Του Κώστα Αντωνόπουλου
Είναι μεγάλη τιμή και μια από τις κορυφαίες στιγμές στην μέχρι σήμερα καριέρα μου να βρίσκομαι στο βήμα αυτό και να σας απευθύνω την κεντρική ομιλία στην σημερινή τελετή έναρξης του πρώτου στην Ιστορία Μαραθωνίου της Ολυμπίας.
Η συγκίνηση που μου προκαλεί η έναρξη του Μαραθωνίου Ήλιδας - Ολυμπίας είναι εύλογη, καθώς συντρέχουν λόγοι με σημαντική ηθική και αξιακή βαρύτητα. Λόγος πρώτος: Η πατρική μου οικία, όπου έζησα μεγάλο μέρος των παιδικών μου και όχι μόνον χρόνων, απέχει μόλις μερικές δεκάδες μέτρα από το χώρο που βρισκόμαστε, στην κοινότητα των Καλυβίων. Λόγος δεύτερος: ήταν το μεγαλείο, οι θρύλοι, και βεβαίως η βιωματική και επαναλαμβανόμενη επαφή με τα απομεινάρια της ένδοξης Ήλιδας, οι παράγοντες που με ώθησαν να επιλέξω ήδη από τα μαθητικά μου χρόνια την επιστήμη της αρχαιολογίας. Λόγος τρίτος: τα τελευταία 10 χρόνια, τύχη αγαθή, ζω στην Ολυμπία υπηρετώντας την πλούσια και συναρπαστική πολιτιστική κληρονομιά της Ολυμπιακής Γης της Ηλείας ως μέλος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας του Υπουργείου Πολιτισμού.
Η χαρά που νιώθω σήμερα, οφείλεται μεταξύ άλλων και στο γεγονός ότι με την έναρξη τούτη την ώρα του πολυσήμαντου και όχι απλώς αθλητικού γεγονότος του Μαραθωνίου Αγώνα Δρόμου Ήλιδας – Ολυμπίας, ζυγώνει ο καιρός της επίτευξης πολλαπλών στόχων αναπτυξιακών, πολιτιστικών, αθλητικών που εκκρεμούσαν και θα έπρεπε να είχαν προ καιρού κατακτηθεί, αλλά και ενός ακόμα σημαντικού επιστημονικού θα τον ονόμαζα στόχου που δεν έχει απασχολήσει το ευρύ κοινό και γι’ αυτό θα μου επιτρέψετε σύντομα να σας παρουσιάσω.
Ακούστηκε έντονα αυτές τις ημέρες αλλά και οι προηγούμενοι αξιότιμοι ομιλητές αναφέρθηκαν στο γεγονός ότι ο Μαραθώνιος θα επιτύχει την πολυπόθητη σύζευξη μέσα από τον αξιοθαύμαστο αγώνα και την υπερπροσπάθεια των αθλητών και διοργανωτών των δυο αξεπέραστων μνημείων της Ηλείας, της Ήλιδας και της Ολυμπίας. Η σχέση των δυο αυτών τόπων ήταν μόνιμη και διαρκής, δεδομένου ότι μοιράζονταν το βάρος της διοργάνωσης και φιλοξενίας της μεγίστης και λαμπρότερης γιορτής των Πανελλήνων καθ’ όλη τη διάρκεια της αρχαιότητας.
Ωστόσο, βρίσκομαι σήμερα στο βήμα αυτό με την ιδιότητά μου του αρχαιολόγου αλλά και του επιστήμονα που μελετά το σύγχρονο φαινόμενο και κίνημα του Ολυμπισμού, έχοντας επιλέξει σε συνεννόηση με τους υπευθύνους, τους οποίους θερμά ευχαριστώ για την εμπιστοσύνη τους, να σας μιλήσω για ένα τρίτο μνημείο που πρόκειται να αναδειχθεί από την μεγάλη αυτή διοργάνωση.
