Τι δείχνουν τα δεδομένα που παρουσίασε ο καθηγητής Σωτήρης Τσιόδρας - Οι κρίσιμες παράμετροι της ανοσίας και του γενετικού ελέγχου των ασθενών
Συνεχίζεται η πολυεπίπεδη αντιμετώπιση του κορωνοϊού SARS-COV-2 στη χώρα μας. Παράλληλα με τον προσεκτικό σχεδιασμό επιστημόνων και κυβέρνησης για τη σταδιακή άρση των περιοριστικών μέτρων από τον επόμενο μήνα, δρομολογούνται σημαντικές δράσεις σε ό,τι αφορά τον έλεγχο του πληθυσμού καθώς και έρευνες για το πώς επηρεάζει το γονιδιακό υπόβαθρο κάθε οργανισμού την έκβαση της λοίμωξης Covid-19.
Όπως ανέφεραν χθες κατά την καθιερωμένη ενημέρωση ο καθηγητής Παθολογίας -Λοιμωξιολογίας, εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον κορωνοιό, κ. Σωτήρης Τσιόδρας, και ο υφυπουργός Πολιτικής Προστασίας, κ. Νίκος Χαρδαλιάς, οι συζητήσεις για την πορεία της αποκλιμάκωσης των μέτρων έχουν ξεκινήσει, ωστόσο υπογράμμισαν πως οι όποιες ανακοινώσεις θα γίνουν μετά τη Δευτέρα 27 Απριλίου - μέχρι τότε θα ισχύουν όλα τα περιοριστικά μέτρα που έχουν τεθεί σε εφαρμογή από τις 11 Μαρτίου.
«Τα δεδομένα θα δείξουν πότε και πώς» είπε χαρακτηριστικά ο κ. Χαρδαλιάς, αναφορικά με το χρονοδιάγραμμα της άρσης των μέτρων. Πάντως, τα τελευταία δεδομένα που παρουσίασε ο καθηγητής είναι πολύ ενθαρρυντικά, και όπως ανέφερε «δείχνουν ότι έχει περιοριστεί σημαντικά η διασπορά του ιού». Το προηγούμενο διήμερο -Κυριακή του Πάσχα και Δευτέρα- καταγράφηκαν μόλις 10 νέα κρούσματα, με τον συνολικό αριθμό να ανέρχεται στα 2.245. Κατά το ίδιο διάστημα οι διασωληνωμένοι στις ΜΕΘ από 67 μειώθηκαν σε 61 και οι ασθενείς που έλαβαν εξιτήρια απο ΜΕΘ αυξήθηκαν από 39 σε 44. Ο αριθμός των θυμάτων του κορωνοϊού ανέρχεται σε 117, με τους επτά θανάτους να σημειώνονται το προηγούμενο διήμερο.
Οι έλεγχοι της επόμενης φάσης
Με τον μονοψήφιο πια σε ημερήσια βάση αριθμό νέων κρουσμάτων, η μερική επιστροφή στην προηγούμενη πραγματικότητα φαίνεται ολοένα πιο κοντινή. «Εμείς πάμε προσεκτικά. Όπως πήγαμε βήμα-βήμα στο κλείσιμο, έτσι θα πάμε και στο άνοιγμα. Αλλά σίγουρα οι προτεραιότητες θα αφορούν και μικρά καταστήματα, με προσοχή πάντα και με προστασία της Δημόσιας Υγείας» είπε ο κ. Τσιόδρας, ενώ επανέλαβε τις προϋποθέσεις αυτής της επιστροφής για τους πολίτες, δηλαδή τη διατήρηση της φυσικής απόστασης, της τήρησης των μέτρων υγιεινής και της χρήσης μάσκας σε κλειστούς χώρους. Για τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς βασική προϋπόθεση θα αποτελεί η έρευνα και η παρακολούθηση επιδημιολογικών δεδομένων και για το κράτος η διενέργεια των ελέγχων του πληθυσμού.
Σε ό,τι αφορά τη διενέργεια μαζικών ελέγχων ο ειδικός εξήγησε ότι θα γίνονται δύο είδη τεστ, ο μοριακός έλεγχος της διάγνωσης του κορωνοϊού σε όλους όσοι έχουν συμπτώματα και στοχευμένα σε ομάδες πληθυσμού αλλα και δειγματοληπτικά ανάλογα με το σύστημα Sentinel, επιτήρησης της γρίπης, καθώς και τα τεστ αντισωμάτων, όταν αξιολογηθούν ως αξιόπιστα.
