Σχετικά Άρθρα

• WWF: Πώς μπορεί η προδιαγεγραμμένη καύση να γίνει εργαλείο πρόληψης για τις δασικές πυρκαγιές
  σε Περιβάλλον
  

  Η προδιαγεγραμμένη καύση μπορεί να αποτελέσει αποτελεσματική μέθοδο πρόληψης των δασικών πυρκαγιών, εάν θεσμοθετηθεί ως ένα εργαλείο διαχείρισης της βλάστησης, σύμφωνα με τη WWF.

  «Είναι γνωστό σε όλους μας πλέον ότι η κλιματική κρίση θα σημαίνει μεγαλύτερη ένταση και συχνότητα δασικών πυρκαγιών. Το βασικό ζητούμενο είναι να ενισχυθεί η ανθεκτικότητα των δασών απέναντι στην κλιματική κρίση και σε αυτό μπορεί να βοηθήσει η προδιαγεγραμμένη καύση, πάντα με επιστημονικό σχέδιο και με την καθοδήγηση των αρμόδιων φορέων», αναφέρει ο Δημήτρης Καραβέλλας, γενικός διευθυντής του WWF Ελλάς».

  Στον σκοπό αυτό εκτιμάται πως θα συνεισφέρει ένα πρόγραμμα που πραγματοποιήθηκε στη Χίο, το οποίο τοποθετεί τη διαχείριση της βλάστησης στο επίκεντρο της πρόληψης των δασικών πυρκαγιών και ξεκίνησε να σχεδιάζεται το 2020 από το WWF Ελλάς και το Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ), ως μια προσπάθεια να αντιμετωπιστούν αποτελεσματικότερα οι ολοένα και δριμύτερες δασικές πυρκαγιές των τελευταίων ετών.

  Ειδικότερα, όπως έγινε γνωστό, από τον Φεβρουάριο του 2022 έως και τον Μάρτιο του 2023, πραγματοποιήθηκαν συνολικά 4 αποστολές στο νησί της Χίου, κατά τις οποίες κάηκαν πειραματικά 40 στρέμματα σε 9 δειγματοληπτικές επιφάνειες με διαφορετική βλάστηση.

  Στην έρευνα που διενεργήθηκε, μετρήθηκαν η συμπεριφορά τής φωτιάς και συγκεκριμένα ο ρυθμός εξάπλωσης και το μήκος φλόγας και η επίδρασή της στις ιδιότητες του εδάφους, τα δέντρα (η ροή των χυμών των δένδρων) και τη φυτική βιοποικιλότητα, η θερμοκρασία του εδάφους σε διάφορα βάθη, η διάβρωση, η υγρασία της επιφανειακής βλάστησης, κ.ά.

  Η χρήση φωτιάς χαμηλής έντασης κατά τις προδιαγεγραμμένες καύσεις εξυπηρέτησε τον στόχο μείωσης της καύσιμης ύλης, για τη συντήρηση αντιπυρικών και στεγασμένων ζωνών.

  Τα αποτελέσματα της παρακολούθησης των οικολογικών επιπτώσεων έως τώρα έχουν δείξει:

  • Δεν υπήρξαν ενδείξεις ότι επηρεάζονται αρνητικά οι λειτουργίες της τραχείας πεύκης στις στεγασμένες ζώνες, ούτε εκείνες της γειτνιάζουσας θαμνώδους ή δενδρώδους βλάστησης.
  • Δεν δημιουργήθηκε υδρόφοβο στρώμα εδάφους.
  • Η φωτιά δεν προκάλεσε σημαντικές μεταβολές στις βασικές ιδιότητες των εδαφών.
  • Η φωτιά μείωσε την καύσιμη ύλη, «ξαναστέλνοντας» τα θρεπτικά συστατικά πίσω στο έδαφος και βοηθώντας στη γρήγορη ανακύκλωσή τους.
  • Δεν διαπιστώθηκαν αρνητικές επιπτώσεις στη μικροπανίδα.
  • Αυξήθηκε η φυτική ποικιλότητα.

  Προσθέτοντας, από τη διεθνή εμπειρία, είναι προτιμότερο η συντήρηση των αντιπυρικών ζωνών να πραγματοποιείται με προδιαγεγραμμένη καύση συγκριτικά με τη χρήση βαριών ερπυστριοφόρων μηχανημάτων που αφενός διαταράσσουν το έδαφος αυξάνοντας τη διάβρωση, αφετέρου έχουν μεγαλύτερο κόστος. Όπως φαίνεται από τη χρήση της μεθόδου σε άλλες χώρες και ακολουθώντας συγκεκριμένους κανόνες, μπορεί να πετύχει και άλλους διαχειριστικούς στόχους όπως η αύξηση παραγωγής της βοσκήσιμης ύλης, η βελτίωση οικοτόπων για την άγρια πανίδα, η διατήρηση της μωσαϊκότητας του τοπίου, και η αφαίρεση ή η αντιμετώπιση ανεπιθύμητων ξενικών, εισβλητικών και χωροκατακτητικών ειδών χλωρίδας.

  Το παρελθόν της προδιαγεγραμμένης καύσης και η επόμενη μέρα

  Οι πρώτες προσπάθειες για την εισαγωγή της μεθόδου τής προδιαγεγραμμένης καύσης στη χώρα μας ξεκίνησαν τη δεκαετία του 1970, όταν μέλη της δασικής επιστημονικής κοινότητας και στελέχη της Δασικής Υπηρεσίας εφάρμοσαν πιλοτικά την προδιαγεγραμμένη καύση. Ωστόσο, αυτή η προσπάθεια εγκαταλείφθηκε για διάφορους λόγους (έλλειψη πόρων, επιστημονικής καθοδήγησης και ξεκάθαρων στόχων σε συνδυασμό με την ανυπαρξία θεσμικής υποστήριξης).

  Σχεδόν μισό αιώνα μετά και ενώ η προδιαγεγραμμένη καύση χρησιμοποιείται με θετικά αποτελέσματα σε δεκάδες χώρες ανά τον κόσμο (Αυστραλία, ΗΠΑ, Γαλλία, Πορτογαλία, Ισπανία), στην Ελλάδα δεν έχει ακόμα δημιουργηθεί το θεσμικό και επιστημονικό υπόβαθρο για την εφαρμογή της, την ίδια στιγμή που οι δασικές πυρκαγιές έχουν καταστεί πλέον ένα πρόβλημα με συνεχώς κλιμακούμενες επιπτώσεις.

  Κρίσιμο στοιχείο για την ορθή αξιοποίηση της προδιαγεγραμμένης καύσης, σύμφωνα με τη WWF, αποτελεί η ρητή πρόβλεψη και ρύθμισή της στη νομοθεσία με τη θεσμοθέτηση των απαιτούμενων διαδικασιών, προδιαγραφών και προϋποθέσεων, και την αποσαφήνιση των αρμοδιοτήτων και της συνεργασίας των υπεύθυνων φορέων.

  Μόνο με αυτόν τον τρόπο διασφαλίζεται ο τεκμηριωμένος σχεδιασμός της μεθόδου, αλλά και η ασφαλής, αποτελεσματική και οικονομικά βιώσιμη υλοποίησή της.

  Παρά τα προφανή οφέλη και τη σημαντική συμβολή της μεθόδου στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, όπως προκύπτουν από τη εμπειρία πολλών άλλων χωρών και επιβεβαιώνονται από την παρούσα πιλοτική εφαρμογή, μέχρι σήμερα δεν υπάρχει νομοθετική πρόβλεψη για τη χρήση της προδιαγεγραμμένης καύσης στη χώρα μας.

  Για πολλά χρόνια τα κράτη -μεταξύ αυτών και η χώρα μας- εστίασαν τις προσπάθειες τους στην καταστολή των δασικών πυρκαγιών, η οποία και θεωρήθηκε ότι από μόνη της μπορεί να μειώσει τα περιστατικά, την έκταση, αλλά και την ένταση των δασικών πυρκαγιών.

  Η καταστολή έχει όρια που συχνά ξεπερνιούνται, οδηγώντας ενίοτε τον μηχανισμό δασοπυρόσβεσης σε αποδιοργάνωση ή κατάρρευση. Στην πραγματικότητα, η πολιτική της καταστολής που δεν συνοδεύεται από συστηματική διαχείριση δασικής βλάστησης εκτός της αντιπυρικής περιόδου έχει οδηγήσει, λόγω και της εγκατάλειψης της υπαίθρου, στη συσσώρευση βιομάζας, η οποία αυξάνει την πιθανότητα εμφάνισης καταστροφικών πυρκαγιών μεγάλης έντασης και δριμύτητας.

  Εάν στα παραπάνω, συνυπολογίσουμε και τον παράγοντα της κλιματικής αλλαγής, τότε οδηγούμαστε σε μεγαλύτερες, εντονότερες και με μεγαλύτερη διάρκεια πυρκαγιές. Επομένως, χρειάζεται να δοθεί έμφαση στην πρόληψη και να αξιοποιηθούν αποτελεσματικές μέθοδοι διαχείρισης των δασικών πυρκαγιών που να συνοδεύονται από επιστημονική έρευνα και τεκμηρίωση, όπως είναι η προδιαγεγραμμένη καύση.

