Σχετικά Άρθρα

• Πάσχα: Γιατί την Κυριακή των Βαΐων είθισται να τρώμε ψάρι
  σε Ελλάδα
  

  Η κατανάλωσή του αποτελεί εξαίρεση μέσα στη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, όπου οι πιστοί δεν επιτρέπεται να τρώνε κρέας

  Μέσα στη νηστεία της Μεγάλης Σαρακοστής, όπου οι πιστοί δεν επιτρέπεται να τρώνε κρέας, εξαίρεση αποτελεί το ψάρι το οποίο επιτρέπεται να καταναλωθεί και μάλιστα έχει πρωταγωνιστικό ρόλο στο μεσημεριανό τραπέζι την Κυριακή των Βαΐων.

  Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ψάρι επιτρέπεται να τρώμε δύο φορές κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, την ημέρα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων

  Όπως λέει και το παιδικό τραγούδι, «βάγια, βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό!». Το σύνηθες πιάτο για σήμερα είναι μπακαλιάρος-σκορδαλιά, αλλά και οποιοδήποτε άλλο ψάρι είναι κατάλληλο.

  Η σημερινή ημέρα αποτελεί ημέρα μετάβασης στη Μεγάλη Εβδομάδα, την εβδομάδα των Παθών του Χριστού και την κορύφωση της νηστείας της Μεγάλης Σαρακοστής πριν από το Πάσχα.

  Την Κυριακή των Βαΐων – η προηγούμενη της Ανάστασης – εορτάζεται η ανάμνηση της θριαμβικής εισόδου του Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα όπου, κατά τους συγγραφείς των Ιερών Ευαγγελίων, οι Ιουδαίοι τον υποδέχθηκαν κρατώντας βάϊα ή βάγια, δηλαδή κλαδιά από φοίνικες και απλώνοντας στο έδαφος τα φορέματά τους ζητωκραύγαζαν «Ωσαννά, ευλογημένος ο ερχόμενος εν ονόματι Κυρίου».

  Σύμφωνα με τη χριστιανική παράδοση, ψάρι επιτρέπεται να τρώμε δύο φορές κατά τη διάρκεια της Σαρακοστής, την ημέρα του Ευαγγελισμού και την Κυριακή των Βαΐων.

  Η νηστεία της Μεγάλης Εβδομάδας ίσως είναι η αυστηρότερη νηστεία του ορθόδοξου δόγματος. Ξεκινά το βράδυ της Κυριακής των Βαΐων οπότε αρχίζουν οι Ακολουθίες της Μεγάλης Εβδομάδας στην εκκλησία, και κορυφώνεται τη Μεγάλη Παρασκευή και το Μεγάλο Σάββατο, που κάποιοι δεν τρώνε ούτε λάδι.

  Αρχικά, η κατανάλωση ψαριών, λαδιού και κρασιού την ημέρα αυτή θεωρήθηκαν ασυμβίβαστα προς την ιερότητα της Μεγάλης Εβδομάδας και της ακολουθούμενης νηστείας, αλλά στη διάρκεια των ετών προσαρμόστηκαν στον χαρμόσυνο χαρακτήρα της εορτής του Πάσχα.

  Πηγή: in.gr - Photo by Karl Callwood on Unsplash

• Πύργος: Μικρή κίνηση στην Κυριακάτικη αγορά
  σε Επίκαιρα
  

  Συνδυασμός περιπάτου και αγορών είναι για αρκετούς πολίτες στον Πύργο η Κυριακή των Βαΐων.

  Μόνοι ή οικογενειακά αρκετοί βρέθηκαν το μεσημέρι της Κυριακής στην αγορά, είτε για να ψωνίσουν είτε για να πάρουν μια γεύση ενόψει των αγορών τη Μ. Εβδομάδα.

  

  

  

  

  

• Ι.Ν. Αγ. Σπυρίδωνος Πύργου: Κυριακή των Βαϊων - Η θριαμβευτική είσοδος του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού στα Ιεροσόλυμα
  σε Κοινωνία
  
  «Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή, με το κόκκινο αυγό!».

  Αγαπητοί μας Χριστιανοί, καθώς η δύσκολη και κοπιαστική περίοδος της Μεγάλης Τεσσαρακοστής, έφτασε ήδη στο τέλος και ενώ είμαστε έτοιμοι να υποδεχτούμε την Μεγάλη Εβδομάδα η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία τιμάει κατά την γνωστή σε όλους μας Κυριακή των Βαΐων, ή Κυριακή της Βαϊοφόρου την λαμπρή και θριαμβευτική είσοδο του Κυρίου Ημών Ιησού Χριστού στην πόλη της Ιερουσαλήμ, ως Βασιλέα και Λυτρωτή του γένους των ανθρώπων!

