«Το τραύμα δεν έχει χρόνο. Όταν κάποια στιγμή το θύμα καταφέρνει και μιλάει, κατ' αρχάς το παραδέχεται στον εαυτό του και μετά μπαίνει σε μια διαδικασία να το αντιμετωπίσει. Τα βήματα είναι πολύ αργά και πολύ δειλά μέχρι να φτάσεις να υψώσεις το ανάστημά σου» σημείωσε χαρακτηριστικά η χρυσή Ολυμπιονίκης, Σοφία Μπεκατώρου, στο 6ο Οικονομικό Φόρουμ των Δελφών, μιλώντας για την εμπειρία της από την σεξουαλική κακοποίηση.
Με αφορμή το ελληνικό #metoo, η ιστιοπλόος Σοφία Μπεκατώρου και η διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου, συζήτησαν στο πλαίσιο των εργασιών του Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών για την συχνά επικριτική αντιμετώπιση των θυμάτων, την ανάγκη για την ουσιαστική σεξουαλική διαπαιδαγώγηση στα σχολεία, την έμφυλη βία στην Ελλάδα και την κοινωνία που αλλάζει.
«Δεν πρόκειται για τη δική μου ιστορία. Εγώ είμαι ένα θύμα, όπως είναι όλοι οι άνθρωποι που έχουν πονέσει, ανεξαρτήτως φύλου, έχουν κακοποιηθεί και έχουν χρειαστεί χρόνια για να επανέλθουν μετά από ένα τέτοιο βίωμα» είπε η Σοφία Μπεκατώρου.
«Η πρόσβαση στη σεξουαλική παιδεία είναι ανθρώπινο δικαίωμα, απαραίτητο για να εξασφαλίσουμε τα υπόλοιπα δικαιώματά μας που είναι η αξιοπρέπεια, η ελευθερία, η απόλαυση, είναι, τελικά, το να μπορείς να είσαι ο εαυτός σου» ανέφερε η διευθύντρια πολιτισμού του Ιδρύματος Ωνάση, Αφροδίτη Παναγιωτάκου.
Με πρώτο στόχο να προστατευτούν τα παιδιά, η κ. Μπεκατώρου υπογράμμισε ότι η σεξουαλική διαπαιδαγώγηση είναι ανάγκη να ξεκινάει «από μικρή ηλικία, μέσα από το σχολείο. Με την παιδεία νομίζω ότι τουλάχιστον οι επόμενες γενιές δεν θα βιώσουν αυτό που εμείς τώρα μοχθούμε για να αλλάξουμε και που οι προηγούμενοι από εμάς θεωρούσαν μια κανονικότητα. Αν μιλήσουμε για τη γενιά πριν από εμάς, δεν έβλεπαν κάτι μεμπτό σε όλα αυτά που συζητάμε, γιατί το σώμα δεν ήταν δικό τους, ήταν πώς μας βλέπουν οι άλλοι». Η κ. Μπεκατώρου χαρακτήρισε «αναφαίρετο δικαίωμα» το δικαίωμα στο «όχι». «Οι νέες γενιές να γνωρίζουν ότι το σώμα είναι δικό τους, ότι είναι αναφαίρετο δικαίωμα τους να μπορούν να λένε όχι και να ακούγονται. Να έχουν την απόλαυση, να μπορούν να έχουν σχέσεις μεταξύ τους οι οποίες να βασίζονται στον σεβασμό και όχι στην κατάχρηση εξουσίας» είπε η χρυσή Ολυμπιονίκης, τονίζοντας: «Πρέπει να υπάρχει συγκατάθεση».
Ως προς τη δημοσιοποίηση της εμπειρίας της, η κ. Μπεκατώρου ένιωσε την ανάγκη να μιλήσει για τα κίνητρα της και την επίκριση που έχει δεχτεί από μια μερίδα ανθρώπων. «Δεν υπάρχει κέρδος. Αν κάτι έχουμε καταφέρει όλοι μαζί σαν σύνολο είναι ότι πλέον δεν ντρεπόμαστε να μιλήσουμε ανοιχτά. Είναι το γεγονός ότι τις προάλλες μια κοπέλα μπόρεσε και προστάτευσε τον εαυτό της, ότι μια μητέρα μπόρεσε και είπε "στοπ" σε έναν κακοποιητή πατέρα, ότι ένας συγγενής το ξανασκέφτηκε δεύτερη φορά πριν κάνει κάτι που δεν θα έπρεπε ούτε καν να σκέφτεται. Αυτό είναι το κέρδος. Κάτι όμως που δεν αλλάζει τόσο εύκολα σε μια κοινωνία».
Συνηγορώντας, η κ. Παναγιωτάκου προσέθεσε ότι «το κόστος του να βγει κανείς και να μιλήσει ανοιχτά για ένα τέτοιο πράγμα είναι πολύ μεγαλύτερο από οποιοδήποτε κέρδος μπορεί κανείς να υποψιαστεί. Γιατί το κέρδος δεν αφορά εσένα, αφορά συνολικά την ελληνική κοινωνία που άρχισε σιγά σιγά να κοιτάζει τον εαυτό της στον καθρέφτη».
Η κ. Μπεκατώρου μάλιστα θέλησε να απευθυνθεί σε όλους όσοι την αμφισβητούν. «Πρέπει να σταματήσουμε να καλλωπίζουμε το πρόβλημα. Πρέπει να σταματήσουμε να αποσιωπούμε την αλήθεια.
Πρέπει να εκφράσουμε με λέξεις, τις σωστές λέξεις, τι συμβαίνει τώρα στην πραγματικότητα» τόνισε η ιστιοπλόος που έκανε υπερήφανη την Ελλάδα.
