28η Οκτωβρίου: Πώς φτάσαμε στο «Όχι» του Ιωάννη Μεταξά;

Γράφτηκε από την Σωτηρία Ασημακοπούλου

Η πολεμική προετοιμασία της Ελλάδας τα χρόνια του Μεταξά -Οι προβοκατόρικες ενέργειες των Ιταλών το 1940- Η σύσκεψη των Ιταλών στις 15/10/1940 -Η επίσκεψη Γκράτσι στο σπίτι του Μεταξά και το «Allors, c’est la guerre» του Έλληνα ηγέτη

Για το έπος του 1940 έχουν γραφτεί εκατομμύρια σελίδες. Εκατοντάδες βιβλία έχουν εξιστορήσει τα γεγονότα της εποχής. 83 χρόνια αργότερα, με ένα ακόμα άρθρο μας θα προσπαθήσουμε να παρουσιάσουμε κάποιες λεπτομέρειες από τον Ελληνοϊταλικό πόλεμο και μερικά, ίσως άγνωστα σε πολλούς στοιχεία. Δυστυχώς, όσο απομακρυνόμαστε χρονικά από το 1940 η 28η Οκτωβρίου αρχίζει να φθίνει. Όσοι πολέμησαν τον χειμώνα του 1940 – 1941 στα βουνά της Ηπείρου έχουν φύγει από τη ζωή, πλην ίσως ελαχίστων εξαιρέσεων, ενώ και οι άνθρωποι που έζησαν από κοντά τα γεγονότα, ως παιδιά τότε, δεν έχουν πολλές μνήμες. Με βάση τις ιστορικές πηγές, που είναι πολλές, οφείλουμε να καταγράψουμε τα γεγονότα της εποχής για να μάθουν οι νέοι και για να μείνουν ως παρακαταθήκη για τις επόμενες γενιές.

Η αναδιοργάνωση των ελληνικών Ενόπλων Δυνάμεων μετά τη μικρασιατική καταστροφή

Μετά την μικρασιατική καταστροφή η κατάσταση του Ελληνικού Στρατού, εκτός από την Στρατιά του Έβρου, ήταν τραγική. Οι προσπάθειες όμως για οργάνωση και εξοπλισμό του Στρατού αποτύγχαναν λόγω των αλλεπάλληλων στρατιωτικών κινημάτων, των θνησιγενών κυβερνήσεων, αλλά και των παρεμβάσεων του ίδιου του Στρατού στην πολιτική.

Χαρακτηριστικό παράδειγμα της κατάστασης που επικρατούσε ήταν το βενιζελικό κίνημα της 1ης Μαρτίου 1935. Το σχέδιο των κινηματιών βασιζόταν στην κατάληψη του στόλου και με τη βοήθειά του στην εξέγερση των φρουρών της Βορείου Ελλάδας και των νησιών, που θα υποχρέωναν την κυβέρνηση να υποχωρήσει. Το Δ’ Σώμα Στρατού, οι Μεραρχίες Σερρών και Κομοτηνής πέρασαν στο πλευρό τους. Το ίδιο έγινε στην Κρήτη, όπως και σε ορισμένα νησιά του Αιγαίου. Οι κινηματίες απείλησαν με βομβαρδισμό το Φάληρο και την Αθήνα, με επίθεση στην Θεσσαλονίκη και απόβαση στις ακτές του Σαρωνικού. Η κυβέρνηση βρέθηκε σε πανικό, μάλιστα ο Υπουργός Ναυτικών Χατζηκυριάκος παραιτήθηκε όταν συνειδητοποίησε ότι οι κινηματίες είχαν… αρπάξει τον Στόλο. Καταλυτική ήταν η παρέμβαση του Ιωάννη Μεταξά που κατέστειλε το κίνημα και υποχρέωσε τον Βενιζέλο να καταφύγει στα ιταλοκρατούμενα τότε Δωδεκάνησα και από εκεί στην Ιταλία! Τα πλοία αφέθηκαν ακυβέρνητα στα Δωδεκάνησα! Ευτυχώς κατώτεροι αξιωματικοί και υπαξιωματικοί τα έφεραν πίσω στον ναύσταθμο. Από όλη αυτή την ιστορία αναδείχθηκε ένα τεράστιο πρόβλημα. Το Ναυτικό όχι μόνο δεν είχε σύγχρονα πλοία, αλλά έχασε και πολλούς έμπειρους αξιωματικούς που συμμετείχαν στο κίνημα του 1935. Από το 1929 η Κυβέρνηση των Φιλελεύθερων επιχείρησε να ενισχύσει το Ναυτικό και με άλλα μεγάλα θωρακισμένα πλοία, εκτός από τα «Αβέρωφ», «Λήμνος» και «Κιλκίς». Αντί για 12 αντιτορπιλικά και 8 υποβρύχια που ήταν στον αρχικό σχεδιασμό παραγγέλθηκαν μόνο 4 αντιτορπιλικά («Ψαρά», «Ύδρα», «Σπέτσαι», «Κουντουριώτης») σε ιταλικά ναυπηγεία. Τα πλοία παραδόθηκαν στην χώρα μας το 1932 αλλά παρουσίασαν πολλά προβλήματα.

Οι λόγοι που οδήγησαν την κυβέρνηση να στραφεί στους Ιταλούς ήταν το χαμηλό κόστος και η ανάγκη για βελτίωση των ελληνοϊταλικών σχέσεων. Παράλληλα, άλλα 4 αντιτορπιλικά, τα «Λέων», «Πάνθηρ», «Αετός» και «Ιέραξ» εκσυγχρονίστηκαν και παρέμειναν στη δύναμη του Στόλου. Το 1936 η κυβέρνηση Μεταξά προέβη σε παραγγελία 4 αντιτορπιλικών δύο από τα οποία θα κατασκευάζονταν στα βρετανικά ναυπηγεία Yarrow και άλλα δύο στα υπό σύσταση Ναυπηγεία Σκαραμαγκά. Λόγω της έκρηξης του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου έφτασαν στην Ελλάδα μόνο τα δύο: το «Βασιλεύς Γεώργιος» (Ιανουάριος 1939) και το «Βασίλισσα Όλγα» (Φεβρουάριος 1939). Καθώς όμως τα κονδύλια δεν επαρκούσαν για την αγορά βρετανικού οπλισμού είχε παραγγελθεί στη Γερμανία ο κύριος και ο δευτερεύων οπλισμός με διαδικασία κλίρινγκ ο οποίος τοποθετήθηκε ταχύτατα από τις τεχνικές υπηρεσίες του Ναυστάθμου της Σαλαμίνας. Το 1925 παραγγέλθηκαν στη Γαλλία έξι υποβρύχια που παραδόθηκαν στην χώρα μας μεταξύ 1926 – 1930 («Κατσώνης», «Παπανικολής», «Γλαύκος», «Νηρεύς», «Πρωτεύς», «Τρίτων»). Το 1940 ήταν πλέον παρωχημένης τεχνολογίας και αντιμετώπιζαν προβλήματα εξεύρεσης ανταλλακτικών. Καθώς δεν ήταν εφοδιασμένα με αναπνευστήρα δεν μπορούσαν να μείνουν για πολύ χρόνο σε κατάδυση. Αυτός ήταν ένας από τους βασικούς λόγους για την απώλεια τριών υποβρυχίων στον Β’ Π.Π. Όταν την διακυβέρνηση της χώρας ανέλαβε ο Ιωάννης Μεταξάς εκπονήθηκε πρόγραμμα αναδιοργάνωσης του Ναυτικού. Συστάθηκαν νέες διοικήσεις (Ναυτικών Όπλων, Τεχνικών Υπηρεσιών, Τεχνικού Πυροβολικού, Τορπιλών – Ναρκών) και αναδιοργανώθηκαν οι υποδομές υποστήριξης του Στόλου. Για τον θαλάσσιο ναρκοπόλεμο συστήθηκε η πρώτη Διεύθυνση Τορπιλών Ναρκών / Υπηρεσία Υφάλων – Όπλων. Το 1938 παρελήφθησαν από τη Μεγάλη Βρετανία τέσσερα ξύλινα ναρκαλιευτικά – ναρκοθετικά. Η νεοσυσταθείσα ΑΔΠΑ (Ανωτέρα Διοίκηση Παρακτίου Αμύνης) ανέλαβε την κατασκευή και συντήρηση οχυρών στις ΝΑΠ (Ναυτικές Αμυντικές Περιοχές) Πατρών και Πειραιώς. Η προετοιμασία του Βασιλικού Ναυτικού ολοκληρώθηκε το δεύτερο εξάμηνο του 1939 με γυμνάσια στο Κεντρικό και το Νότιο Αιγαίο.

Η «νεαρή» Αεροπορία δεν μπορούσε να αποτελέσει εξαίρεση από την κατάσταση των Ενόπλων Δυνάμεων την περίοδο 1923 – 1935. Αντιμετωπιζόταν ως επικουρικό όπλο του Στρατού και του Ναυτικού. Καθώς κυριαρχούσε η άποψη ότι η Ελλάδα κινδυνεύει από την Βουλγαρία, υποτιμήθηκε ο μεγάλος κίνδυνος από τη Regia Aeronautica (Ιταλική Αεροπορία). Η Στρατιωτική Αεροπορία ως το 1930 είχε 50 αναγνωριστικά αεροσκάφη, τα περισσότερα από τα οποία ήταν πεπαλαιωμένα. Διέθετε επίσης λίγα εκπαιδευτικά και καταδιωκτικά. Η Ναυτική Αεροπορία είχε 15 τορπιλοπλάνα, 13 βομβαρδιστικά, 15 πεπαλαιωμένα καταδιωκτικά / αναγνωριστικά. Από τα μέσα του 1935 ξεκίνησε μια προσπάθεια ενίσχυσης της Αεροπορίας. Ήδη, τον Οκτώβριο του έτους αυτού παραγγέλθηκαν 30 εκπαιδευτικά αεροσκάφη. Η περίοδος 1936 – 1939 χαρακτηρίζεται από μια κοσμογονία στην Ελληνική Βασιλική Αεροπορία. Καταρτίστηκε πενταετές πρόγραμμα για την προμήθεια 275 πολεμικών αεροσκαφών με τον οπλισμό και τα πυρομαχικά τους, καθώς και την κατασκευή των απαραίτητων εγκαταστάσεων για αυτά! Ως το τέλος του 1939 παραλήφθηκαν 128 αεροσκάφη διώξεων, βομβαρδισμού, στρατιωτικής και ναυτικής συνεργασίας, 75 αρχικής και προκεχωρημένης εκπαίδευσης και τρία Junkers 52 – 3m της Πολιτικής Αεροπορίας. Άλλα 107 αεροσκάφη δεν παρελήφθησαν ποτέ λόγω της έναρξης του πολέμου. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι η ελληνική αίτηση στις Η.Π.Α. για επείγουσα αγορά αμερικανικών αεροπλάνων, στις παραμονές του Ελληνοϊταλικού Πολέμου. Η αμερικανική γραφειοκρατία με την βρετανική συμφεροντολογική συμπεριφορά είχαν ως αποτέλεσμα να φτάσουν τα πρώτα από τα αεροπλάνα αυτά στο Σουέζ το 1942 και να χρησιμοποιηθούν από τους Βρετανούς, καθώς η Ελλάδα ήταν υπό κατοχή!

