του Μάκη Μπαλαούρα
Ο ΣΥΡΙΖΑ το δηλώνει από καιρό: η Ελλάδα είναι έτοιμη να αλλάξει σελίδα, με καθαρή έξοδο από το μνημόνιο τον Αύγουστο. Το λένε και οι δανειστές, το είπε και ο Γιούνκερ στην Αθήνα. Μια μεγάλη αλλαγή έχει συντελεστεί: εκεί που κυριαρχούσαν «λιτότητα», «ελλείμματα» και «προληπτική πιστωτική γραμμή», τώρα κυριαρχούν «καθαρή έξοδος», «υπεραπόδοση στόχων», «ελάφρυνση χρέους» και «ρήτρα ανάπτυξης».
Η απομείωση μπορεί να αγγίξει το 25% του χρέους
Η συζήτηση για την απομείωση του ελληνικού χρέους, που έχει αρχίσει εδώ κι ένα χρόνο με δεσμεύσεις των δανειστών, θα συνεχιστεί μετά την 21η Ιουνίου. Απομείωση του χρέους θα γίνει άμεσα. Με το τέλος του προγράμματος, έχουμε συμφωνήσει με τους θεσμούς ότι θα αφαιρεθούν από το χρέος, πρώτον, ένα μαξιλάρι κεφαλαίων περί τα 18-20 δισ. τα οποία είχαν προβλεφθεί για την ανακεφαλαιοποίηση των τραπεζών, αλλά δεν τα χρησιμοποιήσαμε και δεύτερον, άλλα 15 δισ. που είναι τα χρήματα που μας χρωστάνε οι κεντρικές τράπεζες του Ευρωσυστήματος από τα ελληνικά ομόλογα. Το σύνολο της απομείωσης είναι πιθανό να αγγίξει το 25% του ελληνικού χρέους, κι ενδεχομένως να φτάσει ως τα 100 δισ. Δεν ξέρουμε ακόμη πού θα καταλήξει γιατί υπάρχει η γνωστή διαφορά μεταξύ του ΔΝΤ, που ευνοεί τη μεγαλύτερη απομείωση και της Γερμανίας.
Σε ό,τι αφορά τα εργαλεία: έχουμε την απόφαση του Eurogroup του Μαΐου 2017, με τη δέσμευση των θεσμών για βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Τα βραχυπρόθεσμα έχουν ήδη αποδώσει, με αλλαγή των επιτοκίων μέρους του χρέους από κυμαινόμενα σε σταθερά χαμηλού ύψους, γεγονός που μας προστατεύει από την αύξηση των επιτοκίων που διαφαίνεται ότι θα ακολουθήσει τις διακηρύξεις του Τραμπ. Τώρα όμως είναι η ώρα να προσδιοριστούν τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Τα μέτρα αυτά ενδέχεται να περιλαμβάνουν την εξαγορά του χρέους του ΔΝΤ που είναι «ακριβό», αλλά και διαφόρους τύπους επιμήκυνσης του χρέους, που θεωρητικά πρέπει να αρχίσει να αποπληρώνεται το 2024, με ετήσιες συνολικές πληρωμές που θα φτάνουν μέχρι το 15% του ΑΕΠ. Το κρίσιμο εδώ είναι σε ποιο βαθμό θα γίνει αποδεκτό το λεγόμενο γαλλικό «κλειδί», δηλαδή η πρόταση του Πρόεδρου
Μακρόν, που συνδέει το ύψος των ετήσιων πληρωμών της Ελλάδας για το χρέος της με τον ρυθμό ανάπτυξης και που δίνει τη δυνατότητα για παραπομπή της έναρξης αποπληρωμής του χρέους μας μετά το 2030, έτσι ώστε να δοθεί στην ελληνική οικονομία να πετύχει μια ισχυρή ανάκαμψη.
Η πρόταση Μακρόν μπορεί να δώσει λύση
Η πρόταση Μακρόν, μια πρόταση που μεταφέρει οριστικά το βάρος από την «λιτότητα» και την «πειθαρχεία μέσω του χρέους», στην ανάπτυξη και την ανακούφιση της κοινωνίας από τις συνέπειες της μακρόχρονης ύφεσης, είναι μια διαφορετική εκδοχή της «ρήτρας ανάπτυξης» που είχε προτείνει ο ΣΥΡΙΖΑ πριν γίνει κυβέρνηση και η εκτίμησή μου είναι ότι μπορεί να δώσει λύση στο πρόβλημα του χρέους. Για να «περάσει» όμως, χρειάζεται και η συναίνεση των Γερμανών, που ζητούν όρους προκειμένου να προχωρήσουν τα μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα για το χρέος.
Εμείς απαντούμε ότι η προσθήκη όρων για να προχωρήσουν τα μέτρα για το χρέος έρχεται σε αντίθεση όχι μόνον με το πνεύμα των αποφάσεων του Eurogroup αλλά και με την αποδοτικότερη έξοδο μας στις αγορές. Συνεχίζουμε λοιπόν τη διαπραγμάτευση με επιμονή για να υπερνικήσουμε τις αντιστάσεις, έχοντας πλήρη συναίσθηση ότι εκείνο που θα κρίνει τα πράγματα είναι το γενικότερο πνεύμα της πολιτικής που θα κυριαρχήσει στην Ευρώπη, με την υιοθέτηση περισσότερο αναπτυξιακών πολιτικών στην ΕΕ.
