Η εθνική αντίσταση
δ. Οδεύοντας στην απελευθέρωση
Γράφει ο Πάνος Ν. Αβραμόπουλος
Ας ξαναέλθουμε όμως στο κακό κλίμα που υπέφωσκε στον ελληνικό στρατό του Καΐρου και τις ένοπλες αντιστασιακές ομάδες. Προμήνυε τον όλεθρο και την καταστροφή. Με σπινθήρα ανάφλεξης την εκδηλωθείσα στάση στο στρατό του Καΐρου και την αιματηρή κατάπνιξή της. Προκειμένου να εκτονωθεί το έκρυθμο κλίμα και να εξευρεθεί μια ενωτική λύση, εκπρόσωποι των αντιστασιακών οργανώσεων και εκπρόσωποι της ΠΕΕΑ και της κυβέρνησης του Καΐρου, συναντήθηκαν στο Λίβανο. Στη διάσκεψη αυτή του Λιβάνου όπως ονομάστηκε 17-20 Μαΐου του 1944, υπεγράφη το «Εθνικόν Συμβόλαιον». Συμφώνησαν όλοι να υπαχθούν υπο μια κυβέρνηση εθνικής ενότητας με πρόεδρό της τον Γεώργιο Παπανδρέου. Στο ΕΑΜ που εκπροσωπείτο μέσω της Π.Ε.Ε.Α δόθηκαν έξι υπουργεία στην σχηματισθείσα κυβέρνηση. Είχε επιτευχθεί λοιπόν στο Λίβανο μια ενωτική σύμπλευσην των κατακερματισμένων πολιτικών μας δυνάμεων. Χαρακτηριστικά ήταν άλλωστε σ΄ αυτή τη σημαντική στιγμή πρός την απελευθέρωση, τα λόγια του πρωθυ-πουργού Γεωργίου Παπανδρέου «Μια χώρα, μια κυβέρνηση, ένας στρατός, τιμωρία των προδοτών». Ωστόσο δεν είχε επιλυθεί ακόμα ένα μείζον πρόβλημα. Ήταν αυτό της ενιαίας στρατιωτικής ηγεσίας που ανέλαβε να διευθετήσει η συνδιάσκεψη της Καζέρτας στις 26 Σεπτεμβρίου του 1944. Υπεγράφη το «Σύμφωνο» και έγινε αποδεκτό, όλες οι αντιστασιακές ομάδες να υπαχθούν υπο τον άγγλο στρατηγό Σκόμπυ. Ο δε ΕΛΑΣ υπεχρεώθη να μη διατηρεί στρατιωτικές δυνάμεις στο κέντρο της Αθήνας. Συνεφωνήθη ακόμα ο αφοπλισμός των ανταρτικών οργανώσεων.
Ως ιστορικό ορόσημο της απελευθέρωσης θεωρείται η 12 Δεκεμβρίου του 1944, κατά την οποία απεχώρησαν οι Γερμανοί κατακτητές απο την Αθήνα, παρότι δεν είχαν πλήρως εγκαταλείψει τη χώρα. Όπως κατ΄ αντιστοιχία θεωρείται ως ημέρα έναρξης της αντίστασης εναντίον των Γερμανών η 30-η Μαΐου του 1941, οπότε και υπέστειλαν απο τον ιστό του ιερού βράχου της Ακρόπολης οι φοιτητές Απόστολος Σάντας και Μανώλης Γλέζος, τη γερμανική σημαία. Στις 17 Οκτωβρίου 1944 κατέφθασε στην Αθήνα η κυβέρνηση εθνικής ενότητας και ο Γεώργιος Παπανδρέου εκφώνησε τον ιστορικό για την ηθική του δύναμη λόγο-διάγγελμα πρός τον ελληνικό λαό. Τα όνειρα, οι με το αθώο του αίμα θυσίες και οι προσδοκίες του ελληνικού λαού για εθνική απελευθέρωση, έπαιρναν σάρκα και οστά. Σε επίπεδο όμως διπλωματίας τι οφέλη προσδοκούσε η καθημαγμένη Ελλάδα, η οποία αναλογικά με τον πληθυσμό της είχε τον μεγαλύτερο αριθμό θυμάτων στον φονικό Β΄ παγκόσμιο πόλεμο; Είχαμε δεί ότι μετά τον Α΄ παγκόσμιο πόλεμο, η Ελλάς πολεμώντας πλάι στο πλευρό των συμμάχων με τις δυνάμεις της εγκάρδιας συνεννόησης «entante», είχε κατορθώσει να προσαρτήσει πολλά εθνικά εδάφη και να πραγματοποιήσει την υπογραφή της συνθήκης των Σεβρών. Το όνειρο της εθνικής ολοκλήρωσης, το οποίο πολύ εύκολα θα εξανεμίζονταν την επαύριο της Μικρασιατικής τραγωδίας με την υπογραφή της Συνθήκης της Λωζάνης. Συνεχίζεται …
*Ο συγγραφέας Πάνος Ν. Αβραμόπουλος, είναι Α΄ Αναπληρωματικός Δημοτικός Σύμβουλος Αθηναίων
www.panosavramopoulos.blogspot.gr