Την 1η Ιανουαρίου 1938 έληξε η σύμβαση του Εργοστασίου Αεροπλάνων Φαλήρου με την βρετανική εταιρεία Blackburn Aeroplane & Motor Co Ltd. Το εργοστάσιο περιήλθε στην κυριότητα του Ελληνικού Δημοσίου, ως «Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπλάνων» (ΚΕΑ) και είχε ως αποστολή του τη συντήρηση και τη συμπλήρωση του υλικού που χρησιμοποιούσε η Ελληνική Βασιλική Αεροπορία. Με τον σύγχρονο εξοπλισμό του και την αξιοποίηση του άριστα εκπαιδευμένου τεχνικού προσωπικού του, το ΚΕΑ πρόσφερε τεράστια βοήθεια στην ΕΒΑ, ιδιαίτερα μεταξύ 1938-1940 όταν και επέδειξε μεγάλη κατασκευαστική και επισκευαστική δραστηριότητα σε αεροπλάνα, κινητήρες και διάφορα εξαρτήματα. Ο εκσυγχρονισμός της ΕΒΑ και η προμήθεια νέων αεροπλάνων απαιτούσε τεράστια έξοδα. Έτσι, τον Απρίλιο του 1935 το Υπουργείο Αεροπορίας συγκρότησε επιτροπή για τη διεξαγωγή εράνου και τη συλλογή χρημάτων. Συγκεντρώθηκαν 20.000.000 δραχμές, ποσό πολύ κατώτερο των προσδοκιών. Υπήρχαν όμως και κάποιοι που είχαν συμβολή στον έρανο, με μεγάλες προσφορές, όπως ο ομογενής από την Αίγυπτο Κουταρέλλης, ο οποίος στις 16 Αυγούστου 1936 δώρισε στην ΕΒΑ δύο καταδιωκτικά αεροπλάνα Ανία 534.

Ο έρανος… «υπέρ της αεροπορίας»

Το θέμα του εράνου επανήλθε το 1937. Χάρη στις ενέργειες του Αντιπτέραρχου Π. Οικονομάκου ο έρανος έλαβε καθολική μορφή με τη συμμετοχή Δήμων και Κοινοτήτων απ’ όλη την Ελλάδα της Εκκλησίας, εμπορικών και υπαλληλικών συλλόγων, συνδικαλιστικών οργανώσεων και ιδιωτών. Για τον έρανο αυτό έχουν γραφτεί πολλά. Σύμφωνα με πηγές αντίθετες στο μεταξικό καθεστώς ήταν αναγκαστικός. Βιομήχανοι λάμβαναν σημειώματα με τις «ευχαριστίες» του Μεταξά πριν δώσουν χρήματα και υποχρεώνονταν έτσι να προσφέρουν τα ποσά για τα οποία λάμβαναν ευχαριστίες!

Εργάτες κλήθηκαν να προσφέρουν συμβολικά ένα μεροκάματο στον έρανο, αλλά τους ζητήθηκε από το Κ.Κ.Ε. να μην το κάνουν. Υπήρχαν επίσης καταγγελίες για αυθαίρετες κατασχέσεις χρημάτων από τραπεζικούς λογαριασμούς εύπορων πολιτών που διατέθηκαν στον έρανο «υπέρ της αεροπορίας». Στον έρανο αυτό συγκεντρώθηκαν 800.000.000 δραχμές, ποσό τεράστιο. Παρά τις δύσκολες συνθήκες της εποχής, καθώς ήταν πασιφανές ότι επίκειται το ξέσπασμα του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Ελλάδα κατόρθωσε να αγοράσει 46 καταδιωκτικά P.Z.L. από την Πολωνία (θυμίζουμε ότι αεροσκάφη P.Z.L. κατασκευασμένα βέβαια στις αρχές της δεκαετίας του 1980 χρησιμοποιούνται μέχρι σήμερα για αεροψεκασμούς και αεροπυρόσβεση), 9 καταδιωκτικά Bloch MB.151 και 12 βομβαρδιστικά Potez 632 B2 Grec από τη Γαλλία, 12 αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας Avro Anson MK1, 12 βομβαρδιστικά Bristol Blenheim MKIV και 12 βομβαρδιστικά Fairey Battle B.1 από τη Μεγάλη Βρετανία και τέλος 16 αναγνωριστικά Henschel Hs 126K-6 και 12 υδροπλάνα Dornier Do 22 Kg από τη Γερμανία.

Τα χρήματα που δαπανήθηκαν για τα 36 P.Z.L. (133.000.000 δραχμές) θεωρήθηκαν πάρα πολλά σε σχέση με την ποιότητα και το αξιόμαχό τους. Καθώς το 1939 ξέσπασε ο Β’ Παγκόσμιος Πόλεμος παραγγελίες δεκάδων ακόμα αεροσκαφών δεν εκτελέστηκαν. Αν είχαν αγοραστεί όλα τα αεροπλάνα που είχαν παραγγελθεί, η ΕΒΑ θα αποτελούσε τον βασικό πυλώνα της άμυνας της χώρας. Και δυστυχώς για όλα αυτά τα αεροσκάφη που δεν ήρθαν ποτέ στην Ελλάδα, η χώρα μας είχε καταβάλλει ολόκληρο το ποσό της αγοράς τους ή είχε δώσει προκαταβολές. Τα χρήματα αυτά χάθηκαν ή, στην καλύτερη των περιπτώσεων συμψηφίστηκαν. Και πάλι, ένας ομογενής από την Αίγυπτο, ο Στυλιανός Σαρπάκης πρόσφερε τον Ιανουάριο του 1938 δύο καταδιωκτικά Gloster Gladiator.

Εκτός από τα αεροσκάφη που αγοράστηκαν υπήρξε και συγκρότηση αεροδρομίων. Επτά κύρια (Σέδες Θεσσαλονίκης, Λάρισας, Δεκέλειας, Φαλήρου, Θριασίου, Μάλεμε και Νέας Αγχιάλου) και 22 βοηθητικά, ενώ παράλληλα κατασκευάστηκαν άλλα 25 εμπιστευτικού δικτύου.

Υπήρξε επίσης αναδιοργάνωση της ΕΒΑ, η οποία ναι μεν δεν μπορούσε να συγκριθεί σε αριθμούς, εμπειρία και ποιότητα με την ιταλική αεροπορία, καθώς πολλά αεροπλάνα παρουσίαζαν τεχνικά προβλήματα, ενώ σημαντική ήταν η έλλειψη προσωπικού, κατάλληλου εξοπλισμού και εφοδιασμού, μπορούσε όμως να προβάλλει ισχυρή αντίσταση.

Σημαντικές προμήθειες έγιναν βέβαια και για τον Στρατό Ξηράς. Ενδεικτικά αναφέρουμε ότι στις 16 Ιουνίου 1936 εγκρίθηκε προμήθεια 65.000 βλημάτων Πυροβολικού και στις 28 Ιουλίου 1936 νέα προμήθεια 65.000 βλημάτων Πυροβολικού. Στις 12 Αυγούστου 1936 εγκρίθηκε η προμήθεια 40.000 καλύκων Ορειβατικού Πυροβολικού και η προμήθεια συνολικά 100 τόνων τροτύλης.

Δεν είχε μείνει όμως μόνο στις στρατιωτικές προμήθειες η κυβέρνηση Μεταξά. Είχαν γίνει και μια σειρά από εκτεταμένα οχυρωματικά έργα, κυρίως στην ελληνοβουλγαρική μεθόριο. Λιγότερο γνωστό είναι ότι οχυρωματικά έργα είχαν γίνει και σε χωριά της Ηπείρου στα σύνορα με την Αλβανία. Βασική αρχή του Μεταξά ήταν όσοι ασχολούνται με οχυρωματικά έργα σε παραμεθόριες περιοχές να μην κατάγονται από αυτές, θέλοντας με αυτό τον τρόπο να αποφύγει τυχόν αποκαλύψεις…

