Δείτε το video με το σχόλιο της Φιλολόγου Ζωής Βούρτση από το Πρότυπο Φροντιστηριακό Κέντρο Άνοδος στον Πύργο.
Το σχόλιο
Φέτος, για δεύτερη χρονιά οι μαθητές εξετάστηκαν στο μάθημα της γλώσσας με το νέο σύστημα αξιολόγησης. Αποδείχτηκε και φέτος ότι η συνεξέταση της γλώσσας και της λογοτεχνίας υπαγορεύει έναν νέο τρόπο προσέγγισης του μαθήματος.
Απαιτείται πλέον για την επίτευξη ενός πετυχημένου και άρτιου γραπτού γνωστικό υπόβαθρο, κριτική σκέψη, συνδυαστική και εκφραστική ικανότητα.
Συγκεκριμένα, οι λεξιλογικές και υφολογικές ασκήσεις τύπου Β αντλούνταν με σχετική ευκολία από τα κείμενα αναφοράς. Το λογοτεχνικό κείμενο ε ένα ποίημα του Νίκου Γκάτσου με τίτλο «Στον Σείριο», του οποίου οι ερωτήσεις, ενώ ήταν κατανοητές και σαφείς, εμπεριείχαν δυσκολία στο συσχετισμό των κειμενικών δεικτών με την ερμηνευτική ανάλυση.
Επιπλέον η προσωπική τοποθέτηση στο ερμηνευτικό σχόλιο έγκειται στη διακριτική ευχέρεια του μαθητή. Στην παραγωγή λόγου οι μαθητές κλήθηκαν να παραθέσουν τις απόψεις τους σχετικά με τα εφόδια που καλούνται να έχουν οι νέοι προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις μελλοντικές δυσκολίες καθώς και με τις δράσεις με τις οποίες θα μπορούσαν να βελτιώσουν έναν διαρκώς εξελισσόμενο κόσμο.
Θέμα ευρύ και με λεκτικές απαιτήσεις στη διατύπωση, όμως διδαγμένο και προσιτό σ’ αυτή την ηλικιακή ομάδα.
Η ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΟΥ ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ανοδος:
Ασημακόπουλος Παναγιώτης
Βούρτση Ζωή
Κακάμπουρα Ελένη
Κιούλου Ράνια
Λεντζιου Ελένη
Λέντζιου Εφη
Σαργέντη Σοφία
Σεφερλή Γιάννα
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΝΕΟΕΛΛΗΝΙΚΗΣ ΓΛΩΣΣΑΣ ΚΑΙ ΛΟΓΟΤΕΧΝΙΑΣ
Θέμα Α
Α1. Η παράγραφος αναφέρεται στην αναγκαιότητα επαγγελματικού προσανατολισμού παραθέτοντας δύο μαρτυρίες μαθητών. Ειδικότερα, σύμφωνα με τον πρώτο μαθητή, ο επαγγελματικός προσανατολισμός επιβάλλεται να αρχίζει ήδη από τις πρώτες τάξεις της Δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, καθώς η απουσία του οδηγεί σε υψηλά επίπεδα ανεργίας. Η ίδια άποψη διατυπώνεται και από την δεύτερη μαθήτρια, η οποία επισημαίνει ταυτόχρονα την έλλειψη επαγγελματικής προόδου στη χώρα μας, γεγονός που ωθεί πολλούς νέους είτε στον συμβιβασμό είτε στην καταφυγή στο εξωτερικό.
Θέμα Β
Β1. α. Σωστό
β. Σωστό
γ. Λάθος
δ. Σωστό
ε. Λάθος
Β2. α. Η αναγκαιότητα του επαγγελματικού προσανατολισμού. (τίτλος με κυριολεκτική σημασία)
Αναγκαίος ο εφοδιασμός των νέων μέσω του επαγγελματικού προσανατολισμού. (τίτλος με μεταφορική σημασία)
β. Στο κείμενο 1 ο συγγραφέας επικαλείται τη λογική του δέκτη με τη χρήση τεκμηρίων και ειδικότερα στατιστικών στοιχείων («Το 47% δήλωσε … ανθρώπους», «Το 39% δήλωσε … ποιότητα ζωής»). Μέσω της επιλογής αυτής προσδίδει στο λόγο του εγκυρότητα και μεγαλύτερη πειστικότητα, ισχυροποιεί τις θέσεις του και καθιστά το ύφος του κειμένου επίσημο, σοβαρό και αντικειμενικό.
