O Μίμης Πλέσσας σε- πολλές εκ βαθέων εξομολογήσεις: «Ο Μίκης είχε την Αριστερά, ο Μάνος την εξουσία, Ο Πλέσσας; Αυτός δεν ξέρει τι του γίνεται…», έλεγε.
Στο ακρόφρυδο των 100 του χρόνων «έφυγε» ο Μίμης Πλέσσας· ο ευγενής, ο πράος, ο συνεσταλμένος, ο ταπεινός, ο στωικός, ο πολυπράγμων, ο αειθαλής… Τα επίθετα «μουσικός», «πιανίστας» κ.λπ. αν και είναι εκείνα που χαρακτήρισαν την αιωνόβια πορεία του μπαίνουν στο πλάι στης «καρτ βιζίτ» του σ’ αυτή τη ζωή· το όνομα ουσιαστικό- το απεριόριστα ουσιαστικό, που θα χαρακτήριζε τον σημαίνοντα, παμμέγιστο και σοβαρό Μίμη Πλέσσα, θα ήταν ένα και μόνο: «Άνθρωπος»· με «Α» κεφαλαίο στην πεζή ζωή της 2ης 10ετίας του 21ου αιώνα.
Tι να γράψεις για τον Μίμη Πλέσσα; Μπροστά στην καριέρα, τη ζωή του τη δημόσια και την προσωπική, στην προσωπικότητά του, το ταλέντο και την συστολή του, και η πιο επίλεκτη «πένα» στομώνει… Γι’ αυτό ας αφήσουμε τον ίδιο να μας «τα πει», όπως τα ιστόρησε σε παλιότερες συνεντεύξεις του. Τι καλύτερο;
Δεν με τρομάζει ο θάνατος
Δεν με τρομάζει ο θάνατος, διότι έχω συμφιλιωθεί απόλυτα μαζί του. Ως χαρακτήρας, πάντοτε έλεγα την αλήθεια. Δεν έχω πει ποτέ και σε κανέναν ψέματα. Για την ακρίβεια, δεν ξέρω πώς είναι να υποκρίνεσαι. Μάλιστα, λατρεύω την αλήθεια επειδή είναι γυμνή και η πορεία ενός ανθρώπου είναι σαφώς αποτέλεσμα μόνο της αλήθειας του και των πεποιθήσεών του. Γι' αυτό και η ζωή με έχει διδάξει να μην εκτίθεμαι σε ανθρώπους στους οποίους δεν έχω εμπιστοσύνη.
Η ανακάλυψη στη ζωή μου
Τα παιδικά μου χρόνια τα έζησα σε ένα αρχοντικό απέναντι από το αρχαιολογικό Μουσείο. Ήταν συγκλονιστικό, γιατί ήταν ένας τόπος θαυμάτων. Κάποια στιγμή όλοι οι Πλεσαίοι μου έκαναν ένα δώρο ένα ποδηλατάκι και δεν θα ξεχάσω και την πρώτη τούμπα στην πρώτη μου βόλτα. Η μητέρα μου που τη λάτρευα ήταν από τη Χάλκη και έπαιζε πιάνο αλλά και τραγουδούσε και αυτό ήταν μαγικό. Όταν βρήκα λοιπόν το θάρρος 6 ετών, άρχισα να παίζω δειλά δειλά σε αυτό το Πιάνο. Ήταν η ανακάλυψη στη ζωή μου και ο σπουδαίος οδηγός. Δεν σπούδασα μουσική, και αυτοδίδακτος ων, κατάφερα να διευθύνω τις μεγαλύτερες Ορχήστρες του κόσμου.