Οι ιταλικές προκλήσεις κατά το 1939

Ενώ όμως ως το 1939 η Βουλγαρία φάνταζε ως ο σημαντικότερος εχθρός, το έτος εκείνο φάνηκε ξεκάθαρα ότι η Ιταλία προετοιμαζόταν για εισβολή στην Ελλάδα. Στις 7 Απριλίου 1939, Μεγάλη Παρασκευή, ιταλικά στρατεύματα υπό τον Στρατηγό Alfredo Guzzoni αποβιβάστηκαν στα λιμάνια της Αλβανίας και σε πολύ σύντομο χρονικό διάστημα κατέλαβαν τη χώρα. Είναι χαρακτηριστικό ότι ο βασιλιάς της Ιταλίας Βίκτωρ – Εμμανουήλ Γ’ ήταν αντίθετος στην κατάληψη της Αλβανίας γιατί θεωρούσε ότι δεν άξιζε να ρισκάρει η χώρα του τη διατάραξη των διεθνών σχέσεων της για «τέσσερις βράχους»! Οι απώλειες και από τις δύο πλευρές ήταν 13 νεκροί. Η Αθήνα και το Βελιγράδι θορυβήθηκαν γιατί κατάλαβαν ότι πλέον και τα Βαλκάνια θα αποτελούσαν πεδίο πολεμικών συγκρούσεων. Ο βασιλιάς Ζώγου κατέφυγε με την οικογένειά του στην Ελλάδα όμως η κυβέρνηση τον έστειλε στην Τουρκία για να αποφύγει οποιαδήποτε «εμπλοκή» με την Ιταλία. Το αλβανικό κοινοβούλιο τάχθηκε υπέρ της ένωσης της Αλβανίας με την Ιταλία (12 Απριλίου 1939) και στη συνέχεια διαλύθηκε! Προσωρινά ο Σεφκέτ Βερλάτσι ασκούσε την εξουσία στη χώρα. Οι Ένοπλες Δυνάμεις και το Διπλωματικό Σώμα τέθηκαν υπό τις οδηγίες των Ιταλών. Στις 16 Απριλίου, μία επιτροπή Αλβανών πήγε στο Κυρηνάλιο μέγαρο και προσέφερε το στέμμα της χώρας στον Ιταλό βασιλιά. Τέλος, στις 3 Ιουνίου 1939, ο αλβανικός στρατός ενσωματώθηκε στον ιταλικό συγκροτώντας την 6η Στρατιά. Βέβαια, μετά το τέλος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου η Αλβανία συμπεριλήφθηκε στις χώρες που πολέμησαν τις δυνάμεις του Άξονα…

Όπως αναφέραμε η ιταλική εισβολή στην Αλβανία θορύβησε την ελληνική πλευρά. Στις 15 Μαΐου 1940 ο Έλληνας πρέσβης στη Ρώμη Ιωάννης Πολίτης ενημέρωσε την Αθήνα να περιμένει αιφνιδιασμό από τους Ιταλούς. Στις 12 Ιουλίου 1940 τρία ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το αντιτορπιλικό «Ύδρα» στον Κόλπο της Γραμβούσας στην Κρήτη. Στις 30 Ιουλίου 1940 ένα ιταλικό βομβαρδιστικό εξαπέλυσε βόμβες εναντίον των αντιτορπιλικών «Βασιλεύς Γεώργιος» και «Βασίλισσα Όλγα» που βρίσκονταν στην Κόρινθο και στη συνέχεια επιτέθηκε εναντίον δύο υποβρυχίων στη Ναύπακτο. Στις 2/8/1940 στόχος των Ιταλών έγινε ένα μικρό πλοίο δίωξης λαθρεμπορίου. Στις 7 Αυγούστου 1940 ο Μεταξάς κάλεσε τον Ιταλό πρέσβη στην Αθήνα Γκράτσι για να διαμαρτυρηθεί για τις επιθέσεις εναντίον ελληνικών πλοίων και τις παραβιάσεις του ελληνικού εναέριου χώρου από ιταλικά αεροπλάνα. Ο Γκράτσι δήλωσε ότι δεν είχε ιδέα για όλα αυτά…

Στις 10 Αυγούστου 1940 ανακοινώθηκε η δολοφονία του Νταούτ Χότζα. Επρόκειτο για έναν επικηρυγμένο Αλβανό κακοποιό, καταζητούμενο στην Ελλάδα και την Αλβανία για φόνους και ένοπλες ληστείες. Είχε σκοτωθεί από δύο νεαρούς Αλβανούς τσοπάνους από το χωριό Μούρσι στις 14 Ιουνίου 1940 μετά από καβγά. Οι δολοφόνοι του Χότζα πήγαν στην Κέρκυρα και παραδόθηκαν στις ελληνικές Αρχές. Η χώρα μας είχε ενημερώσει σχετικά την Ιταλία. Ξαφνικά, δύο μήνες αργότερα, η Αλβανία ανακοίνωσε την είδηση και οι Ιταλοί άρχισαν την άθλια προπαγάνδα. Το ημιεπίσημο ιταλικό «Πρακτορείο Στέφανι» μεταδίδει: «Ο υποταγμένος στην Ελλάδα αλβανικός πληθυσμός έχει συγκλονιστεί από το τρομερό πολιτικό έγκλημα που διαπράχθηκε στην ελληνοαλβανική μεθόριο. Ο μεγάλος Αλβανός πατριώτης Νταούτ Χότζα, που γεννήθηκε στην αλύτρωτη Τσαμουριά, δολοφονήθηκε άγρια σε αλβανικό έδαφος κοντά στα σύνορα. Το σώμα του βρέθηκε ακέφαλο. Οι Έλληνες πράκτορες, δολοφόνοι του, παρέδωσαν το κεφάλι του στις ελληνικές Αρχές… Στις 14 Αυγούστου 1940 το Αθηναϊκό Πρακτορείο Ειδήσεων μετέδωσε το… πλούσιο ποινικό μητρώο του Νταούτ Χότζα. Την ίδια μέρα ο πρέσβης Ιωάννης Πολίτης ειδοποιούσε από τη Ρώμη πως ο δημοσιογράφος Γκάιντα, φερέφωνο των φασιστών σε άρθρο του καταφερόταν με σφοδρότητα εναντίον της Ελλάδας.

Στις 15 Αυγούστου 1940, το θωρακισμένο καταδρομικό «Έλλη» έφτασε από τα ξημερώματα σημαιοστολισμένο στην Τήνο, αποτελώντας την επίσημη κρατική συμμετοχή στη γιορτή της Κοίμησης της Θεοτόκου. Χιλιάδες προσκυνητές είχαν κατακλύσει το νησί. Στις 8.30 π.μ. τρεις τορπίλες κατευθύνθηκαν προς τον όρμο όπου ναυλοχούσε το πλοίο. Η πρώτη βρήκε μια ξέρα κι εξερράγη κοντά στον φάρο. Η δεύτερη έπεσε στον κυματοθραύστη. Η τρίτη έπληξε το «Έλλη» στα ύφαλα.

Το πλοίο έγειρε «λαβωμένο» και παρά την προσπάθεια να ρυμουλκηθεί, στις 9.45 π.μ. βυθίστηκε. 9 μέλη του πληρώματος σκοτώθηκαν και 24 τραυματίστηκαν. Στις 6 μ.μ. ιταλικά αεροπλάνα βομβάρδισαν το ατμόπλοιο «Φρίντομ» στα Μάλια της Κρήτης. Δεν κατάφεραν όμως να το πλήξουν. Τα θραύσματα από τις τορπίλες αποκάλυψαν την ταυτότητα του «πλοίου δολοφόνου»: ιταλικός αριθμός μητρώου, ιταλικά στοιχεία. Επρόκειτο, όπως αποκαλύφθηκε στη συνέχεια για το υποβρύχιο «Delfino». Η αλήθεια αποκαλύφθηκε και ξέσπασε παγκόσμιος σάλος. Οι Ιταλοί αναδιπλώθηκαν και επινόησαν βρετανική προβοκάτσια για να οδηγηθεί η Ελλάδα στον πόλεμο. Η κυβέρνηση Μεταξά προσπαθούσε να διατηρήσει χαμηλούς τόνους και δεν ενοχοποίησε την Ιταλία: «άγνωστης εθνικότητας» ήταν επισήμως το υποβρύχιο που τορπίλισε την Έλλη.

Η αγωνιώδης προσπάθεια Μεταξά για τήρηση ουδέτερης στάσης

Δεν ήταν όμως μόνο αυτό το γεγονός που καταδείκνυε μια αγωνιώδη προσπάθεια του Ιωάννη Μεταξά να παραμείνει η Ελλάδα ουδέτερη, μην θέλοντας να δώσει αφορμή στον Μουσολίνι για να εμπλακεί η χώρα μας σε πόλεμο. Ο Δρ. Ιωάννης Σ. Παπαφλωράτος στην «Ιστορία του Ελληνικού Στρατού 1833-1949» γράφει:

«Στα τέλη Σεπτεμβρίου (1940) έλαβε χώρα μία μεγάλη σύσκεψη πολιτικών και στρατιωτικών παραγόντων υπό την προεδρία του Μεταξά. Ο Αντιστράτηγος Ιωάν. Πιτσίκας, διοικητής της Στρατιάς Δυτικής Μακεδονίας, έκανε λόγο για άμεση επιστράτευση. Τότε ο Μεταξάς αποκρίθηκε: «Άκουσε Πιτσίκα! Δεν κινδυνεύεις εσύ να σε βγάλει προδότη η Ιστορία! Κινδυνεύω εγώ! Αν διατάξω επιστράτευση, για έναν στρατιώτη που θα στέλνω στα σύνορα ο Μουσολίνι θα στέλνει δύο και τότε η ελάχιστη ελπίδα που έχουμε να μην επιτύχει το σχέδιό τους θα εξατμισθεί». Το περιστατικό περιγράφει ο διπλωμάτης και συγγραφέας Άγγελος Σ. Βλάχος που ήταν παρών στη σύσκεψη. Αλλά και τον Παπάγο έπεισε ο Μεταξάς να μην γίνει γενική επιστράτευση. Το γεγονός αυτό θα αποτελούσε ευθεία πρόκληση προς την Ιταλία και το μηνιαίο κόστος του θα ήταν 2 δισεκατομμύρια δραχμές τον μήνα για απροσδιόριστο χρονικό διάστημα, καθώς κανένας δεν γνώριζε τις πραγματικές προθέσεις των Ιταλών. Έτσι επιστρατεύτηκαν μόνο οι άνδρες της 8ης και 9ης Ταξιαρχίας.

