Τα θέματα της Βιολογίας καλύπτουν όλο το εύρος της ύλης και χαρακτηρίζονται από σαφήνεια, αλλά απαιτούσαν καλή διαχείριση του χρόνου λόγω της έκτασης των θεμάτων.
Τα θέματα Α και Β απαιτούσαν κατανόηση της ύλης απ’ τους μαθητές και συνδυαστική σκέψη, χωρίς όμως να χαρακτηρίζονται πολύ δύσκολα. Οι ασκήσεις των θεμάτων Γ και Δ επίσης είναι σωστά διατυπωμένες και κατανοητές και αν εξαιρέσουμε τον αυξημένο χρόνο που απαιτούσαν , θεωρούνται μετρίου βαθμού δυσκολίας και σίγουρα ανήκουν στην κατηγορία των ασκήσεων που διδάχθηκαν οι μαθητές μας.
Φροντιστήριο ΟΡΟΣΗΜΟ- ΘΑΛΗΣ
ΚΑΡΑΒΟΥΛΙΑΣ ΘΑΝΑΣΗΣ
ΡΩΞΑΝΗ ΧΟΡΤΑΤΟΥ
ΠΡΟΤΕΙΝΟΜΕΝΕΣ ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ ΣΤΑ ΘΕΜΑΤΑ ΤΗΣ ΒΙΟΛΟΓΙΑΣ ΠΡΟΣΑΝΑΤΟΛΙΣΜΟΥ ΗΜΕΡΗΣΙΩΝ ΚΑΙ ΕΣΠΕΡΙΝΩΝ ΓΕΝΙΚΩΝ ΛΥΚΕΙΩΝ
Θέμα Α
Α1. γ
Α2. β
Α3. α
Α4. γ
Α5. δ
Θέμα Β
Β1.
1-ΣΤ, 2-Ε, 3-Α, 4-Γ, 5-Δ
Β2.
Το κύτταρο Α πραγματοποιεί μίτωση, ενώ το κύτταρο Β μείωση.
Η ποσότητα DNA στο κύτταρο Α παρατηρούμε ότι παραμένει η ίδια μετά την ολοκλήρωση της διαίρεσης (από ποσότητα=α καταλήγει σε ποσότητα=α), όπως συμβαίνει στη μίτωση (διαδικασία με την οποία δημιουργούνται πανομοιότυπα με το αρχικό κύτταρα).
Η ποσότητα DNA στο κύτταρο Β υποδιπλασιάζεται (από ποσότητα=α καταλήγει σε ποσότητα=α/2) μετά την ολοκλήρωση της διαίρεσης, όπως συμβαίνει στη μείωση (διαδικασία με την οποία δημιουργούνται οι γαμέτες οι οποίοι έχουν τη μισή ποσότητα DΝΑ σε σχέση με το αρχικό κύτταρο).
Στη μίτωση διασφαλίζεται η γενετική σταθερότητα. Η μείωση συμβάλλει στη γενετική ποικιλομορφία.
Β3.
Υβρίδωμα: Υβριδικό κύτταρο που προκύπτει από τη σύντηξη ενός εξειδικευμένου Β-λεμφοκυττάρου με ένα καρκινικό κύτταρο. Μπορεί να παράγει μεγάλες ποσότητες μονοκλωνικών αντισωμάτων για ένα συγκεκριμένο αντιγόνο ή αντιγονικό καθοριστή.
Μετουσίωση: Είναι το φαινόμενο κατά το οποίο, όταν μια πρωτεΐνη εκτεθεί σε ακραίες τιμές θερμοκρασίας ή pH, σπάνε οι δεσμοί που έχουν αναπτυχθεί μεταξύ των πλευρικών ομάδων των αμινοξέων, καταστρέφεται η τρισδιάστατη δομή της και η πρωτεΐνη χάνει τη
λειτουργικότητά της.
Β4.
Τεύχος Β, σελ. 32-34
Η πιστότητα της αντιγραφής εξασφαλίζεται μέσω:
Α) Της συμπληρωματικότητα των βάσεων
Β)του επιδιορθωτικού ρόλου της DNA πολυμεράσης
Γ) των επιδιορθωτικών ενζύμων
Β5.