  «Γνωρίζουμε ότι τέτοιες προσπάθειες, όπως το πιλοτικό πρόγραμμα του WWF Ελλάς, για να έχουν αποτέλεσμα απαιτούν ευρείες συνεργασίες, αλλά και σημαντικούς πόρους. Μας δίνει ιδιαίτερη χαρά να αποτελούμε μέρος αυτής της πρωτοβουλίας και να στηρίζουμε μία δράση με τόσο σημαντική προοπτική, καθώς πιστεύουμε ότι πέρα από την υποχρέωση που έχουμε ως επιχείρηση να μειώνουμε το αποτύπωμά μας, δεν θα πρέπει να ξεχνάμε και το κοινό μας σπίτι, τον πλανήτη μας», δήλωσε η Δέσποινα Πάσσαρη, Senior Director Corporate Communications P&G Central and South East Europe.

  Το έργο προδιαγεγραμμένης καύσης στη Χίο ολοκληρώθηκε με τη συνεργασία των αρμόδιων αρχών, καθώς και της κοινωνίας των πολιτών και επιστημόνων.

  Επρόκειτο για διετές πιλοτικό έργο από το WWF Ελλάς, με την υποστήριξη της Procter & Gamble. Το έργο, που είχε λάβει ερευνητική άδεια από τη Γενική Διεύθυνση Δασών και Δασικού Περιβάλλοντος του ΥΠΕΝ, ξεκίνησε τον Ιούνιο του 2021, ενώ σε αυτό συμμετείχαν -εκτός από τα στελέχη και τους εξωτερικούς συνεργάτες του WWF Ελλάς- ακόμα 10 ειδικοί επιστήμονες του Ινστιτούτου Μεσογειακών Δασικών Οικοσυστημάτων (ΙΜΔΟ), 2 ειδικοί επιστήμονες του Πανεπιστημίου Αιγαίου, στελέχη της Διεύθυνσης Δασών Χίου, 20 εθελοντές της ομάδας εθελοντικής δράσης Χίου «Όμικρον», καθώς και στελέχη και εξοπλισμός της Πυροσβεστικής Υπηρεσίας Χίου και του Δήμου Χίου.

  Πηγή: Cnn.gr

• Πυρκαγιές: Οι προτάσεις της WWF Ελλάς για την επόμενη ημέρα
  σε Περιβάλλον
  

  «Με τη φετινή αντιπυρική περίοδο να έχει εξελιχθεί εφιαλτικά και να μετράμε ήδη περισσότερα από 1 εκατομμύριο καμένα στρέμματα δασικών και αγροτικών εκτάσεων στη χώρα, είναι τώρα πιο σημαντικό από ποτέ να δούμε ψύχραιμα την επόμενη μέρα και τις αναγκαίες κινήσεις», σημειώνει σε ανακοίνωσή της η WWF Ελλάς, η οποία διαμόρφωσε μια σειρά προτάσεων που κατά την εκτίμησή της οφείλουν να αποτελέσουν «την πυξίδα κράτους, επιχειρήσεων, φορέων και πολιτών».

  Ειδικότερα, οι δέκα προτάσεις της WWF Ελλάς είναι οι ακόλουθες:

  «1.Άμεση κήρυξη ως αναδασωτέων όλων των καμένων εκτάσεων με δασική βλάστηση, ανεξαρτήτως αν είναι δημόσιες, ιδιωτικές ή αμφισβητούμενες, όπως προβλέπεται στη νομοθεσία, χωρίς εξαιρέσεις και "παραθυράκια".

  2. Έκδοση των σχετικών δασικών αστυνομικών διατάξεων για απαγόρευση βόσκησης και κυνηγιού στις καμένες εκτάσεις.

  3. Μελέτες αντιδιαβρωτικών έργων και δημιουργία κορμοφραγμάτων. Η έγκριση και χρηματοδότηση των αντιδιαβρωτικών και αντιπλημμυρικών έργων πρέπει να γίνει τάχιστα, ώστε να προχωρήσουν οι απαραίτητες εργασίες πριν τη φθινοπωρινή περίοδο. Η εμπειρία έχει δείξει δυστυχώς ότι υπάρχουν σημαντικές καθυστερήσεις λόγω γραφειοκρατίας.

  4. Δημοσίευση βασικών αρχών αναδασώσεων και αποκαταστάσεων σε συμφωνία για τις βασικές αρχές της αναδάσωσης και σύμφωνα πάντα με όσα επιτάσσει η επιστήμη. Το υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας έχει και πρέπει να έχει καθοριστικό ρόλο στο πολύπλοκο αυτό ζήτημα των αναδασώσεων.

  5. Μελέτες αναδασωτέων περιοχών και εφαρμογή τους αν χρειάζεται, όπου χρειάζεται και όταν χρειάζεται, σύμφωνα με τους κανόνες της επιστήμης. Πρέπει να αφορά τις περιοχές που ενδεικτικά: 1. Περιλαμβάνουν είδη που δεν μπορούν να αναγεννηθούν με φυσικό τρόπο, 2. Έχουν καεί πάνω από δύο φορές τα τελευταία 20 χρόνια και 3) χαρακτηρίζονται από μίξη κατοικίας – δάσους και άρα παρουσιάζουν τη μεγαλύτερη ανάγκη για ειδικά μέτρα διαχείρισης. Στις περιοχές που προβλέπεται φυσική αναγέννηση, πρέπει να αφήσουμε τη φύση να κάνει τη δουλειά της.

  6. Ενίσχυση σε μέσα και προσωπικό των κρατικών φυτωρίων ώστε να είναι έτοιμα να διαθέσουν το απαραίτητο φυτευτικό υλικό, όπου και αν χρειαστεί. Συνδρομή εθελοντικών σωματείων σε δράσης υποστήριξης π.χ. συλλογή σπόρων.

  7. Περιφρούρηση των αναδασωτέων εκτάσεων για περιπτώσεις καταπατήσεων, παράνομης βόσκησης και άλλων ενεργειών που έχουν σκοπό την αλλαγή χρήσεων γης ή πρόκειται να εμποδίσουν την αποκατάσταση.

  8. Αναστολή όλων των οικοδομικών αδειών για νέες κατασκευές εντός των καμένων περιοχών, ακόμα και αν δεν το προβλέπει η νομοθεσία για τις αναδασωτέες εκτάσεις, μέχρι να εκτιμηθεί η συνολική οικολογική ζημιά και να καθοριστούν οι ανάγκες αποκατάστασης. Από την απαγόρευση, θα πρέπει να εξαιρεθούν οι άδειες επισκευής και ανακατασκευής πυρόπληκτων κτιρίων.

  9. Ολοκλήρωση των δασικών χαρτών ως μέτρο μελλοντικής πρόληψης δασικών πυρκαγιών.

  10.Ολοκληρωμένη και διάφανης ανάλυση των κοινωνικών, οικονομικών ή τεχνικών αιτιών των πυρκαγιών με στόχο τη λήψη αντίστοιχων στοχευμένων μέτρων σε κάθε περιοχή».

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ

• Φωτιές - WWF: Επιστολή στον πρωθυπουργό με 63.000 υπογραφές για πρόληψη στις δασικές πυρκαγιές
  σε Ελλάδα
  

  63.000 υπογραφές πολιτών για για αποτελεσματική και έγκαιρη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας, ώστε να μη γινόμαστε κάθε καλοκαίρι μάρτυρες πυρκαγιών που καταστρέφουν πολύτιμους δασικούς πνεύμονες και περιουσίες, ενώ ανθρώπινες ζωές κινδυνεύουν συνεχώς

  Με αφορμή τις καταστροφικές φωτιές η Μη Κυβερνητική Οργάνωση WWF απέστειλε επιστολή στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη για την πρόληψη των δασικών πυρκαγιών.

  Στην ανακοίνωσή της προς τον Κυριάκο Μητσοτάκη η WWF αναφέρει: «Μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές που έπληξαν και συνεχίζουν να πλήττουν τη χώρα μας φέτος το καλοκαίρι, απευθύναμε προς τους πολίτες έκκληση για να υποστηρίξουν το πάγιο αίτημά μας για ουσιαστική πρόληψη των δασικών πυρκαγιών, καθώς είναι ο μόνος τρόπος για να προστατέψουμε αποτελεσματικά τα δάση μας. 63.000 πολίτες ανταποκρίθηκαν σε αυτό το κάλεσμα μέσα σε μία εβδομάδα (!) και σήμερα αποστείλαμε στον Πρωθυπουργό, κ. Κυριάκο Μητσοτάκη, αναλυτική επιστολή, παραδίδοντας τις υπογραφές και αναλύοντας διεξοδικά όλα όσα θα έπρεπε να γίνουν για να έχουμε ουσιαστική και αποτελεσματική δασοπυροπροστασία στη χώρα».