Η σύσκεψη υπό τον Μουσολίνι στις 15 Οκτωβρίου 1940

Η απόφαση για επίθεση στην Ελλάδα λήφθηκε σε σύσκεψη στη Ρώμη υπό τον Μπενίτο Μουσολίνι στη Ρώμη. Η 26η Οκτωβρίου ορίστηκε ως η ημέρα έναρξής της. Ο Μουσολίνι και ο γαμπρός του Τσιάνο σχεδίαζαν δόλιες ενέργειες για να δικαιολογήσουν την κήρυξη του πολέμου εναντίον της χώρας μας. Μόνο ο Μπαντόλιο είχε κάποιες αντιρρήσεις για το σύντομο χρονικό διάστημα που μεσολαβούσε ως τότε. Στη σύσκεψη κλήθηκε και ο Ιταλός τοποτηρητής στην Αλβανία Τζακομόνι, ο οποίος αποκάλυψε τις προθέσεις των Αλβανών απέναντι στη χώρα μας: «Στην Αλβανία αναμένουν την ενέργεια με ανυπομονησία και οι κάτοικοι είναι γεμάτοι χαρά. Μπορώ να σας διαβεβαιώσω ότι ο ενθουσιασμός τους είναι τόσο ζωηρός ώστε τον τελευταίο καιρό έχουν κάπως δυσαρεστηθεί επειδή η ενέργεια δεν έχει ακόμα εκδηλωθεί». Βασικός σκοπός της Ιταλίας ήταν η κατάληψη της Ηπείρου, της Κέρκυρας, της Κεφαλονιάς και της Ζακύνθου. Θα ακολουθούσαν η κατάληψη της Αθήνας, της Θεσσαλονίκης και της Κρήτης.

Ο Μουσολίνι ρώτησε τους παρευρισκόμενους για το ποια μπορεί να ήταν η συνεισφορά των Αλβανών στην επικείμενη επίθεση. Ο Βισκόντι Πράσκα απάντησε: «Για το θέμα αυτό έχουμε καταρτίσει ανάλογο σχέδιο. Προτείνουμε την οργάνωση Συγκροτημάτων Ατάκτων από 2.500 έως 3.000 άνδρες στελεχωμένων με αξιωματικούς μας». Και ο Τζακομόνι: «Οι αιτήσεις τους (για κατάταξη) είναι πάρα πολλές. Πολλούς Μουσουλμάνους δεν συμφέρει να τις υποβάλλουν για να αποφύγουν τις μεταξύ τους πράξεις αντεκδικήσεων».

«ΟΧΙ» ή «Alors, c’ est la guerre»

Μερικά εμπόδια της τελευταίας στιγμής μετέθεσαν την ιταλική επίθεση για τις 28 Οκτωβρίου 1940. Στις 2.50 π.μ. της 28/10/1940 έφτασε στο σπίτι του Ιωάννη Μεταξά στη γωνία Κεφαλληνίας και Δαγκλή στην Κηφισιά ένα αυτοκίνητο του Διπλωματικού Σώματος. Μέσα σ’ αυτό βρίσκονταν τρεις άντρες. Ο ένας κατέβηκε (επρόκειτο για τον Αλβανό Ντεσάντο, διερμηνέα της ιταλικής πρεσβείας) και μιλώντας ελληνικά στον χωροφύλακα σκοπό είπε ότι ο πρέσβης της Ιταλίας Γκράτσι ήθελε να μιλήσει στον Μεταξά. Ο χωροφύλακας χτύπησε το ηλεκτρικό κουδούνι της σκοπιάς του για να ειδοποιήσει τους ενοίκους του σπιτιού! Όλοι κοιμόνταν εκείνη την ώρα. Ο ακόλουθος που ξύπνησε πρώτος είδε την τρίχρωμη σημαία του αυτοκινήτου και ξύπνησε τον Μεταξά λέγοντάς του ότι θέλει να τον δει ο Γάλλος πρέσβης, καθώς μπέρδεψε την τρίχρωμη σημαία της Ιταλίας με τη γαλλική. Ο Μεταξάς κατέβηκε στον κήπο. Αναγνώρισε την ιταλική σημαία και κατάλαβε ότι είχε φτάσει η ώρα μηδέν. Χαιρέτησε τον Γκράτσι και έκανε νεύμα στον σκοπό να αφήσει ελεύθερη τη διάβαση. Ο Ντεσάντο με τον Στρατιωτικό Ακόλουθο έμειναν στον δρόμο. Ο Μεταξάς κι ο Γκράτσι ανέβηκαν στον πρώτο όροφο του σπιτιού. Ο Ιταλός έδωσε το τελεσίγραφο και ο Μεταξάς, αφού το διάβασε, είπε: «Alors, c’ est la guerre» («Ώστε (αυτό) είναι πόλεμος»). Ο Γκράτσι αιφνιδιάστηκε και προσπάθησε να πείσει τον Μεταξά ότι δεν ήταν ακριβώς έτσι τα πράγματα. Ο Μεταξάς που είχε συγκινηθεί ήταν όμως αμετάπειστος. «Ώστε βλέπετε πως πρόκειται για πόλεμο. Η ευθύνη θα βαρύνει αποκλειστικά την ιταλική κυβέρνηση. Ήξερε κάλλιστα πως το μόνο που επιθυμούσε η Ελλάς ήτανε να παραμείνει ουδετέρα. Ήξερε όμως και πως ήμασταν αποφασισμένοι να υπερασπίσουμε απέναντι σ’ οποιονδήποτε το εθνικό μας έδαφος». Ο Γκράτσι απάντησε: «Διατηρώ την ελπίδα πως θα λάβετε υπ’ όψη σας τη διαβεβαίωση της διακοινώσεως ότι η ιταλική κυβέρνησις δεν επιβουλεύεται τα κυριαρχικά δικαιώματα και την ανεξαρτησία της Ελλάδος. Θα περιμένω ως τις έξι στην πρεσβεία». Ο Μεταξάς του έδειξε να καταλάβει ότι η συζήτηση είχε τελειώσει. Τον συνόδευσε ως την πόρτα του κήπου και του είπε: «Vous etes le plus forts» («Έχετε τη δύναμη με το μέρος σας»). Ο Γκράτσι αισθάνθηκε αμηχανία και ντροπή. Υποκλίθηκε
στον Έλληνα πρωθυπουργό και αποχώρησε με σκυμμένο πρόσωπο.

Η ώρα ήταν 3.15 π.μ. ο Μεταξάς τηλεφώνησε στον βασιλιά Γεώργιο Β’ και τον ενημέρωσε για το τι είχε συμβεί. Έπειτα επικοινώνησε με τον Βρετανό πρεσβευτή Πάλερετ, που του είπε ότι ανεβαίνει αμέσως στην Κηφισιά. Στη συνέχεια ο Μεταξάς ειδοποίησε τηλεφωνικά τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Στρατού Παπάγο και τον Αρχηγό του Γενικού Επιτελείου Ναυτικού Σακελλαρίου. Ακολούθως συγκάλεσε στο υπουργείο Εξωτερικών το Υπουργικό Συμβούλιο. Στις 3.45 π.μ. τηλεφώνησε στους πρέσβεις μας στην Άγκυρα και το Βελιγράδι. Στις 4 π.μ. έφτασε στην Κηφισιά ο Πάλερετ. Ο Μεταξάς του ανακοίνωσε τα σχετικά με την επίδοση του τελεσιγράφου και ζήτησε την ενίσχυση της Μ. Βρετανίας. Ο Πάλερετ τον διαβεβαίωσε ότι η Βρετανία θα τηρήσει τις εγγυήσεις του 1939 και ότι θα ενημερώσει την κυβέρνησή του.

Αμέσως μετά ο Μεταξάς κατέβηκε στην Αθήνα. Στις 4.30 π.μ. έφτασαν στο Υπουργείο Εξωτερικών ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ με τον διάδοχο Παύλο. Στις 5.30 π.μ. άρχισε η συνεδρίαση του Υπουργικού Συμβουλίου. Την ίδια ώρα στην Ήπειρο, οι Ιταλοί παραβιάζοντας ακόμα και το τελεσίγραφό τους ξεκινούσαν την επίθεση εναντίον της Ελλάδας…

Επίλογος

Ποιος είπε τελικά το «Όχι»; Ο Ιωάννης Μεταξάς; Ο λαός, όπως υποστηρίζει μετ’ επιτάσεως το Κ.Κ.Ε.; Η αδούλωτη ελληνική ψυχή; Είχαμε διαβάσει παλαιότερα ότι το «Όχι» ειπώθηκε από τον μόνο Έλληνα που θα μπορούσε να πει «Ναι». Θεωρούμε ότι κάτι τέτοιο δεν ισχύει. Ας δούμε τι γράφει στο «Προσωπικό Ημερολόγιό» του ο Μεταξάς.

«28 ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ. ΔΕΥΤΕΡΑ. Νύκτα στις τρεις με ξυπνούν, ο Τραυλός. Έρχεται ο Grazzi. - Πόλεμος! – Ζητώ αμέσως Νικολούδη, Μαυρουδή. – Αναφέρω Βασιλέα. – Καλώ Πάλαιρετ και ζητώ βοήθειαν Αγγλίας. – Κατεβαίνω 5 Υπουργικόν Συμβούλιον. Όλοι πιστοί και Μαυρουδής. – Όλοι πλην Κύρου. – Βασιλεύς. Περιφορά μαζί του. Φανατισμός του Λαού αφάνταστος. – Μάχαι εις σύνορα Ηπείρου. – Βομβαρδισμοί! Σειρήνες. – Αρχίζουμε και τακτοποιούμεθα. Ο Θεός βοηθός!»

Για το έπος του 1940 θα γράψουμε και άλλα άρθρα μέσα στο Σαββατοκύριακο. Θα είναι ένας ελάχιστος φόρος τιμής για όσους σκοτώθηκαν, τραυματίστηκαν, ξεσπιτώθηκαν και έδωσαν τα πάντα πριν 83 χρόνια για το αγαθό που μάχονται για αιώνες τώρα οι Έλληνες: την ελευθερία…

Πηγή: Protothema.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Σάββατο, 28 Οκτωβρίου 2023 13:19

Κατηγορία Ελλάδα

Ετικέτες

Σωτηρία Ασημακοπούλου

Σχετικά Άρθρα

Η Ηλεία τιμά την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940
σε Επίκαιρα

Με κάθε επισημότητα τιμά η Ηλεία την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940.

