«Θωράκιση» του ποινικού πλαισίου επιχειρεί η κυβέρνηση με 14 νέα μέτρα για την προστασία των θυμάτων
Ακόμη ένα πετραδάκι στον τεράστιο λόφο που έχει σχηματιστεί τα τελευταία χρόνια από υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας αποτελεί ο άγριος ξυλοδαρμός της Σοφίας Πολυζωγοπούλου από τον δικηγόρο Απόστολο Λύτρα.
Η επίθεση του ποινικολόγου στη σύζυγό του προκάλεσε σάλο στην ελληνική κοινωνία και έθεσε για ακόμη μια φορά την Πολιτεία προ των ευθυνών της με τον υπουργό Δικαιοσύνης Γιώργο Φλωρίδη να εξαγγέλλει νέα μέτρα για την προστασία των θυμάτων και να τονίζει πως εφεξής η προφυλάκιση για κακουργηματικής φύσεως περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας θα αποτελεί κανόνα.
Το φαινόμενο έχει λάβει το τελευταίο διάστημα τεράστιες διαστάσεις με τους αριθμούς να προκαλούν ανησυχία και προβληματισμό. Ενδεικτική είναι η προ ημερών δήλωση του υπουργού Προστασίας του Πολίτη, Μιχάλη Χρυσοχοΐδη, ο οποίος, σε τηλεοπτική του συνέντευξη, ανέφερε πως μόνο την περασμένη Τετάρτη (19/6) η Αστυνομία προχώρησε συνολικά σε 73 συλλήψεις. Αριθμός σοκ που «μαρτυρά» το δράμα που περνούν καθημερινά εκατοντάδες γυναίκες στα χέρια των συντρόφων και των συζύγων τους πίσω από τις αμπαρωμένες πόρτες των σπιτιών τους.
Κάποια από τα θύματα δεν μιλούν ποτέ, άλλα διστάζουν και άλλα -όλο και περισσότερα- βρίσκουν τη δύναμη να ανοίξουν το στόμα τους και να καταγγείλουν τους κακοποιητές τους.
Ο φόβος ωστόσο δεν φεύγει ποτέ. Σε κάποιες περιπτώσεις μάλιστα, όπως και σε αυτή της κυρίας Πολυζωγοπούλου, κρίνεται απαραίτητο τα σπίτια που κατοικούν οι γυναίκες θύματα να φυλάσσονται από αστυνομικούς.
Οι περιπτώσεις δεκάδες. Όπως προκύπτει από το ρεπορτάζ του «Θέματος», από την 1η Απριλίου 2024 μέχρι και σήμερα, σε 40 υποθέσεις στην Αττική και σε δύο στη Θεσσαλονίκη έχει κριθεί αναγκαίο να υπάρχει περιπολικό έξω από τις οικίες θυμάτων για συνεχή φύλαξη.
Όπως εξήγησαν σχετικά αστυνομικές πηγές «το μέτρο αυτό τίθεται σε εφαρμογή όταν με βάση αυτά που καταθέτει το θύμα η υπόθεση κρίνεται ως ιδιαίτερη. Όταν δηλαδή κρίνεται ότι παρόλο που το θύμα της κακοποίησης έχει εγκατεστημένη την εφαρμογή panic button υπάρχει κίνδυνος για τη ζωή του οπότε το περιπολικό βρίσκεται εκεί ώστε, σε περίπτωση που συμβεί κάτι, να παρέμβει και να το αποτρέψει».
Συγκλονίζουν τα στοιχεία – 2.900 συλλήψεις σε δύο μήνες
Τα στοιχεία της Ελληνικής Αστυνομίας για τις υποθέσεις ενδοοικογενειακής βίας συγκλονίζουν και καταμαρτυρούν πως η προσπάθεια για την αντιμετώπιση του φαινομένου πρέπει να είναι συνεχής και εντεινόμενη.
Πιο συγκεκριμένα, σύμφωνα με τα γραφήματα της ΕΛ.ΑΣ., από την 1η Ιανουαρίου 2024 έως και την 31η Μαΐου έχουν καταγραφεί συνολικά 7.531 περιστατικά, τα περισσότερα εκ των οποίων στην Αττική (3.311) και στη Θεσσαλονίκη (655). Ακολουθεί η Δυτική Ελλάδα με 523 περιστατικά, η Κρήτη με 498, η Κεντρική Μακεδονία με 379 και η Θεσσαλία με 365. Τελευταία στη σχετική λίστα είναι η Δυτική Μακεδονία με 99 περιστατικά.