  Τα πρώτα χρόνια μετά την επικράτηση του Χριστιανισμού η εορτή της Κυριακής των Βαΐων εορταζόταν μαζί με την Ανάσταση του Λάζαρου. Στη συνεχεία όμως οι Ιεροί Πατέρες της Εκκλησίας μας, καθιέρωσαν να μεταθέσουν την εορτή του Λάζαρου την προηγούμενη ήμερα το λεγόμενο Σάββατο του Λαζάρου. Η Κυριακή των Βαΐων δεν ανήκει όπως πολλοί λάθος θεωρούν στην Αγία και Μεγάλη Εβδομάδα διότι η πρώτη ημέρα της Μεγάλης Εβδομάδας είναι η Μεγάλη Δευτέρα. Βέβαια λόγω του ότι στις Εκκλησίες έχει θεσπιστεί να τελείται την Κυριακή των Βαΐων το βράδυ η ακολουθία του Νυμφίου δηλαδή (ο όρθρος της Μεγάλης Δευτέρας), συγκαταλέγεται έτσι και η Κυριακή των Βαΐων στην Μεγάλη Εβδομάδα.

  Σύμφωνα με το Ιερό Ευαγγέλιο της εορτής, έξι μέρες πριν από το Εβραϊκό Πάσχα ο Ιησούς πήγε στην Βηθανία εκεί όπου έμενε ο Λάζαρος και εκεί ετοίμασαν για χάρη του δείπνο. Την επόμενη ημέρα πλησίασαν στα Ιεροσόλυμα κοντά στο Όρος των Ελαιών και ο Ιησούς έστειλε δύο από τους μαθητές του και τους είπε: «Πηγαίνετε στο απέναντι χωριό και μόλις μπείτε μέσα θα βρείτε ένα πουλάρι δεμένο στο οποίο κανένας ακόμη δεν έχει καθίσει λύστε το και φέρτε το». Έφεραν οι μαθητές το γαϊδουράκι στον Χριστό και έβαλαν πάνω σε αυτό τα ρούχα τους και εκείνος κάθισε πάνω του. Όταν ο Ιησούς πλησίαζε πια στο σημείο όλο το πλήθος των μαθητών του άρχισαν να δοξάζουν χαρούμενοι τον Θεό με δυνατή φωνή για όλα τα θαύματα τα οποία είχαν δει να γίνονται. Πολλοί έστρωναν τα ρούχα τους και άλλοι έκοβαν κλαδιά από τα δέντρα και τα έστρωναν κάτω στο δρόμο φωνάζοντας με δυνατή φωνή «ὡσαννά, εὐλογημένος ὁ ἐρχόμενος ἐν ὀνόματι Κυρίου, ὁ βασιλεὺς τοῦ Ἰσραήλ».

  Τα Βάϊα και οι κλάδοι των φοινίκων, σήμαιναν την κατά του διαβόλου και του θανάτου νίκη του Χριστού! Το δε «Ωσαννά», ερμηνεύεται σώσον σε παρακαλώ. Το δε «πωλάριο της όνου» και το κάθισμα του Ιησού πάνω του ακάθαρτου ζώου κατά τον νόμο τους, σήμαινε την πρώην ακαθαρσία και αγριότητα των εθνών και την μετά από λίγο υποταγή αυτών στο άγιο Ευαγγέλιο. Τα κλαδιά στα χέρια μας επιβεβαιώνουν την ετοιμότητα μας και την διάθεση μας να Τον ακολουθήσουμε σε αυτό το δρόμο της θυσίας και ότι αποδεχόμαστε τη θυσία και την αυταπάρνηση σαν τη μόνη βασιλική οδό προς τη θεία Βασιλεία.

  Τελικά αυτοί οι κλάδοι και η όλη γιορτή φανερώνουν την πίστη μας στην τελική νίκη του Χριστού! Ο Χριστός εισέρχεται στα Ιεροσόλυμα «επί πώλον όνου». Πορεύεται και οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται με τιμές ως Βασιλιά. Εκείνος δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις τιμές, δεν περιορίζεται στο πανηγύρι, στην πρόσκαιρη δόξα, αλλά προχωρεί στο σταυρό και την Ανάσταση. Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος του μαρτυρίου στην επίγεια ζωή του Κυρίου. Σε λίγες ημέρες θα μαρτυρήσει και θα θανατωθεί στο Σταυρό, για να θανατώσει το θάνατο και να χαρίσει τη Ζωή!