Αναφέρομαι βεβαίως στην «δική μας», την ηλειακή Ιερά Οδό, αυτή που συνέδεε την Ήλιδα με την Ολυμπία και την οποία βάδιζαν κάθε τέσσερα χρόνια οι αξεπέραστοι αθλητές της αρχαιότητας ως μέλη της Ιεράς Πομπής, διψώντας για το κλέος που τους προσέφερε έπειτα από έναν κερδισμένο αγώνα στο Ιερό του Διός ο τίτλος του Ολυμπιονίκη. Κατά ευτυχή συγκυρία αλλά και μέριμνα των διοργανωτών, τα ίχνη αυτής της διαδρομής σε αδρές γραμμές θα ακολουθήσει ο Μαραθώνιος της Ολυμπίας, συντελώντας καθοριστικά στο να ανασυρθεί από την λήθη και να συνειδητοποιηθεί η αξία αυτού του μνημείου.
Η αρχή αυτής της προσπάθειας έγινε το Σεπτέμβριο του 2013 στο πλαίσιο πολυήμερου εορτασμού με τον οποίο εορτάστηκε η Αφή της Ολυμπιακής Φλόγας των ΧΧΙΙ Χειμερινών Ολυμπιακών Αγώνων του Sochi της Ρωσίας. Τότε, η Αρχαιολογική Υπηρεσία με Διευθύντρια την κα Γ. Χατζή και σε συνεργασία με πλείστους φορείς και πρόσωπα, έλαβε μεταξύ άλλων εκδηλώσεων την πρωτοβουλία της διοργάνωσης της πρώτης Πανελλήνιας Διήμερης Πεζοπορίας από την Ήλιδα στην Ολυμπία στα ίχνη της μεγαλοπρεπούς ηλειακής Ιεράς Οδού, και την οποία, εκτιμώ ορθώς, ονομάσαμε ο «Δρόμος προς την Δόξα».
Η γνωστή από τις ιστορικές πηγές όπως θα δούμε αμέσως αλλά μέχρι πριν μερικά χρόνια ξεχασμένη διαδρομή, συνιστά ίσως μία από τις πλέον σημαντικές οδικές αρτηρίες της ελληνικής αρχαιότητας, άμεσα συγκρίσιμη με την σύντομη Οδό των Παναθηναίων που ξεκινούσε από τον Κεραμεικό και κατέληγε στον Ιερό βράχο της Ακρόπολης, καλύπτοντας τις τελετουργικές ανάγκες της ομώνυμης εορτής της Αθήνας, ή την επίσης γνωστή Ιερά Οδό που συνέδεε το πάλαι ποτέ «Κλεινόν Άστυ» με το Ιερό της Δήμητρας και Κόρης στην Ελευσίνα όπου τελούνταν τα πολύ σημαντικά μυστήρια των Ελλήνων.
Η Ιερά Οδός, το ιδιαίτερα σημαντικό αυτό μνημείο και αναπόσπαστο κομμάτι της Ολυμπιακής ιστορίας και του πολιτισμού της Ηλείας, έπειτα από την κατάργηση των Ολυμπιακών Αγώνων με την επικράτηση της χριστιανικής θρησκείας και την εγκατάλειψη της Ήλιδας και της Ολυμπίας ξεχάστηκε και παρέμενε επί αιώνες στην αφάνεια. Ακόμα και έπειτα από την επιστροφή του ενδιαφέροντος της ανθρωπότητας για την Ολυμπία τις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα και εξής, λιγοστοί ήταν οι ερευνητές που ασχολήθηκαν με το μνημείο αυτό.
Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια βρέθηκαν κάποιοι τοπικοί παράγοντες, οι οποίοι, αν και είχαν καλές προθέσεις, επιδεικνύοντας ασέβεια απέναντι στην Ιστορία, φαλκίδευσαν και υπονόμευσαν το μνημείο προτού καν το γνωρίσουν μέσα από επισταμένη έρευνα και μελέτη, αποδίδοντας τα χαρακτηριστικά και την σημασία της Ιεράς Οδού σε μια κατά το δοκούν ορεινή διαδρομή που εξυπηρετούσε τα δικά τους συμφέροντα. Μάλιστα, κατάφεραν αντί να αναδείξουν όπως κατά δήλωσή τους επεδίωκαν την Ιερά Οδό, να υποβιβάσουν την αξία της ονομάζοντάς την «Μονοπάτι» και στο όνομα μιας υποτιθέμενης ανάπτυξης προκάλεσαν μέσα από σειρά δημοσιευμάτων και δράσεων τεράστια σύγχυση και πλάνη στο πλατύ κοινό σχετικά με την σημασία και την πραγματική πορεία της.
