Τα θέματα στα οποία κλήθηκαν οι μαθητές να ανταποκριθούν ήταν ικανοποιητικά από πλευράς δυσκολίας. Είναι θέματα στο πεδίο των δυνατοτήτων τους καθώς τα παιδιά έχουν βιωματική επαφή με τα ταξίδια. Επίσης , είναι στην ύλη τους. Οπότε δεν υπήρχε κάποιο δύσκολο ή ύποπτο σημείο. Παρ΄ όλα αυτά, η δυσκολία αυτού του μαθήματος δεν έγκειται στα θέματα καθ΄ εαυτά όσο στη διατύπωση των σκέψεων των μαθητών και στην ικανότητά τους να εκφράζονται σωστά , χωρίς συντακτικά και γραμματικά λάθη. Ο υποψήφιος έπρεπε να έχει εντρυφήσει στη μελέτη της θεωρίας και να έχει εξασκηθεί στη γραφή κειμένων.
Η φιλολογική ομάδα του ΠΡΟΤΥΠΟΥ ΦΡΟΝΤΙΣΤΗΡΙΑΚΟΥ ΚΕΝΤΡΟΥ ΑΝΟΔΟΣ
Ασημακόπουλος Παναγιώτης
Βούρτση Ζωή
Λέντζιου Έλενα
Λέντζιου Έφη
Λούτα Γιορένα
Σαργέντη Σοφία
Σεφερλή Ιωάννα
Απαντήσεις
Θέμα Α
Α.) Κεντρικό θέμα του αποσπάσματος είναι η αξία των ταξιδιών για τον άνθρωπο. Η συντάκτρια υποστηρίζει πως τα ταξίδια βοηθούν στην ολοκλήρωση του ανθρώπου, αφού μέσω αυτών εξελίσσεται ψυχικά , πνευματικά και ψυχαγωγείται. Παράλληλα , το άτομο ηρεμεί και ξεφεύγει από την απαιτητική καθημερινότητα. Μέσω των ταξιδιών ο άνθρωπος μπορεί να ενδοσκοπήσει και να αναζωογονηθεί με νέες εμπειρίες και αναμνήσεις οι οποίες λειτουργούν ως παρακαταθήκη για τον ίδιο. Τέλος, η συντάκτρια αναφέρει πως τα ταξίδια αποτελούν μια ευκαιρία αλληλεπίδρασης ανθρώπων και πολιτισμών.
Θέμα Β
Β1.) 1-β
2-β
3-α
4-α
5-γ
Β2) α. Πρόθεση της συντάκτριας είναι να πείσει λογικά τον αναγνώστη και να τον πληροφορήσει σχετικά με τον πολυσήμαντο ρόλο των ταξιδιών στη ζωή του ανθρώπου. Προκειμένου να αναδείξει την αξία των ταξιδιών οργανώνει την παράγραφο με την μέθοδο της αιτιολόγησης. Παραθέτει τους λόγους για τους οποίους τα ταξίδια λειτουργούν ευεργετικά για τον άνθρωπο , οι οποίοι αποτελούν και τις προκείμενες του επιχειρήματος του. Ενδεικτική λέξη της αιτιολόγησης είναι η διαρθρωτική λέξη ‘’γιατί’’.
β. έτσι ώστε : αποτέλεσμα ( δηλώνει το αποτέλεσμα της περισυλλογής του ανθρώπου που δεν είναι άλλο από την πολυπόθητη ευδαιμονία).΄
αν και : αντίθεση – εναντίωση ( αντιπαραθέτει τον υποκειμενικό χαρακτήρα της ευτυχίας με την κοινή αντίληψη ότι η ευτυχία αποτελεί μια ευρεία συλλογή στιγμών).
ή : διάζευξη ( τονίζει την βεβαιότητα ότι η καθημερινότητα μας απαιτεί τεράστια ψυχικά αποθέματα και ενέργεια , αν θέλουμε να κατακτήσουμε την ευτυχία).
καθώς και : προσθήκη (προσθέτει μία ακόμα αξία των ταξιδιών , δηλαδή την απόκτηση γνώσεων και την υιοθέτηση νέων τρόπων ζωής).
Συμπερασματικά : συμπέρασμα (διαπιστώνει την πολυσήμαντη επιρροή των ταξιδιών στην ψυχαγωγία και στην διεύρυνση των πνευματικών οριζόντων του ατόμου).
Β3) Στο κείμενο 2 έντονος είναι ο βιωματικός χαρακτήρας. Η καταγραφή προσωπικών σκέψεων αισθητοποιείται με την χρήση α΄ ενικού προσώπου (΄΄ συλλογίζομαι …την Αίγυπτο΄΄). Ειδικότερα , ο συντάκτης με το α΄ ενικό πρόσωπο αποκαλύπτει τις σκέψεις του για τον τρόπο που θα αντιδρούσαν οι μεγάλες δυναστείες όταν επετράπη στους ξένους να επισκέπτονται ανενόχλητοι την Αίγυπτο. Επίσης , με τη χρήση α΄ πληθυντικού ρηματικού προσώπου (΄΄Φτάσαμε στις Θήβες…Φαραώ΄΄) ο συντάκτης αποκαλύπτει βιώματα και εμπειρίες που απέκτησε από το ταξίδι του αυτό. Η εναλλαγή του α΄ ενικού και α΄ πληθυντικού προσώπου φανερώνει ομοδιηγητικό αφηγητή και εσωτερική εστίαση.
