Σήμερα οι μαθητές των Ανθρωπιστικών Επιστημών διαγωνίσθηκαν στο μάθημα των Λατινικών. Τα θέματα ήταν σαφή και οι καλά προετοιμασμένοι μαθητές αναμένεται να σημειώσουν υψηλές βαθμολογίες.
Τα ερωτήματα αφορούσαν αποσπάσματα των κειμένων 19 και 42. Οι ερωτήσεις εισαγωγής και ετυμολογικών ήταν αναμενόμενες και δεν παρουσίαζαν κάποια δυσκολία.
Ειδικότερα, η ερώτηση εισαγωγής περιοριζόταν στις πρώτες σελίδες του σχολικού εγχειριδίου. Οι ασκήσεις της Γραμματικής και του Συντακτικού ακολουθούν τον τρόπο εξέτασης των προηγούμενων ετών και ήταν διατυπωμένες με σαφήνεια.
Πιο συγκεκριμένα, οι ερωτήσεις της Γραμματικής εξέταζαν αρκετά μεγάλο μέρος της ύλης, ενώ οι ασκήσεις του Συντακτικού προϋπέθεταν καλή γνώση των συντακτικών φαινομένων των δευτερευουσών προτάσεων, της μετατροπής της σύνταξης και της ανάλυσης μετοχής.
Δείτε το σχόλιο της Φιλολόγου Ελένης Λέντζιου από το Πρότυπο Φροντιστηριακό Κέντρο Άνοδος στον Πύργο, για τα θέματα που εξετάστηκαν οι μαθητές των Πανελλαδικών Εξετάσεων 2024 στα Λατινικά.
Απαντήσεις
Α1. Όταν ήταν ύπατοι ο Μάρκος Τύλλιος Κικέρωνας και ο Γάιος Αντώνιος, ο Λεύκιος Σέργιος Κατιλίνας, άνδρας πάρα πολύ αριστοκρατικής καταγωγής αλλά πάρα πολύ διεφθαρμένου χαρακτήρα συνωμότησε εναντίον της πολιτείας. Αυτόν κάποιοι ένδοξοι αλλά φαύλοι άνδρες (τον) ακολούθησαν. Ο Κατιλίνας από τον Κικέρωνα εκδιώχτηκε από την πόλη. Οι σύντροφοί του συνελήφθησαν και στη φυλακή στραγγαλίστηκαν.
[…] ενεργώντας κάτω από την επιρροή αυτών πολλοί, όχι μόνο αχρείοι αλλά και άπειροι, αν τον είχα τιμωρήσει, θα έλεγαν ότι αυτό έγινε σκληρά και τυραννικά. Τώρα καταλαβαίνω ότι αν αυτός φθάσει στο στρατόπεδο του Μανλίου, όπου κατευθύνεται, κανείς δεν θα είναι τόσο ανόητος, που (ώστε) να μην βλέπει ότι έγινε συνωμοσία, κανείς τόσο αχρείος, που (ώστε) να μην το ομολογήσει.
B1. 1.β
2.α.
3.β
4.γ
5.γ
Β2. ρεαλιστής → rem
σοσιαλισμός → socii
στραγγαλίζω → strangulati sunt
φίρμα → confirmaverunt
ρήγας → regie
Γ1. nobilissima genera
clariores – clarissimi
cuiusdam
viros
urbium
carcer
spe
sententiam
multum – plus – plurimum
earum
coniuratio
Γ2α. pervenerit → pervenire
videat → videre
fateatur → fateri
Γ2β. coniurem
consequuntur
expellebas
deprehendendi
aluissemus
nascituram
dic
intellectu
esse
Δ1.α. ingenii → γενική της ιδιότητας στο vir
ex urbe → εμπρόθετος προσδιορισμός κίνησης από τόπο στο expulsus est
eius → γενική κτητική στο socii
non credendo → απρόθετη αφαιρετική γερουνδίου που λειτουργεί ως επιρρηματικός προσδιορισμός του τρόπου στο ρήμα confirmaverunt
factum esse: αντικείμενο στο ρήμα dicerent και ειδικό απαρέμφατο
Δ1β. qui non fateatur: δευτερεύουσα επιρρηματική αναφορική συμπερασματική πρόταση. Εισάγεται με την αναφορική αντωνυμία qui (non), γιατί είναι αρνητική (qui non = ut non is) και προσδιορίζει τον όρο neminem της πρότασης εξάρτησης. Στην κύρια πρόταση υπάρχει το επίρρημα tam, με το οποίο προεξαγέλλεται η αναφορική συμπερασματική πρόταση. Εκφέρεται με υποτακτική, γιατί το αποτέλεσμα στη λατινική θεωρείται πάντοτε μια υποκειμενική κατάσταση. Συγκεκριμένα, χρόνου ενεστώτα (fateatur), γιατί εξαρτάται από αρκτικό χρόνο (άμεσα από το απαρέμφατο fore: μέλλοντας και έμμεσα από το ρήμα intellego: ενεστώτας) και αναφέρεται στο παρόν – μέλλον. Έχουμε ιδιομορφία ως προς την ακολουθία των χρόνων, γιατί το αποτέλεσμα είναι ιδωμένο τη στιγμή που εμφανίζεται στο μυαλό του ομιλητή (συγχρονισμός της κύριας με τη δευτερεύουσα πρόταση) και όχι τη στιγμή της πιθανής πραγματοποίησής του.
Δ2α. Antonius, alter consul, Catilinam ipsum proelio victum interfecit.
Δ2β. Marco Tullio Cicerone et Gaio Antonio consulibus: ιδιόμορφη αφαιρετική απόλυτη του χρόνου στο ρήμα coniuravit. Τα κύρια ονόματα Marco Tullio Cicerone και Gaio Antonio λειτουργούν ως υποκείμενο, ενώ το consulibus, ουσιαστικό που δηλώνει αξίωμα, λειτουργεί ως κατηγορηματικός προσδιορισμός στο υποκείμενο. Η χρήση της ιδιόμορφης αφαιρετικής απόλυτης γίνεται λόγω έλλειψης μετοχής ενεστώτα του ρήματος sum.
Μετατροπή: Cum Marcus Tullius Cicero et Gaius Antonius consules essent.
Η φιλολογική ομάδα του Πρότυπου Φροντιστηριακού Κέντρου άνοδος
Ασημακόπουλος Παναγιώτης
Βούρτση Ζωή
Λέντζιου Ελένη
Λέντζιου Έφη
Λούτα Γιορένα
Σαργέντη Σοφία
Σεφερλή Γιάννα
