Η σημειολογία των ευχών
Μια χειρουργική μάσκα μετατρέπεται σε ...κούνια του Πάσχα που μέσα της φυλάσσονται προσεκτικά τρία πολύχρωμα αυγά της ζωής.
Μια μυγδαλιά ολάνθιστη κοσμεί αντιθετικά το στίχο "θανάτω, θάνατον πατήσας" και την έγγραφη διαπίστωση κι ευχή πως :"Το λουλούδι γίνεται καρπός, σπόρος, δέντρο. Με την ζωή που επιμένει...
Καλή ανάσταση σε ελπίδες και όνειρα". "Μετά τον Γολγοθά έρχεται η Ανάσταση. Αμέριστες ευχές για υγεία, αγάπη και χαρά" συνοδεύουν την κάρτα και τις ...αφηρημένα ζωγραφιστές γλαδιόλες .
Οι επιχειρηματίες, μιλούν αγγλικά κι εύχονται στους δυτικόγλωσσους πελάτες τους : Happy easter wishing you and yours families a blessed easter during this challenging time" συμπληρώνοντας (όπως η πλειονότητα των φορέων) " stay home stay safe".
Ένας αρχαίος κόκορας (πήλινο ειδώλιο πετεινού απ την αρχαία Άκανθο του 4ου π.Χ αιώνα - μαζί κι ένας μικρότερος από σοκολάτα, ένα κλαδί με άνθη ροζ μυγδαλιάς- ζωγραφισμένη, "ιδιόχειρα ζωγραφισμένη" από την αποστολέα , η ελπίδα πως "τίποτα δεν θα σταματήσει την Άνοιξη" σε κείμενο που "λερώνει" το φόντο μιας μοναδικής κατακόκκινης παπαρούνας , γιατροί με λευκές νοσοκομειακές ποδιές πιασμένοι χέρι - χέρι με πολύχρωμους (στο δέρμα και τα ρούχα) πολίτες χορεύουν στον κύκλο της ζωής.
Λιγότερες, με διαφορετικής προέλευσης αποστολείς, με "άλλες" ευχές πλέον (η Υγεία , η Ελπίδα, η Άνοιξη- ανατρέπουν τις γνωστές από "άλλες" εποχές, σειρές των προσδόκιμων εννοιών, και από αουτσάιντερ ή έστω δευτερεύοντα συμπληρωματικά -γίνονται "φαβορί" - τα γκανιάν των εννοιών-ευχών) στις πασχαλιάτικες αποκλειστικά πλέον ηλεκτρονικές και άυλες καρτ-ποστάλ (ευχετήρια δελτάρια τα λέγαν κάποτε) .
Τα περιστεράκια, λουλουδάκια, καλαθάκια, λαγουδάκια, αυγουλάκια, κεράκια, λιβάδια, εκκλησιές, πρόσφορα, φλόγες, εσταυρωμένοι, και οι θερμές ευχές για "Καλό Πάσχα και Καλή Ανάσταση" ή σκέτο "Καλό Πάσχα" - και λιγότερο το αμιγώς ελληνικό "Καλή Λαμπρή" οι οποίες ενίοτε συνοδεύονταν με πρόσθετες - ευφάνταστες ή κοινότυπες ευχές για ειρήνη, ευημερία, αγάπη, στίχους ποιητών για τη "χαμένη άνοιξη" γενεών, για μια "μικρότατη Παρασκευή σε βαφή Μεγάλης βουτηγμένη" , αντικαταστάθηκαν φέτος με την αποκλειστική και μοναδική σχεδόν ευχή για ΥΓΕΙΑ και ΕΛΠΙΔΑ.
Οι άυλες ηλεκτρονικές ευχές για την επικείμενη Ανάσταση (αντίστοιχη υπήρξε και η πρακτική της βαρύτερα απ την Ελλάδα πληττόμενων από τον κορονοϊό καθολικών χριστιανών της Γηραιάς Ηπείρου) , ακολούθησαν φέτος τη λογική της ...διαφήμισης (ποιός είδε άραγε τον τελευταίο προ-αναστάσιμο μήνα στην τηλεόραση ή στο διαδίκτυο διαφήμιση για οποιοδήποτε άλλο καταναλωτικό προϊόν πλην φαρμάκων, τροφών και προσφορών σούπερ-μάρκετ;) .
Τα προηγούμενα χρόνια της οικονομικής και κοινωνικής ευμάρειας οι εταιρείες, τα γραφεία βουλευτών και πολιτικών, επιχειρηματιών κ.λ.π, που μέχρι προ δεκαετίας περίπου συμπεριελάμβαναν αξιοσέβαστα κονδύλια από τον προϋπολογισμό τους για την αποστολή δώρων (καλάθια με ακριβά ποτά, λουλούδια, γλυκά, κόκκινα αυγά, ακόμα και βαζάκια με χαβιάρι) ως δώρα στους συνεργάτες- πελάτες, ψηφοφόρους κ.ά. είχαν αντικαταστήσει κι αυτoί τις ευχές με ανέξοδα ηλεκτρονικά μηνύματα. Τα περισσότερα περιελάμβαναν συχνά κοινότυπα "ξεσηκωμένα" από διαδικτυακές γραφιστικές εταιρίες με ειδίκευση σε κοινότυπες κάρτες -με θεματικές επιλογές κειμένων όπως... "με δέος", "με ευλάβεια", ευχές για... "τσουγκρίσματα", με χιούμορ, με "Χρόνια Πολλά". Στο έτοιμο και εύκολο των επιλογών του διαδικτύου υπέπιπταν (εξ ανάγκης;) και τα γραφεία προβολής των φορέων πολιτισμού, τουρισμού κ.α, παρ ότι διαθέτουν (εξ αντικειμένου) πληθώρα έργων τέχνης υψηλής αισθητικής και "πρότασης".