Μην γίνεις μουζικάντης παιδί μου
Ήμουν παιδάκι όταν ανακοίνωσα στη μητέρα μου, την ωραιότερη γυναίκα που γνώρισα ποτέ, ότι ήθελα κάποτε να σπουδάσω μουσική. Στο άκουσμα της φράσης μου τα όμορφα μαύρα μάτια της σκούρυναν, άνοιξαν διάπλατα και χωρίς να το σκεφτεί, αυθόρμητα μου είπε: «Παιδί μου, ευχή και κατάρα των γονιών σου, μη γίνεις μουζικάντης»…
Ανεπούλωτη και βαθιά πληγή παραμένει ακόμη ο θάνατος της μητέρας μου σε ηλικία 39 ετών. Χάνεις τη γη κάτω απ' τα πόδια σου. Αισθάνεσαι μετέωρος. Κλονίζεται η πίστη σου. Μια δυσαναπλήρωτη απώλεια. Εκείνη την ανεξίτηλη ημέρα μελετούσα αναλυτική χημεία και πήγα στην κουζίνα. Τη θυμάμαι να είναι με τα χέρια της γεμάτα αλεύρι, φτιάχνοντας κουλουράκια: προσπάθησε να ψελλίσει το όνομά μου και τότε σωριάστηκε στο πάτωμα.
Δεν ξέρει τι του γίνεται…
Ο σπουδαίος Μίκης Θεοδωράκης είχε την «Αριστερά» προτεταμένη και είχε την βοήθεια όλων των ανθρώπων που ήταν αριστεροί και ένα πολύ σοβαρό κίνημα άκουγαν μόνο τον Μίκη. Ο σπουδαίος Μάνος Χατζηδάκις (και βάζω το σπουδαίος μπροστά, γιατί αν δεν υπήρχε ο Μίκης και ο Μάνος θα είχαμε τα χάλια μας), έπαιρνε στο τηλέφωνο το γέροντα Καραμανλή και του έλεγε: «Με στενοχωρεί η Λυρική» και την άλλη ώρα τον έκανε Δ/ντή της Λυρικής. Ο Πλέσσας; Αυτός δεν ξέρει τι του γίνεται, ήταν η αντιμετώπιση.
Όλα αυτά τα χρόνια παρέμεινα ένας συνθέτης που δεν εντάχθηκε ποτέ σε κανένα κύκλωμα δισκογραφίας, δεν έκανε συμβόλαιο με καμία εταιρεία, δεν είχε κανένα κόμμα να με υποστηρίξει αλλά και καμία εκδοτική παρέα για να γράφει αποθεωτικές κριτικές για το έργο μου. Ευτυχώς, δεν βρέθηκαν τέτοια δεκανίκια στον δρόμο μου. Δεν με γοήτευαν ποτέ οι «αυλές».
Κάτι δεν πάει καλά…
Ελπίζω, πριν με αναπαύσει ο Θεός, να έχω καταφέρει να μην αμφισβητείται ο λόγος μου, η ελληνικότητά μου, αντιστασιακότητά μου, τα πράγματα που εξακολουθώ να τιμώ και τους γονείς μου. Έχω μία τεράστια υποχρέωση να συνεχίσω να είμαι αληθινός. Τις ημέρες που περνάμε, με την τηλεόραση να ψευτίζει τις αλήθεια και τον καθένα να κοιτάζει το συμφέρον του, δεν είναι εύκολη δουλειά. Θα μου πεις, ήταν εύκολα τα νιάτα σου; Όχι, Ήταν εύκολη η εφηβεία σου; Όχι. Είναι εύκολες οι σημερινές μέρες, όταν από τη μία μέρα στην άλλη δεν ξέρω πώς να πληρώσω τα δίδακτρα της κόρης μου; Άρα κάτι δεν πάει καλά.
Ο πανδαμάτωρ ο χρόνος όμως έχει αποφασίσει αλλιώς και κάθε τόσο σηκώνω το τηλέφωνο και μεγαλώνει το απουσιολόγιο, γιατί εγώ είμαι μεγάλος και νεαρότεροι φίλοι και από τον επιστημονικό τομέα και από τον καλλιτεχνικό, βιάζονται και φεύγουν πριν από εμένα. Έχω βέβαια μία ελπίδα ότι θα συναντηθούμε όλοι και θα κάνουμε χορωδία τα χερουβείμ και τα σεραφείμ για να μπορέσουν να τραγουδήσουν σωστά τα δικά μας τραγούδια.