Την Κυβέρνηση στο νομό θα εκπροσωπήσει με την παρουσία του στις εκδηλώσεις που θα πραγματοποιηθούν στην πρωτεύουσα τον Πύργο, ο υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ανδρέας Νικολακόπουλος.

Την Περιφέρεια Δυτ. Ελλάδας θα εκπροσωπήσει στον Πύργο, ο Αντιπεριφερειάρχης Ηλείας Νίκος Κοροβέσης, ενώ στην Αμαλιάδα θα παραστεί ο αντιπεριφερειάρχης Εξυπηρέτησης του Πολίτη Θεόδωρος Βασιλόπουλος.

Το πρόγραμμα των σημερινών εκδηλώσεων

Ώρα 08.00: Έπαρση της σημαίας στο μνημείο Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης με τη συμμετοχή τιμητικού στρατιωτικού αγήματος και της Φιλαρμονικής Πύργου «ΑΠΟΛΛΩN».

ΑΡΧΙΕΡΑΤΙΚΗ Θ. ΛΕΙΤΟΥΡΓΙΑ ΚΑΙ ΔΟΞΟΛΟΓΙΑ ΣΤΟΝ ΙΕΡΟ ΝΑΟ ΑΓΙΟΥ ΝΙΚΟΛΑΟΥ

Ώρα 09.50: Πέρας προσέλευσης κοινού.
Ώρα 09.55: Πέρας προσέλευσης Αρχών.
Ώρα 09.58: Προσέλευση Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε Ηλείας κ. Νικόλαου Κοροβέση.
Ώρα 09.59: Προσέλευση Εκπροσώπου του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης, Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη κ. Ανδρέα Νικολακόπουλου.

Ώρα10.00: Επίσημη δοξολογία Χοροστατούντος του Σεβασμιώτατου Μητροπολίτη Ηλείας και Ωλένης κ.κ. ΑΘΑΝΑΣΙΟΥ του Β΄.

Μετά τη Δοξολογία θα εκφωνηθεί ο πανηγυρικός της ημέρας, εντός του Ιερού Ναού, από τη Διευθύντρια του 10ου Δημοτικού Σχολείου. Πύργου, κα Θεοδωροπούλου Κωστούλα.

Ώρα 10.30: Επιμνημόσυνη Δέηση στο μνημείο Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης & κατάθεση στεφάνων από τους:
Εκπρόσωπο του Πρωθυπουργού και της Κυβέρνησης, Αντιπεριφερειάρχη Π.Ε Ηλείας, Ανώτερο Δ/κτή Φ. Ν. Ηλείας, Δήμαρχο Πύργου, Εκπροσώπους Κομμάτων, Πρόεδρο παραρτήματος Ένωσης Αποστράτων Αξ/κών, Πρόεδρο Ένωσης Αποστράτων ΕΛ.ΑΣ, Πρόεδρο Ένωσης Αναπήρων και Θυμάτων πολέμου, τον Πρόεδρο Συνδέσμου Πολεμιστών & Τραυματιών Κύπρου 1974 Ν. Ηλείας, Πρόεδρο Συνδέσμου Εφέδρων Αξ/κών, Εκπρόσωπο Αγωνιστών Εθνικής Αντίστασης, Εκπρόσωπο Προσκόπων και Οδηγών, Προέδρους Σωματείων και Συλλόγων.

Τήρηση ενός λεπτού Σιγής στη Μνήμη των Ενδόξων Ηρώων και Πεσόντων κατά την Εποποιία του 1940.

Εθνικός Ύμνος.

Μετά το πέρας της Επιμνημόσυνης δέησης και κατάθεσης Στεφάνων, ο Δήμος Πύργου θα παραθέσει δεξίωση προς τιμή των Αρχών, στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο.

Ώρα11.30: Στην οδό Μανωλοπούλου θα πραγματοποιηθεί παρέλαση αναπήρων πολέμου, μαθητών, σπουδαστών, προσκόπων, οδηγών, Ε.Ε.Σ., Λυκείου των Ελληνίδων Πύργου, Λαογραφικών Ομίλων, Συλλόγων, Σωματείων, τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων, Σωμάτων ασφαλείας (διάρκειας 40-60 λεπτών).

Ώρα 17.30: Υποστολή σημαίας.
Τα μηνύματα των πολιτικών και αυτοδιοικητικών για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940
σε Επίκαιρα

Δήλωση του Υφυπουργού Προστασίας του Πολίτη Ανδρέα Νικολακόπουλου, για την Εθνική Εορτή της 28ης Οκτωβρίου του 1940

Γιορτάζουμε με υπερηφάνεια και ιδιαίτερη συγκίνηση, μία από τις πλέον ένδοξες στιγμές της νεότερης ιστορίας μας, και τιμούμε τη θυσία και τους αγώνες όλων εκείνων των σπουδαίων Ελλήνων, που πολέμησαν για την υπεράσπιση της εδαφικής ακεραιότητας και της εθνικής αξιοπρέπειας της Πατρίδας μας. Πράξεις ανυπέρβλητου ηρωισμού και αυτοθυσίας, που θα αποτελούν ες αεί το «φάρο» και την «πυξίδα» για όλους μας, και που απέδειξαν ότι εμείς οι Έλληνες ενωμένοι, μπορούμε να καταφέρουμε ακόμη και το ακατόρθωτο.

Η 28η Οκτωβρίου του 1940, παραμένει μέχρι και σήμερα επίκαιρη. Γι αυτό και δικό μας χρέος είναι να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές, στα παιδιά μας που θα παρελάσουν με αισιοδοξία κρατώντας ψηλά την Ελληνική Σημαία, μια πατρίδα πιο ισχυρή και πιο ασφαλή. Συνεχίζουμε με σθένος και αποφασιστικότητα την προσπάθεια, δυναμώνουμε την Πατρίδα μας, στηρίζουμε την ειρήνη και τη σταθερότητα στην περιοχή μας, και κυρίως, δεν κάνουμε βήμα πίσω στα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες!

Διονυσία-Θεοδώρα Αυγερινοπούλου: Μήνυμα για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου

Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί ημέρα εθνικής υπερηφάνειας και ομοψυχίας, ημέρα θύμησης της σημαντικότερης στιγμής της νεότερης Ελλάδος, ημέρα τιμής και μνήμης της γενναιότητας των Ελλήνων, που διεκδίκησαν με αυταπάρνηση το μέγιστο αγαθό της Ελευθερίας. Μια ημέρα από την οποία ακόμα και σήμερα αντλούμε πολύτιμα διδάγματα.

Δικό μας χρέος απέναντι στην Πατρίδα και την Ιστορία μας, αποτελεί να θυμόμαστε τις θυσίες των προγόνων μας και με αυτές ως παράδειγμα, να παραδώσουμε στην επόμενη γενιά μια πατρίδα πιο ισχυρή, πιο ασφαλή, πιο ευημερούσα, πιο δίκαιη, υπερήφανη και αισιόδοξη.

Στις σημερινές συνθήκες δεν μπορεί η σκέψη μας να μην πάει στις γεωπολιτικές συγκρούσεις στην γειτονιά μας και σε εκείνους που ακόμα και σήμερα διεκδικούν αυτά που εμείς κατακτήσαμε με τους αγώνες μας στο Έπος του 1940, αυτά που για εμάς σήμερα είναι δεδομένα αλλά για άλλους ανθρώπους εξακολουθούν να αποτελούν ζητούμενα. Αποτελεί μια αφορμή να εκφράσουμε την αλληλεγγύη μας και να υποστηρίξουμε με κάθε τρόπο την παγκόσμια ειρήνη.

Χρόνια Πολλά στην Ελλάδα μας, σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες και στον Ελληνισμό απανταχού της γης.

Ο Διονύσης Καλαματιανός για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου: «Ημέρα μνήμης και οδηγός για τους αγώνες του μέλλοντος»

Αγάπη για την ελευθερία και αποφασιστικότητα για την εθνική ανεξαρτησία, έδειξε ο Ελληνικός λαός απέναντι στον επίδοξο κατακτητή την 28η Οκτωβρίου 1940. Με γενναιότητα, ενότητα και ομοψυχία όρθωσε το ανάστημά του απέναντι σε ισχυρότερες και πολυπληθέστερες πολεμικές μηχανές. Δεν υπέκυψε, αλλά αντιστάθηκε με σθένος και πολέμησε τον φασισμό και τον ναζισμό.

Τιμούμε τους αγωνιστές και τις αγωνίστριες για το μεγαλείο της ψυχής τους. Σήμερα έχουμε την ευθύνη να διαφυλάξουμε όλα αυτά για τα οποία αγωνίστηκαν και θυσιάστηκαν. Έχουμε χρέος να διατηρήσουμε αυτή την παρακαταθήκη, ως πολύτιμο οδηγό.

Το παράδειγμα και η έμπνευση έρχεται από το παρελθόν. Το βλέμμα μας στρέφεται στο παρόν και στο μέλλον. Στη σημερινή ρευστή περίοδο των προκλήσεων, της αβεβαιότητας και των γεωπολιτικών αλλαγών, με εστίες πολέμου, συγκρούσεων και αιματοχυσίας να ξεσπούν κοντά μας, οφείλουμε να βρισκόμαστε σε διαρκή επαγρύπνηση και εγρήγορση. Δεν μπορούμε να εφησυχάζουμε, ούτε να μένουμε απαθείς μπροστά σε σφαγές και στο δράμα των ανθρώπων. Είμαστε πάντα με την ειρήνη και την επικράτηση του διεθνούς δικαίου. Μπροστά σε κάθε επίδοξο σφετεριστή και άρπαγα, θέτουμε απαράβατες εθνικές κόκκινες γραμμές και με δυναμισμό προασπίζουμε την κυριαρχία και τα κυριαρχικά μας δικαιώματα.

