Το υγρό κοιμητήριο της Μεσογείου συνεχώς γεμίζει. Πάνω από 30.000 άνθρωποι έχουν χαθεί ή αγνοούνται μόνο την τελευταία 10ετία Εδώ γκρεμίζονται αιώνες πολιτισμού μέσα στη θάλασσα· χάνονται οριστικά τα ίχνη της πανανθρώπινης πορείας. Ο ορίζοντας; Αδειανός!
Η μεταναστευτική κρίση δεν έχει τέλος. Χιλιάδες κατατρεγμένοι από τις πατρίδες τους, αναζητούν σκέπη προστασίας σε προηγμένες (οικονομικά και πολιτισμικά...) ευρωπαϊκές χώρες και μια πιο φωτεινή ανατολή για τα παιδιά τους· πληρώνουν περιουσίες για να βρουν μια θέση σε μια σάπια βάρκα και – πολλοί από αυτούς – καταλήγουν σε σκοτεινούς βυθούς.
Η Αραβική Άνοιξη, που έφερε τον ανθρωπιστικό χειμώνα, ο Εμφύλιος της Συρίας, η κρίση και ο Εμφύλιος στη Λιβύη, όπλισαν με θάρρος κάποιους ανθρώπους, που στοίβαξαν τις ζωές τους σε ένα τσουβάλι, άρπαξαν τα παιδιά και τις γυναίκες τους και είπαν να σαλπάρουν για τις χώρες του ήλιου. Αλλά… «Χώρες τού ήλιου και δεν μπορείτε ν' αντικρίσετε τον ήλιο. Χώρες του ανθρώπου και δεν μπορείτε ν' αντικρίσετε τον άνθρωπο»!
Πάνω από 30.000 άνθρωποι έχουν χάσει τη ζωή τους ή έχουν κηρυχθεί αγνοούμενοι κατά τη διάρκεια προσπάθειας μετανάστευσης στη Μεσόγειο Θάλασσα από το 2014. Φοιτητές του Πανεπιστημίου του Άμστερνταμ στην εργασία τους: «Deaths at the Border» υπολόγισαν ότι 3.188 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους στην προσπάθειά τους να φτάσουν στις ακτές της Ευρώπης μεταξύ 1990 και 2013.
Περίπου 609 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους σε θαλάσσια δυστυχήματα μεταξύ 2011 και 2021, τα οποία αφορούσαν πλοία νηολογημένα σε χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης ή άλλα, νηολογημένα σε ύδατα της ΕΕ!
Ο Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης έχει προσδιορίσει τρεις βασικές διαδρομές των μεταναστών, που ταξιδεύουν προς την Ευρώπη δια θαλάσσης ή - σε κάποιες περιπτώσεις - παράκτιες διαδρομές:
- τη διαδρομή της Κεντρικής Μεσογείου από τη Βόρεια Αφρική (κυρίως Λιβύη και Τυνησία ) προς την Ιταλία και, σε μικρότερο βαθμό, τη Μάλτα
- τη Δυτική Μεσόγειο από το Μαρόκο και την Αλγερία έως και την Ισπανία (συμπεριλαμβανομένης της Θέουτα και της Μελίγια )
- τη διαδρομή της Ανατολικής Μεσογείου από την Τουρκία προς την Ελλάδα και, σε μικρότερο βαθμό, την Κύπρο και τη Βουλγαρία.
Τέτοια ταξίδια ενέχουν υψηλούς κινδύνους για τους εμπλεκόμενους, αφού υποχρεώνονται να διασχίσουν αφιλόξενα εδάφη, όπως η έρημος Σαχάρα ή να περάσουν από χώρες που μαστίζονται από πολεμικές συγκρούσεις, όπως η Λιβύη και η Συρία.
Από το 1990 και μετά, η (λάθρο)μετανάστευση μέσω της Μεσογείου και της Αδριατικής Θάλασσας αυξήθηκε τόσο για οικονομικούς λόγους (με ανθρώπους που ταξιδεύουν από αναπτυσσόμενες χώρες της Αφρικής και της Ασίας ) όσο και λόγω πολεμικών συγκρούσεων.