  "Μετά βαΐων και κλάδων" λοιπόν αγαπητοί μας Χριστιανοί και αδελφοί, υποδεχόμαστε και εμείς το Χριστό, στην αρχή της Μεγάλης Εβδομάδας, μοιάζοντας περισσότερο δυστυχώς με τους ανθρώπους της Ιερουσαλήμ, σαγηνεμένοι από τα θαύματα και μην ακούγοντας το βάθος των λόγων και των έργων Του! Η Κυριακή των Βαΐων είναι η ημέρα κατά την οποία οι χριστιανοί επαναδιατυπώνουμε την πίστη μας στον Ιησού Χριστό και την προσήλωσή μας στις εντολές του. Είναι η ημέρα κατά την οποία δηλώνουμε την αποφασιστικότητά μας ότι ο Χριστός είναι ο Κύριος της ζωής μας. Είναι καιρός όμως να ξεφύγουμε πλέον από την παρανοημένη εικόνα που έχουμε για το Χριστό και να τον αναζητήσουμε στην γνήσια κοινωνία με το πρόσωπό Του, το Θεό που μας λυτρώνει, μας κάνει υπεύθυνους για τη ζωή και την ελευθερία μας και μας προτείνει την οδό που ξεκινά από το Πάθος, αλλά καταλήγει πάντοτε στην Ανάσταση. Την δική Του και την δική μας...

  Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των Εκκλησιών με βάγια, ενώ ο Ιερέας ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια, τους οποίους βάζουμε στα εικονίσματα ή όπου αλλού χρειαζόμαστε προστασία, τελείται δε η Θεία λειτουργία του Άγιου Ιωάννου του Χρυσόστομου. Βεβαία επειδή τις επόμενες ημέρες πρόκειται να βιώσουμε τα συνταρακτικά εκείνα και θαυμαστά γεγονότα της Σταύρωσης και της Ταφής του Κυρίου η Αγία μας Εκκλησία θέσπισε η εορτή αυτή να εορτάζεται καταλύοντας οι πιστοί Ψάρι. Σύμφωνα δε με τον Θεόδωρο Στουδίτη την Κυριακή των Βαΐων τρώγεται το Ψάρι διότι είναι Δεσποτική εορτή. Από την άλλη όμως ο Άγιος Νικόδημος ο Αγιορείτης, τονίζει πως η μοναδική Ημέρα που καταλύεται ψάρι μέσα στην Μεγάλη και Αγία Σαρακοστή είναι κατά την εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου. Εμείς όμως καλό είναι να τηρούμε την άποψη του Αγίου Θεοδώρου του Στουδίτου καταλύοντας Ψάρι, ενώ η άποψη του Αγίου Νικοδήμου του Αγιορείτου αναφέρεται κυρίως στο μοναχικό τυπικό.

  Απολυτίκιο εορτής: Ήχος δ’.

  Συνταφέντες σοι διά του Βαπτίσματος, Χριστέ ο Θεός ημών, της αθανάτου ζωής ηξιώθημεν τη Αναστάσει σου και ανυμνούντες κράζομεν· Ωσαννά εν τοις υψίστοις, ευλογημένος ο ερχόμενος, εν ονόματι Κυρίου.

  Ερμηνεία: Αφού ταφήκαμε μαζί με Σε, Χριστέ και Θεέ μας, δια του βαπτίσματός μας (το οποίο είναι τύπος του θανάτου Σου και της ταφής Σου), αξιωθήκαμε δια της αναστάσεώς Σου να εισέλθωμε στην αθάνατο ζωή της Βασιλείας Σου. Γι’ αυτό υμνούντές Σε, κράζομε: Βοήθησέ μας και σώσε μας, Συ, που ως Θεός κατοικείς στα ύψιστα μέρη του Ουρανού. Aς είσαι ευλογημένος Συ, που έρχεσαι απεσταλμένος από τον Κύριο!

  ΚΑΛΗ ΑΝΑΣΤΑΣΗ ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΤΑΥΡΩΜΕΝΟ ΣΕ ΚΑΘΕ ΠΟΝΕΜΕΝΟ ΣΕ ΚΑΘΕ ΣΤΕΝΑΧΩΡΗΜΕΝΟ

  ΣΕ ΚΑΘΕ ΘΛΙΜΜΕΝΟ ΣΥΝΟΔΟΙΠΟΡΟ ΑΠΟ ΤΟΝ ΓΟΛΓΟΘΑ ΘΑ ΟΔΗΓΗΘΟΥΜΕ ΣΤΗΝ ΑΝΑΣΤΑΣΗ!

