Τα φετινά θέματα των Πανελληνίων Εξετάσεων αφορούσαν τη θεματική ενότητα των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και συγκεκριμένα τη θέση της γυναίκας και τη κακοποίηση που αυτή υφίσταται στις μέρες μας.
Τα ερωτήματα που τέθηκαν ήταν σαφή διατυπωμένα, αλλά απαιτούσαν οι υποψήφιοι να κατέχουν καλή γνώση της θεωρίας.
Τα μη λογοτεχνικά κείμενα και οι ασκήσεις θεωρίας κάλυπταν όλο το εύρος της ύλης, ήταν κατανοητά και οι καλά προετοιμασμένοι μαθητές μπορούσαν να ανταποκριθούν.
Το λογοτεχνικό κείμενο που τέθηκε ήταν απόσπασμα από διήγημα, το νόημά του είναι εύληπτο και η διατύπωση του θέματος ήταν σαφής, χωρίς ιδιαίτερες δυσκολίες. Ιδιαίτερη προσοχή χρειαζόταν από τους υποψηφίους στην έκφραση της προσωπικής τους άποψης.
Τέλος, το θέμα της παραγωγής λόγου ήταν διατυπωμένο με σαφήνεια (διαχωρισμός σε α΄ και β΄ σκέλος), ωστόσο το β΄ ερώτημα (βιωματικοί τρόποι) απαιτεί ιδιαίτερη προσοχή καθώς οι μαθητές οφείλουν να τονίσουν έμπρακτους τρόπους εξίσωσης των δυο φύλων, γεγονός που μπορεί να τους προβλημάτισε.
ΑΠΑΝΤΗΣΕΙΣ
Α1. Στο απόσπασμα ο συγγραφέας με αφορμή την ημέρα κατά της βίας αναφέρεται στην υποβάθμιση της κοινωνικής θέσης της γυναίκας σε σχέση με τον άνδρα διαχρονικά. Τονίζεται πως από την αρχαιότητα άνθρωποι του πνεύματος δεν αναγνώριζαν στη γυναίκα ανθρώπινη υπόσταση, θεωρώντας την ως μέσο αναπαραγωγής του ανθρώπινου είδους με αποτέλεσμα να δικαιολογείται κάθε μορφή κακοποίησης. Ο συντάκτης υποστηρίζει πως κανείς δεν προβληματίζεται με αυτή την κατάσταση, ωστόσο προτρέπει τον αναγνώστη να αγωνιστεί για δικαιοσύνη και εξάλειψη της εις βάρος της αδικίας.
Β1. 1 = γ
2 = γ
3 = β
4 = β
5 = α
Β2.
Προφανώς: βεβαιότητα = αναγνώριση της διάκρισης ανδρών και γυναικών
όμως : αντίθεση = ο συντάκτης παραδέχεται πως παρά τις διαφορές όλοι είναι άνθρωποι
δηλαδή : επεξήγηση = κατατάσσει τον εαυτό της στο σύνολο των δρώντων ανθρώπων
επειδή: αιτιολόγηση = αιτιολογεί τη βία κατά των γυναικών λόγω του φύλου της
ώστε: συμπέρασμα = ο νεοφεμινισμός έχει ως αποτέλεσμα την ιδεολογία που εκφράζεται ως «πάθος για θυματοποίηση»
Β3. α) «αναλογιζόμαστε» : χρήση α΄ πληθυντικό προσώπου Δημιουργείται μια αίσθηση οικειότητας (αμεσότητα) ανάμεσα στον πομπό και στο δέκτη, αφού ο πομπός εντάσσει τον εαυτό του μέσα σε ένα ευρύτερο σύνολο ατόμων. Η χρήση του αποπνέει συλλογικότητα, ενώ ο λόγος αποκτά αμεσότητα και έτσι πετυχαίνει να τους ευαισθητοποιήσει κατά τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο.
«οι καθιερωμένες ημέρες μνήμης δεν συγκινούν» : συναισθηματικά φορτισμένες λέξεις Διεγείρουν και κινητοποιούν τον αναγνώστη, τον παρακινούν στην επιθυμητή για τον πομπό συμπεριφορά ώστε να καταστεί ευνοϊκά διακείμενος στο πρόβλημα.
«να συμπονούν» : χρήση υποτακτικής προτροπή προς τον αναγνώστη
β) Στη δεύτερη παράγραφο του Κειμένου 2 η αντίθεση βρίσκεται στο χωρίο «Οι “κλασικές” φεμινίστριες …ξεπεράσαμε». Στο πρώτο μέρος παρουσιάζεται η άποψη που έχουν οι «κλασικές» φεμινίστριες, πως η αλλαγή είναι εφικτή εφόσον οι γυναίκες διεκδικήσουν μόνες τους για τα δικαιώματά τους για ισότητα. Ωστόσο, ο σύγχρονος «νεοφεμινισμός» εστιάζει στις διαφορές των δύο φύλων και συνδέει το φύλο με τους κοινωνικούς ρόλους που αναλαμβάνει το άτομο.