Επειδή έχω καλύψει το θέμα της πλαστογράφησης της ιστορίας της ηλειακής Ιεράς Οδού με αρθρογραφία μου στον τοπικό και αθηναϊκό τύπο και στο διαδίκτυο και επειδή η σημερινή εκδήλωση έχει πανηγυρικό χαρακτήρα δεν θα αναφερθώ περαιτέρω στο ομολογουμένως ακανθώδες αυτό ζήτημα. Βασικός λοιπόν λόγος της ικανοποίησης που σήμερα αισθάνομαι και μοιράζομαι μαζί σας, είναι επειδή επιτέλους φαίνεται πως ήρθε η εποχή της αποκατάστασης της ιστορικής πραγματικότητας και της ανάδειξής της, μέσω μιας καθόλα ταιριαστής στο χαρακτήρα και τη σπουδαιότητα του μνημείου διοργάνωσης.
Ας περάσουμε λοιπόν στα καθαρά αρχαιολογικά και ιστορικά δεδομένα, όσα τουλάχιστον είναι μέχρι στιγμής γνωστά από την έρευνα και την μελέτη των αρχαίων πηγών που όπως είπαμε είναι σε εμβρυικό στάδιο και τα οποία θα σας παρουσιάσω όσο το δυνατόν συνοπτικά.
Η αφετηρία της μνημειώδους Ιεράς Οδού, η οποία διέτρεχε σημαντικό μέρος της επικράτειας του αρχαίου ηλειακού κράτους, έχει εντοπιστεί στο κατώφλι της αρχαίας αγοράς της Ήλιδας και έχουν αποκαλυφθεί έπειτα από τις ανασκαφές των τελευταίων χρόνων τα πρώτα 50 – 60 μέτρα της με πορεία προς νότο. Τέμνοντας ξεκάθαρα τον πολεοδομικό ιστό της πόλης σε δυο μέρη, το ανατολικό και δυτικό, η Ιερά οδός με τους αναστηλωμένους της μονόλιθους κίονες, είναι ορατή από την σημερινή επαρχιακή οδό Γαστούνης – Φράγματος Πηνειού και μαζί με το αρχαίο θέατρο ξεχωρίζει, όπως της αρμόζει, μεταξύ των μνημείων του αρχαιολογικού χώρου της Ήλιδας που μπορεί να θαυμάσει ο επισκέπτης.
Αν και μέχρι σήμερα δεν έχουν αλλού εντοπιστεί αρχαιολογικά κατάλοιπα της Ιεράς Οδού, η πορεία της μας είναι εν πολλοίς γνωστή, χάρις στις περιγραφές και μαρτυρίες των αρχαίων συγγραφέων, ενώ έχει αποτυπωθεί σε πολλούς ιστορικούς χάρτες της νεώτερης εποχής. Για τεχνικούς λόγους, ο τόπος και η ώρα που γίνεται η εκδήλωσή μας δεν επιτρέπει την παρουσίασή τους με την προβολή διαφανειών.
Ο Στράβων, στο όγδοο βιβλίο των «Γεωγραφικών» του, το οποίο συνέγραψε την εποχή του ρωμαίου αυτοκράτορα Τιβερίου, πρώτος μας πληροφορεί και μάλιστα σε δυο ξεχωριστά κεφάλαια, ότι η απόσταση από την Ήλιδα ως το ιερό της Πισάτιδας ήταν κάτι λιγότερο από τριακόσια στάδια δηλ. περίπου 55,5 ή 57,5 σημερινά χιλιόμετρα.