Την ίδια στιγμή, είναι αναγκαίο να αγωνιστούμε και να παλέψουμε, ενάντια στις ανισότητες και στους αποκλεισμούς που θέτουν στο περιθώριο πολλούς συμπολίτες μας. Για μια σύγχρονη Ελλάδα, με κοινωνική δικαιοσύνη, αλληλεγγύη και πραγματικές ίσες ευκαιρίες για όλες και όλους. Για ένα κράτος δικαίου που θα παρέχει τη δυνατότητα στον καθένα και στην καθεμιά να ζει με αξιοπρέπεια.

Μήνυμα Δημάρχου Πύργου Στάθη Καννή για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Μήνυμα Δημάρχου Ήλιδας Χρήστου Χριστοδουλόπουλου για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

«Το «ΟΧΙ» του ελληνικού λαού, ακόμα και σήμερα ενώνει τον απανταχού Ελληνισμό και γεμίζει περηφάνια όλες τις γενιές. Η σελίδα που γράφτηκε στις 28 Οκτωβρίου του 1940 αποτελεί μία από τις σημαντικότερες της νεότερης ελληνικής ιστορίας, με τους Έλληνες να βροντοφωνάζουν ηρωικά και καθολικά το «ΟΧΙ» ενάντια στον φασισμό και το ναζισμό.

Ένα «ΟΧΙ», στηριγμένο στις διαχρονικές και πάντα επίκαιρες αρχές και αξίες της Πατρίδας μας, όπως η Εθνική Υπερηφάνεια, η Φιλοπατρία, η προάσπιση της Εθνικής Ανεξαρτησίας και της Ελευθερίας, η βαθιά πίστη στη Δημοκρατία, την Κοινωνική Δικαιοσύνη και την Αλληλεγγύη.

Ένα «ΟΧΙ» που μαζί με το έπος της Αλβανίας, υπενθυμίζει σε όλους μας το ακατάβλητο φρόνημα του Ελληνικού λαού, ο οποίος κάτω από αντίξοες συνθήκες και αγνοώντας τον κίνδυνο, αγωνίζεται μονιασμένος για να υπερασπίσει τα ιδανικά του.

Τα ίδια ιδανικά ενέπνευσαν και γιγάντωσαν ένα από τα πιο μαζικά και αποτελεσματικά αντιστασιακά κινήματα σε ολόκληρη της Ευρώπη, απέναντι στην Γερμανική κατοχή και τις δυνάμεις του ναζισμού.

Με οδηγό αυτές τις αξίες πρέπει να πορευτούμε και σήμερα, όπου οι καιροί είναι δύσκολοι και οι προκλήσεις πολλές. Είναι η ώρα της υπευθυνότητας, της συλλογικότητας, της ομοψυχίας και της αλληλεγγύης.

Σε αυτούς τους ταραγμένους καιρούς έχει σημασία να διατηρούμε υψηλό το εθνικό φρόνημα και να υπερασπιζόμαστε την ειρήνη, με το ίδιο πάθος που είμαστε έτοιμοι να υπερασπιστούμε τη χώρα μας, έναντι κάθε επιβουλής των κυριαρχικών μας δικαιωμάτων.

Όλοι μαζί μπορούμε να δημιουργήσουμε ένα καλύτερο αύριο για εμάς και τα παιδιά μας.

Χρόνια πολλά και υγεία, σε όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες».

Μήνυμα Δημάρχου Πηνειού Αλέξη Καστρινού για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 28ης Οκτωβρίου 1940

«Η εποποιία του σαράντα αποτελεί μία από τις σπουδαιότερες σελίδες της σύγχρονης ελληνικής ιστορίας καθώς συνιστά ύψιστη στιγμή ηρωισμού, αυταπάρνησης και αυτοθυσίας του έθνους. Τα ιδανικά και οι ιδέες που ενέπνευσαν τον ελληνικό λαό για να αντισταθεί στη φασιστική εισβολή, είναι οι διαχρονικές αξίες που νοηματοδοτούν την πορεία μας στον χρόνο, σμιλεύουν την ταυτότητά μας και σφυρηλατούν την εθνική ενότητα.

Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί πολύτιμη παρακαταθήκη, μια ιερή υπόμνηση ότι με ενότητα, ομοψυχία και θάρρος μπορούμε να αντιμετωπίσουμε αποτελεσματικά τις προκλήσεις των καιρών μας· διδάσκει ότι απέναντι στο αμείλικτο εκκρεμές της ιστορίας μπορούμε να χαράξουμε τη δική μας πορεία με εθνική αξιοπρέπεια και ανεξαρτησία. Περισσότερο από όλα όμως, συμβάλει στο να διατηρήσουμε μέσα μας ανέσπερη τη φλόγα της ελπίδας, της δημοκρατίας και της δικαιοσύνης.

Χρόνια πολλά σε όλες τις Ελληνίδες και τους Έλληνες».

Μήνυμα Δημάρχου Zαχάρως Κωνσταντίνου Μητρόπουλου για την επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940

Η 28η Οκτωβρίου αποτελεί για όλες τις Ελληνίδες και όλους τους Έλληνες ημέρα μνήμης, τιμής και υπερηφάνειας. Το έπος του ’40, με το ηχηρό και αποφασιστικό «ΟΧΙ», απέδειξε στην οικουμένη ότι οι Έλληνες ενωμένοι, αψηφούν κάθε κίνδυνο, υπερασπίζοντας το εθνικό συμφέρον και τα υψηλά ιδανικά με θέληση, αυταπάρνηση και ακλόνητη πίστη.

Το μήνυμα για εθνική ενότητα παραμένει διαχρονικά επίκαιρο. Μόνο με ομόνοια και ομοψυχία μπορούμε να επιτύχουμε. Η 28η Οκτωβρίου, με τον ασυμβίβαστο αγώνα των Ηρώων μας, δεν αποτελεί απλώς μια πολύτιμη ιστορική παρακαταθήκη προς τις νεότερες γενιές, αλλά τη διαρκή πίστη του λαού μας στην ελευθερία, την ανεξαρτησία και τη δημοκρατία.

Τιμούμε σήμερα και τους Ζαχαραίους, τους Φιγαλείς και τους Ηλείους πεσόντες και αγωνιστές, οι οποίοι έχυσαν το αίμα τους για την εθνική μας ελευθερία και ανεξαρτησία. Σήμερα, μας καλούν να συνεχίσουμε τον αδιάκοπο εθνικό αγώνα για τη διατήρηση των αγαθών αυτών.

Έχουμε χρέος να παραδώσουμε στις επόμενες γενιές ό,τι παραλάβαμε, τόσο ηθικά όσο και υλικά.

Τιμή και Δόξα στους προγόνους μας.

Χρόνια Πολλά σε όλες τις Ελληνίδες κι όλους τους Έλληνες!

Φωτογραφία: Freepik/beachstocks74
Δείτε LIVE: Η παρέλαση της 28ης Οκτωβρίου στον Πύργο
σε Επίκαιρα

Δείτε σε ζωντανή μετάδοση την παρέλαση για την εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940, από την πρωτεύουσα της Ηλείας τον Πύργο.

Συμμετέχουν μαθητές και μαθήτριες, μέλη σωματείων, λαογραφικοί σύλλογοι, πεζοπόρα τμήματα του Στρατού Ξηράς και της Πολεμικής Αεροπορίας, καθώς και μηχανοκίνητα τμήματα της Υπηρεσίας Πολιτικής Προστασίας του Δήμου Πύργου, της Ελληνικής Αστυνομίας και του Πυροσβεστικού Σώματος.
Δήμος Ζαχάρως: Τιμή στην εθνική επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940 από την μαθητική Κοινότητα
σε Κοινωνία

Με την κατάθεση των στεφάνων στο Μνημείο των Ηρώων από τους μαθητές των σχολείων της Ζαχάρως, της Φιγαλείας, του Κακοβάτου και του Γιαννιτσοχωρίου, ξεκίνησαν οι επετειακές εκδηλώσεις με αφορμή την επέτειο του Ηρωικού «όχι» της 28ης Οκτωβρίου 1940, στο Δήμο Ζαχάρως.

Το πρωί της Παρασκευής 25ης Οκτωβρίου, πραγματοποιήθηκε η κατάθεση στεφάνων στο στολισμένο Μνημείο των Ηρώων.

Το πρόγραμμα του εορτασμού της «28ης Οκτωβρίου 1940» περιλάμβανε επετειακές εκδηλώσεις σε όλες τις σχολικές μονάδες εκπαίδευσης, ενώ αργότερα έγινε η κατάθεση των στεφάνων και η προσφερόμενη τιμή στους Ήρωες του Έπους του 40, από τους μαθητές των σχολικών μονάδων της περιοχής. Η εκδηλώσεις έκλεισαν με την ανάκρουση του εθνικού ύμνου.

Το παρόν έδωσαν, ο Δήμαρχος Ζαχάρως Κωνσταντίνος Μητρόπουλος, ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Αθλητισμού Ιωάννης Τερζής, ο Αντιδήμαρχος Παιδείας Γεώργιος Τριγάζης, ο Αντιδήμαρχος Πρασίνου Ιωάννης Μπάμης, η Δημοτική σύμβουλος Δήμητρα Σκαλτσά, ο Πρόεδρος της Τοπικής Κοινότητας Ζαχάρως Παναγιώτης Γκόγκας, οι Διευθυντές και εκπαιδευτικοί των σχολείων, εκπρόσωποι συλλόγων γονέων και φορέων. Οι επετειακές εκδηλώσεις, σε όλο το Δήμο, θα κορυφωθούν την Δευτέρα 28η Οκτωβρίου, με τις μαθητικές Παρελάσεις.