  Π. ΝΙΚΟΛΑΟΣ ΚΑΤΣΗΔΗΜΑΣ
• Κυριακή των Βαΐων: Τι γιορτάζουμε σήμερα - Έθιμα και παραδόσεις από όλη την Ελλάδα
  σε Κοινωνία
  

  Η Κυριακή της Μεγάλης Εβδομάδας ονομάζεται έτσι, γιατί «μετά Βαΐων και κλάδων» έγινε η υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα - Τα έθιμα που συνοδεύουν την Κυριακή των Βαΐων

  Η Κυριακή των Βαΐων ονομάζεται έτσι, γιατί «μετά Βαΐων και κλάδων» έγινε η υποδοχή του Χριστού στα Ιεροσόλυμα.

  
  Χαρακτηριστικό έθιμο της ημέρας είναι ο στολισμός των εκκλησιών με βάγια, ενώ μετά τη λειτουργία ο παπάς ευλογεί και δίνει στους πιστούς σταυρούς από βάγια, τους οποίους βάζουμε στα εικονίσματα ή όπου αλλού χρειαζόμαστε προστασία.
  
  Ο Χριστός μπαίνει στην πόλη χωρίς την βασιλική πολυτέλεια, καθισμένος επί πώλου όνου, αντί για ροδοπέταλα και τελετές, τα μικρά παιδιά κουνούν τα βάγια των φοινίκων, αντί να τον υποδεχτούν οι πολιτικοί και θρησκευτικοί ηγέτες του τόπου.
  
  Πορεύεται και οι Ισραηλίτες τον υποδέχονται με τιμές ως Βασιλιά. Εκείνος δεν δίνει ιδιαίτερη σημασία στις τιμές, δεν περιορίζεται στο πανηγύρι, στην πρόσκαιρη δόξα, αλλά προχωρεί στο σταυρό και την Ανάσταση.
  
  

  Η είσοδος του Χριστού στα Ιεροσόλυμα είναι τελικά η είσοδος του μαρτυρίου στην επίγεια ζωή του Κυρίου.

  
  Σε λίγες ημέρες θα μαρτυρήσει και θα θανατωθεί στο σταυρό, για να θανατώσει το θάνατο και να χαρίσει τη ζωή.
  
  

  

  Κυριακή των Βαΐων: Έθιμα
  
  

  Την Κυριακή των Βαΐων, σε ανάμνηση της θριαμβευτικής εισόδου του Χριστού στα Ιεροσόλυμα, όλοι οι ναοί στολίζονται με κλαδιά από βάγια, από φοίνικες δηλαδή ή από άλλα νικητήρια φυτά, όπως δάφνη, ιτιά, μυρτιά και ελιά. Μετά τη λειτουργία μοιράζονται στους πιστούς.

  
  Η εκκλησία μας καθιέρωσε ήδη από τον 9ο αιώνα το έθιμο αυτό μια και όπως αναφέρει ο Ευαγγελιστής Ιωάννης «όχλος πολύς…έλαβον τα βαΐα των φοινίκων και εξήλθον εις υπάντησιν αυτώ».
  
  Στα πρώτα χριστιανικά χρόνια, στα Ιεροσόλυμα, ο επίσκοπος έμπαινε στην πόλη «επί πώλου όνου», αναπαριστάνοντας το γεγονός, ενώ στα βυζαντικά γινόνταν «ο περίπατος του αυτοκράτορα», από το Παλάτι προς τη Μεγάλη Εκκλησία.
  
  Στη διαδρομή αυτή ο αυτοκράτορας μοίραζε στον κόσμο βάγια και σταυρούς και ο Πατριάρχης σταυρούς και κεριά. Με τα βάγια οι πιστοί στόλιζαν τους τοίχους των σπιτιών και το εικονοστάσι τους. Και σήμερα ακόμα όλες οι εκκλησίες στολίζονται με δαφνόφυλλα ή βάγια.
  
  Τα παλιότερα χρόνια τους τα προμήθευαν τα νιόπαντρα ζευγάρια της χρονιάς ή και μόνο οι νιόπαντρες γυναίκες, για το καλό του γάμου τους. Πίστευαν πως η γονιμοποιός δύναμη που κρύβουν τα φυτά αυτά θα μεταφερόταν και στις ίδιες και η μια χτυπούσε την άλλη με τα βάγια.
  