Παράλληλα εντύπωση προκαλεί το γεγονός ότι, σύμφωνα με τα ίδια στοιχεία, από την 1η Απριλίου 2024 έως και την 31η Μαΐου 2024 τα στελέχη της ΕΛ.ΑΣ. προχώρησαν συνολικά σε 2.924 συλλήψεις, ενώ, το ίδιο διάστημα, 113 θύματα μεταφέρθηκαν σε δομές προστασίας και 624 θύματα εγκατέστησαν την εφαρμογή panic button στα κινητά τους.
Τα 14 νέα μέτρα του υπουργείου Δικαιοσύνης
Στο πλαίσιο της «θωράκισης» του ποινικού πλαισίου που επιχειρείται από την κυβέρνηση για την προστασία των θυμάτων, ο υπουργός Δικαιοσύνης, Γιώργος Φλωρίδης, εξήγγειλε πριν μερικές ημέρες νομοθετικές αλλαγές για την προστασία των θυμάτων ενδοοικογενειακής βίας αλλά και αυστηρή τιμωρία των δραστών.
Ο υπουργός επισήμανε ότι είναι μόνιμη η προσπάθεια για προστασία των θυμάτων και με τα νέα μέτρα ενισχύεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Όπως εξήγησε, προβλέπεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση με «βραχιολάκι» για όσους βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ κανόνας θα είναι πλέον η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας.
Ειδικότερα, τα 14 νέα μέτρα είναι:
1) Κανόνας η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ' οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.
2) Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.
3) Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανένα τρόπο.
4) Πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Στη δε περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, μπορεί να παραταθεί έως τις 5 ημέρες.
5) Πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Για τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης και ενημερώνεται το θύμα από την αστυνομική αρχή για να λάβει μέτρα προστασίας.
6) Σε κάθε περίπτωση η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.
7) Προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Προβλέπεται η πρόοδος της δίκης με την ανάγνωση της κατάθεσης, που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, με ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύματος απολύτως απαραίτητη με προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του, όπου είναι εφικτό.
8) Δεν χωρεί ποινική διαμεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και αν το θύμα συναινεί στη διαμεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
9) Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο Εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση μεταβολής του καθεστώτος επιμέλειας ανήλικων τέκνων σύμφωνα με το άρθρο 1532 εδ.γ' του Αστικού Κώδικα.
10) Στην περίπτωση που έχει παρέλθει το αυτόφωρο, θεσπίζεται διαδικασία αναζήτησης, δέσμευσης και «προστατευτικής φύλαξης» του δράστη λίαν προσφάτου περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας, διάρκειας έως 48 ώρες, προκειμένου το θύμα να βρεθεί στο κατάλληλο προστατευτικό περιβάλλον και ο δράστης να αποτραπεί από το ενδεχόμενο να επανακάμψει και να επαναλάβει την πράξη του.
11) Πρόβλεψη λειτουργίας πλατφόρμας καταγγελιών εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας ακόμα και από τρίτους.
12) Δημιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας.
13) Ενίσχυση των τρόπων γνωστοποίησης των δικαιωμάτων και παροχής της νομικής βοήθειας στο θύμα ενδοοικογενειακής βίας.
14) Τέλος, μόλις πριν από ένα μήνα, τέθηκε σε εφαρμογή η Οδηγία 1385/2024 της Ε.Ε με προθεσμία ενσωμάτωσης από τα κράτη μέλη έως 14/5/2027 για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών με διατάξεις για την προστασία των θυμάτων και την αποτροπή της επαναθυματοποίησης τους. Η χώρα μας θα είναι πρωτοπόρος στην ενσωμάτωση της εν λόγω οδηγίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο υπουργός επισήμανε ότι είναι μόνιμη η προσπάθεια για προστασία των θυμάτων και με τα νέα μέτρα ενισχύεται το ισχύον νομοθετικό πλαίσιο. Όπως εξήγησε, προβλέπεται η ηλεκτρονική παρακολούθηση με «βραχιολάκι» για όσους βρίσκονται σε καθεστώς επιτήρησης λόγω ενδοοικογενειακής βίας, ενώ κανόνας θα είναι πλέον η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας.
Ειδικότερα, τα 14 νέα μέτρα είναι:
1) Κανόνας η επιβολή προσωρινής κράτησης στα κακουργήματα ενδοοικογενειακής βίας, εκτός αν κριθεί απολύτως αιτιολογημένα πως ο κατ' οίκον περιορισμός με ηλεκτρονική επιτήρηση (βραχιολάκι) ή οι περιοριστικοί όροι αρκούν για την αποτροπή του δράστη από την τέλεση νέων αξιόποινων πράξεων.