(Δελτίο Τύπου)
Ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις για την 28η Οκτωβρίου 1940 στο Δήμο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων - Τιμή στους ήρωες του «ΟΧΙ»
σε Αυτοδιοίκηση

Κατάθεση στεφάνων έγινε την Παρασκευή 25/10 στο Μνημείο Ηρώων Κρεστένων

Με την τιμή που αρμόζει στους ήρωες του «ΟΧΙ», ξεκίνησαν την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου οι εκδηλώσεις για τον εορτασμό της Εθνικής Επετείου της 28^ης Οκτωβρίου 1940, στο Δήμο Ανδρίτσαινας – Κρεστένων.

Τις πρωινές ώρες έγιναν τιμητικές εκδηλώσεις στις σχολικές μονάδες Α/θμιας και Β/θμιας Εκπαίδευσης του Δήμου, ενώ ακολούθησε προσκύνημα και κατάθεση στεφάνων από τη Δημοτική Αρχή, Σχολικές Μονάδες και Φορείς της πόλης στο Μνημείο Ηρώων Κρεστένων.

Κατάθεση στεφάνων έγινε από το Δήμαρχο Ανδρίτσαινας-Κρεστένων κ. Σάκη Μπαλιούκο, καθώς επίσης και άλλους εκπροσώπους της Τ.Α., των εργαζομένων, των σωμάτων ασφαλείας, της Ν.Μ. Κρεστένων, των τοπικών κοινοτήτων και των σχολείων της περιοχής, όπου οι μαθητές κυριολεκτικά έκλεψαν την παράσταση με την απαγγελία επίκαιρων ποιημάτων, αλλά και όλη την ελπιδοφόρα παρουσία τους!

Ανήμερα της Εθνικής μας Εορτής

Οι εκδηλώσεις για την επέτειο του «ΟΧΙ» εξάλλου ολοκληρώνονται την Δευτέρα 28^η Οκτωβρίου, με το πρόγραμμα στην έδρα του Δήμου να περιλαμβάνει τα εξής:

-Ώρα 10.15: Θα τελεστεί η δοξολογία από τον Ιερό Κλήρο της πόλης στον Ιερό Ναό Κοίμησης της Θεοτόκου Κρεστένων. Μετά το πέρας της δοξολογίας θα εκφωνηθεί ο πανηγυρικός της ημέρας από την Διευθύντρια του Δημοτικού Σχολείου Κρεστένων κα Τέρψη Πολυχρονίδου .

-Ώρα 11.00: Θα πραγματοποιηθεί παρέλαση από τμήματα Μαθητών των Σχολικών Μονάδων προ των Αρχών και του Λαού της πόλης επί της οδού «Ξενοφώντος» Κρεστένων.

Τελετάρχης στις παραπάνω εκδηλώσεις είναι ο Δημοτικός Υπάλληλος κ. Διονύσιος Παπαφωτόπουλος.

Παρόμοιες εορταστικές εκδηλώσεις, σύμφωνα με το πρόγραμμα που κατάρτισε ο Δήμος Ανδρίτσαινας-Κρεστένων, θα γίνουν ανήμερα της Εθνικής μας Εορτής και στις υπόλοιπες Δ.Ε. και τοπικές κοινότητες, όπου τις προηγούμενες ημέρες έγιναν οι κατάλληλες προετοιμασίες από μαθητές, εκπαιδευτικούς καθώς και εργαζόμενους του Δήμου.

(Δελτίο Τύπου)
Έκθεση με σπάνια κειμήλια του συλλέκτη Γρηγόρη Μελά παρουσιάζει για πρώτη φορά ο Δήμος Ήλιδας
σε Πολιτισμός

Την Δευτέρα 28^η Οκτωβρίου 2024»

Ο Δήμος Ήλιδας σε συνεργασία με το Πελοποννησιακό Κέντρο Λαογραφικών Μελετών «ΠΕΛΟΠΑΣ» διοργανώνουν έκθεση – αφιέρωμα στο Έπος του 40’, με αφορμή της Εθνική Επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου 1940.

Στην έκθεση θα παρουσιαστούν κειμήλια του 1940 – 1941, από την προσωπική συλλογή του συλλέκτη κ. Γρηγόρη Μελά, στην οποία περιλαμβάνονται σπάνια εκθέματα που παρουσιάζονται για πρώτη φορά στο ευρύ κοινό.

Η έκθεση – αφιέρωμα που προσφέρεται αφιλοκερδώς, θα πραγματοποιηθεί την Δευτέρα, ανήμερα της 28^ης Οκτωβρίου 2024, στο ισόγειο της ιστορικής οικείας Μπελογιάννη, στο κέντρο της Αμαλιάδας, από τις 10:30 το πρωί μέχρι τις 18:30 το απόγευμα.

Τα μοναδικού ενδιαφέροντος αυθεντικά αντικείμενα – κειμήλια του 2^ου Παγκοσμίου Πολέμου αποτελούν μιας πρώτης τάξεως ευκαιρία να δουν από κοντά οι πολίτες την ιστορική αξία του Έπους του 40’ και μέσα από τα σπάνια εκθέματα, να συμμετέχουν στις τιμητικές εκδηλώσεις για τους ήρωες των Ελληνοαλβανικών συνόρων.

(Δελτίο Τύπου)
Ο εορτασμός της 28ης Οκτωβρίου στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας
σε Αυτοδιοίκηση
Με λαμπρότητα θα εορτασθεί και φέτος η ιστορική επέτειος της 28ης Οκτωβρίου 1940 στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, έχοντας ως σημείο αναφοράς την ενίσχυση της ιστορικής μνήμης για τις αξίες της ελευθερίας, της εθνικής ανεξαρτησίας.

Στις εκδηλώσεις για τον εορτασμό της εθνικής επετείου, όπως ενημερώθηκε η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας, την Κυβέρνηση θα εκπροσωπήσουν:
- Στην Ιερά Πόλη Μεσολογγίου ο Υφυπουργός Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης Κωνσταντίνος Καραγκούνης.
- Στην Πάτρα ο Υφυπουργός Πολιτισμού Ιάσων Φωτήλας.
- Στον Πύργο ο Υφυπουργός Προστασίας του Πολίτη Ανδρέας Νικολακόπουλος.
Ο ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΗΣ ΝΕΚΤΑΡΙΟΣ ΦΑΡΜΑΚΗΣ ΚΑΙ ΟΙ ΑΝΤΙΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΡΧΕΣ

Ο Περιφερειάρχης Δυτικής Ελλάδας, Νεκτάριος Φαρμάκης, θα παραστεί στις εκδηλώσεις που θα γίνουν στην Πάτρα.

Ο Αναπληρωτής Περιφερειάρχης Χαράλαμπος Μπονάνος θα βρίσκεται στις εκδηλώσεις στην Πάτρα, ο Αντιπεριφερειάρχης ΠΕ Αχαΐας Φωκίων Ζαΐμης στην Πάτρα, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Αιτωλοακαρνανίας Θανάσης Μαυρομμάτης στην Ι. Π. Μεσολογγίου, ο Αντιπεριφερειάρχης Π.Ε. Ηλείας Νίκος Κοροβέσης στον Πύργο, ο Πρόεδρος του Περιφερειακού Συμβουλίου Χρήστος Παϊσιος στη Ναύπακτο.

ΟΙ ΕΚΠΡΟΣΩΠΗΣΕΙΣ ΑΝΑ ΠΕΡΙΦΕΡΕΙΑΚΗ ΕΝΟΤΗΤΑ

Στην Αχαΐα, η Περιφέρεια θα εκπροσωπηθεί ως εξής: ο Αντιπεριφερειάρχης Αγροτικής Ανάπτυξης Ανδρέας Φίλιας στα Καλάβρυτα, η Αντιπεριφερειάρχης Κοινωνικής Πολιτικής και Οικογένειας Γεωργία Ντάτσικα στο Αίγιο, ο Αντιπεριφερειάρχης Τουριστικής Ανάπτυξης Πάνος Σακελλαρόπουλος στη Δυτική Αχαΐα, όπως επίσης στην Πάτρα θα παρευρεθούν οι Αντιπεριφερειάρχες Επιχειρηματικότητας Τάκης Παπαδόπουλος, Αθλητισμού Τάκης Αντωνόπουλος.

Στην Αιτωλοακαρνανία, η Περιφέρεια θα εκπροσωπηθεί ως εξής: Ο Αντιπεριφερειάρχης Οικονομικής Πολιτικής και Δημοσιονομικού Ελέγχου, Νικόλαος Κατσακιώρης στο Αγρίνιο, ο Αντιπεριφερειάρχης Βιώσιμης Ανάπτυξης και Περιβάλλοντος Στυλιανός Μπλέτσας στη Βόνιτσα.

Στην Ηλεία, η Περιφέρεια θα εκπροσωπηθεί και από τον Αντιπεριφερειάρχη Εξυπηρέτησης του Πολίτη Θεόδωρο Βασιλόπουλο στην Αμαλιάδα.