  Η επιστολή της WWF στον πρωθυπουργό Κυριάκο Μητσοτάκη

  11 Αυγούστου 2021

  Θέμα: Μέτρα πρόληψης των δασικών πυρκαγιών

  Αξιότιμε κ. Πρωθυπουργέ,

  Έχουμε την τιμή να σας παραδώσουμε τις 63.000 υπογραφές πολιτών σε δημόσια έκκληση[1] για αποτελεσματική και έγκαιρη προστασία του φυσικού περιβάλλοντος της χώρας μας, ώστε να μη γινόμαστε κάθε καλοκαίρι μάρτυρες πυρκαγιών που καταστρέφουν πολύτιμους δασικούς πνεύμονες και περιουσίες, ενώ ανθρώπινες ζωές κινδυνεύουν συνεχώς.

  Στη χαοτική νέα κανονικότητα που διαμορφώνει η κλιματική κρίση, οι πιο διαχειρίσιμες πυρκαγιές είναι εκείνες που προλαμβάνονται και των οποίων η εξάπλωση ελέγχεται άμεσα και η έντασή τους ελαχιστοποιείται. Τρία χρόνια μετά την ακόμα αδιανόητη τραγωδία του 2018, η πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και η βιώσιμη δασική διαχείριση δυστυχώς παραμένουν σε κατάσταση κατάρρευσης. Τα θεμελιώδη προβλήματα παραμένουν ίδια: υποχρηματοδότηση, μονομερής ανάπτυξη και εξάρτηση από κατασταλτικούς μηχανισμούς, θεσμική πολυδιάσπαση και διαρκής αποδυνάμωση της ειδικότερης αρμόδιας αρχής, δηλαδή της δασικής υπηρεσίας, και έλλειψη έγκαιρου σχεδιασμού.

  
  Θεωρούμε πως πλέον είναι επιτακτική η ανάγκη για γενναίες αποφάσεις ουσιαστικής προστασίας της δασικής γης και έγκαιρης πρόληψης των πυρκαγιών.

  Ζητάμε:

  • Έμφαση στην πρόληψη: Θεμελιώδης ανάγκη είναι η δραστική ενίσχυση με πόρους της έγκαιρης και ουσιαστικής πρόληψης των πυρκαγιών, με έμφαση κυρίως στα θέματα διαχείρισης της καύσιμης ύλης σε δάση και δασικές εκτάσεις με επιστημονικά κριτήρια και παράλληλη ενδυνάμωση των τοπικών δασικών υπηρεσιών. Προτεραιότητα πρέπει να αποτελέσουν οι περιοχές μίξης δασών και οικισμών που αποτελούν την «αχίλλειο πτέρνα» του συστήματος δασοπροστασίας.
  • Εθνική στρατηγική διαχείρισης πυρκαγιών: Είναι πλέον επιτακτική η ανάγκη ανάπτυξης εθνικής στρατηγικής για τις πυρκαγιές, η οποία θα θωρακιστεί με διακομματική συναίνεση και θα εξασφαλίζει τη μετακίνηση της έμφασης στην πρόληψη, όπως έχει διαχρονικά υπαγορευθεί από τις ειδικές επιτροπές που έχει συστήσει το ελληνικό κράτος. Η εθνική στρατηγική θα πρέπει οπωσδήποτε να:
  • Επικεντρώνεται στην έγκαιρη και ουσιαστική πρόληψη, δηλαδή τη διαχείριση της καύσιμης ύλης μέσω συγκεκριμένων διαχειριστικών σχεδίων και δασοπονίας πολλαπλών σκοπών.
  • Θεσμοθετεί και οργανώνει τη σύνταξη κοινών (μεταξύ των συναρμόδιων φορέων) σχεδίων αντιπυρικής προστασίας σε τοπικό επίπεδο, με σαφή προληπτικό προσανατολισμό, ανάλυση του κινδύνου και ενεργή κοινωνική συμμετοχή.
  • Αντιμετωπίζει τις επισφάλειες που προκαλούνται από το δίκτυο ηλεκτροδότησης και θέτει προτεραιότητες για τεχνικές λύσεις που θα μειώσουν τον κίνδυνο έναρξης πυρκαγιάς.
  • Λαμβάνει υπόψη τις συνθήκες της κλιματικής κρίσης και να υπαγορεύει αναγκαίες αλλαγές στον χωρικό και πολεοδομικό σχεδιασμό.
  • Υποστηρίζει τις οικονομικές δραστηριότητες του πρωτογενούς τομέα που μπορούν να συνδυαστούν με την πρόληψη δασικών πυρκαγιών (δασική παραγωγή, ρητινοκαλλιέργεια, στοχευμένη βόσκηση).
  • Αξιολογεί διαρκώς το σύστημα δασοπυροπροστασίας και να εντοπίζει εγκαίρως κενά και παραλείψεις με σαφή και τεκμηριωμένο τρόπο. Ο σκοπός πρέπει να είναι η συνεργασία, η γνώση και η αποφυγή λαθών του παρελθόντος. Η εμπειρία του 2007 δεν μεταφράστηκε σε ένα εθνικό πόρισμα προτεινόμενων αλλαγών και δράσεων για να αποφύγουμε μελλοντικές καταστροφές.
  • Διαφάνεια: Ολοκληρωμένη και διάφανη ανάλυση των αιτιών των πυρκαγιών και λήψη αντίστοιχων στοχευμένων μέτρων σε κάθε περιοχή. Η ικανότητα του Πυροσβεστικού Σώματος στην εξακρίβωση των αιτίων των πυρκαγιών βρίσκεται πλέον σε υψηλά επίπεδα και είναι αδιανόητο τα συμπεράσματά του να μην τροφοδοτούν τον σχεδιασμό και να μη δημοσιοποιούνται.
  • Κάθαρση του θεσμικού πλαισίου: Η δασική νομοθεσία είναι διάτρητη από συνεχείς μεταβολές που επιτρέπουν την ασχεδίαστη ανάπτυξη οικισμών (νόμιμων και αυθαιρέτων) και ενθαρρύνουν την κατασκευή εγκαταστάσεων μέσα στα δάση, δημιουργώντας εστίες κινδύνου για ανθρώπινες ζωές και υποδομές.
  • Ζητάμε συμφωνία όλων των κομμάτων για την ανάγκη παύσης κάθε περαιτέρω υποβάθμισης του νομικού πλαισίου προστασίας της δασικής γης υπέρ αδιευκρίνιστων και θολών ιδιωτικών συμφερόντων που τακτοποιούνται με πελατειακού χαρακτήρα τροπολογίες και νομικές ρυθμίσεις. Σε αυτό το πλαίσιο, θεωρούμε αναγκαία την κατάργηση κάθε νομοθεσίας που ενθαρρύνει τη μίξη δασών και κατοικίας / οικονομικών δραστηριοτήτων, την τακτοποίηση αυθαιρέτων και την εξαίρεση αυθαιρέτων οικιστικών πυκνώσεων από τους δασικούς χάρτες.

  Απαραίτητη είναι η ολοκλήρωση των δασικών χαρτών. Είναι τουλάχιστον 20 χρόνια που επισημαίνουμε την ανάγκη ικανοποίησης της συνταγματικής επιταγής για ολοκλήρωση των δασικών χαρτών, η οποία αποτελεί θεμέλιο θωράκισης της δασικής γης και εγγύησης της ασφάλειας δικαίου για κάθε σοβαρό αναπτυξιακό σχεδιασμό. Η συνεχής και αδικαιολόγητη καθυστέρηση των δασικών χαρτών από την κυβέρνησή σας, και η διάτρηση του θεσμικού πλαισίου με παραθυράκια για τακτοποιήσεις αυθαιρέτων «οικιστικών πυκνώσεων» από την προηγούμενη κυβέρνηση, πρακτική που δυστυχώς το ΥΠΕΝ συνεχίζει μετ’ επιτάσεως, αποτελεί απαράδεκτη ενθάρρυνση προς καταπατήσεις που περιπλέκουν το τοπίο διαχείρισης καταστροφικών κρίσεων, όπως οι δασικές πυρκαγιές.

  Τέλος, θεωρούμε επιβεβλημένη την αναστολή όλων των οικοδομικών αδειών για νέες κατασκευές εντός των καμένων περιοχών, ακόμα και αν δεν το προβλέπει η νομοθεσία για τις αναδασωτέες εκτάσεις, μέχρι να εκτιμηθεί η συνολική οικολογική ζημιά, και να καθοριστούν οι ανάγκες αποκατάστασης. Από την απαγόρευση, θα πρέπει να εξαιρεθούν οι άδειες επισκευής και ανακατασκευής πυρόπληκτων κτιρίων.