Ενάμιση αιώνα αργότερα, στα χρόνια του αυτοκράτορα Αδριανού και του Μάρκου Αυρήλιου, ο περιηγητής Παυσανίας στο μνημειώδες έργο του «Ελλάδος Περιήγησις» επιβεβαιώνει την πληροφορία σχετικά με το μήκος της διαδρομής και μας παρέχει περισσότερα στοιχεία σχετικά με αυτήν. Πιο συγκεκριμένα, στο σχετικό χωρίο του Έκτου Βιβλίου του , παραδίδει πως αν κάποιος ξεκινούσε από την Ολυμπία με προορισμό την Ήλιδα, όπως έπραξε ο ίδιος, θα έπρεπε να διανύσει 120 στάδια ως το δήμο των Λετρίνων και από εκεί άλλα 180 μέχρι την Ήλιδα, δηλαδή συνολικά 300 στάδια. Οι Λετρίνοι, υπήρξαν πολίχνη του αρχαίου κράτους των Ηλείων, κοντά στα όρια της Κοίλης Ήλιδας και της Πισάτιδας και οφείλουν την όνομά τους στον Λετρέα, γιό του Πέλοπα.
Οι ερευνητές, βασισμένοι σε αρχαιολογικά ευρήματα που έχουν έρθει στο φως, εντοπίζουν τους Λετρίνους εντός των ορίων της σημερινής κοινότητας του Αγίου Ιωάννη, μόλις πέντε χιλιόμετρα δυτικά του Πύργου στο δρόμο προς το Κατάκολο, ενώ έχει διατυπωθεί και η άποψη ότι η αρχαία πόλη βρισκόταν σε έκταση που σήμερα καταλαμβάνει η πρωτεύουσα της Ηλείας.
Ο αείμνηστος Νικόλαος Παπαχατζής, φιλόλογος και κορυφαίος σχολιαστής του Παυσανία, διατύπωσε την άποψη ότι η Ιερά οδός δεν ήταν μια, αλλά δυο ξεχωριστές οδικές αρτηρίες που συναντώνταν στους Λετρίνους. Φαίνεται πως η μικρή αυτή πόλη λειτουργούσε ως συγκοινωνιακός κόμβος, δεδομένου μάλιστα ότι εκεί οδηγούσε μια ακόμη σημαντική αρτηρία από τη Φειά, το δεύτερο σε σπουδαιότητα λιμάνι μετά την Κυλλήνη του αρχαίου κράτους των Ηλείων, όπου, ιδιαίτερα τις παραμονές της τέλεσης των Ολυμπίων, αποβιβάζονταν εκατοντάδες επισκέπτες – προσκυνητές από όλη την Ελλάδα και τις αποικίες της Μεσογείου, προκειμένου να επισκεφθούν το Πανελλήνιο Ιερό του Διός.
Το πέρας της Ιεράς Οδού, της οποίας το όνομα διασώθηκε από τον Παυσανία , ήταν βεβαίως το ιερό του Διός στην Ολυμπία στο οποίο οφείλει και τον επιθετικό της προσδιορισμό. Η θέση και το σχήμα της επονομαζόμενης δωρικού ρυθμού νότιας στοάς η οποία ανεγέρθη στην Ιερή Άλτη τον 4ο αι π.Χ. με μέτωπο προς τον Αλφειό, οδήγησε τους ερευνητές στην υπόθεση ότι εκεί γινόταν η υποδοχή της Πομπής από την Ήλιδα καθώς έφτανε στο Ιερό του Διός.
