Κυριακή, 15 Ιανουαρίου 2023 14:51

Γιατί λέμε «γείτσες» όταν φτερνίζεται κάποιος; Οι προλήψεις και ο… διάβολος

Γράφτηκε από

Δεισιδαιμονίες και αστικοί μύθοι

Η πιο συνηθισμένη αντίδραση όταν ακούμε κάποιον να φτερνίζεται, είναι να του πούμε «γείτσες». Ωστόσο, δεν συμβαίνει όμως το ίδιο -ή κάτι παρόμοιο- όταν κάποιος βήχει, φυσά τη μύτη του ή ρεύεται.

Γιατί λοιπόν το φτέρνισμα έχει αυτή την «ειδική» μεταχείριση;

Πριν ξεκινήσουμε αξίζει να διευκρινίσουμε πως η έκφραση «γείτσες» ή «με τις υγείες σου» σε κάποιον που μόλις φταρνίστηκε δεν είναι αποκλειστικά ελληνική συνήθεια, αφού αντίστοιχες ευχές για καλή υγεία στο φτάρνισμα υπάρχουν και σε άλλους ευρωπαϊκούς λαούς για παράδειγμα στα αγγλικά η έκφραση είναι «God bless you».
Γιατί λέμε «γείτσες» όταν φτερνίζεται κάποιος;

Σύμφωνα με άρθρο της Stephanie Watson στην ιστοσελίδα people.howstuffworks.com, η ευχή «με τις υγείες σου» (ή με συντομία «γείτσες») έχει τις ρίζες της μερικές χιλιάδες χρόνια πριν.

Συγκεκριμένα, οι Ρωμαίοι συνήθιζαν να λένε «ας σε προσέχει ο Δίας» ή «είθε να έχεις καλή υγεία». Οι αρχαίοι Έλληνες εύχονταν επίσης «καλή και μακρά υγεία».

Η φράση «με τις υγείες σου» (στα αγγλικά «God bless you») αποδίδεται στον Πάπα Γρηγόριο το Μέγα, ο οποίος την άρθρωσε τον 6ο αιώνα όταν ξέσπασε επιδημία βουβωνικής πανώλης. Τότε το φτέρνισμα ήταν ένα ξεκάθαρο σύμπτωμα της πανούκλας.

Οι Γερμανοί χρησιμοποιούν τον όρο «Gesundheit», που σημαίνει στην κυριολεξία «υγεία».

Συνήθως ένα φτέρνισμα σχετίζεται με κάποια αρρώστια και η συνήθεια να εύχεται κανείς «καλή υγεία» σε κάποιον που φτερνίζεται εισήχθη στην αγγλική γλώσσα στις αρχές του 20ου αιώνα και μεταφέρθηκε στις ΗΠΑ από γερμανόφωνους μετανάστες, προσθέτει το δημοσίευμα.

Σχεδόν σε όλον τον κόσμο, ο κάθε λαός έχει τη δική του ανάλογη ευχή. Επιπλέον, σε ορισμένες χώρες τα παιδιά δέχονται διαφορετικές ευχές.

Για παράδειγμα, στη Ρωσία μετά από την ευχή «με τις υγείες σου» στα παιδιά εύχονται και το «να μεγαλώσουν», ενώ στην Κίνα εύχονται στα παιδιά «να ζήσουν 100 χρόνια».
Προλήψεις και δεισιδαιμονίες

Υπάρχει η άποψη, ακόμη, ότι οι διάφορες ευχές για το φτέρνισμα προέρχονται από αρχαίες προκαταλήψεις.

Ορισμένοι πίστευαν ότι το φτέρνισμα βοηθούσε στη «διαφυγή» της ψυχής από το σώμα, μέσα από τη μύτη.

Λέγοντας, επομένως, σε κάποιον «με τις υγείες σου» (bless you) ο διάβολος δε μπορούσε να καταλάβει την ελεύθερη αυτή ψυχή.

Κάποιοι άλλοι πίστευαν το ακριβώς αντίθετο: ότι δηλαδή τα κακά πνεύματα χρησιμοποιούν το φτέρνισμα ως μια ευκαιρία για να «μπουν» στο σώμα μέσα από τη μύτη.

Υπήρχε, τέλος, και η λανθασμένη αντίληψη ότι η καρδιά σταματά στιγμιαία όσο διαρκεί το φτέρνισμα (κάτι που δεν ισχύει) και πως μέσω της ευχής «καλωσόριζαν» το άτομο πίσω στη ζωή.

Πηγή: in.gr - Image by Renate Köppel from Pixabay

Τελευταία τροποποίηση στις Κυριακή, 15 Ιανουαρίου 2023 11:55

Σχετικά Άρθρα

  • Σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου: Τι να προσέξετε για να κάνετε γιορτές με υγεία
    Σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου: Τι να προσέξετε για να κάνετε γιορτές με υγεία

    Δείτε τι είναι αυτό το παράξενο «Σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου» και πώς μπορείτε να προστατευτείτε…

    Το χριστουγεννιάτικο δέντρο είναι το σήμα κατατεθέν των Χριστουγέννων, αλλά μερικές φορές εκτός από δώρα μπορεί να φέρει και μια μεγάλη λίστα από ενοχλητικά συμπτώματα, όπως βήχα, φτέρνισμα, φαγούρα και εξανθήματα ή αλλιώς το λεγόμενο «Σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου».