Προς το παρόν, προκρίνεται ο μοριακός έλεγχος διάγνωσης του κορωνοϊού. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο καθηγητής στις ομάδες πληθυσμού στις οποίες θα επικεντρωθούν οι ειδικοί για τον μοριακό έλεγχο: στους επαγγελματίες υγείας και όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του κορωνοϊού, σε όσους εργάζονται σε υπηρεσίες αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, όπως η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΠ, καθώς και σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι Ρομά, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, οι φιλοξενούμενοι σε γηροκομεία, οι κρατούμενοι κα. Μάλιστα, ο κ. Τσιόδρας επεσήμανε ότι ρόλο θα διαδραματίσει στην επόμενη φάση της μαζικής διενέργειας ελέγχων και ο ιδιωτικός τομέας - «με σωστή προσέγγιση θα μπορεί να εξετάζει όποιον θέλει για τον ιό» όπως ανέφερε.
Το κρίσιμο πεδίο των τεστ αντισωμάτων
Ο καθηγητής υπογράμμισε την αξία των τεστ αντισωμάτων, τονίζοντας όμως παράλληλα πόσο σημαντική είναι η αξιοπιστία τους. «Χρειάζεται πάρα πολλή προσοχή» είπε χαρακτηριστικά για τα τεστ αντισωμάτων. Και πρόσθεσε πως «όταν θα υπάρχει αξιόπιστο τεστ αντισωμάτων, και ήδη γίνονται τεράστιες προσπάθειες σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο να υπάρχουν αυτά τα αξιόπιστα τεστ τα οποία θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τη Δημόσια Υγεία, θα κάνουμε τις πρώτες μας επιδημιολογικές έρευνες. Τρέχουν κάποιες ήδη στην Ελλάδα, το ξανατονίζω, εδώ και δύο βδομάδες. Θα δούμε, λοιπόν, την αξιοπιστία των τεστ και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιδημιολογικό πρώτα στόχο και μετά με στόχο να πεις ότι σίγουρα έχω περάσει τη νόσο. Ακόμα δεν μπορείς να το πεις με ακρίβεια».
Αναφέρθηκε σε διεθνή μελέτη για την ανάπτυξη αντισωμάτων του κορωνοϊού στον γενικό πληθυσμό. Όπως είπε, η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε μια σειρά από περιοχές σε Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία και αλλού. «Ο αριθμός των θετικών τεστ αντισωμάτων κυμαίνεται από 1% στη Σκωτία ως 14% σε περιοχή της Γερμανίας» σχολίασε και τόνισε πως τα ποσοστά αυτά σε συστήματα υγείας που δέχτηκαν έντονη πίεση από την πανδημία του κορωνοϊού, δεν έχουν και πολλή σημασία. Στην Ολλανδία, έρευνα έδειξε πως το 3% των ατόμων έχουν ανοσία στον κορωνοϊό.
Ο κ. Τσιόδρας επανέλαβε πως οι ενδείξεις θέλουν τον αριθμό των ατόμων που μολύνθηκαν από τον κορωνοϊό να είναι αρκετά υψηλότερος απ' όσο καταγράφεται. Ωστόσο, τόνισε πως υπάρχουν ακόμη πολλές αβεβαιότητες σε ό,τι αφορά στον έλεγχο της ανάπτυξης γενικής ανοσίας.
Παράλληλα, σημείωσε πως μια αξιόπιστη μέτρηση εξαρτάται από την αξιοπιστία των τεστ, το είδος του πληθυσμού που συμμετέχει στην έρευνα και την εικόνα με την οποία εκδηλώθηκε ο ιός στον άνθρωποι που έγινε το τεστ. Σε κάθε περίπτωση, για την ώρα, πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού έχει αντισώματα στον κορωνοϊό.
Ο αγώνας για τη γενετική ανάλυση
Η στοχευμένη γενετική ανάλυση αναμένεται να ρίξει περισσότερο φως στον τρόπο δράσης του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 και στο τι διαφοροποιεί τη δράση του από ασθενή σε ασθενή. Αυτό ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, κ. Σωτήρης Τσιόδρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ygeiamou.gr, ιατρικού site του «Πρώτου ΘΕΜΑτος».