Στο κείμενο 2 ο συντάκτης με την εκτεταμένη χρήση μαρτυριών μαθητών παραθέτει αυτούσιες τις απόψεις των μαθητών, προσώπων άμεσα εμπλεκομένων, δίνοντας έτσι προσωπικό, βιωματικό χαρακτήρα και παρουσιάζοντας τα συναισθήματά τους. Η αυτούσια παράθεση των λόγων των μαθητών σε ευθύ λόγο με τη χρήση εισαγωγικών καθιστά το ύφος του κειμένου άμεσο, ζωντανό και παραστατικό, όπως άλλωστε ταιριάζει στο κειμενικό είδος του άρθρου. Επιπλέον επειδή οι μαρτυρίες των μαθητών αποτελούν ξένο σχόλιο επιτυγχάνεται η σφαιρική προσέγγιση του θέματος.
Β3. Στην τελευταία παράγραφο του κειμένου 1 η συγγραφέας στοχεύει να ευαισθητοποιήσει το αναγνωστικό κοινό, ώστε να σταθεί δυναμικά στις προκλήσεις του μέλλοντος. Για να επιτύχει το σκοπό της χρησιμοποιεί α΄ πληθυντικό πρόσωπο «Σωρεύουμε, φανταστούμε … επιμένουμε … νιώθουμε , τα χείλη μας», μεταφορικό λόγο «πεδίο εκκόλαψης προσδοκιών» και ρητορική ερώτηση «Άλλωστε, τι άλλο μπορούμε να κάνουμε;»
Με τη χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου προσδίδει στο λόγο συμμετοχικότητα και συλλογικότητα, εντάσσει τον εαυτό της στην ομάδα των νέων και καθιστά καθολικό το χρέος για δυναμική αντιμετώπιση των προβλημάτων. Κάνει το ύφος του κειμένου πιο ζωντανό, άμεσο, παραστατικό και οικείο.
Με τη μεταφορική λειτουργία της γλώσσας η συντάκτρια απευθύνεται κυρίως στη συναισθηματική λειτουργία του δέκτη. Δίνεται βαρύτητα στη μορφή του μηνύματος. Το ύφος γίνεται πιο ζωντανό, παραστατικό και διεγείρει το ενδιαφέρον και την προσοχή του δέκτη.
Με τη χρήση του ρητορικού ερωτήματος η συντάκτρια ευαισθητοποιεί, κινητοποιεί και προβληματίζει το δέκτη. Χρωματίζεται συναισθηματικά ο λόγος και αποκτά μεγαλύτερη ζωντάνια, αμεσότητα και παραστατικότητα.
Γ1. Το ποιητικό υποκείμενο αναφέρεται στη ζωή των παιδιών στον Σείριο. Ειδικότερα, περιγράφει τα ευχάριστα συναισθήματα των παιδιών στο φωτεινό αστέρι, πριν αντικρίσουν τη γη και μεταβληθούν τα συναισθήματά τους σε αρνητικά. Τα παιδιά ζούσαν ξέγνοιαστα και βίωναν την ανεμελιά της ηλικίας τους σε αντίθεση με τους πολέμους, τις αρρώστιες και άλλα δυσάρεστα γεγονότα που επικρατούν πάνω στη γη και τα οποία αισθητοποιούνται με τη χρήση μεταφορών. («Και πάνω απ’ τη γαλάζια τους ποδιά … τα γιορτινά τους» 1η στροφή, «Αυτή, τους λέει … και πληγή» 3η στροφή). Επιπλέον με τη χρήση οπτικοακουστικών εικόνων παρουσιάζονται τα παιδιά στη γη να αντιμετωπίζουν τις δυσκολίες με σθένος ψυχής και αγωνιστικό φρόνημα, γεγονός που συγκλονίζει συναισθηματικά τα ευτυχισμένα παιδιά που ζουν στο Σείριο.(εκεί τραγούδια λένε…τοίχους ).