  Εθελοντισμός: Ζητάμε πλήρη ενεργοποίηση του συστήματος εθελοντισμού πολιτικής προστασίας, με την εφαρμογή του ν. 4662/2020 (ΦΕΚ Α΄77/7-2-2020), που αν και έχει ψηφιστεί εδώ και δύο χρόνια παραμένει επί της ουσίας ανεφάρμοστος. Για τον σημαντικό τομέα του εθελοντισμού δασοπυροπροστασίας, έχουμε επανειλημμένα καταθέσει προτάσεις στη Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας και στο Πυροσβεστικό Σώμα. Πρώτα αναγκαία βήματα θεωρούμε τη σύσταση και ενεργοποίηση του Μητρώου Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας, καθώς και την ίδρυση Ακαδημίας Πολιτικής Προστασίας και ειδικότερα Σχολής Εθελοντών και Εθελοντικών Οργανώσεων Πολιτικής Προστασίας.
  Ενίσχυση της περιβαλλοντικής διοίκησης: Η συνεχής αποδυνάμωση της δασικής υπηρεσίας που έχει πραγματική γνώση του δάσους, των αναγκών διαχείρισης και των δασικών πυρκαγιών, λαμβάνει διαστάσεις εγκληματικής πολιτικής ευθύνης, ειδικά σε καιρό κλιματικής κρίσης. Το ίδιο και η διαρκής απαξίωση των θεσμών διοίκησης των περιοχών Natura, οι οποίες αποτελούν τους πυρήνες βιοποικιλότητας της χώρας και ασπίδες προστασίας μας από τις χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής κρίσης.
  Ζητάμε τις άμεσες δικές σας ενέργειες για:

  Στελεχιακή και οικονομική ενίσχυση των δασικών υπηρεσιών και απόδοση σε αυτές κεντρικού ρόλου για την έγκαιρη επίβλεψη και εκτέλεση των απαραίτητων δασοτεχνικών έργων δασικού καθαρισμού και φροντίδας των δασών, και για την καθοδήγηση των δυνάμεων δασοπυρόσβεσης κατά τη φάση καταστολής των πυρκαγιών.

  Ειδικότερα στις περιοχές Natura, είναι πλέον επιβεβλημένη η άμεση θεσμική ολοκλήρωση των μονάδων διαχείρισης που προβλέπει ο νόμος και έχει πολλαπλά ενισχύσει η Ευρωπαϊκή Ένωση, αλλά ακόμα εκκρεμούν και παραμένουν νομικά ανίσχυροι θεατές καταστροφικών εξελίξεων στις περιοχές ευθύνης τους. Η θωράκιση των περιοχών Natura και των απαραίτητων ειδικών μέτρων προστασίας τους, είναι άμεσα συνυφασμένη με την ολοκλήρωση των σχετικών μελετών (ειδικές περιβαλλοντικές μελέτες) και των προεδρικών διαταγμάτων και σχεδίων διαχείρισής τους, υποχρέωση για της οποίας την παραβίαση η Ελλάδα έχει καταδικαστεί από το Δικαστήριο της ΕΕ και την οποία το ΥΠΕΝ συνεχίζει να παρακωλύει και να αγνοεί.

  Δημιουργία ανεξάρτητης αρχής περιβαλλοντικών ελέγχων: Το περιβαλλοντικό έγκλημα (χωματερές, ρύπανση, παράνομες εξορυκτικές δραστηριότητες, παραβιάσεις περιβαλλοντικών όρων), το οποίο δεν περιορίζεται στους εμπρησμούς δασών, αλλά τους υποδαυλίζει, δεν μπορεί να συνεχίσει να εξελίσσεται χωρίς έλεγχο και απόδοση ευθύνης.

  Κλιματικά ανθεκτικός χωρικός σχεδιασμός: Ήρθε η ώρα για κατάργηση της εκτός σχεδίου δόμησης, που πριμοδοτεί τη δημιουργία οικισμών οπουδήποτε, χωρίς καμία εκτίμηση της περιβαλλοντικής τους επίπτωσης και των σοβαρών κινδύνων για ανθρώπινες ζωές και υποδομές. Ζητάμε επίσης σαφή ένταξη της έννοιας της διαχείρισης των περιβαλλοντικών και κλιματικών κινδύνων στη χωροταξία, στην πολεοδομία, και στις αναπτυξιακές πολιτικές, ως κεντρικού οδηγού για την επιλογή σεναρίων χωρικού σχεδιασμού. Ειδική μέριμνα και θεσμικό πλαίσιο χρειάζεται για τις ζώνες μίξης οικισμών και δασών, οι οποίες αναδεικνύονται πλέον σε ιδιαίτερα επικίνδυνες για ανθρώπινες ζωές και περιουσίες, αλλά και για την ταχύτερη εξάπλωση δασικών πυρκαγιών.

  Ποινές: Ζητάμε διαφάνεια στην απόδοση ευθυνών και κυρίως την ενίσχυση της εφαρμογής των προβλεπόμενων κυρώσεων καθώς και την αυστηροποίηση των κυρώσεων σε όλες τις περιπτώσεις εμπρησμού από πρόθεση ή από αμέλεια. Ζητάμε επίσης αυστηροποίηση της περιβαλλοντικής, αστικής, ποινικής και διοικητικής ευθύνης για τα εγκλήματα κατά του περιβάλλοντος.
  Συστηματική ενημέρωση και ενεργοποίηση των πολιτών στο σύστημα δασοπυροπροστασίας ώστε να ξέρουν να προετοιμαστούν, να αντιδράσουν και να προστατευθούν σε περίπτωση πυρκαγιάς. Απαιτείται στοχευμένη ενημέρωση και διάλογος με ειδικές ομάδες πληθυσμού που πολλές φορές ευθύνονται για την έναρξη δασικών πυρκαγιών, κυρίως από αμέλεια.

  Αποκατάσταση: Πέρα από την υποχρεωτική από τον νόμο και το Σύνταγμα κήρυξη αναδασωτέων περιοχών, είναι κρίσιμη η άμεση διάθεση προσωπικού, μέσων, κονδυλίων και η επιτάχυνση των διαδικασιών εγκρίσεων των απαραίτητων αντιδιαβρωτικών έργων. Οι δράσεις τεχνητής αποκατάστασης (αν κριθούν απαραίτητες) πρέπει να γίνουν με βάση τους κανόνες της δασικής επιστήμης και με σεβασμό στη βιοποικιλότητα. Σε κάθε περίπτωση, προτεραιότητα πρέπει να δοθεί στην εξασφάλιση των κατάλληλων συνθηκών για φυσική αναγέννηση.

  Η καταστολή των πυρκαγιών έδειξε και το φετινό καλοκαίρι τα όριά της. Αν δεν υποστηριχθεί από συνεπή επένδυση στην πρόληψη, το έργο της καταστολής θα είναι όλο και πιο δύσκολο έως και αδύνατο στις συνθήκες που διαμορφώνει η κλιματική κρίση. Ωστόσο, η κλιματική κρίση δεν μπορεί να αποτελεί δικαιολογία για πολιτική αδράνεια ή για καταστροφές που σε μεγάλο βαθμό θα μπορούσαν να έχουν αποφευχθεί.

  Οι απανωτές κλιματικές καταστροφές που βλέπουμε να συμβαίνουν σε ολόκληρη την Ευρώπη μας δείχνουν ξεκάθαρα ότι η προστασία του φυσικού περιβάλλοντος είναι πλέον ζήτημα επιβίωσης για ανθρώπους και εθνικές οικονομίες. Τις πιο αποτελεσματικές λύσεις πρέπει να τις αναζητήσουμε στην ίδια τη φύση, και ιδίως στα οικοσυστήματα που έχουν κρίσιμη σημασία ως ασπίδες προστασίας μας έναντι των χειρότερων εκδηλώσεων της κλιματικής κρίσης: δασική γη, λεκάνες απορροής υδάτινων συστημάτων (ποταμών, ρεμάτων, λιμνών), παράκτια ζώνη.

  Σας παραδίδουμε αυτές τις υπογραφές πολιτών με βαριά καρδιά για την ανυπολόγιστη καταστροφή που έχει συντελεστεί και ακόμα εξελίσσεται, και σας καλούμε να τις παραλάβετε με αίσθημα ευθύνης και δέσμευσή σας για τις απαραίτητες μεγάλες αλλαγές προς ένα αποτελεσματικό σύστημα δασοπροστασίας και πρόληψης των δασικών πυρκαγιών.

  Με εκτίμηση,

  Δημήτρης Καραβέλλας,

  Γενικός Διευθυντής WWF Ελλάς

  Πηγή: ethnos.gr

• WWF: Σημαντική αύξηση της ανησυχίας των ανθρώπων για την απώλεια της φύσης παγκοσμίως
  σε Περιβάλλον
  

  Νέα έρευνα που έδωσε στη δημοσιότητα το WWF δείχνει πως υπάρχει αναμφισβήτητα μία αλλαγή στη συμπεριφορά των πολιτών, ως απάντηση στην πλανητική κρίση, καθώς έχει αυξηθεί σημαντικά ο αριθμός των ανθρώπων σε ολόκληρο τον κόσμο που εκφράζουν πλέον την όλο και μεγαλύτερη ανησυχία τους για την υποβάθμιση του περιβάλλοντος. Σύμφωνα με την οργάνωση: τώρα είναι η στιγμή για δράση, προτού η κατάσταση γίνει μη αναστρέψιμη, ενώ τα στοιχεία δίνονται στη δημοσιότητα, με αφορμή τη σημερινή Διεθνούς Ημέρας Βιοποικιλότητας που έχει καθιερωθεί από τα Ηνωμένα Έθνη στις 22 Μαΐου.
  