Όπως εξήγησε ο κ. Τσιόδρας, παγκοσμίως υπάρχει μεγάλη ερευνητική δραστηριότητα, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας, «θα συλλέξουμε δεδομένα συστηματικά και για αυτόν τον σκοπό, σε συνεργασία βέβαια και με διεθνείς βάσεις δεδομένων, ώστε να δούμε πραγματικά τι είναι αυτό που καθορίζει την εξέλιξη της νόσου προς σοβαρή ή όχι, γιατί κάποιοι οργανισμοί αντιδρούν διαφορετικά, κάποιοι γρήγορα κατά κάποιο τρόπο ξεφορτώνονται από τον οργανισμό τους τον ιό, κάποιοι αργούν περισσότερο, κάποιοι οδηγούνται στη σοβαρή μορφή της νόσου με την πολύ έντονη φλεγμονή και τον καταρράκτη της φλεγμονής και τη σοβαρή πνευμονία και γιατί στο τέλος-τέλος κάποιοι πεθαίνουν.
Οι έλεγχοι της επόμενης φάσης
Με τον μονοψήφιο πια σε ημερήσια βάση αριθμό νέων κρουσμάτων, η μερική επιστροφή στην προηγούμενη πραγματικότητα φαίνεται ολοένα πιο κοντινή. «Εμείς πάμε προσεκτικά. Όπως πήγαμε βήμα-βήμα στο κλείσιμο, έτσι θα πάμε και στο άνοιγμα. Αλλά σίγουρα οι προτεραιότητες θα αφορούν και μικρά καταστήματα, με προσοχή πάντα και με προστασία της Δημόσιας Υγείας» είπε ο κ. Τσιόδρας, ενώ επανέλαβε τις προϋποθέσεις αυτής της επιστροφής για τους πολίτες, δηλαδή τη διατήρηση της φυσικής απόστασης, της τήρησης των μέτρων υγιεινής και της χρήσης μάσκας σε κλειστούς χώρους. Για τους αρμόδιους επιστημονικούς φορείς βασική προϋπόθεση θα αποτελεί η έρευνα και η παρακολούθηση επιδημιολογικών δεδομένων και για το κράτος η διενέργεια των ελέγχων του πληθυσμού.
Σε ό,τι αφορά τη διενέργεια μαζικών ελέγχων ο ειδικός εξήγησε ότι θα γίνονται δύο είδη τεστ, ο μοριακός έλεγχος της διάγνωσης του κορωνοϊού σε όλους όσοι έχουν συμπτώματα και στοχευμένα σε ομάδες πληθυσμού αλλα και δειγματοληπτικά ανάλογα με το σύστημα Sentinel, επιτήρησης της γρίπης, καθώς και τα τεστ αντισωμάτων, όταν αξιολογηθούν ως αξιόπιστα.
Προς το παρόν, προκρίνεται ο μοριακός έλεγχος διάγνωσης του κορωνοϊού. Ιδιαίτερη αναφορά έκανε ο καθηγητής στις ομάδες πληθυσμού στις οποίες θα επικεντρωθούν οι ειδικοί για τον μοριακό έλεγχο: στους επαγγελματίες υγείας και όσους βρίσκονται στην πρώτη γραμμή αντιμετώπισης του κορωνοϊού, σε όσους εργάζονται σε υπηρεσίες αναγκαίες για την εύρυθμη λειτουργία του κράτους, όπως η ΔΕΗ και η ΕΥΔΑΠ, καθώς και σε ευάλωτους πληθυσμούς όπως οι Ρομά, οι πρόσφυγες και οι μετανάστες, οι φιλοξενούμενοι σε γηροκομεία, οι κρατούμενοι κα. Μάλιστα, ο κ. Τσιόδρας επεσήμανε ότι ρόλο θα διαδραματίσει στην επόμενη φάση της μαζικής διενέργειας ελέγχων και ο ιδιωτικός τομέας - «με σωστή προσέγγιση θα μπορεί να εξετάζει όποιον θέλει για τον ιό» όπως ανέφερε.