ΤΟ ΠΡΟΓΡΑΜΜΑ ΓΙΑ ΤΟΝ ΕΟΡΤΑΣΜΟ ΤΗΣ 28ΗΣ ΟΚΤΩΒΡΙΟΥ

Στην Ιερά Πόλη του Μεσολογγίου έχουν προγραμματιστεί οι παρακάτω εκδηλώσεις:

Παρασκευή 25 Οκτωβρίου
- Ομιλίες σε ειδικές συγκεντρώσεις στα σχολεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους Οργανισμούς κ.λ.π..
- 45 Ρίψη στεφάνων για τους αφανείς ήρωες της θάλασσας από τους μαθητές και τις μαθήτριες του 2^ου Δημοτικού Σχολείου Μεσολογγίου και του 1^ου Γενικού Λυκείου Μεσολογγίου
- 30: Προσκύνημα και κατάθεση στεφάνων από μαθητές, μαθήτριες, προσκόπους και οδηγούς στο Ηρώο Πεσόντων των Τελευταίων Πολέμων (Τρίγωνο).
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου
- 00: Έπαρση της σημαίας στην κεντρική πλατεία της Ι. Π. Μεσολογγίου
- 00 Θα σημάνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες όλων των Ιερών Ναών της πόλης
- 30: Επίσημη Δοξολογία στο Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Σπυρίδωνος χοροστατούντος του Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ Δαμασκηνού (πέρας προσέλευσης επισήμων 10.25). Εκφώνηση του πανηγυρικού της Ημέρας από τον Αναπληρωτή Διευθυντή του 6^ου Δημοτικού Σχολείου I.Π Μεσολογγίου Γεώργιο Παπαγεωργίου.
- 15: Κατάθεση Στεφάνων στο Ηρώο Πεσόντων των Τελευταίων Πολέμων (Τρίγωνο). Τήρηση ενός λεπτού σιγή στη μνήμη των ενδόξων νεκρών, ανάκρουση Εθνικού Ύμνου.
- 45: Παρέλαση προ των επισήμων επί της οδού Σπύρου Μουστακλή, Αναπήρων και Θυμάτων Πολέμου, μαθητών, μαθητριών, προσκόπων, οδηγών και Τμήματος ΕΕΣ Μεσολογγίου και του Στρατού. Κατά την παρέλαση οι Ανάπηροι και τα Θύματα Πολέμου θα καταλάβουν τιμητική θέση στην εξέδρα των επισήμων.
- 30 Απονομή τιμητικής διάκρισης στους πρωτεύσαντες των Πανελλαδικών εξετάσεων του έτους 2024, από το Δήμο Ι.Π. Μεσολογγίου στην αίθουσα Δημοτικού Συμβουλίου.
- 00 Επίσημη υποστολή σημαίας στην κεντρική πλατεία.
Στην Πάτρα θα πραγματοποιηθούν οι ακόλουθες εκδηλώσεις :

Παρασκευή 25 Οκτωβρίου
- 30 Εκδήλωση στο Μνημείο της Ελευθερίας στην
  Πλατεία Εθνικής Αντίστασης από φοιτητές, μαθητές σχολείων, προσκόπους και οδηγούς. Κατάθεση στεφάνων από εκπροσώπους φορέων όλων των βαθμίδων εκπαίδευσης. Ενός λεπτού σιγή και ανάκρουση Εθνικού Ύμνου.
- Ομιλίες σε ειδικές συγκεντρώσεις στα σχολεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους Οργανισμούς κ.λ.π..
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου
- 30: Θα σημάνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες όλων των εκκλησιών της Ιεράς Μητρόπολης Πατρών και οι Μουσικές του Δήμου θα περιέλθουν στους δρόμους της πόλης παιανίζοντας θριαμβευτικά θούρια και εμβατήρια.
- 00: Έπαρση της σημαίας.
- 00: Επίσημη Δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου Πατρών χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Πατρών κ.κ. Χρυσοστόμου (τέλος προσέλευσης επισήμων 10.50).
- 30: Επιμνημόσυνη Δέηση στο Μνημείο της Ελευθερίας στην πλατεία Εθνικής Αντίστασης όπου θα υπάρχει τιμητική φρουρά από σημαιοφόρους των Λυκείων, Γυμνασίων και Δημοτικών Σχολείων των Πατρών. Τον πανηγυρικό της ημέρας θα εκφωνήσει ο πρόεδρος του Πανηπειρωτικού Συλλόγου Πατρών, Αλέξανδρος Χάιδας. Θα ακολουθήσει κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού, ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου, αποχώρηση σημαιοφόρων και επισήμων.
- 00: Παρέλαση προ των επισήμων στην πλατεία Τριών Συμμάχων των Σωματείων, Οργανώσεων, Αντιπροσωπειών του Πανεπιστημίου Πατρών, ΤΕΙ, μαθητών, πολεμιστών Εθνικής Αντίστασης, ΕΕΣ, Τμημάτων Στρατού.
- 32: Υποστολή σημαίας στην κεντρική προβλήτα Αγ. Νικολάου. Τιμές θα αποδώσει κατά τα κεκανονισμένα Τμήμα Στρατού μετά της Μουσικής του Δήμου.
Στον Πύργο θα πραγματοποιηθούν οι εξής εκδηλώσεις:

Παρασκευή 25 Οκτωβρίου
- Ομιλίες σε ειδικές συγκεντρώσεις στα σχολεία, τα εκπαιδευτικά ιδρύματα, τις δημόσιες υπηρεσίες, τα Ν.Π.Δ.Δ., τους Οργανισμούς κ.λ.π..
- 11:00: Απότιση φόρου τιμής από τους μαθητές, σπουδαστές, προσκόπους και οδηγούς στο Μνημείο Αγωνιστών εθνικής Αντίστασης, προσερχόμενων μετά το πέρας των προηγούμενων εκδηλώσεων.
Δευτέρα 28 Οκτωβρίου
- 00: Θα σημάνουν χαρμόσυνα οι καμπάνες όλων των εκκλησιών.
- 00: Έπαρση της σημαίας στο Μνημείο Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης με τη συμμετοχή τιμητικού στρατιωτικού αγήματος και της Φιλαρμονικής Πύργου «Απόλλων».
- 00: Επίσημη Δοξολογία στον Ιερό Ναό Αγίου Νικολάου χοροστατούντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτη Ηλείας και Ωλένης κ.κ. Αθανασίου του Β’ (τέλος προσέλευσης επισήμων 09.59 π.μ.). Μετά τη δοξολογία θα εκφωνηθεί ο πανηγυρικός της ημέρας εντός του Ιερού Ναού από τη Διευθύντρια του 10^ου Δημοτικού Σχολείου Πύργου Κωστούλα Θεοδωροπούλου.
- 30: Επιμνημόσυνη Δέηση στο Μνημείο Αγωνιστών της Εθνικής Αντίστασης, κατάθεση στεφάνων, σιγή ενός λεπτού στη μνήμη των ενδόξων ηρώων και πεσόντων κατά την εποποιία του 1940. Ανάκρουση του Εθνικού Ύμνου. Αποχώρηση σημαιοφόρων και επισήμων. Στη συνέχεια και στο Λάτσειο Δημοτικό Μέγαρο θα παρατεθεί δεξίωση προς τις Αρχές από το Δήμαρχο Πύργου.
- 30: Παρέλαση προ των επισήμων στην οδό Μανωλοπούλου των αναπήρων πολέμου, μαθητών, σπουδαστών, προσκόπων, οδηγών, Ε.Ε.Σ., Λυκείου των Ελληνίδων Πύργου, Λαογραφικών Ομίλων, Συλλόγων, Σωματείων, Τμημάτων των Ενόπλων Δυνάμεων και της Ελληνικής Αστυνομίας.
- 30: Υποστολή σημαίας.
(Δελτίο Τύπου)
Ξεκίνησαν οι εκδηλώσεις του Δήμου Ήλιδας και της εκπαιδευτικής κοινότητας για την Εθνική Επέτειο της 28ης Οκτωβρίου 1940
σε Αυτοδιοίκηση

Με, σχολικές γιορτές, απαγγελίες ποιημάτων και κατάθεση στεφάνων από μαθητές στο Μνημείο Ηρώων, ξεκίνησαν στην πόλη της Αμαλιάδας την Παρασκευή 25 Οκτωβρίου 2024, οι επετειακές εκδηλώσεις για το Έπος του 40’.

Ο Δήμος Ήλιδας διοργάνωσε όπως κάθε χρόνο την κεντρική εκδήλωση των σχολείων πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης, με τους σημαιοφόρους και τους παραστάτες να παρατάσσονται στο Μνημείο Ηρώων, όπου τη μικρή γιορτή επιμελήθηκαν από κοινού το 5^ο Δημοτικό και το 1^ο Γυμνάσιο Αμαλιάδας.

Εκτός από τα ποιήματα με θέμα την 28^η Οκτωβρίου 1940 και το Έπος των Ελλήνων στα Ελληνοαλβανικά σύνορα, κατατέθηκαν στεφάνια από τον εκπαιδευτικό κόσμο της περιοχής και συγκεκριμένα από το αρμόδιο αντιδήμαρχο Παιδείας, Προσχολικής Αγωγής και Δια Βίου Μάθησης κ. Γιάννη Αθανασόπουλο, τους εκπροσώπους των δύο σχολείων εκ μέρους της Α’/βάθμιας και της Β’/βάθμιας Εκπαίδευσης Ηλείας και τους εκπροσώπους του Συλλόγου Δασκάλων και Νηπιαγωγών Αμαλιάδας και της ΕΛΜΕ Ν. Ηλείας.

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε ο Δήμαρχος Ήλιδας κ. Χρήστος Χριστοδουλόπουλος και ο Δημοτικός Σύμβουλος κ. Γιώργος Καραπιπέρης.

ΓΙΟΡΤΕΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΘΝΙΚΗ ΕΠΕΤΕΙΟ ΚΑΙ ΣΤΟ ΣΥΝΟΛΟ ΤΩΝ ΣΧΟΛΕΙΩΝ ΤΟΥ ΔΗΜΟΥ ΗΛΙΔΑΣ

Νωρίτερα, ο εκπαιδευτικός κόσμος του Δήμου Ήλιδας τίμησε την εθνική επέτειο της 28^ης Οκτωβρίου 1940 στο κάθε σχολείο ξεχωριστά.

Ο Δήμαρχος Ήλιδας, συνοδευόμενος από την πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Ήλιδας κα Θεώνη Γεωργοπούλου και τον Γενικό Γραμματέα του Δήμου κ. Άκη Χουζούρη βρέθηκαν στην γιορτή που προετοίμασαν με πολύ μεράκι οι μαθητές και οι εκπαιδευτικοί του 2^ου Γενικού Λυκείου Αμαλιάδας.

Την εκδήλωση του σχολείου τίμησε με την παρουσία του και ο σεβασμιότατος Μητροπολίτης Ηλείας και Ωλένης κ.κ. Αθανάσιος, ενώ η διευθύντρια του 2^ου Λυκείου κα Άννα Γεωργακοπούλου παρέδωσε και τους επαίνους στους μαθητές και μαθήτριες που διακρίθηκαν με τις επιδόσεις τους κατά τη σχολική χρονιά 2023 – 2024.

(Δελτίο Τύπου)