  Ειδικότερα, η νέα παγκόσμια έρευνα πραγματοποιήθηκε από τη μονάδα ερευνών του Economist (Economist Intelligence Unit) για λογαριασμό του WWF, και δείχνει πως το ενδιαφέρον και η ανησυχία των πολιτών για τη φύση έχει αυξηθεί σημαντικά (+16%) τα τελευταία πέντε χρόνια. Συνεχίζει, μάλιστα, να αυξάνεται, καθώς ο κόσμος προσπαθεί να ανακάμψει από την πανδημία COVID-19.

  Σύμφωνα με το WWF η απώλεια της φύσης συμβάλλει στην αύξηση του κινδύνου εμφάνισης πανδημιών, υπονομεύει τις προσπάθειες για την αντιμετώπιση της κλιματικής κρίσης, ενώ απειλεί και τον βιοπορισμό μας. Εντός του 2021, οι πολιτικοί ηγέτες αναμένεται να λάβουν κρίσιμες αποφάσεις σχετικά με το κλίμα και το περιβάλλον. Πρόκειται για μια σημαντική ευκαιρία προκειμένου να αντιστραφεί η απώλεια της βιοποικιλότητας και να διασφαλιστεί ένας «θετικός προς τη φύση» κόσμος αυτή τη δεκαετία, προς υποστήριξη της δράσης για το κλίμα και των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης.

  Ειδικότερα, όσον αφορά τα αποτελέσματα της έρευνας, πολίτες σε ολόκληρο τον κόσμο, ιδίως όμως στις αναδυόμενες οικονομίες, συνειδητοποιούν όλο και περισσότερο την πλανητική κρίση, γεγονός που επηρεάζει τη συμπεριφορά τους. Πρόκειται για μία αυξανόμενη παγκόσμια τάση, την οποία το WWF αποκαλεί «οικολογική αφύπνιση» (eco-wakening). Προβληματισμένοι πολίτες και καταναλωτές εξωτερικεύουν την ανησυχία τους και απαιτούν δράση για την απώλεια της φύσης και της βιοποικιλότητας, με διάφορους τρόπους.
  
  Σύμφωνα με το WWF, η έκθεση με τίτλο «Μία οικολογική αφύπνιση: Μετρώντας την παγκόσμια ευαισθητοποίηση, την ενασχόληση και τη δράση για τη φύση» ("An Eco-wakening: Measuring global awareness, engagement and action for nature"), κάνει ιδιαίτερη αναφορά στον ψηφιακό ακτιβισμό. Τα στοιχεία δείχνουν πως οι αναφορές στο Twitter αυξήθηκαν κατά 65%, εντείνοντας την ανησυχία για το περιβάλλον παγκοσμίως, με τις αναφορές για τη φύση και τη βιοποικιλότητα να έχουν αυξηθεί από 30 εκατομμύρια σε 50 εκατομμύρια τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

  Ενώ, influencers, celebrities, πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες, αλλά και μεγάλοι ειδησεογραφικοί οργανισμοί, έχουν μιλήσει δημοσίως για την ανάγκη προστασίας της φύσης, με τις αναρτήσεις τους στα social media να αγγίζουν συνολικά ένα κοινό σχεδόν 1 δισεκατομμυρίου ατόμων παγκοσμίως.
  
  Η έρευνα αποκαλύπτει επίσης ότι οι καταναλωτές «ψηφίζουν» με τα κλικ τους στο Google, δείχνοντας αύξηση της δημοτικότητας των αναζητήσεων που σχετίζονται με τη φύση, κυρίως από την Ασία και τη Λατινική Αμερική, και συγκεκριμένα σε χώρες όπως η Ινδονησία (+53%) και η Ινδία (+190%). Επιπλέον, όλο και περισσότεροι άνθρωποι βλέπουν την απώλεια της φύσης ως ένα σοβαρό παγκόσμιο πρόβλημα, με το ποσοστό να φτάνει το 96% για τους ερωτηθέντες στη Λατινική Αμερική - πρόκειται για το υψηλότερο σε σχέση με όλες τις άλλες περιοχές που μελετήθηκαν. Αυτή η αλλαγή στο δημόσιο αίσθημα αντικατοπτρίζει μια σκληρή πραγματικότητα, καθώς οι άνθρωποι στις αναδυόμενες οικονομίες είναι πιο πιθανό να βιώσουν τον καταστροφικό αντίκτυπο της απώλειας φύσης.
  
  Κάνοντας ένα βήμα παραπάνω, πέρα από τις διαμαρτυρίες και τις εκστρατείες συλλογής υπογραφών, καταναλωτές σε όλο τον κόσμο αλλάζουν τώρα τη συμπεριφορά τους, τροποποιώντας για παράδειγμα τις αγοραστικές τους συνήθειες ώστε να ευθυγραμμιστούν με τις αξίες τους.

  Επιπλέον, η έρευνα διαπίστωσε μια εντυπωσιακή αύξηση 71% στη δημοτικότητα των αναζητήσεων για βιώσιμα αγαθά από το 2016, αυξανόμενη σε χώρες υψηλού εισοδήματος, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, οι ΗΠΑ, η Γερμανία, η Αυστραλία και ο Καναδάς. Ωστόσο, η τάση δεν περιορίζεται μόνο σε αυτές τις κοινωνίες, αλλά επίσης επιταχύνεται σε αναπτυσσόμενες και αναδυόμενες οικονομίες, όπως για παράδειγμα στην Ινδονησία (+24%) και στον Ισημερινό (+120%). Σύμφωνα με το WWF, όλη αυτή η πίεση αναγκάζει τις εταιρείες να ανταποκριθούν όσον αφορά στα βιώσιμα προϊόντα, ιδίως στους τομείς των καλλυντικών, των φαρμακευτικών προϊόντων, της μόδας και των τροφίμων.
  
  Όπως υπογραμμίζει η οργάνωση, από το 2016, έχουν συγκεντρωθεί περισσότερες από 159 εκατομμύρια υπογραφές στο πλαίσιο εκστρατειών που σχετίζονται με τη βιοποικιλότητα. Παράλληλα, οι διαμαρτυρίες σε όλο τον κόσμο αυξάνονται σε συμμετοχή και συχνότητα, με τους συμμετέχοντες να απαιτούν ριζική δράση από τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής για την προστασία του πλανήτη και των μελλοντικών γενεών.
  
  Ωστόσο, παρά την εξαιρετικά μεγάλη ταχύτητα καταστροφής της, η φύση σπάνια βρίσκεται στην κορυφή της παγκόσμιας ατζέντας, παρόλο που η απώλειά της αποτελεί τεράστια απειλή για την παγκόσμια οικονομία και την υγεία μας.
  
  «Τα αποτελέσματα αυτής της έρευνας είναι ξεκάθαρα: η ανησυχία για τον αντίκτυπο που έχουμε στον φυσικό κόσμο αυξάνεται ραγδαία και ιδιαίτερα στις αναδυόμενες οικονομίες, όπου οι άνθρωποι βιώνουν πιο έντονα τις επιπτώσεις της αποψίλωσης, της μη βιώσιμης αλιείας, της εξαφάνισης ειδών και της υποβάθμισης των οικοσυστημάτων», τονίζει ο Marco Lambertini, Γενικός Διευθυντής του WWF International.
  
  «Η επιστήμη και οι αριθμοί είναι ξεκάθαροι. Το δημόσιο αίσθημα είναι πλέον ξεκάθαρο. Αλλά και οι λύσεις είναι ξεκάθαρες. Η κοινωνία υποστηρίζει έναν μετασχηματισμό του οικονομικού και αναπτυξιακού μας μοντέλου προς ένα μοντέλο που επιτέλους εκτιμά την αξία της φύσης, τόσο ως ηθικό καθήκον απέναντι στη ζωή στη Γη, όσο και για τις σημαντικές υπηρεσίες που παρέχει στην οικονομία μας, την ευημερία, την υγεία και την ασφάλεια μας. Πρόκειται για μία πραγματικά ιστορική "οικολογική αφύπνιση" και μία ευκαιρία να επαναπροσδιορίσουμε τη σχέση μας με τον πλανήτη», προσθέτει.
  
  Για περισσότερες πληροφορίες: http://panda.org/eco-wakening

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ

• WWF - Αποψίλωση των δασών που συνδέεται με τις εισαγωγές: Η ΕΕ στη δεύτερη θέση παγκοσμίως μετά την Κίνα
  σε Περιβάλλον
  

  Οι εισαγωγές της ΕΕ ευθύνονταν το 2017 για το 16% της αποψίλωσης δασών που συνδέεται με το διεθνές εμπόριο στον κόσμο, γεγονός που την καθιστά την δεύτερη υπεύθυνη παγκοσμίως μετά την Κίνα για την "εισαγόμενη αποψίλωση δασών", καταγγέλλει το Διεθνές Ταμείο για τη Φύση (WWF) σε έκθεσή του.