Το κρίσιμο πεδίο των τεστ αντισωμάτων
Ο καθηγητής υπογράμμισε την αξία των τεστ αντισωμάτων, τονίζοντας όμως παράλληλα πόσο σημαντική είναι η αξιοπιστία τους. «Χρειάζεται πάρα πολλή προσοχή» είπε χαρακτηριστικά για τα τεστ αντισωμάτων. Και πρόσθεσε πως «όταν θα υπάρχει αξιόπιστο τεστ αντισωμάτων, και ήδη γίνονται τεράστιες προσπάθειες σε πανευρωπαϊκό και παγκόσμιο επίπεδο να υπάρχουν αυτά τα αξιόπιστα τεστ τα οποία θα μπορούμε να χρησιμοποιήσουμε για τη Δημόσια Υγεία, θα κάνουμε τις πρώτες μας επιδημιολογικές έρευνες. Τρέχουν κάποιες ήδη στην Ελλάδα, το ξανατονίζω, εδώ και δύο βδομάδες. Θα δούμε, λοιπόν, την αξιοπιστία των τεστ και πώς μπορούν να χρησιμοποιηθούν με επιδημιολογικό πρώτα στόχο και μετά με στόχο να πεις ότι σίγουρα έχω περάσει τη νόσο. Ακόμα δεν μπορείς να το πεις με ακρίβεια».
Αναφέρθηκε σε διεθνή μελέτη για την ανάπτυξη αντισωμάτων του κορωνοϊού στον γενικό πληθυσμό. Όπως είπε, η έρευνα πραγματοποιήθηκε σε μια σειρά από περιοχές σε Γαλλία, Γερμανία, Βρετανία και αλλού. «Ο αριθμός των θετικών τεστ αντισωμάτων κυμαίνεται από 1% στη Σκωτία ως 14% σε περιοχή της Γερμανίας» σχολίασε και τόνισε πως τα ποσοστά αυτά σε συστήματα υγείας που δέχτηκαν έντονη πίεση από την πανδημία του κορωνοϊού, δεν έχουν και πολλή σημασία. Στην Ολλανδία, έρευνα έδειξε πως το 3% των ατόμων έχουν ανοσία στον κορωνοϊό.
Ο κ. Τσιόδρας επανέλαβε πως οι ενδείξεις θέλουν τον αριθμό των ατόμων που μολύνθηκαν από τον κορωνοϊό να είναι αρκετά υψηλότερος απ' όσο καταγράφεται. Ωστόσο, τόνισε πως υπάρχουν ακόμη πολλές αβεβαιότητες σε ό,τι αφορά στον έλεγχο της ανάπτυξης γενικής ανοσίας.
Παράλληλα, σημείωσε πως μια αξιόπιστη μέτρηση εξαρτάται από την αξιοπιστία των τεστ, το είδος του πληθυσμού που συμμετέχει στην έρευνα και την εικόνα με την οποία εκδηλώθηκε ο ιός στον άνθρωποι που έγινε το τεστ. Σε κάθε περίπτωση, για την ώρα, πολύ μικρό ποσοστό του πληθυσμού έχει αντισώματα στον κορωνοϊό.
Ο αγώνας για τη γενετική ανάλυση
Η στοχευμένη γενετική ανάλυση αναμένεται να ρίξει περισσότερο φως στον τρόπο δράσης του νέου κορωνοϊού SARS-CoV-2 και στο τι διαφοροποιεί τη δράση του από ασθενή σε ασθενή. Αυτό ανέφερε ο εκπρόσωπος του υπουργείου Υγείας για τον νέο κορωνοϊό, κ. Σωτήρης Τσιόδρας, απαντώντας σε σχετική ερώτηση του ygeiamou.gr, ιατρικού site του «Πρώτου ΘΕΜΑτος».
Όπως εξήγησε ο κ. Τσιόδρας, παγκοσμίως υπάρχει μεγάλη ερευνητική δραστηριότητα, στην οποία συμμετέχει και η χώρα μας, «θα συλλέξουμε δεδομένα συστηματικά και για αυτόν τον σκοπό, σε συνεργασία βέβαια και με διεθνείς βάσεις δεδομένων, ώστε να δούμε πραγματικά τι είναι αυτό που καθορίζει την εξέλιξη της νόσου προς σοβαρή ή όχι, γιατί κάποιοι οργανισμοί αντιδρούν διαφορετικά, κάποιοι γρήγορα κατά κάποιο τρόπο ξεφορτώνονται από τον οργανισμό τους τον ιό, κάποιοι αργούν περισσότερο, κάποιοι οδηγούνται στη σοβαρή μορφή της νόσου με την πολύ έντονη φλεγμονή και τον καταρράκτη της φλεγμονής και τη σοβαρή πνευμονία και γιατί στο τέλος-τέλος κάποιοι πεθαίνουν.