Για παράδειγμα, αλλεπάλληλες πολεμικές συρράξεις στην Αφρική, ο πόλεμος της Γιουγκοσλαβίας (1991–2001), ο εμφύλιος πόλεμος της Αλγερίας (1991–2002) και οι εμφύλιες αναταραχές του 1997 στην Αλβανία, οδήγησαν εκατομμύρια ανθρώπους να φύγουν ή να σκεφτούν να εγκαταλείψουν τις χώρες τους. Τα γεγονότα της Αραβικής Άνοιξης, είχαν παρόμοια επίδραση στις αρχές της δεύτερης δεκαετίας του 21ου αιώνα, ιδιαίτερα οι πόλεμοι στη Συρία και τη Λιβύη.
Τα πολύνεκρα ναυάγια - ο τάφος της Λαμπεντούζα
Στις 3 Οκτωβρίου του 2013: Στα ανοιχτά της Λαμπεντούζα (το μεγαλύτερο από τα ιταλικά νησία στη Μεσόγειο), βάρκα που μετέφερε πάνω από 500 μετανάστες, κυρίως από την Ερυθραία και τη Σομαλία , βυθίστηκε στα ανοικτά των ακτών προκαλώντας τον θάνατο τουλάχιστον 360 ανθρώπων. Από τον Ιανουάριο έως τον Απρίλιο του 2015, περίπου 1600 μετανάστες έχασαν τη ζωή τους στη διαδρομή από τη Λιβύη στη Λαμπεντούζα, καθιστώντας την πιο θανατηφόρα μεταναστευτική οδό στον κόσμο.
Σύμφωνα πάντα με την Ύπατη Αρμοστεία του ΟΗΕ για τους Πρόσφυγες, οι ετήσιοι θάνατοι και αγνοούμενοι το 2017 ανήλθαν σε 3.139 και το 2018 σε 2.277.
Στις 8 Οκτωβρίου του 2018, οι ιταλικές αρχές διέσωσαν 22 μετανάστες, από μια βάρκα που μετέφερε περίπου 50 άτομα, που ταξίδευαν με προορισμό την Ευρώπη, Κατά τη διάσωση, βρέθηκαν τα πτώματα 13 γυναικών, ενώ αργότερα αποκαλύφθηκε ότι πολλές άλλες εξακολουθούσαν να αγνοούνται. Στις 16 Οκτωβρίου, οι ιταλικές αρχές βρήκαν τα πτώματα τουλάχιστον 12 ανθρώπων που είχαν χάσει τη ζωή τους σε εκείνο το περιστατικό. Οι ετήσιοι θάνατοι και αγνοούμενοι το 2019 ανήλθαν σε 1.510, το 2020 σε 1.881, το 2021 υπολογίστηκαν σε 3.231, το 2022 ανήλθαν σε 1.953 και το 2023 ακόμα παραμένει ανοιχτή μαύρη τρύπα που καταπίνει ζωές.
Ήδη έχουν ανασυρθεί 78 νεκροί από το ναυάγιο στα ανοιχτά της Πύλου και ο αριθμός τους συνεχώς αυξάνει… Κι αν κάποιος προσθέσει όλους αυτούς τους κατατρεγμένους που βρήκαν ανάπαυση στα νερά της Μεσογείου θα αθροίσει μια ολόκληρη πολιτεία!
Κι εμείς οι πολιτισμένοι αυτής της γης, «Στεγνοί. Με σάρκες λιγοστές κι άφθονο ουρανό. Ψυχή αλμυρή δέρμα φθαρμένο από θαλασσοπούλια και φως». Μια έγνοια μας τρώει: πότε θα καλοκαιριάσει κι άλλη μια: πού θα πάμε εφέτος διακοπές... Και - τι λυπηρό κι αληθινό συνάμα - εμείς είμαστε οι πραγματικοί ναυαγοί. Η θάλασσα μας έχει κουράσει. Η στεριά μας έχει απαυδήσει. Κι ο ουρανός δεν είναι πουθενά…