Διαβάζοντας το ποίημα του Νίκου Γκάτσου, ομολογώ ότι θα ήθελα να ζω στο φωτεινό αστέρι του Σείριου∙ να ήμουν ένα από τα παιδιά που ζουν μακριά από τα δεινά που υπάρχουν στο σύμπαν και ταλαιπωρούν τους ανθρώπους της σύγχρονης εποχής.
(Οποιαδήποτε άλλη απάντηση σωστά τεκμηριωμένη θεωρείται αποδεκτή)
Δ1. Άρθρο = Τίτλος
Α΄ ζητούμενο: εφόδια νέων
Πνευματικές αξίες: κρίση, αντιληπτική ικανότητα → δημιουργική αφομοίωση εξωτερικών επιδράσεων (πολύ σημαντικό λόγω ραγδαίων εξελίξεων → κοινωνοί των εξελίξεων, συμπόρευση με άλλα έθνη.
→Νεωτεριστές και καινοτόμοι, αλλάζουν το κατεστημένο.
→ελεύθερο, απροκατάληπτο πνεύμα χωρίς πάθη, ορμές, παρωπιδικές αντιλήψεις, διατυπώνει τεκμηριωμένο αντίλογο.
Πολιτική συνείδηση – δημοκρατικό ήθος → γόνιμη συμμετοχή, αποφυγή συγκεντρωτισμού της εξουσίας, ενεργή συμμετοχή στα όργανα της ΕΕ. , αντίσταση στο λαικισμό.
Κοινωνικές αξίες: (κοινωνική συνείδηση, αλληλεγγύη, σεβασμός, υπερατομική συνείδηση, συνεργασία, άμιλλα)→ συνεργασία πολιτών για επίλυση προβλημάτων, ανάληψη ευθυνών.
Ηθικές αξίες: (διαλλακτικότητα, ανεκτικότητα, τιμιότητα, φιλαλήθεια, αξιοπρέπεια, ανιδιοτέλεια, ειλικρίνεια, δικαιοσύνη)→ ηθικό έρεισμα → σέβεται το συνάνθρωπο, αποβολή ρατσιστικών αντιλήψεων. (πολύ σημαντικό σε εποχή παγκοσμιοποίησης με πολυπολιτισμικές κοινωνίες), συμπεριφορά με αίσθημα δικαίου, υιοθέτηση θεμιτών μέσων.
Ψυχικές αξίες: αγωνιστικό φρόνημα, θάρρος, όχι, μοιρολατρία και ηττοπάθεια → νοηματοδοτούν τη ζωή των νέων, εμπνέουν τους αγώνες τους, εκφράζονται άφοβα.
Φιλεργατικότητα, τεχχνογνωσία, κατάρτιση, εξειδίκευση → χώρα ανταγωνιστική
Οικουμενική συνείδηση
Β΄ Ζητούμενο: δράσεις που πρέπει να αναλάβουν οι νέοι για να βελτιώσουν τον κόσμο
1. Συμμετοχή σε σελίδες κοινωνικής δικτύωσης για αφύπνιση της κοινωνίας
2. Ειρηνικές διαδηλώσεις για κοινοποίηση θέσεων
3. Εθελοντισμός ,Οργάνωση σε συλλόγους και οργανώσεις ( συμπεριλαμβάνονται όλες οι πιθανές δράσεις εθελοντισμού
4. Βουλή των Εφήβων – συμμετοχή σε συλλογικά πολιτικά όργανα για εμπεριστατωμένες προτάσεις
5. Αυτομόρφωση
6. Έκδοση σχολικής εφημερίδας
7. Συμμετοχή σε διαγωνισμούς ρητορείας
8. Ανάληψη ομαδικών εργασιών και διεκπεραίωση εκδηλώσεων
9. Θεατρική ομάδα – χορωδία – ύπαρξη εργαστηρίων ζωγραφικής – γκράφιτι
10. Επισκέψεις σε χώρους τέχνης – παρακολούθηση πολιτιστικών δρώμενων, επισκέψεις σε μουσεία, θέατρα, εκθέσεις, συναυλίες και παρουσιάσεις νέων βιβλίων
11. Συμμετοχή σε συλλόγους – ημερίδες – συνέδρια – σεμινάρια
12. Αποδράσεις στη φύση – ταξίδια – περιηγήσεις
