Φροντιστήρια Ορόσημο - Θαλής: Οι απαντήσεις στα Αρχαία Ελληνικά

ΔΙΔΑΓΜΕΝΟ ΚΕΙΜΕΝΟ Α1.
α.

1. Λάθος «ἡ δέ τοῦ φρονῆσαι ... ἀπόλλυσιν»

2. Λάθος «ὑπό δέ τῆς περιαγωγῆς .. γίγνεται»

3. Σωστό «Τούτου τοίνυν ... διαμηχανήσεσθαι»

β.

1. «σφεῖς ἐντιθέναι...»: αναφέρεται στη λέξη ἐπαγγελλόμενοι. 2. «ᾧ καταμανθάνει ἕκαστος»: αναφέρεται στη λέξη ὄργανον

Β.1. «εἰς τό ὄν καί τοῦ ὄντος τό φανότατον»: για να σχολιάσουμε το απόσπασμα παραθέτουμε τους όρους από τον φάκελο υλικού «τό ὄν», «ἀγαθόν», «ὁ φανός» (σελίδα: 91)

Για το Αγαθό του Πλάτωνα μπορούμε να προσθέσουμε και τα παρακάτω:

Ο Πλάτωνας δεν δίνει μια σαφή ερμηνεία για αυτό τον όρο, που είναι από τους βασικότερους στο φιλοσοφικό του σύστημα, παρά αρκείται σε ορισμένους υπαινιγμούς. Αγαθόν πάντως είναι: α) το εἶναι και ό,τι διατηρεί το εἶναι, β) η τάξη, ο κόσμος και η ενότητα που διαπερνά και συνέχει την πολλαπλότητα, γ)ό,τι παρέχει την αλήθεια και την επιστήμη. Πάντως ήδη στην αρχαιότητα το Πλάτωνος ἀγαθόν ήταν παροιμιακή έκφραση για κάτι ασαφές και σκοτεινό.

«τῆς περιαγωγῆς»: για να σχολιάσουμε τον όρο παραθέτουμε το σχόλιο «περιαγωγή» από τον φάκελο υλικού (σελίδα 91)

Β.2. «οὐκ ἐνούσης ἐν τῇ ψυχῇ ἐπιστήμης / τήν ἐνοῦσαν ἑκάστου δύναμιν ἐν τῇ ψυχῇ»: σχόλιο από φάκελο υλικού σελ 91.

Ο Σωκράτης αναφέρεται αρχικά στους επγγελματίες της εκπαίδευσης, οι οποίοι υποστηρίζουν πως οι ψυχές των ανθρώπων είναι κενές από γνώση και πως οι ίδιοι έχουν την ικανότητα να βάζουν μέσα στις ψυχές τους τη γνώση, σαν να έβαζαν μέσα σε τυφλούς οφθαλμούς τη δυνατότητα της όρασης. Η χρήση της παρομοίωσης («οἷον» ) έχει ως στόχο να δείξει το ανέφικτο και άτοπο των υποσχέσεων των σοφιστών αφενός, και αφετέρου είναι ιδιαίτερα προσφιλής στον Πλάτωνα η σύνδεση της παιδείας με το φως και της απαιδευσίας με το σκοτάδι. Η αντίθεση φωτός και σκότος καταδεικνύει, κατά τον φιλόσοφο, τη διαφορά του πεπαιδευμένου από τον απαίδευτο.

Παραθέτει τον ισχυρισμό των επαγγελματιών της εκπαίδευσης, κατά κύριο λόγο των σοφιστών και άλλων δασκάλων, ρητόρων, φιλοσόφων και γενικά στοχαστών, αλλά και όλων όσοι υπόσχονται στους νέους ότι έχουν τη δυνατότητα να τους διδάξουν κάποιο μάθημα. Αυτοί, προκειμένου να εξηγήσουν την εκπαιδευτική διαδικασία, αλλά και να προσδιορίσουν τον δικό τους ρόλο, δίνοντας φυσικά έμφαση και

υπερτονίζοντας τη συμβολή τους, υποστηρίζουν πως δεν υπάρχει εκ των προτέρων κάποια γνώση στις ψυχές των ανθρώπων, αλλά πως, χάρη στη δική τους διδασκαλία, δημιουργείται και υφίσταται η γνώση στις ψυχές των μαθητών τους. Προσδιορίζουν τον ρόλο του δασκάλου ως την ικανότητα να εμφυτεύει τη γνώση στις ψυχές των μαθητών και, φυσικά, με οίηση αποδίδουν αυτή την ικανότητα στους εαυτούς τους.