  Μέσω των εισαγωγών σόγιας, φοινικέλαιου, βοδινού, αλλά και προϊόντων ξυλείας, κακάο και καφέ, η ΕΕ συνέβαλε έμμεσα το 2017 στην εξαφάνιση συνολικά περισσότερων από 2 εκατομμύρια στρεμμάτων τροπικών δασών, τα οποία μετατράπηκαν σε γεωργικές εκτάσεις, σύμφωνα με την περιβαλλοντική οργάνωση.

  Αυτό αντιστοιχεί σε 116 εκατομμύρια τόνους CO2, ήτοι το σύνολο των εκπομπών από το Βέλγιο την ίδια χρονιά αερίων που ευθύνονται για το φαινόμενο του θερμοκηπίου, διευκρινίζεται στην έκθεση, η οποία στηρίχθηκε στην ανάλυση δορυφορικών εικόνων και αγροτικών και εμπορικών στατιστικών στοιχείων.

  Συνολικά το διεθνές εμπόριο αγροτικών προϊόντων προκάλεσε το 2017 την εξάλειψη 13 εκατομμυρίων στρεμμάτων τροπικών δασών και την εκπομπή 740 εκατομμυρίων τόνων CO2, ήτοι το ισοδύναμο του ενός πέμπτου των εκπομπών της ΕΕ τη χρονιά αυτή.

  Οι εισαγωγές από την Κίνα αντιπροσωπεύουν το 24% αυτής της αποψίλωσης δασών. Στον αντίποδα, ο αντίκτυπος ήταν πολύ μικρότερος από τις εισαγωγές της Ινδίας (9%), των ΗΠΑ (7%) και της Ιαπωνίας (5%).
  Μεταξύ του 2005 και του 2017, οι οκτώ κύριες οικονομίες της ΕΕ (Γερμανία, Ιταλία, Ισπανία, Βρετανία -δεν είχε ακόμη αποχωρήσει από την ΕΕ-, Ολλανδία, Γαλλία, Βέλγιο και Πολωνία) ευθύνονταν για το 80% της "εισαγόμενης αποψίλωσης δασών", επισημαίνεται στην έκθεση, με τη Γαλλία να ευθύνεται μόνη της μέσω των εισαγωγών της για την εξαφάνιση 263.000 στρεμμάτων ετησίως κατά μέσον όρο.

  "Η αποψίλωση των τροπικών δασών και η μετατροπή οικοσυστημάτων που συνδέεται με τις εισαγωγές αποτελούν μια ποσοτικώς προσδιορίσιμη μέτρηση και δεν μπορούν πλέον να αγνοηθούν", υπογραμμίζει ο Μάικλ Λατιγιέρ, υπεύθυνος της ομάδας "χαρτογράφησης της αλυσίδας τροφοδοσίας" στο Ινστιτούτο Περιβάλλοντος της Στοκχόλμης.

  Τα στοιχεία του, τα οποία τροφοδότησαν την έκθεση του WWF, εδραιώνουν "σαφείς δεσμούς ανάμεσα στην κατανάλωση της ΕΕ, κυρίως σόγιας και βοδινού, και την εξαφάνιση όχι μόνο δασών, αλλά και υγροβιότοπων και λιβαδιών στην νότια Αμερική", σημειώνει.

  Πράγματι το 2018 περίπου το 23% των ευρωπαϊκών εισαγωγών σόγιας --που προορίζονταν κατά κύριο λόγο για ζωοτροφές-- προέρχονταν από την σαβάνα του Σεράδο (Βραζιλία/Παραγουάη/Βολιβία), μια από τις περισσότερο απειλούμενες περιοχές της ηπείρου, σύμφωνα με το WWF.

  "Προς το παρόν, η ΕΕ αποτελεί μέρος του προβλήματος, αλλά με την κατάλληλη νομοθεσία, μπορούμε να αποτελέσουμε μέρος της λύσης", υποστηρίζει η Άνκε Σουλμάιστερ-Όλντενχοβε, υπεύθυνη της μη κυβερνητικής οργάνωσης για τα δάση.

  Οι Ευρωβουλευτές ψήφισαν τον Οκτώβριο έκθεση με την οποία ζητούν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να υιοθετήσει η ΕΕ αυστηρότερη πολιτική κατά της αποψίλωσης των δασών, ενισχύοντας την ιχνηλάτηση των προϊόντων που μπορεί να συμβάλλουν σ'αυτή και αξιώνοντας οι Βρυξέλλες να την λαμβάνουν υπόψη στις εμπορικές συμφωνίες.

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΑΡΧΕΙΟΥ

• WWF Ελλάς: Ποια ζώα απειλούνται με εξαφάνιση - Τι δεν πρέπει να κάνουμε όταν τα συναντάμε
  σε Περιβάλλον
  

  Η Ελλάδα φιλοξενεί πολλά σημαντικά και απειλούμενα είδη ζώων, κάποια από τα οποία συναντάμε μόνο στην Ευρώπη, ή στη χώρα μας

  Δεκάδες είδη ζώων που ζουν στην Ελλάδα απειλούνται με εξαφάνιση και η ΜΚΟ WWF Ελλάς κρούει τον κώδωνα του κινδύνου για το πώς πρέπει να συμπεριφέρονται οι πολίτες όταν συναντήσουν ένα άγριο ζώο. Η Ελλάδα φιλοξενεί πολλά σημαντικά και απειλούμενα είδη, κάποια από τα οποία συναντάμε μόνο στην Ευρώπη, ή στη χώρα μας.

  Αναλυτικά:

  Χελώνα καρέτα

  Η χελώνα καρέτα (Caretta caretta), που κολυμπά στις ελληνικές θάλασσες για περισσότερα από 100 εκατομμύρια χρόνια, σήμερα βρίσκεται αντιμέτωπη με την εξαφάνιση. Η Ελλάδα φιλοξενεί το, περίπου, 60% των φωλιών της Μεσογείου και, παράλληλα, στη χώρα μας υπάρχουν δύο από τις πιο σημαντικές περιοχές ωοτοκίας της χελώνας καρέτα: το Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Ζακύνθου με τις έξι παραλίες ωοτοκίας στον Κόλπο του Λαγανά, στη Ζάκυνθο και τον νότιο Κυπαρισσιακό κόλπο, στη δυτική Πελοπόννησο.

  Φυσητήρες

  Οι φυσητήρες (Physeter macrocephalus), το τρίτο μεγαλύτερο ζώο του πλανήτη με τον μεγαλύτερο εγκέφαλο, έχουν βρει στις ελληνικές θάλασσες ένα ιδανικό «σπίτι». Στην Ελληνική Τάφρο, με τα υποβρύχια φαράγγια της και τους γκρεμούς της, βρίσκεται το βαθύτερο σημείο της Μεσογείου –το Φρέαρ των Οινουσσών 5.121 μ– και είναι το καταφύγιο 200, περίπου, φυσητήρων. Τα μεγάλα βάθη της είναι ιδανικά για τις βουτιές του ζώου, που μπορεί να διαρκέσουν μέχρι και 90 λεπτά, για να βρει τροφή. Η Ελληνική Τάφρος είναι, ταυτόχρονα, το μοναδικό μέρος της Μεσογείου, όπου οι θηλυκές γεννούν και μεγαλώνουν τα μικρά τους, αλλά και που κοινωνικές ομάδες και μοναχικοί αρσενικοί συνυπάρχουν όλο τον χρόνο. Ωστόσο, οι φυσητήρες απειλούνται με εξαφάνιση.

  Μεσογειακή φώκια

  Η μεσογειακή φώκια Monachus monachus είναι σήμερα ένα από τα σπανιότερα θηλαστικά της Ευρώπης. Στις ελληνικές θάλασσες κολυμπούν, περίπου, 300. Ειδικότερα στη Γυάρο φιλοξενείται το 12% του παγκόσμιου πληθυσμού της. Δηλαδή, σε αυτό το νησί με τη βαριά ιστορία και με μόλις 0,26 τετραγωνικά χιλιόμετρα εμβαδόν, ζουν, περίπου, 70 άτομα

  Απειλούμενοι γύπες

  Στο εθνικό πάρκο Δαδιάς – Λευκίμης – Σουφλίου στον Έβρο συνυπάρχουν αρμονικά με την παραδοσιακή κτηνοτροφία, 36 από τα 38 είδη αρπακτικών πουλιών της Ευρώπης, με «πρωταγωνιστές» τον μαυρόγυπα και τον «Βενιαμίν» των γυπών, ασπροπάρη.