Γ1. Κειμενικοί δείκτες :
« με σούταραν, κοίταζα, να φανώ» : χρήση α’ ρηματικού προσώπου.
«οι σταγόνες έσκαγαν με δύναμη σαν αλεξιπτωτιστές…» : παρομοίωση
«Οι αληθινοί άνδρες» : επανάληψη
Ο πρωταγωνιστής βρίσκεται σε άσχημη ψυχολογική κατάσταση μετά από την απόλυσή του από τη δουλειά. Αισθάνεται απαισιοδοξία, απογοήτευση, νιώθει πως πλήττεται ο ανδρισμός του από αυτό το γεγονός. Δεν ξέρει πώς να διαχειριστεί τη νέα αυτή κατάσταση με αποτέλεσμα να αποκρύπτει την αλήθεια από τη γυναίκα του. Η φυγή με το αυτοκίνητο αποτελεί τη μόνη διέξοδό του. Η αντίδρασή του κρίνεται κατανοητή αφού η ανεργία αποτελεί φαινόμενο που μαστίζει τη σύγχρονη κοινωνία και είναι λογικό να διαταράσσει τη ψυχική ισορροπία όσων πέφτουν θύμα αυτής.
Δ1.
Επικοινωνιακό πλαίσιο: Ομιλία
Προσφώνηση
Χρήση α΄ πληθυντικού προσώπου.
Αγαπητοί συμπολίτες,
Ως εκπρόσωπος της μαθητικής κοινότητας και με αφορμή την παγκόσμια ημέρα προστασίας των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αξιοποιώ την ευκαιρία που μου δίνεται να αναφερθώ σε ένα φαινόμενο που έχει λάβει μεγάλες κοινωνικές διαστάσεις, η βία προς το γυναικείο φύλο.
Να αναφέρετε φαινόμενα παραβίασης των γυναικείων δικαιωμάτων εποχή στον ιδιωτικό και δημόσιο βίο:
Ενδοοικογενειακή βία
Γυναικοκτονίες
Στέρηση εκπαίδευσης
Εμπόριο Γυναικών (Woman Trafficking): Οι γυναίκες συχνά γίνονται θύματα εμπορίας για σκοπούς σεξουαλικής εκμετάλλευσης ή εργασίας.
Σεξουαλική παρενόχληση: Οι γυναίκες εξακολουθούν να αντιμετωπίζουν συχνά περιπτώσεις σεξουαλικής παρενόχλησης συγκριτικά με το άλλο φύλο, είτε στον χώρο εργασίας είτε στον δημόσιο χώρο.
Ανισότητα στις επαγγελματικές απολαβές στον χώρο εργασίας: Οι γυναίκες συχνά
αντιμετωπίζουν ανισότητα αναφορικά με την αμοιβή τους, με χαμηλότερο μισθό και λιγότερες ευκαιρίες προαγωγής και επαγγελματικής ανέλιξης σε σχέση με τους άνδρες. Αυτό συμβάλλει στην οικονομική εξάρτηση των γυναικών και στην ενίσχυση των ανισοτήτων.
Απαγόρευση δημόσιας εμφάνισης ή εμφάνιση με συγκεκριμένη περιβολή
β) εσείς, ως νέα γενιά, μπορείτε να συμβάλλετε έμπρακτα στην επίτευξη της ισότητας
των φύλων;
Πνεύμα συνεργασίας και αλληλοκατανόησης ανάμεσα στα δύο φύλα καθώς και αμοιβαίες υποχωρήσεις.
Έμπρακτο ενδιαφέρον απέναντι σε φαινόμενα καταπάτησης που μας προβληματίζουν και αμείλικτη στάση σε φαινόμενα συγκάλυψης, κακοποίηση των γυναικών, όπως γυναικοκτονίες
Αποβολή αυτοϋποτίμησης της γυναίκας μέσα από ενδοσκόπηση, απαλλαγή από τις προλήψεις του παρελθόντος, συμμετοχή στην πολιτική και κοινωνική ζωή, οικονομική ανεξαρτησία, αλλά, κυρίως, μαζική και οργανωμένη διεκδίκηση διά του φεμινιστικού κινήματος.
Κινητοποίηση και συμμετοχή σε εθελοντικές οργανώσεις
Ανάδειξη της ουσίας των φεμινιστικών θέσεων μέσα από εκπαιδευτικές δραστηριότητες για τη βαθύτερη κατανόηση των αξιών που αυτό πρεσβεύει.
Ανατροφή των επόμενων γενεών με διαφορετικά πρότυπα και αξίες, ώστε οι γυναίκες να θεωρούνται ισότιμα μέλη της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής-δημοκρατικά πρότυπα και δίκαιη κατανομή ευθυνών
Η ΦΙΛΟΛΟΓΙΚΗ ΟΜΑΔΑ ΤΩΝ «ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΩΝ ΒΟΛΛΑΡΗ»