Β3.

1. 1→ α.

2. 2→ γ.

3. 3→ β.

4. 4→ β.

5. 5→ γ.

Β4.α.

φανόν → φάσμα ἀνασχέσθαι → ανακωχή περιακτέον → άξονας τετραμμένῳ → ανατροπή ἐντιθέντες → παρακαταθήκη ἀπόλλυσι → απώλεια

β. Πολλοί πρόσφυγες απο τις ανατολικές χώρες θεωρούν την Ευρώπη γη της επαγγελίας. Κάθε επιστήμη συμβάλλει στη βελτίωση του βιοτικού επιπέδου του ανθρώπου.

Β5.

Σύμφωνα με τον Δελμούζο η παιδεία αποτελεί το πιο σημαντικό μέσο που οδηγεί στην ατομική και συλλογική πρόοδο. Στοχεύει στην καλυτέρευση της ζωής του ανθρώπου. Αντίστοιχη είναι και η άποψη του Πλάτωνα, όπως φαίνεται στην αλληγορία του σπηλαίου, αφού η παιδεία είναι αναγκαία για την ψυχή και τον πολίτη, αφυπνίζοντας την ψυχή του για να μάθει αυτό που ήδη γνωρίζει.

Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το παράλληλο κείμενο η ζωή του ανθρώπου καλυτερεύει όσο περισσότερο καλλιεργείται η ψυχή του και εμποτίζεται με τις αξίες της αγάπης και της καλοσύνης. Έτσι

και η ζωή του ανθρώπου γίνεται πιο ηθική και ελεύθερη. Την ίδια άποψη εκφράζει και ο Πλάτωνας στο απόσπασμα «Ὁ δέ γε νῦν λόγος ... φαμέν τἀγαθόν». Αναφέρει πως μέσα από τη δύναμη της γνώσης ο καθένας διαθέτει στην ψυχή του το εργαλείο με το οποίο θα την κατακτήσει . Συνεπώς , με την μεταστροφή της ψυχής θα έχει τη δυνατότητα να αντικρίσει το ον και να προσεγγίσει το Αγαθό.

Επιπρόσθετα, τόσο ο Δελμούζος όσο και ο Πλάτωνας θεωρούν πως ο άνθρωπος δεν αποκτά τη γνώση απ ́έξω, αλλά την ανακαλύπτει και την παράγει μέσα του. Στο παράλληλο κείμενο η άποψη αυτή φανερώνεται στο σημείο που αναφέρεται ότι η ψυχική καλλιέργεια δεν έρχεται έτοιμη απ ́έξω, αλλά αποτελεί καρπό που ωριμάζει μέσα μας με αδιάκοπη προσπάθεια. Η διαδικασία αυτή θα φέρει τη λύτρωση του ατόμου και τελικά θα το απελευθερώσει. Στο κείμενο του Πλάτωνα και στα αποσπασματα «Φασί δέ ... ἐντιθέντες» και «οὕτω σύν ὅλη ... περιακτέον εἶναι» καταδεικνύεται η ίδια άποψη. Ο άνθρωπος δεν αποκτά τη γνώση ως πληροφορία που λαμβάνει χώρα έξωθεν, αλλά πρόκειται για μια έντονη βιωματική γνωστική διαδικασία.

