανά δεκαπενθήμερο, τις οδούς της αρμοδιότητάς τους, για τη διαπίστωση βλαβών του οδοστρώματος.

Τα όργανα της Ελληνικής Αστυνομίας υποχρεούνται να ειδοποιούν αμέσως και εγγράφως τις αρμόδιες για τη συντήρηση των οδών υπηρεσίες. Κάθε  δε, ενδιαφερόμενος πολίτης μπορεί να προβαίνει επίσης σε γραπτή ειδοποίηση των αρμόδιων για τη συντήρηση υπηρεσιών, η οποία καταχωρίζεται από τις υπηρεσίες στο τηρούμενο ειδικό βιβλίο.

Αφού ενημερωθεί η υπηρεσία, υποχρεούται να πραγματοποιήσει με όργανά της, αυτοψία της βλάβης, μέσα σε δύο (2) εργάσιμες ημέρες αφότου λάβει με οποιονδήποτε τρόπο γνώση αυτής και να συντάξει συνοπτική έκθεση για την έκταση και το είδος της, και για το αν υπάρχει ανάγκη άμεσης αντιμετώπισης. 

Ο νόμος είναι σαφής: η αποκατάσταση των βλαβών που κρίνονται επικίνδυνες για την οδική ασφάλεια ολοκληρώνεται υποχρεωτικά εντός δέκα (10) ημερών από τη διενέργεια της αυτοψίας.

Οι ενέργειες αυτές καταγράφονται σε ειδικό Πρωτόκολλο Αντιμετώπισης Βλάβης, το οποίο συντάσσεται και υπογράφεται από τον υπάλληλο ή τους υπαλλήλους που ορίσθηκαν υπεύθυνοι κατά τα ανωτέρω και θεωρείται από τον αρμόδιο προϊστάμενο της υπηρεσίας. 

Μάλιστα η  μη τήρηση των υποχρεώσεων αυτής και της προηγούμενης παραγράφου με υπαιτιότητα των αρμόδιων οργάνων συνιστά πειθαρχικό παράπτωμα.

Όλα τα παραπάνω, ο πολιτικός προϊστάμενος τα γνωρίζει. Όπως επίσης γνωρίζει, ότι δεν έχει κάνει τίποτα από αυτά. Δεν έχει  όμως την γενναιότητα  να παραδεχτεί την   πραγματικότητα. Για αυτό και επιστρατεύει τον …. δημοκρατικό τρόπο διακυβέρνησης:

«Γνωρίζουμε ότι η ποιότητα του οδοστρώματος στην περιοχή σας, δεν     είναι ικανοποιητική. Ζητάμε, κάθε χρόνο,  από το Κοινοτικό Συμβούλιο και τον Πρόεδρο  να μας υποδείξουν ποιους δρόμους θέλουν να φτιάξουμε.

Μέχρι στιγμής, δεν έχουν υποδείξει τον δικό σας δρόμο. Τα έργα στην Κοινότητά σας, δεν τα αποφασίζουμε εμείς. Τα αποφασίζει πάντα το τοπικό  Συμβούλιο και ο Πρόεδρος.

Εμείς είμαστε δημοκράτες. Ακολουθούμε δημοκρατικές  διαδικασίες. Πείτε στον Πρόεδρο να συμπεριλάβει στις προτάσεις του και τον δικό σας δρόμο και εμείς, αν μας το πει, σας υποσχόμαστε πως θα τον φτιάξουμε».

Ο πολιτικός προϊστάμενος ξέχασε  επιμελώς ότι

α) ο ρόλος των Κοινοτικών Συμβουλίων είναι καθαρά εισηγητικός 

β) ο νόμος ορίζει ακριβώς την διαδικασία για την επισκευή των βλαβών του οδοστρώματος και σε καμία περίπτωση δεν τις αναθέτει στις Κοινότητες

γ) το Κοινοτικό Συμβούλιο και ο Πρόεδρος, δεν έχουν  υπηρεσίες στην  διάθεσή τους.

Μπορεί ο καθένας να   παρουσιάσει την  διοικητική αναποτελεσματικότητά του, με μανδύα  … δημοκρατίας.

Εκείνο όμως που πετυχαίνει είναι να εμφανίζει το πραγματικό του πρόσωπο:

και διοικητικά αναποτελεσματικός και  ευθυνόφοβος.

Αθανασία Κούρβα
Πρόεδρος Κοινότητας Στρεφίου
Οικονομολόγος