  Κόκκινο ελάφι

  Το κόκκινο ελάφι ζούσε κάποτε σε ολόκληρη σχεδόν την ηπειρωτική Ελλάδα. Μέσα σε λίγες δεκαετίες, όμως, οι πληθυσμοί του συρρικνώθηκαν σε τέτοιο βαθμό, ώστε το είδος βρέθηκε στην κατηγορία των απειλούµενων ζώων της χώρας. Ο προστατευµένος πληθυσµός της Πάρνηθας είναι σήμερα ο πιο μεγάλος της χώρας, αλλά παραμένει απομονωμένος και ευάλωτος.

  Βάτραχος της Καρπάθου

  Ο βάτραχος της Καρπάθου (Pelophylax cerigensis) αποτελεί ενδημικό είδος, καθώς συναντάται μόνο στην Ελλάδα και ειδικότερα μόνο σε κάποιες τοποθεσίες στην Κάρπαθο. Αξιολογείται από την IUCN ως το πιο απειλούμενο είδος βατράχου στην Ευρώπη.

  Τι δεν πρέπει να κάνουμε όταν τα συναντάμε

  Όπως επισημαίνει η ΜΚΟ, πολλές φορές, κυρίως λόγω άγνοιας, μπορεί κάποιος να καταστρέψει σοβαρά θέσεις που χρησιμοποιούνται ως φωλιές. Την ίδια ώρα είναι σημαντικό οι πολίτες είτε στη θάλασσα είτε στη στεριά να μην πλησιάσουν μετωπικά και πολύ κοντά το όποιο ζώο. «Δεν κινούμαστε με μηχανοκίνητα σε παραλίες, υγρότοπους, μονοπάτια και αμμοθίνες – θυμόμαστε ότι σύμφωνα με τη νομοθεσία, απαγορεύεται η κίνηση μηχανοκίνητων οχημάτων «εκτός οδικού δικτύου σε οικολογικά ευαίσθητες εκτάσεις, όπως, ενδεικτικά, μόνιμες ή εποχικές λίμνες και τέλματα και οι ακτές τους, ο αιγιαλός, οι αμμοθίνες, ποτάμια, ρέματα και ρυάκια, δάση, λιβάδια, βοσκότοποι».

  Σεβόμαστε τα όρια ταχύτητας, τόσο στη στεριά, όσο και στη θάλασσα. Πάντα ενημερωνόμαστε για την παρουσία άγριας πανίδας και τις ανάλογες συστάσεις από τις σχετικές πινακίδες ή από το προσωπικό των αρμόδιων φορέων που βρίσκονται στην περιοχή» Η WWF τονίζει ότι δεν πρέπει κάποιος μη ειδικός να αγγίζει τα άγρια ζώα. «Μπορεί κάποιο να φαίνεται ήρεμο, όμως ποτέ κανείς δεν ξέρει πώς θα αντιδράσει αν φοβηθεί ή νιώσει εγκλωβισμένο. Ιδιαίτερα στην περίπτωση αμφιβίων, αποφεύγουμε να τα αγγίξουμε με γυμνά χέρια. Τα αμφίβια στη χώρα μας δεν είναι δηλητηριώδη για τον άνθρωπο. Αντίθετα, οι άνθρωποι μπορεί να μεταφέρουν πιθανά βλαπτικές ουσίες (π.χ. αντηλιακό, εντομοαπωθητικό), ή ασθένειες (μύκητες) στα ζώα».

  Επίσης, είναι σημαντικό να μην ταΐζει κανείς τα άγρια ζώα. «Υπάρχει αρκετή τροφή στη φύση. Το τάισμα, εκτός από τις βλαβερές επιπτώσεις μιας πιθανώς ακατάλληλης τροφής, προκαλεί εξοικείωση των άγριων ζώων με τους ανθρώπους, με απρόβλεπτες και, συνήθως, αρνητικές συνέπειες, όπως: αυξημένα ατυχήματα σε δρόμους, προσέγγιση άγριων ζώων σε οικισμούς, όταν το ζώο αυτό αναζητήσει τροφή από άλλον επισκέπτη, κ.λπ.

  Αν ένα ζώο μας φανεί «πεινασμένο» ή «ταλαιπωρημένο», ενημερώνουμε το δασαρχείο ή τον τοπικό φορέα διαχείρισης. Δεν πετάμε στη φύση ούτε υπολείμματα τροφής και, βέβαια, ποτέ συσκευασίες. Τα υπολείμματα τροφής θα πρέπει να συσκευάζονται και να μπαίνουν σε κάδους, ή, ιδανικά, σε κάδους κομποστοποίησης. Οι συσκευασίες (π.χ. μπουκάλια, κουτάκια αναψυκτικών, σακούλες) μπορεί να γίνουν θανάσιμη παγίδα για ένα ζώο και ρυπαίνουν το χερσαίο και θαλάσσιο περιβάλλον». Όπως σημειώνει, η οργάνωση, η ελεύθερη κίνηση σκύλων ή άλλων οικόσιτων ζώων είναι πολύ πιθανό να προκαλέσει σύγκρουση με την άγρια ζωή, περιστατικά θήρευσης, ή/και να καταστρέψει τις φωλιές τους.

  «Δεν πλησιάζουμε φαγωμένα ή πληγωμένα θηράματα, όπως ελάφια, αιγοπρόβατα, αγριόχοιρους. Ο θηρευτής τους μπορεί να είναι κάπου εκεί κοντά. Επιπλέον, τα τραυματισμένα ζώα βρίσκονται σε κατάσταση πόνου και φόβου, άρα μπορεί να επιτεθούν σε οποιονδήποτε πλησιάσει, αν δεν γνωρίζει πώς να τα χειριστεί».

  Σε περίπτωση συνάντησης με άγριο ζώο, οι πολίτες πρέπει να υποχωρούν ήσυχα, αργά. «Αν δούμε μικρά, συνήθως εκεί κοντά είναι οι γονείς τους. Δεν τα πλησιάζουμε για να παίξουμε ή να βγάλουμε selfies, ούτε τα αγγίζουμε. Αυτό μπορεί να θεωρηθεί ως απειλή από τους γονείς».

  Τι κάνουμε αν δούμε τραυματισμένο ή νεκρό ζώο

  Σε περίπτωση τραυματισμένου ή σκοτωμένου ζώου, πρέπει να ενημερωθούν άμεσα οι αρμόδιες Αρχές ή οργανώσεις.

  Πηγή: Ethnos.gr

• WWF: Τα 2/3 της άγριας πανίδας εξαφανίσθηκαν μέσα σε λιγότερο από 50 χρόνια
  σε Περιβάλλον
  

  Σύμφωνα με το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση

  Ο κόσμος έχασε πάνω από τα δύο τρίτα των πληθυσμών άγριων ζώων μέσα σε λιγότερο από 50 χρόνια, κυρίως εξαιτίας της ανθρώπινης δραστηριότητας, προειδοποιεί σήμερα το Παγκόσμιο Ταμείο για τη Φύση (WWF), το οποίο επισημαίνει τους κινδύνους απ' αυτή την κατάρρευση για το μέλλον της ανθρωπότητας.

  Από το 1970 έως το 2016, εξαφανίσθηκε το 68% αυτής της άγριας πανίδας, σύμφωνα με τον Δείκτη Ζωντανός Πλανήτης, εργαλείο αναφοράς που δημοσιεύεται κάθε δύο χρόνια από το WWF. Η κύρια αιτία είναι η καταστροφή φυσικών οικοσυστημάτων, κυρίως για τη γεωργία, μια τάση που υπάρχει κίνδυνος να ευνοήσει νέες πανδημίες τύπου Covid-19 φέρνοντας σε επαφή ανθρώπους και ζώα, κάτι που ευνοεί τη μετάδοση ιών από είδος σε είδος.

  Ο δείκτης αυτός, ο οποίος διαμορφώνεται σε συνεργασία με την Ζωολογική Εταιρεία του Λονδίνου, λαμβάνει υπόψη περίπου 4.000 είδη σπονδυλωτών, που κατανέμονται σε περίπου 21.000 πληθυσμούς ζώων σε όλον τον κόσμο. Καταγράφει μια νέα επιτάχυνση της μείωσης της βιοποικιλότητας, η οποία βρισκόταν στο 60% στην προηγούμενη έκθεση το 2018 (περίοδος 1970/2014).

  «Εδώ και 30 χρόνια βλέπουμε την πτώση να επιταχύνεται και το πράγμα συνεχίζει προς την κακή κατεύθυνση», συνοψίζει μιλώντας στο Γαλλικό Πρακτορείο ο Μάρκο Λαμπερτίνι, παγκόσμιος διευθυντής του WWF. «Παρευρισκόμαστε στην καταστροφή της φύσης από την ανθρωπότητα. (...) Πρόκειται εκ των πραγμάτων για μια οικοκτονία».

  «Αποτυχία συστήματος»

  Όλα αυτά συμβαίνουν «με ταχύτητα αστραπής σε σχέση με τα εκατομμύρια χρόνια στη διάρκεια των οποιών πολυάριθμα είδη ζουν πάνω σ' αυτόν τον πλανήτη». Το αποτέλεσμα είναι, σύμφωνα με τον Μάρκο Λαμπερτίνι, «όλες οι ενδείξεις του πλανήτη μας να βρίσκονται στο κόκκινο με το μήνυμα: αποτυχία συστήματος».