Αν έχει να κάνει με τα γονίδια της γήρανσης του ανθρώπου ή αν έχει σχέση με τα γονίδια, τους υποδοχείς όπως τους ονομάζουμε, που χρησιμοποιεί ο ιός για να μπει στον οργανισμό μας. Θέλουμε να μάθουμε αν παίζουν ρόλο κάποια συγκεκριμένα γονίδια ώστε να εμβαθύνουμε τις γνώσεις μας για τον ιό. Έτσι θα μπορέσουμε να αναπτύξουμε και πιο εύστοχες θεραπείες που θα ανακόπτουν την πορεία του. Δηλαδή θα δούμε αν αυτό που ονομάζουμε Εξατομικευμένη Ιατρική έχει θέση στην αντιμετώπιση του κορωνοϊού».
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας πρωτοστατεί στην παγκόσμια προσπάθεια καλύτερης κατανόησης και αντιμετώπισης του SARS-CoV-2τόσο δια της συμμετοχής της σε κλινικές μελέτες για νέα φάρμακα (όπως η ρεμντεσιβίρη, η κολχικίνη και η χλωροκίνη) όσο και δια της εμβληματικής τριπλής μελέτης με συμμετοχή δέκα ακαδημαϊκών φορέων με επικεφαλής τον Μανόλη Δερμιτζάκη, πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας Τεχνολογίας και Καινοτομίας, καθηγητή Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης και διευθυντή στο Κέντρο Γονιδιωματικής Health 2030.
Το εν λόγω ερευνητικό project αφορά σε 3.500 ασθενείς στην Ελλάδα που έχουν νοσήσει και αναρρώσει από την COVID-19. Τη μελέτη ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και θα λάβει χρηματοδότηση ύψου, 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια και ο στόχος είναι τριπλός:
α) η εγχώρια ανάπτυξη εργαστηριακών τεστ διάγνωσης (μοριακά και αντισωμάτων)
β) η λεπτομερής αλληλούχιση των ιικών γονιδιωμάτων του SARS-CoV-2 και,
γ) η ανάλυση του γενετικού υπόβαθρου των ασθενών, ώστε να αποσαφηνιστούν τα αίτια της διαφορετικότητας της εξέλιξης της νόσου μεταξύ ασθενών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η χώρα μας πρωτοστατεί στην παγκόσμια προσπάθεια καλύτερης κατανόησης και αντιμετώπισης του SARS-CoV-2τόσο δια της συμμετοχής της σε κλινικές μελέτες για νέα φάρμακα (όπως η ρεμντεσιβίρη, η κολχικίνη και η χλωροκίνη) όσο και δια της εμβληματικής τριπλής μελέτης με συμμετοχή δέκα ακαδημαϊκών φορέων με επικεφαλής τον Μανόλη Δερμιτζάκη, πρόεδρο του Εθνικού Συμβουλίου Έρευνας Τεχνολογίας και Καινοτομίας, καθηγητή Γενετικής στην Ιατρική Σχολή του Πανεπιστημίου της Γενεύης και διευθυντή στο Κέντρο Γονιδιωματικής Health 2030.
Το εν λόγω ερευνητικό project αφορά σε 3.500 ασθενείς στην Ελλάδα που έχουν νοσήσει και αναρρώσει από την COVID-19. Τη μελέτη ανακοίνωσε ο ίδιος ο πρωθυπουργός της χώρας, κ. Κυριάκος Μητσοτάκης και θα λάβει χρηματοδότηση ύψου, 2,5 εκατομμυρίων ευρώ. Αναμένεται να διαρκέσει δύο χρόνια και ο στόχος είναι τριπλός:
α) η εγχώρια ανάπτυξη εργαστηριακών τεστ διάγνωσης (μοριακά και αντισωμάτων)
β) η λεπτομερής αλληλούχιση των ιικών γονιδιωμάτων του SARS-CoV-2 και,
γ) η ανάλυση του γενετικού υπόβαθρου των ασθενών, ώστε να αποσαφηνιστούν τα αίτια της διαφορετικότητας της εξέλιξης της νόσου μεταξύ ασθενών.
Πηγή: Protothema.gr