Δυο πρωτεΐνες με ίδιο αριθμό και είδος αμινοξέων μπορούν να έχουν διαφορετική διαφορετική αλληλουχία αμινοξέων άρα διαφορετική πρωτοταγής δομή , οπότε οι δεσμοί μεταξύ των πλευρικών ομάδων αναπτύσσονται σε διαφορετικά σημεία με αποτέλεσμα διαφορετική αναδίπλωση . Άρα προκύπτουν δύο πρωτεΐνες με διαφορετική δευτεροταγής και τριτοταγής δομή.
Επομένως και με διαφορετική λειτουργία.
Τεύχος Α, σελ 25 «Όταν η σειρά… εκτελεί»
Θέμα Γ
Γ1.
Οι συνδυασμοί είναι:
Βακτήριο Α – πλασμίδιο 2
Βακτήριο Β – πλασμίδια 1, 3, 4
Βακτήριο Γ – πλασμίδια 3, 4
Επιλέγουμε πλασμίδιο που να διαθέτει ένα τουλάχιστον ένα γονίδιο ανθεκτικότητας διαφορετικό από τα αντίστοιχα γονίδια των βακτηρίων-ξενιστών. Άρα, καλλιεργώντας τα βακτήρια σε αντιβιοτικό στο οποίο δεν έχουν ανθεκτικότητα δεν επιβιώνουν όσα από αυτά δεν μετασχηματίστηκαν και δεν πήραν το πλασμίδιο που θα τους έδινε ανθεκτικότητα στο συγκεκριμένο αντιβιοτικό. .
Παραδείγματος χάρη, στο βακτήριο Γ μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε το πλασμίδιο 3 και επιλογή των μετασχηματισμένων βακτηρίων μόνο με τη χρήση του αντιβιοτικού στρεπτομυκίνη.
(Σημείωση: Δεν απαιτείται η διάκριση βακτηρίων με ανασυνδυασμένο πλασμίδιο από αυτά με μη ανασυνδυασμένο)
Γ2.
Από το πίνακα στον οποίο απεικονίζονται τα τμήματα που προκύπτουν μετά τη χρήση των δύο περιοριστικών ενδονουκλεασών συμπεραίνουμε ότι το αλληλόμορφο β1 το φέρουν τα άτομα Ι2 και ΙΙΙ1, ενώ το αλληλόμορφο β2 φέρουν τα άτομα ΙΙ4 και ΙΙΙ1.
Επίσης
Α) το άτομο Ι1 δεν έχει κανένα μεταλλαγμένο αλληλόμορφο ( όλα τα τμήματα του είναι 500 ζ.β.),
Β) το άτομο Ι2 είναι ασθενές και ομόζυγο για το γονίδιο β1, καθώς δίνει τμήματα μόνο μετά από την επίδραση της Ε1.
Γ) Το άτομο ΙΙ4 είναι ασθενές και ομόζυγο για το γονίδιο β2, καθώς δίνει τμήματα μόνο μετά την επίδραση της Ε2.
Δ) το άτομο ΙΙΙ1 έχει τα αλληλόμορφα γονίδια β1 και β2, καθώς δίνει αντίστοιχα τμήματα μετά την επίδραση καθεμιάς από τις δύο περιοριστικές ενδονουκλεάσες.
Γ3.
Οι γονότυποι είναι: Ι3-Ββ2, Ι4-Ββ2, ΙΙ1-Ββ1, ΙΙ2-Ββ1, ΙΙ3-Ββ2
Γ4.
Το ΙΙ3 δίνει τα παρακάτω τμήματα:
Μετά την επίδραση της Ε1: 1 τμήμα / 500 ζ.β.
Μετά την επίδραση της Ε2: 3 τμήματα / 500 ζ.β., 200 ζ.β., 300 ζ.β.
Γ5.