Θέμα Γ
Το ταξίδι για το ποιητικό Υποκείμενο λειτουργεί ως διαφυγή από τα συναισθηματικά προβλήματα που αντιμετωπίζει. Με την προσωποποίηση ΄΄Μου σφίγγει…το λαιμό…με δαγκώνει και με την παρομοίωση του καημού με φίδι αποτυπώνει γλαφυρά τα αισθήματα ασφυξίας ή πόνου που τον διακατέχουν. Πιστεύει πως αν ταξιδέψει μακριά ή αν βρεθεί σε έναν τόπο στον οποίο δεν θα επικοινωνεί με κανέναν άνθρωπο θα προστατεύσει τον εαυτό του. Η εικόνα του ερημωμένου τοπίου , που παράδοξα αποτελεί καταφύγιο για αυτόν δείχνει την απελπισία του. Τέλος , με τη χρήση των θαυμαστικών στο αντικείμενο του πόθου του ΄΄ από σένα να χαθώ!΄΄ αναδεικνύεται η έντονη ψυχοσύνθεση και ο αρνητικός ψυχισμός του.
Αν βρισκόμουν σε ανάλογη συναισθηματική κατάσταση πιστεύω πως θα βίωνα και εγώ έντονα συναισθήματα πόνου , θλίψης και απόρριψης. ΄Όμως αυτά θα προσπαθούσα να τα διαχειριστώ ως μια ευκαιρία για να γίνω πιο δυνατή ή να αντιμετωπίζω τις μελλοντικές δυσκολίες στον ερωτικό ή άλλο τομέα καλύτερα. Άλλωστε η φυγή δεν είναι λύση.
Θέμα Δ
Επικοινωνιακό πλαίσιο : άρθρο
Α΄ ζητούμενο : Τα ταξίδια αποτελούν πλέον ενδεδειγμένο τρόπο ψυχικής εκτόνωσης και αναζωογόνησης του κάθε ανθρώπου.
Συμφωνώ γιατί
α) Ο άνθρωπος με τα ταξίδια ξεκουράζεται τόσο ψυχικά όσο και σωματικά. Έχει τη δυνατότητα να απομακρυνθεί από την ρουτίνα της καθημερινότητας και να επιτύχει την ψυχική του ισορροπία αλλά και την σωματική του ευεξία.
β) Απαλλάσσεται από την πλήξη και την ανία γιατί αποκτά νέες παραστάσεις και εμπειρίες ανανεώνεται ψυχικά και αποφεύγει τη μονοτονία.
γ) Ξεκουράζεται , απομακρύνεται , έστω και προσωρινά από τις βιοτικές ανάγκες. Χαλαρώνει και μπορεί να επιστρέψει στην εργασιακή του ρουτίνα με πλήρως ανανεωμένη διάθεση.
δ) Εμπλουτίζει τις γνώσεις του , καθώς έρχεται σε επαφή με μέρη και με αλλοεθνείς και ενισχύεται με αυτόν τον τρόπο η πνευματική του ανεκτικότητα.
ε) Βιώνει εμπειρίες και αποκτά αναμνήσεις που ενισχύουν τον άνθρωπο και λειτουργεί ως αντίσωμα στην αντιμετώπιση μελλοντικών δυσκολίων.
Β΄ Ζητούμενο: Ποιους τρόπους επιλέγεται για να αναζητήσετε την προσωπική σας ηρεμία και ισορροπία και για ποιους λόγους κάνετε αυτές τις επιλογές.
α) Τα ταξίδια εμπλουτίζουν τις παραστάσεις και τις εμπειρίες , απομακρύνουν από τα καθημερινά προβλήματα , φέρνουν σε επαφή με άλλους λαούς και πολιτισμούς και αναπτύσσουν το πνεύμα οικουμενικής συνείδησης.
β) H ανάγνωση βιβλίων ικανοποιεί την έμφυτη τάση για μάθηση , διευρύνει τους γνωστικούς ορίζοντες και τα πνευματικά ενδιαφέροντα. Οξύνει την κρίση , ευαισθητοποιεί και οδηγεί σε προβληματισμό. Η ανάγνωση βιβλίων δεν ικανοποιεί μόνο την έμφυτη τάση του ανθρώπου για μάθηση , αλλά ταυτόχρονα του προσφέρει ψυχική ηρεμία και τον φέρνει σε επαφή με τα υψηλά διανοήματα του συγγραφέα. Έτσι, το άτομο ευαισθητοποιείται , προβληματίζεται γόνιμα και ολοκληρώνει την προσωπικότητα του.
γ) Ενασχόληση με τον αθλητισμό, γιατί ασκεί το σώμα και συντελεί στη σωματική ευεξία, εκτονώνει θετικά το περίσσιο φορτίο ενέργειας, αφού αποτελεί μέσο διαφυγής από την πίεση των καθημερινών υποχρεώσεων, ενώ παράλληλα καλλιεργεί την άμιλλα μέσω των ομαδικών αθλημάτων. Έτσι, ο άνθρωπος διακατέχεται από αισιοδοξία, αυτοπεποίθηση και αυτοκυριαρχία.
Οι απαντήσεις στο δεύτερο ζητούμενο είναι ενδεικτικές. Εναλλακτικά οι μαθητές θα μπορούσαν να αναφερθούν και σε άλλους τρόπους απόκτησης ευτυχίας και ισορροπίας, όπως: επαφή με τη φύση, εθελοντισμό, ερασιτεχνισμό κ.λ.π.
Δείτε το σχόλιο στο μάθημα της Νεοελληνικής Λογοτεχνίας και Γλώσσας που διαγωνίστηκαν οι μαθητές των ΓΕΛ, από το Πρότυπο Φροντιστηριακό Κέντρο Άνοδος και την Φιλόλογο Σοφία Σαργέντη.