2) Άμεση περάτωση της ανάκρισης και απευθείας παραπομπή στο ακροατήριο των κακουργημάτων ενδοοικογενειακής βίας χωρίς την ενδιάμεση διαδικασία των δικαστικών βουλευμάτων.
3) Πραγματική έκτιση στη φυλακή των ποινών για εγκλήματα ενδοοικογενειακής βίας χωρίς δυνατότητα αναστολής ή μετατροπής τους, με κανένα τρόπο.
4) Πρόβλεψη δυνατότητας προσωρινής κράτησης μέχρι 6 μήνες για σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας. Στη δε περίπτωση αυτόφωρου πλημμελήματος, η κράτηση, σε περίπτωση αναβολής, μπορεί να παραταθεί έως τις 5 ημέρες.
5) Πρόβλεψη έκδοσης εισαγγελικής διάταξης επιβολής περιοριστικών όρων ακόμα και πριν την άσκηση της ποινικής δίωξης, με δυνατότητα του θύματος να προτείνει συγκεκριμένους όρους που θεωρεί κατάλληλους. Για τυχόν παραβίαση περιοριστικών όρων επιβάλλεται στον δράστη ποινή φυλάκισης και ενημερώνεται το θύμα από την αστυνομική αρχή για να λάβει μέτρα προστασίας.
6) Σε κάθε περίπτωση η υποτροπή του δράστη καθιερώνεται ως επιβαρυντική περίπτωση ενδοοικογενειακής βίας που οδηγεί στο μέγιστο ύψος της ποινής.
7) Προστασία του θύματος με την απαλλαγή του από την υποχρέωση εμφάνισής του στην ακροαματική διαδικασία. Προβλέπεται η πρόοδος της δίκης με την ανάγνωση της κατάθεσης, που έδωσε στην προδικασία, εκτός αν το δικαστήριο, με ειδική αιτιολογία, κρίνει την παρουσία του θύματος απολύτως απαραίτητη με προτεραιότητα την εξ αποστάσεως εξέτασή του, όπου είναι εφικτό.
8) Δεν χωρεί ποινική διαμεσολάβηση στα ιδιαιτέρως σοβαρά πλημμελήματα ενδοοικογενειακής βίας, ακόμα και αν το θύμα συναινεί στη διαμεσολάβηση. Σε κάθε περίπτωση, θεσπίζεται δυνατότητα του εισαγγελέα να μη δεχθεί συμφωνία των μερών για διαμεσολάβηση ή να την ανακαλέσει, όταν συντρέχουν στοιχεία που θα μπορούσαν να μειώσουν την ικανότητα του θύματος για συνειδητή επιλογή.
9) Στις περιπτώσεις καταγγελίας για ενδοοικογενειακή βία, ο Εισαγγελέας διερευνά αυτεπάγγελτα αν συντρέχει περίπτωση μεταβολής του καθεστώτος επιμέλειας ανήλικων τέκνων σύμφωνα με το άρθρο 1532 εδ.γ' του Αστικού Κώδικα.
10) Στην περίπτωση που έχει παρέλθει το αυτόφωρο, θεσπίζεται διαδικασία αναζήτησης, δέσμευσης και «προστατευτικής φύλαξης» του δράστη λίαν προσφάτου περιστατικού ενδοοικογενειακής βίας, διάρκειας έως 48 ώρες, προκειμένου το θύμα να βρεθεί στο κατάλληλο προστατευτικό περιβάλλον και ο δράστης να αποτραπεί από το ενδεχόμενο να επανακάμψει και να επαναλάβει την πράξη του.
11) Πρόβλεψη λειτουργίας πλατφόρμας καταγγελιών εγκλημάτων ενδοοικογενειακής βίας ακόμα και από τρίτους.
12) Δημιουργία αρχείου/ιστορικού αναφορών ενδοοικογενειακής βίας από τις αστυνομικές αρχές, το οποίο επισυνάπτεται ως συνοδευτικό έγγραφο της δικογραφίας.
13) Ενίσχυση των τρόπων γνωστοποίησης των δικαιωμάτων και παροχής της νομικής βοήθειας στο θύμα ενδοοικογενειακής βίας.
14) Τέλος, μόλις πριν από ένα μήνα, τέθηκε σε εφαρμογή η Οδηγία 1385/2024 της Ε.Ε με προθεσμία ενσωμάτωσης από τα κράτη μέλη έως 14/5/2027 για την καταπολέμηση της βίας κατά των γυναικών με διατάξεις για την προστασία των θυμάτων και την αποτροπή της επαναθυματοποίησης τους. Η χώρα μας θα είναι πρωτοπόρος στην ενσωμάτωση της εν λόγω οδηγίας σε πανευρωπαϊκό επίπεδο.
Πηγή: Protothema.gr