    Ο απόλυτος χριστουγεννιάτικος «εφιάλτης»… Με λίγα λόγια, μπορεί να έχετε αλλεργία στο δέντρο σας.

    Στα φορτωμένα από λαμπιόνια και στολίδια κλαδιά μπορεί να κρύβεται σκόνη και 53 διαφορετικά είδη μούχλας.

    Από όλα αυτά τα διαφορετικά είδη, σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Annals of Allergy, Asthma and Immunology, το 70% έφερε μαζί και άλλους «ανεπιθύμητους συνοδούς», όπως κρίσεις άσθματος, κνησμό, επιπεφυκίτιδα, βήχα, καταρροή ή μπούκωμα, διαταραχές στον ύπνο και κόπωση.

    Το χριστουγεννιάτικο δέντρο ευθύνεται για αρκετά κρούσματα αλλεργικής ρινίτιδας και άλλων αλλεργιών, όπως προειδοποιούν οι ειδικοί, λόγω διαφόρων μυκήτων που αναπτύσσονται επάνω στο φυτό.

    Αυτοί οι μύκητες υπάρχουν φυσιολογικά στα δέντρα, αναπτύσσονται όμως ταχύτατα στο ζεστό περιβάλλον του σπιτιού: Μέσα σε 15 ημέρες μπορούν να εξαπλασιαστούν!

    Αν, δηλαδή, δύο εβδομάδες αφότου στολίσετε το δέντρο σας αρχίσετε να φτερνίζεστε ακατάπαυστα, μπορεί να μην είναι κάποιο κρύωμα που σας ταλαιπωρεί και ο «ένοχος» να βρίσκεται στο σαλόνι σας.

    Φυσικά, ένα αληθινό δέντρο είναι πιο πιθανό να προκαλέσει ενοχλήσεις, σε σύγκριση με ένα ψεύτικο, ωστόσο, ακόμη και τα τεχνητά – που έχουν μείνει στο πατάρι ένα ολόκληρο χρόνο – έχουν μεγάλες ποσότητες σκόνης που θα απελευθερωθούν με το ξεπακετάρισμα και μπορεί να προκαλέσουν παρόμοια συμπτωματολογία.

    Πώς θα προστατευτείτε από το «Σύνδρομο του Χριστουγεννιάτικου Δέντρου»

    Ακολουθούν μερικές χρήσιμες συμβουλές για να κάνετε γιορτές με υγεία:

    • Καθαρίστε το δέντρο: Τινάξτε το δέντρο σε εξωτερικό χώρο. Μπορείτε να το ξεπλύνετε με νερό, αρκεί να το στεγνώσετε καλά πριν το βάλετε μέσα στο σπίτι με έναν φυσητήρα. Καλό είναι η διαδικασία του καθαρισμού να γίνει μια ηλιόλουστη μέρα, ώστε να στεγνώσει γρηγορότερα και να μην παραμείνει η υγρασία πάνω στο δέντρο.
    • Καθαρίστε τα στολίδια: Πλύντε και ξεσκονίστε τις γιρλάντες, τις χριστουγεννιάτικες μπάλες και όλα τα στολίδια του δέντρου.
    • Τοποθετήστε μια συσκευή καθαρισμού αέρα στον χώρο που θα βάλετε το δέντρο: Για να παγιδεύεστε τα αλλεργιογόνα πριν φτάσουν στην αναπνευστική σας οδό.
    Χριστουγεννιάτικο δέντρο… αλλιώς

    Φέτος μπορείτε να δοκιμάσετε να δημιουργήσετε ένα εναλλακτικό χριστουγεννιάτικο «δέντρο»… στον τοίχο, που είναι ιδανικό για μικρότερους χώρους.

    Το μόνο που θα χρειαστείτε γι’ αυτήν την κατασκευή είναι μερικά κλαδάκια, λίγο σπάγκο, φωτάκια και φυσικά τα αγαπημένα σας στολίδια.

    Συναρμολογήστε το κάπως έτσι:

    Τοποθετήστε στην κορυφή κι ένα αστέρι ώστε να σχηματιστεί μια πυραμίδα.

    Προτιμήστε μικρά και ελαφριά στολίδια ώστε να μην πέσει η κατασκευή από το βάρος.

    Μπορείτε ακόμη και να τοποθετήσετε κουτιά, τυλιγμένα με λαμπερό χαρτί και φιόγκους ή ακόμα και τα δικά σας δώρα για να ολοκληρώσετε τη σύνθεση.

    Πηγή: VITA - In.gr

Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