Ε, φέτος όλα άλλαξαν. Σε πολλές περιπτώσεις οι -έστω ηλεκτρονικές ευχές- καταργήθηκαν (οι περισσότεροι φορείς που είχαν ήδη αναστείλει την εργασία ή τη φυσική τους παρουσία στα γραφεία των φορέων "ξέχασαν" την αποστολή (ευχών) ή ...προσαρμόστηκαν στην εποχή κορονοϊού!
Για την ιστορία και τη...σημειολογία
Το βρετανικής προέλευσης και ηλικίας μόλις 120 ετών έθιμο της αποστολής ευχετηρίων καρτών τις μέρες των εορτών μπορεί να εξέλιπε ως όγκος εργασίας και χαρτιού στα ανά τη χώρα ταχυδρομικά γραφεία και τους ταχυδρομικούς διανομείς αλλά αντικαταστάθηκε -ως είθισται- μαζικότερα από το ηλεκτρονικό ταχυδρομείο.
Στις αρχές του 20ου αιώνα και έως τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο, τα "επιστολικά δελτάρια" άλλαξαν όνομα, βαφτίστηκαν καρτ ποστάλ και εξοβέλισαν, στο μεγαλύτερο ποσοστό τους, τους λεβεντόκορμους τσολιάδες και τους οβελίες - ανάκληση του ελληνικού Πάσχα, που ανασταίνει ταυτόχρονα και τον Χριστό και το Έθνος- και οι Έλληνες κατασκευαστές της εποχής επέλεξαν ανθοστόλιστα παιδάκια, τριγυρισμένα από κοτοπουλάκια και μελιστάλαχτα ζευγάρια που... αγκάλιαζαν υπερμεγέθη αυγά.
Το λαγουδάκι του Πάσχα εμφανιζόταν επίσης, συχνά με τα αυγά για να δείξει την καρποφορία. Τα νεαρά κορίτσια ήταν επίσης δημοφιλή ως αναπαράσταση της τύχης και της ελπίδας.
Στον Α' Παγκόσμιο Πόλεμο, οι εικόνες των παιδιών αντικαταστάθηκαν με εκείνες των στρατιωτών, με τα λουλούδια να κάνουν την πρώτη τους εμφάνιση. Το λαγουδάκι του Πάσχα απέκτησε επίσης μια στρατιωτική εμφάνιση. Οι κάρτες σχεδιάζονταν για να συσπειρώσουν την υποστήριξη από το σπίτι για τα στρατεύματα που πολεμούσαν στο εξωτερικό.
Σε εποχές πολέμου, ή...στρατιωτικής διακυβέρνησης (όπως στην περίοδο της Χούντας στην Ελλάδα) οι κάρτες -ειδικά του Πάσχα- αντικαταστάθηκαν με φωτογραφίες στρατιωτών που «ξεκουράζονται», πριν ή μετά από πολεμική επιχείρηση , ή άλλων σε στρατόπεδα να τσουγκρίζουν κόκκινα αυγά με πολιτικούς αρχηγούς - τους ίδιους να σέρνουν χορούς με φόντο δεκάδες οβελίες στη σούβλα. Παλαιότερες κάρτες (στην εποχή της μαζικής μετανάστευσης στη μεταπολεμική Ελλάδα) εικονογραφούσαν πλοία ή τρένα, συγκοινωνιακά μέσα με ιδιαίτερο συμβολισμό καθώς αυτά θα έφερναν στην πατρίδα τους ξενιτεμένους, για να γιορτάσουν όλοι μαζί το Πάσχα.
Στην Ελλάδα εξάλλου κατά καιρούς το Πάσχα υπήρξε και...δύσκολο. Όπως το Πάσχα του 1941 με τους δολοφονικούς βομβαρδισμούς των Γερμανών , το Πάσχα του 1967 (μια βδομάδα πριν) με την επιβολή της στρατιωτικής δικτατορίας και τα οκτώ "δικτατορικά" Πάσχα που ακολούθησαν ...
Και μπορεί οι ευφάνταστες κάρτες που πωλούνταν κάποτε στα βιβλιοπωλεία ή σε καταστήματα δώρων να εξέλιπαν, το διαδίκτυο που βρίθει έτοιμων επιλογών και οι ανά τον κόσμο χρήστες του μπορούν ανέξοδα, μ' ένα copy-paste κι ένα κλικ αποστολής να τηρήσουν -ή να εκπροσωπήσουν σε περίπτωση γραφείων δημοσίων σχέσεων, Τύπου, προβολής και επικοινωνίας κ.λπ.- το ευχετήριο έθιμο, η σημειολογία των εποχών - και των αναγκών πρωταγωνιστεί πάντα.
Και η Τέχνη (όλων των μορφών)- ενίοτε και η "χειροτεχνία" -έστω ηλεκτρονική- πρωταγωνιστεί πάντα.
Ας κρατήσουμε -παρά τη ζοφερότητα κι αυτού του "σκληρού Απρίλη του 2020" την ελπίδα πως «Οι Πασχαλιές – θ’ ανθίσουν και φέτος "και όπως εύχεται η κάρτα της Εφορείας Αρχαιοτήτων Ημαθίας :
"Καλή ανάσταση σε ελπίδες και όνειρα".
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