  

  

  Κυριακή των Βαΐων: Το ψάρι κι η σημασία του
  
  Τα “βαγιοχτυπήματα” σιγά-σιγά άρχισαν να γίνονται και από τις άλλες γυναίκες και τα παιδιά τις μιμούνταν και όπως χτυπιούνταν μεταξύ τους εύχονταν: “Και του χρόνου, να μη σε πιάν’ η μυίγα”. Δυνάμεις ιαματικές και αποτρεπτικές, μαζί με τις γονιμοποιές, αποδίδονταν στα βάγια και γι αυτό έπρεπε μετά την εκκλησία όλα να τα “βατσάσουν” για το καλό. Τα δέντρα, τα περβόλια, τα κλήματα, τις στάνες, τα ζώα, τους μύλους, τις βάρκες.
  
  Από ένα κλαδάκι κρεμούσαν στα οπωροφόρα, για να καρπίζουν και στα κηπευτικά, για να μην τα πιάνει το σκουλήκι. “Μέσα βάγια και χαρές, όξω ψύλλοι, κόριζες !” ‘Ολα εξαφανίζονταν από τα σπίτια μόλις μπαίναν τα βάγια. Κρατούσαν την πρώτη θέση στο εικονοστάσι και μ’ αυτά “κάπνιζαν” οι γυναίκες τα παιδιά για το “κακό το μάτι”. Στη Λέσβο τα παιδιά, μετά την εκκλησία, στόλιζαν ένα δεμάτι από κλαδιά δάφνης με κόκκινα ή πράσινα πανάκια από καινούργιο φουστάνι, κρεμούσαν κι ένα κουδούνι και καθώς πήγαιναν από σπίτι σε σπίτι ψάλλοντας και λέγοντας εξορκισμούς για τους ψύλλους και τα ποντίκια, έδιναν και ένα κλαράκι δάφνης στη νοικοκυρά.
  
  Στο τέλος ζητούσαν και το χάρισμά τους: “Χρόνια πολλά, εν ονόματι Κυρίου, δό μ’ τ’ αυγό να φύγω.” Στην Ανατολική Ρωμυλία, τα κορίτσια έφτιαχναν με τα βάγια στεφάνια, τους έδεναν μια κόκκινη κλωστή και τραγουδώντας όλες μαζί πήγαιναν και τα πέταγαν στο ρέμα κι όπως έπαιρνε τα στεφάνια το νερό, όποιας πήγαινε μπροστά εκείνη θα γινόταν “συντέκνησσα”.
  
  Πρώτη στο γυρισμό, πρώτη στο χορό και στο δικό της σπίτι η μάνα της θα έφτιαχνε τα φασόλια και θα τις φίλευε όλες, μαζί με ελιές.
  
  

  

  Στη Τήνο, την Κυριακή των Βαΐων, τα παιδιά τριγύριζαν στους δρόμους κρατώντας μαζί με το στεφάνι τους την “αργινάρα”, μια ξύλινη ή και σιδερένια ροκάνα που τη στριφογύριζαν με δύναμη. Μέσα σε εκκωφαντικό θόρυβο κατέληγαν στη θάλασσα, όπου πετούσαν στο στεφάνι στο νερό.
  
  Το έθιμο της περιφοράς των κλαδιών θυμίζει την “ειρεσιώνη”, το στολισμένο με καρπούς κλαδί, που στις γιορτές της άνοιξης περιέφεραν στους δρόμους τα παιδιά, στην αρχαιότητα. Τα βάγια τα έπλεκαν σε πάρα πολλά σχέδια: φεγγάρια, πλοία, γαϊδουράκια, το πιο συνηθισμένο όμως ήταν ο σταυρός.
  
  Σε μερικά μέρη τους έδιναν το σχήμα του ψαριού. Ψάρι είχαν σαν σημάδι αναγνώρισης οι πρώτοι χριστιανοί, η λέξη ΙΧΘΥΣ, εξάλλου, προέρχεται από τα αρχικά Ιησούς Χριστός Θεού Υιός Σωτήρ.
  
  Αν και είναι εκόμα σαρακοστή, η εκκλησία την Κυριακή των Βαϊων επιτρέπει το ψάρι.
  
  Έτσι και το τραγούδι των παιδιών λέει: “Βάγια, Βάγια των βαγιών, τρώνε ψάρι και κολιό, κι ως την άλλη Κυριακή με το κόκκινο αυγό ! ” Αναγράφει το Ωρολόγιο: Πέντε μέρες προ του Νομικού Πάσχα, ερχόμενος ο Ιησούς από τη Βηθανία στα Ιεροσόλυμα, έστειλε δύο από τους μαθητές του και του έφεραν ένα ονάριο και αφού κάθισε πάνω του εισερχόταν στη πόλη.
  
  Πηγή: vimaorthodoxias.gr