«Θέλω να μιλήσω σε όλους αυτούς που δεν με έχουν πιστέψει» είπε η κ. Μπεκατώρου, εμφανώς συγκινημένη. «Χρειάζεται να σας πω ότι ποτέ δεν προσπάθησα να εκμεταλλευτώ μια κατάσταση για τη δημοσιότητα. Δεν ζω για τη δημοσιότητα. Είμαι μια αθλήτρια η οποία, δόξα τω Θεώ, βίωσα πολλές χαρές στη ζωή μου και πολλές επιτυχίες. Χρειάστηκε να ανέβω έναν Γολγοθά για να φτάσω στο σημείο να μπορώ να σας μιλάω σήμερα εδώ και να μου δίνεται μια τέτοια ευκαιρία» τόνισε η Σοφία Μπεκατώρου. «Ο πόνος που βιώνει ένα θύμα μένει ανεξίτηλος στην ψυχή, δεν ξεπερνιέται ποτέ.
Απλά μαθαίνεις να ζεις με αυτό και μαθαίνεις να το διαχειρίζεσαι καλύτερα. Χρειάζεται πάρα πολύ χρόνος για να κερδίσεις τον αυτοσεβασμό σου και κανένα κέρδος δεν μπορεί να σου δώσει το κίνητρο να βγεις να κατηγορήσεις έναν άλλο άνθρωπο γι΄ αυτό το πράγμα» σημείωσε η χρυσή Ολυμπιονίκης, προσθέτοντας: «Εγώ είμαι μια απλή γυναίκα, έτσι όπως είναι άλλες γυναίκες και τότε ήμουν ένα κορίτσι. Δεν προκάλεσα με τη συμπεριφορά μου. Είχα τους στόχους μου, δούλεψα πάρα πολύ σκληρά γι΄ αυτούς και όταν έγινε αυτή η κατάχρηση εξουσίας ένιωθα το όνειρο μου να γκρεμίζεται και μαζί με το όνειρο μου να παίρνω την ευθύνη και άλλων ανθρώπων. Αυτό δεν μπόρεσα να σηκώσω. Γιατί δεν ήμουν μόνη μου, ήμασταν μια ομάδα και αυτό που εκπροσωπούσαμε ήταν η Ελλάδα. Η Ελλάδα κέρδισε ένα μετάλλιο». Μάλιστα, η κ. Μπεκατώρου μίλησε για «τα γελάκια, τις αμφιβολίες, τα πειράγματα μεταξύ, κυρίως, των ανδρών που λένε "έλα μωρέ αυτή τά ΄θελε" και "γιατί δεν το είπε τότε" και "τώρα είναι μεγαλύτερη και ψοφάει για δημοσιότητα". Όχι. Κανένα θύμα δεν ψοφάει για τέτοια δημοσιότητα».
Οι δύο γυναίκες επανέλαβαν ότι, όπως δείχνουν τα ίδια τα εγκλήματα και έρευνες, η σεξουαλική κακοποίηση συμβαίνει, συνήθως, σε οικεία περιβάλλοντα και από προσφιλή πρόσωπα. «Ας αναλογιστούμε λοιπόν τι θα γινόταν, εάν στο δικό μας το περιβάλλον υπήρχε κάποιος που υποφέρει. Γιατί αυτό συμβαίνει. Αυτό που νομίζουμε ότι δεν μπορεί να συμβεί σε εμάς, μπορεί κάποια στιγμή να μας συμβεί» είπε η κ. Μπεκατώρου. «Εάν υπάρχει ένα χάσταγκ που λέγεται #metoo, υπάρχει ένα άλλο χάσταγκ που λέγεται "έλα μωρέ". Εάν συνέβαινε το ίδιο στην κόρη σου, θα ήταν όλα εντάξει; Θα λέγαμε πάλι "έλα μωρέ"; Ας μπούμε λίγο πιο βαθιά στη θέση του άλλου. Ας μπούμε λίγο πιο βαθιά στο πόσο κοντά είναι όλα αυτά» συμφώνησε η κ. Παναγιωτάκου.
«Γι΄ αυτό πρέπει στα σχολεία, από πολύ μικρή ηλικία τα παιδιά να μαθαίνουν τα όρια, να μαθαίνουν να λένε τα πράγματα έτσι όπως συμβαίνουν πραγματικά, να μην ντρέπονται, να έχουν έναν αυτοσεβασμό ο οποίος πηγάζει μέσα από τη γνώση και την αξιοπρέπεια και τη σωστή διαπαιδαγώγηση» δήλωσε για ακόμα μια φορά η κ. Μπεκατώρου και συμπλήρωσε: «Αν εμείς, αν εσείς αύριο αντιμετωπίσετε έστω και λίγο με διαφορετικό τρόπο τα στερεότυπα της κακοποίησης μπορούμε να κάνουμε μια μεγάλη αλλαγή. Αυτό θέλουμε. Μια μικρή αλλαγή μέσα στον εαυτό και την οικογένεια μας. Και αυτό θα φέρει μια μεγάλη αλλαγή στην κοινωνία. Αυτό ήθελα να μοιραστώ σήμερα μαζί σας».
Σοφία Μανδηλαρά
Το ΑΠΕ-ΜΠΕ είναι χορηγός επικοινωνίας του 6ου Οικονομικού Φόρουμ των Δελφών. Οι εργασίες του Φόρουμ μεταδίδονται από τον ειδικό θεματικό ιστότοπο του ΑΠΕ-ΜΠΕ και μπορείτε να τις παρακολουθήσετε στον σύνδεσμο: www.amna.gr/delphi-VI.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ EUROKINISSI/ ΤΑΚΗΣ ΣΑΓΙΑΣ