Από τις αρχαίες πηγές επίσης γνωρίζουμε την ύπαρξη μιας ακόμη οδικής αρτηρίας, της ορεινής όπως την ονομάζουν οι συγγραφείς, η οποία επίσης συνέδεε την Ήλιδα με το ιερό της Πισάτιδος και η οποία ήταν μεν συντομότερη, ωστόσο λόγω της μορφολογίας του εδάφους, ήταν αρκετά δύσβατη και γι’ αυτό ακατάλληλη για την μεγαλειώδη Πομπή, η οποία, ακριβώς όπως οι Μαραθωνοδρόμοι μας αύριο, "απεχθανόταν" τις απότομες εξάρσεις του γεωλογικού αναγλύφου. Χωρίς να επιδιώκω την απομείωση της σπουδαιότητας της οδού αυτής, κάτι που θα αντέβαινε στην επιστημονική και επαγγελματική μου ιδιότητά, λόγω έλλειψης χρόνου δεν θα αναφερθώ σήμερα. Επιφυλάσσομαι ωστόσο σύντομα να παρουσιάσω τις σκέψεις και παρατηρήσεις μου για το πώς κατάλληλα θα μπορούσε να αναδειχθεί και αξιοποιηθεί.
Στο σημείο αυτό, πριν κλείσω την ομιλία μου, θα αναφερθώ επιγραμματικά σε συγκεκριμένα πραγματολογικά στοιχεία που αφορούν στην Πομπή της ηλειακής Ιεράς οδού.
Επρόκειτο ίσως για την μεγαλύτερη ομαδική ειρηνική μετακίνηση της αρχαιότητας, ανθρώπων και "ιεράς σκευής" από το άστυ προς το ιερό για την τέλεση της μεγίστης πανηγύρεως των Ελλήνων προς τιμήν του Διός. Ταυτόχρονα όμως, συνιστούσε ένα είδος τελετουργικής διαδικασίας που συντελούσε, ιδιαίτερα κάτω από τους ήχους τις μουσικής και των στίχων που απαγγέλλονταν, στην πνευματική προετοιμασία των συντελεστών και των πιστών. Δεν ήταν ένα απλό περπάτημα σε απόσταση μερικών σταδίων, αλλά είχε εξόχως θρησκευτικό και πανηγυρικό χαρακτήρα και ήταν αναπόσπαστο μέρος των Ολυμπιακών Αγώνων, των οποίων συνιστούσε το προοίμιο.
Ιερείς και αξιωματούχοι της Ήλιδας, θεωροί, δηλαδή αντιπρόσωποι ελληνικών πόλεων, Ελλανοδίκες, αθλητές διάσημοι, λιγότερο γνωστοί και πρωτόπειροι με τους προπονητές τους, ιππείς και ηνίοχοι με τα αγωνιστικά άλογα και άρματά τους, κήρυκες και σαλπιγκτές και πολλοί συνοδοί αυτών, τραγουδιστές και μουσικοί τραγουδώντας και παίζοντας λύρες και αυλούς, ήταν τα εξέχοντα μέλη που βρίσκονταν στην κεφαλή της πολυπληθούς πομπής. Στην Πομπή ενσωματώνονταν οι πολίτες της Ήλιδας, οι Ηλείοι των περιχώρων, οι πολυάριθμοι ξένοι προσκυνητές, μαζί με τις πλούσιες προσφορές τους και τα ζώα προς θυσία.
Προηγουμένως, οι πρωταγωνιστές της πομπής είχαν ολοκληρώσει με την προσήκουσα αυστηρότητα και ευλάβεια την προετοιμασία στην Ήλιδα, όπως απαιτούσαν οι κανονισμοί. Ως γνωστόν, οι αθλητές που ήθελαν να λάβουν μέρος στους αγώνες της Ολυμπίας, όφειλαν να παρουσιαστούν τουλάχιστον σαράντα ημέρες πριν στην πρωτεύουσα του κράτους των Ηλείων, προκειμένου να ελεγχθούν για τις προϋποθέσεις που έπρεπε να πληρούν, όπως ήταν η ελληνική καταγωγή, η μη διάπραξη φόνου, το εγνωσμένο ήθος και η αρετή κ.α. Επίσης, στα γυμνάσια της Ήλιδας οι Ελλανοδίκες δίδασκαν τους νέους αθλητές τους πρακτικούς κανόνες των αθλημάτων και τις αρχές του ‘ευ αγωνίζεσθαι’ . Όσοι κατάφερναν να περάσουν τις σκληρές πνευματικές και σωματικές δοκιμασίες και τους ελέγχους των ελλανοδικών, οι οποίοι εγγυώνταν ότι μόνο οι πλέον ενάρετοι και καλά προετοιμασμένοι αθλητές θα αγωνίζονταν στο φημισμένο Ολυμπιακό Ιερό, μόνο τότε επιτρεπόταν να βαδίσουν ως αθλητές τον δρόμο προς την δόξα τους, την Ιερά Οδό.