Ββ1 x Bβ2
Γαμέτες: Β, β1 // B, β2
Απόγονοι: ΒΒ, Ββ2, Ββ1, β1β2
Πιθανότητα να φέρει το β2: 50% ή ½
Κάθε κύηση είναι ένα ανεξάρτητο γεγονός και δε σχετίζεται με τα αποτελέσματα άλλων κυήσεων
Ισχύει ο 1ος νόμος του Mendel.
Θέμα Δ
Δ1
α. Αλυσίδα Ι: γονίδιο, Αλυσίδα ΙΙ: cDNA
β. Στην υβριδοποίηση συμμετέχει η κωδική αλυσίδα του γονιδίου.
Το cDNA είναι συμπληρωματικό του ώριμου mRNA, άρα είναι ίδιο με τη μη κωδική αλυσίδα χωρίς τα εσώνια. Συνεπώς, υβριδοποιεί μερικώς την κωδική αλυσίδα του γονιδίου.
γ. Οι περιοχές α, β είναι τα εσώνια.
Τα εσώνια απομακρύνονται κατά τη διαδικασία της ωρίμανσης του πρόδρομου mRNA και απουσιάζουν από το cDNA (το οποίος είναι συμπληρωματικό του ώριμου mRNA) επομένως τα αντίστοιχα τμήματα της κωδικής δεν υβριδοποιούνται με το cDNA μόριο.
Δ2
Δύο από τους παρακάτω πιθανούς μηχανισμούς:
i. Λόγω έλλειψης χρωμοσωμικού τμήματος του Χ στο οποίο εδράζεται το αλληλόμορφο Α του πατέρα, οδήγησε σε σπερματοζωάριο με έλλειψη χρωμοσωμικού τμήματος του Χ, το οποίο γονιμοποίησε ωάριο Χα . Προέκυψε θηλυκό άτομο ΧαΧ-.
ii. Λόγω γονιδιακής μετάλλαξης στο πατέρα δημιουργήθηκε σπερματοζωάριο με Χα, το οποίο γονιμοποίησε ωάριο με σύσταση Χα.
iii. Μη διαχωρισμός φυλετικών χρωμοσωμάτων ή αδελφών χρωματίδων στη μείωση Ι ή ΙΙ του πατέρα με ταυτόχρονο μη διαχωρισμό στη μείωση ΙΙ των αδελφών χρωματίδων του Χα της μητέρας. Συνεπώς μη φυσιολογικό σπερματοζωάριο, χωρίς φυλετικό χρωμόσωμα, γονιμοποίησε μη φυσιολογικό ωάριο με σύσταση ΧαΧα.
Η περίπτωση Χα0 δεν είναι αποδεκτή.
Δ3
α.
i. Μεταλλαγμένη Α: Αντικατάσταση της δεύτερης βάσης (T) του 4ου κωδικονίου από (G) άρα αλλαγή κωδικονίου από TTG (leu) σε TGG(trp).
ii. Μεταλλαγμένη Β: Αντικατάσταση της πρώτης βάσης (G) του 6ου κωδικονίου από (Τ) άρα αλλαγή κωδικονίου GGΑ (gly) σε TGA (κωδικόνιο λήξης).
iii. Μεταλλαγμένη Γ: Έλλειψη της πρώτης βάσης (C) του 2ου κωδικονίου CAC(thr), οπότε αλλάζει ο τρόπος ανάγνωσης των κωδικονίων του mRNA, που ακολουθούν ( 5΄ ATG-ACA-GGT-TGT-GGG-GAG-AC… )
iv. Μεταλλαγμένη Δ: Προσθήκη τριών βάσεων 5΄ TGT 3΄ μετά την 1η βάση (Α) του 3ου κωδικονίου (AGG), οπότε αλλάζει το 3ο κωδικονιο σε 5΄ ΑΤG 3΄(met) και προστίθεται ένα ακόμα κωδικόνιο ΤGG(trp). Τα υπόλοιπα κωδικόνια που ακολουθούν (και αντίστοιχα τα αμινοξέα) παραμένουν ως έχουν.
β.
5΄ ATG-CAC-AGG-TTG-TGG-GGA-GAC… 3΄