  Διότι εδώ και 50 χρόνια, «ο κόσμος μας μεταμορφώθηκε με μια έκρηξη του παγκόσμιου εμπορίου, της κατανάλωσης και της αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού», υπογραμμίζεται στην έκθεση. Όμως αυτές οι αλλαγές, ιδιαίτερα η αποδάσωση για αγροτικούς σκοπούς, «είχαν τεράστιο κόστος πάνω στη φύση» και η ανθρωπότητα ξεπερνάει πλέον κάθε χρόνο τον «βιολογικό προϋπολογισμό» της, καταναλώνοντας περισσότερο απ' όσο μπορεί η Γη να αναπαράγει.

  Σ' όλα αυτά προστίθενται τα αναμενόμενα αποτελέσματα της ανόδου της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας του πλανήτη, που τροποποιεί κι αυτή τα φυσικά οικοσυστήματα και θέτει «μέχρι το 20% των άγριων ειδών σε κίνδυνο εξάλειψης μέχρι το τέλος του αιώνα». Όπως τις «ιπτάμενες αλεπούδες», ανάμεσα στις μεγαλύτερες νυκτερίδες του κόσμου, οι πληθυσμοί των οποίων πλήττονται σκληρά στην Αυστραλία εξαιτίας της ξηρασίας και των διαδοχικών κυμάτων καύσωνα.

  Οι απώλειες φθάνουν το 84% για τα είδη του γλυκού νερού (ψάρια, πουλιά, αμφίβια, θηλαστικά...). Και ορισμένες περιφέρειες πληρώνουν ιδιαίτερα βαρύ τίμημα: οι τροπικές ζώνες της κεντρικής και της λατινικής Αμερικής έχουν έτσι καταρρεύσει σε ποσοστό 94%.

  «Η καλή είδηση μέσα σε όλες αυτές τις κακές ειδήσεις είναι ότι αρχίζουμε να καταλαβαίνουμε» πως η κατάσταση αυτή δεν είναι ανεκτή, υπογραμμίζει ωστόσο ο επικεφαλής του WWF.

  Η έκθεση Ζωντανός Πλανήτης συνοδεύεται φέτος από μια ακτίνα ελπίδας, με την ταυτόχρονη παρουσίαση μιας μελέτης που πραγματοποιήθηκε με μια σαρανταριά άλλες μκο και ερευνητικά ινστιτούτα.

  Η μελέτη με τίτλο «Κάμπτοντας της καμπύλη», που δημοσιεύεται επίσης σήμερα στην επιθεώρηση Nature, περιλαμβάνει μια σειρά σεναρίων με δράσεις για την προστασία της φύσης ή των ειδών, αλλά και για τη μείωση του αποτυπώματος της αγροτικής παραγωγής ή της ανθρώπινης κατανάλωσης, ιδιαίτερα προϊόντων που προέρχονται από την κτηνοτροφία.

  Να αντιστρέψουμε τη μείωση

  «Το πιο αισιόδοξο σενάριο, το οποίο συνδυάζει όλες αυτές τις παρεμβάσεις, μας επιτρέπει να θεωρήσουμε πως είναι δυνατό να αντιστρέψουμε τη μείωση της βιοποικιλότητας μέχρι το έτος 2050», εξηγεί ο Νταβίντ Λεκλέρ, ερευνητής στο Διεθνές Ινστιτούτο Ανάλυσης Εφαρμοσμένων Συστημάτων (IIASA) και βασικός συντάκτης της έρευνας.

  Αυτή η «ολοκληρωμένη» στρατηγική (δράση σε πολλούς μοχλούς) επιτρέπει εξάλλου, σύμφωνα με τους ερευνητές, να αποφευχθούν αρνητικές παρενέργειες όπως μια αύξηση των τιμών των τροφίμων, σαν αυτές που προκάλεσαν «εξεγέρσεις της πείνας» στη διάρκεια της τελευταίας δεκαετίας σε ορισμένες περιοχές του κόσμου.

  Σενάρια που περιλαμβάνουν δράση σε έναν ή δύο μοχλούς θα επέτρεπαν, σύμφωνα με ορισμένους, να αντιστραφεί η καμπύλη, αλλά πιο αργά, ή να ελαχιστοποιηθούν οι απώλειες.

  Όμως υπάρχει επείγουσα ανάγκη, επιμένει ο Νταβίντ Λεκλέρ. «Οποιαδήποτε καθυστέρηση στην ανάληψη δράσης θα επιφέρει νέες απώλειες βιοποικιλότητας».

  Ωστόσο τα οικοσυστήματα έχουν «σημεία χωρίς επιστροφή», πέρα από τα οποία δεν αποκαθίστανται πλέον. Και ένα είδος που εξαφανίζεται, εξαφανίζεται «για πάντα».

  Μπροστά σ' αυτή την κατάσταση «οι άνθρωποι αρχίζουν να ανησυχούν», εκτιμά ο Μάρκο Λαμπερτίνι. «Έχουμε ηθικό καθήκον συνύπαρξης με τον πλανήτη, όμως τώρα υπάρχει επίσης αυτό το νέο στοιχείο, ο αντίκτυπος στις κοινωνίες μας, την οικονομία μας και, ασφαλώς, στην υγεία μας».

  Και καθώς το 2021 πρόκειται να πραγματοποιηθούν πολλές μεγάλες διεθνείς σύνοδοι για τη βιοποικιλότητα (αφού αναβλήθηκαν εξαιτίας της πανδημίας), ο Λαμπερτίνι απευθύνει έκκληση να επιτευχθούν «φιλόδοξες συμφωνίες με ισχυρές δεσμεύσεις και χειροπιαστούς στόχους».
  
  

  Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ-AFP - Φωτογραφία από Free-Photos από το Pixabay

• WWF Ελλάδας: Να θωρακιστεί θεσμικά ο φυσικός πλούτος της χώρας
  σε Περιβάλλον
  

  Το ελληνικό γραφείο του ελληνικού γραφείου του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση στέλνει μήνυμα στον υπουργό Περιβάλλοντος, Κωστή Χατζηδάκη, με αφορμή την παραπομπή της χώρας στο Δικαστήριο της ΕΕ για ανεπαρκή προστασία της βιοποικιλότητας

  Αίτημα προς τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Κωστή Χατζηδάκη, «να προτάξει ως προτεραιότητα τη θεσμική θωράκιση του φυσικού πλούτου της χώρας», απευθύνει ο πρόεδρος του ελληνικού γραφείου του Παγκόσμιου Ταμείου για τη Φύση (WWF), Δ. Καραβέλλας, με αφορμή την παραπομπή της Ελλάδας στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης για ανεπαρκή προστασία της βιοποικιλότητας.

  
  «Η παραπομπή της Ελλάδας στο ΔΕΕ καταδεικνύει χρόνιες παθογένειες του συστήματος προστατευόμενων περιοχών της χώρας. Με τη χθεσινή απόφασή της, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δίνει ένα σαφές μήνυμα στην Ελλάδα ότι δεν αρκεί η ένταξη των περιοχών στο ευρωπαϊκό οικολογικό δίκτυο Natura 2000. Απαιτείται η θεσμοθέτηση ενός αποτελεσματικού και λειτουργικού νομικού πλαισίου για την προστασία και διαχείριση των προστατευόμενων περιοχών μέσω της διαμόρφωσης επιστημονικά τεκμηριωμένων στόχων διατήρησης και της υιοθέτησης των αναγκαίων διαχειριστικών μέτρων, τα οποία θα ανταποκρίνονται στις οικολογικές απαιτήσεις των οικοτόπων και των ειδών» δηλώνει ο κ. Καραβέλλας και καταλήγει: «Ζητάμε από τον υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη να προτάξει ως προτεραιότητα τη θεσμική θωράκιση του φυσικού πλούτου της χώρας. Πρώτο βήμα είναι η άμεση δημοσιοποίηση δεσμευτικού χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης της διαδικασίας έγκρισης των σχετικών προεδρικών διαταγμάτων και των σχεδίων διαχείρισης μέσα από ουσιαστικές και διαφανείς διαδικασίες κοινωνικής συμμετοχής και διαβούλευσης».
  
  

  Υπενθυμίζεται ότι η Κoμισιόν αποφάσισε να παραπέμψει την Ελλάδα στο Δικαστήριο της ΕΕ για αδυναμία επαρκούς παροχής προστασίας της βιοποικιλότητας. Ειδικότερα, σύμφωνα με τη σχετική ανακοίνωση της Επιτροπής, αν και η χώρα έχει ορίσει ειδικές ζώνες προστασίας των φυσικών οικοτόπων και των ειδών που περιλαμβάνονται στο δίκτυο Natura 2000, δεν έχει καθορίσει ούτε αναγκαίους στόχους διατήρησης ούτε και μέτρα που ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των φυσικών οικοτόπων και των ειδών που ζουν εκεί.

  
  ΑΠΕ-ΜΠΕ