Η Ιερά Πομπή σχηματιζόταν όταν πλησίαζε η δεύτερη πανσέληνος του θερινού ηλιοστασίου, δηλαδή μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Αυγούστου. Με κατεύθυνση προς νότια και δυτικά, η Πομπή ξεκινούσε από την Ήλιδα νωρίς την παραμονή της επίσημης έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων: μέσω της Ιεράς Οδού, η οποία έπρεπε να είναι όσο το δυνατόν επίπεδη και ευρύχωρη, θα έφτανε με μεγαλοπρέπεια την επόμενη ημέρα το μεσημέρι στην Ολυμπία. Καθ’ όλη την διήμερη πορεία της, η επιβλητική Πομπή διέσχιζε διάφορα πολίσματα και χωριά της Κοίλης Ήλιδας και της Πισάτιδας. Συναντούσε επίσης ιερά, βωμούς, επαύλεις, μνημεία, ανδριάντες, κήπους, αμπελώνες και ελαιώνες, όπως συνέβαινε και με την Ιερά οδό που συνέδεε την Αθήνα με το Ιερό της Δήμητρας στην Ελευσίνα.
Κορυφαίος σταθμός της Ιεράς Πομπής ήταν η μάλλον μικρή πόλη των Λετρίνων, όπου διανυκτέρευε το βράδυ της παραμονής των Ολυμπιακών Αγώνων, έχοντας καλύψει το μεγαλύτερο μέρος της απόστασης.
Νωρίτερα, και πριν την άφιξή της στους Λετρίνους, τα μέλη της Πομπής είχαν τελέσει καθαρμούς στην ονομαστή πηγή Πιέρα, θυσιάζοντας χοίρους και πλένοντας τα μέλη τους με νερό της ιερής αυτής πηγής. Στην ίδια πηγή ο Παυσανίας μας παραδίδει ότι συνήθιζαν να καθαίρονται και οι δεκαέξι Ηλείες γυναίκες, υφάντρες του πέπλου της Ήρας, επίσης κατά την μετάβασή τους από την Ήλιδα στην Ολυμπία προκειμένου να τελέσουν τα Ηραία . Η Πιέρα πηγή βρισκόταν βεβαίως επί της Ιεράς Οδού και εντοπίζεται από ορισμένους ερευνητές μεταξύ των σημερινών χωριών Άγιου Ηλία και Δουνεΐκων, όχι μακριά από την παραλία .
Η Πομπή, αφού είχε διανυκτερεύσει όπως αναφέρθηκε στους Λετρίνους, ξεκινούσε νωρίς το πρωί της ημέρας της επίσημης έναρξης των Ολυμπιακών Αγώνων και με νοτιοανατολική κατεύθυνση, συναντούσε την βόρεια όχθη του Αλφειού, αγαπημένου ποταμού του Δία. Από εδώ η Πομπή, ακολουθώντας την κοίτη του ποταμού συνέχιζε με πορεία αντίθετη της ροής των υδάτων του, με την αγωνία όλων να κορυφώνεται σε κάθε βήμα, μέχρι να συναντήσει το Ιερό της Ολυμπίας στα ενδότερα της κοιλάδας, όπου έφτανε πανηγυρικά περίπου το μεσημέρι . Ήταν η στιγμή που μια ακόμα Ολυμπιάδα επισήμως ξεκινούσε.
Ορθώς σε ορισμένους η περιγραφή της Ιεράς Πομπής των Ολυμπίων ανακαλεί εικόνες της Πομπής των Παναθηναίων, όπως αυτή έχει αριστοτεχνικά αποδοθεί στην ζωφόρο του Παρθενώνα. Επίσης δεν κάνουν λάθος όσοι σχημάτισαν στο νου το χριστιανικό τελετουργικό δρώμενο της περιφοράς του Επιταφίου ή κάποιας λιτανείας στην οποία ενδεχομένως συμμετείχαν.