Γ. ΑΔΙΔΑΚΤΟ ΚΕΙΜΕΝΟ

Γ1. «Αν κάποιος με ρωτήσει : «Αλήθεια ,και αν κάποιος αδικεί την πόλη,λες ότι πρέπει και να ζει ειρηνικά ,δεν θα το υποστήριζα ֹ αλλά περισσότερο λέω ότι πολύ πιο γρήγορα θα μπορούσαμε να εκδικηθούμε(τιμωρήσουμε) αυτούς ,αν δεν αρχίζαμε να αδικούμε κανέναν ֹ γιατί δεν θα μπορούσαν να έχουν (δεν θα είχαν ) σύμμαχο .

Γ2. Ο Ξενοφώντας παραθέτει τα αγαθά της ειρήνης σε αντιδιαστολή με τα δεινά του πολέμου .Συνδέει την οικονομική ευημερία της Αθήνας με τα αγαθά της ειρήνης ( «ἐν ἐιρήνῃ μεν πάνυ πολλά χρήματα εἰς την πόλιν ἀπενεχθέντα») .Συγκεκριμένα παρατηρείται αύξηση προσόδων από το θαλάσσιο εμπόριο («ἐπεί δέ εἰρήνη κατά θάλατταν γεγένηται ,ηὐξημένας τε τάς προσόδους»).Τα έσοδα αυτά παρέχουν την δυνατότητα για την ελεύθερη και δημιουργική αξιοποίησή τους από τους πολίτες («ἐξόν τοῖς πολίταις χρῆσθαι ὄτι βούλονται»).

Στον αντίποδα των ωφελειών της ειρήνης εντοπίζονται τα σοβαρά μειονεκτήμτα του πολέμου .Η οικονομική ευημερία της ειρήνης κλονίζεται με την κατασπατάληση των οικονομικών πόρων σε καιρό πολέμου («ἐν πολέμῳ δέ πάντα ταῦτα καταδαπανηθέντα»). Κάθε λογής έσοδα εκλείπουν ενώ τα ελάχιστα υπάρχοντα χρήματα ξοδεύοντα για τις ανάγκες του πολέμου («διά μέν τόν πόλεμον.....καταδαπανηθείσας»).Τέλος, ο πόλεμος συνδέεται με την αδικία και αποκλείει τις ευεργετικές συμμαχικές σχέσεις .

Γ3.α. ἐξέλειπες
εἰσῄεις -εἰσῄεισθα –εἰσήρχου καταδαπανῶ

β.μάλα ,μάλιστα

ταχύ (ταχέως ) ,τάχιστα γ.τισί (ν)

πρόσοδοι πολῖτα

Γ4.α. ἤ εἰρήνην : β όρος σύγκρισης (κερδαλεώτερον ) με πρώτο όρο τόν πόλεμον ,ως Υποκείμενο του απαρεμφάτου εῖναι .

ταῦτα : Υποκείμενο στο ρήμα κριθείη ,αττική σύνταξη

προσόδων: ετερόπτωτος προσδιορισμός ,γενική διαιρετική στο πολλάς

ἄγειν : τελικό απαρέμφατο ως Υποκείμενο στο απρόσωπο χρή

β.ἀνενεχθέντα : κατηγορηματική μετοχή συννημένη στο αντικείμενο του ρήματος (χρήματα) .Εξαρτάται από ρήμα μάθησης (εὑρήσει )

γ. «πῶς ἄν ἄμεινον ταῦτα κριθείη» : δευτερεύουσα ονοματική πλάγια ερωτηματική ,μερικής άγνοιας (πῶς) ,εκφέρεται με δυνητική ευκτική και λειτουργεί συντακτικά ως αντικείμενο στο γνωστικό ρήμα οἶδα.

ὡς χρή καί προς τοῦτον εἰρήνην ἄγειν» : δευτερεύουσα ονοματική ειδική ,εισάγεται με το ὡς (υποκειμενική κρίση) ,εκφέρεται με οριστική (πραγματικό) και λειτουργεί συντακτικά ως Αντικείμενο στο λεκτικό ρήμα λέγω .

Επιμέλεια Θεμάτων
Η Φιλολογική Ομάδα Των Φροντιστηρίων Ορόσημο-Θαλής.