Έπειτα από την παραπάνω επισκόπηση και παρουσίαση των αρχαιολογικών και ιστορικών δεδομένων που αφορούν στην Ιερά Οδό και στο δρώμενο της Πομπής, ελπίζω να έγινε κατανοητή η μεγάλη αξία αυτού του μνημείου της ηλειακής γης που στην δική μου καρδιά και φαντασία πρόκειται να λειτουργήσει ξανά ως δίαυλος που θα κοινωνήσει και κομίσει τα Ολυμπιακά ιδεώδη από την Ήλιδα στην Ολυμπία και αντιστρόφως.
Η διαδρομή του Μαραθωνίου Ήλιδας - Ολυμπίας, την επιτυχία και λαμπρή πορεία του οποίου προσδοκούμε και ευχόμαστε ολόψυχα, ανεξαρτήτως των προσαρμογών που έπρεπε να γίνουν ώστε η διοργάνωση να ανταποκριθεί στις απαιτούμενες διεθνείς τεχνικές προδιαγραφές, σε μεγάλο ποσοστό ακολουθεί τα ίχνη της Ιεράς Οδού, του «Δρόμου προς την Δόξα».
Έχοντας ο ίδιος βαδίσει τον δρόμο αυτόν ήδη τρεις φορές, ιχνηλατώντας τον αλλά και στο πλαίσιο των δυο διήμερων πεζοποριών που έχουν διοργανωθεί μαζί με φίλους και οπαδούς του Ολυμπισμού, σας διαβεβαιώνω πως διασώζει ακόμα την ενέργεια που του είχαν μεταφέρει οι ενάρετοι και ένδοξοι αθλητές της αρχαιότητας και πως για το λόγο αυτό είναι φορέας ιερότητας.
Η μέχρι πρόσφατα παραγνωρισμένη διαδρομή, σήμερα και αύριο θα ενώσει ξανά με αφορμή ένα παγκοσμίως δημοφιλές κορυφαίο άθλημα, αφενός τους δυο μεγάλους πυλώνες του αρχαίου Ολυμπιακού μεγαλείου, την Ήλιδα και την Ολυμπία, αλλά βεβαίως και τις δυο μεγάλες πόλεις της Ηλείας, την Αμαλιάδα και τον Πύργο, κινητοποιώντας μεγάλη μερίδα των τοπικών κοινωνιών.
Ο Μαραθώνιος Ήλιδας – Ολυμπίας, ο Μαραθώνιος της Ολυμπιακής Γης της Ηλείας, έχει τις προδιαγραφές και τα ασύγκριτα πλεονεκτήματα να εξελιχθεί στα επόμενα χρόνια σε μια πραγματικά μεγάλη γιορτή, ηλειακή, πανελλήνια και οικουμενική, αντάξια των Ολυμπιακών Αγώνων της αρχαιότητας.
Συγχαίρω τους αθλητές, ντόπιους και ξένους, που σήμερα και αύριο θα αγωνιστούν και τους καλώ να αντλούν δύναμη και ενέργεια από την ίδια τη διαδρομή και το τοπίο που θα διασχίζουν, συνειδητοποιώντας ότι τρέχουν στο δρόμο που κάποτε βάδιζαν, μεταξύ άλλων, οι μέγιστοι Διαγόρας από τη Ρόδο, Μίλωνας από τον Κρότωνα, Πολυδάμαντας από τη Θεσσαλία, Αρραχίωνας από την Φιγαλία, Θεαγένης από τη Θάσο και τόσοι άλλοι ένδοξοι "συνάδελφοί" τους, λίγο πριν περάσουν το κατώφλι της αιωνιότητας.
Κωνσταντίνος Β. Αντωνόπουλος
Αρχαιολόγος Msc
Αντιπρόεδρος του Ινστιτούτου Ολυμπισμού
Terra Olympia
site: www.kantonopoulos.gr
email: [email protected]