Ταινίες; Στην καραντίνα!
Τις ελληνικές ταινίες δεν τις είχα δει ποτέ στο παρελθόν και το έκανα κατά τη διάρκεια της καραντίνας. Θυμόμουν ακόμη κάθε λεπτομέρεια από τα χρόνια της συνεργασίας με τη Φίνος Φιλμ, τις ατελείωτες ώρες στο μοντάζ, τις ηχογραφήσεις, τους τραγουδιστές και τις χορωδίες. Στην αρχή ο Φίνος δεν με ήθελε, γιατί δεν είχα γράψει ούτε ένα τραγούδι. Ο Δαλιανίδης ήταν εκείνος που επέμεινε να γράψω τη μουσική για τις ταινίες: Νόμος 4000, Ίλιγγος, Στεφανία, Στον αστερισμό της Παρθένου κ.λπ.
Συνεργάστηκα με πολλούς σημαντικούς καλλιτέχνες που άφησαν ανεξίτηλη σφραγίδα στον χώρο της μουσικής, με τους οποίους αποκτήσαμε φιλικές σχέσεις. Πάντα ξεχωρίζω τον Γιώργο Ζαμπέτα για την ευαισθησία του και τη ζεστή πενιά του. Όπως και τον Μίκη Θεοδωράκη, με τον οποίο πολλές φορές βρισκόμαστε και καθόμαστε στο πιάνο, παίζοντας ώρες ατελείωτες.
Η ιστορία του «Δρόμου»
Ο «Δρόμος» είναι ο εμπορικότερος δίσκος όλων των εποχών. Με τον Λευτέρη Παπαδόπουλο ήμασταν αχτύπητο δίδυμο και σεβόμαστε ο ένας τη δουλειά του άλλου. Μια βραδιά που ήμασταν στο σπίτι του Λευτέρη, είχε σκόρπια κάποια χαρτιά πάνω στο γραφείο του. Εκείνος δεν πίστευε ότι θα μπορούσαν να αποτελέσουν καλό υλικό για τραγούδια. Σ' αυτά υπήρχαν μνήμες από τα εφηβικά του χρόνια και την Κατοχή. Επίσης, δεν είχαν ρεφρέν, με εξαίρεση το «Ξημερώνει Κυριακή». Δύο μέρες μετά τα τραγούδια αυτά παρουσιάστηκαν στον Αλέκο Πατσιφά και στη δισκογραφική LYRA, κι έτσι γεννήθηκε ο «Δρόμος». Ο Γιάννης Πουλόπουλος, η Ρένα Κουμιώτη και η Πόπη Αστεριάδη συμμετείχαν με τις φωνές τους σε έναν δίσκο που ηχογραφήθηκε σε περίπου δέκα ώρες.
Μια, η Τζένη Βάνου!
Η Τζένη Βάνου ήταν, για μένα, η κορυφαία ερμηνεύτρια. Το «αηδόνι» του ελληνικού πενταγράμμου. Μια σπουδαία φωνή. Η συγκλονιστικότερη τραγουδίστρια που έχει περάσει από τη ζωή μου. Ο Γιάννης Πουλόπουλος ήταν δικό μου δημιούργημα, όπως και πολλοί άλλοι, εξαιρετικοί τραγουδιστές.
Ένας άλλος σημαντικός άνθρωπος της ζωής μου είναι η Ειρήνη Παππά, η οποία ήταν αυτή που έπεισε τη γυναίκα μου να με παντρευτεί. Πάντα ήθελε να μας παντρέψει. Ακόμη κι όταν έμαθε ότι παντρευτήκαμε κρυφά, έλεγε διαρκώς «ναι, αλλά η κουμπάρα είμαι εγώ».
Η Λουκίλα μου σύστησε τα τραγούδια μου
Δεν υπάρχει αμφιβολία. Εχω πει δεκάδες φορές ότι χάρη στην Λουκίλα το ρεπερτόριό μου απέκτησε τη θέση που έχει σήμερα. Η γνωριμία μας άλλωστε ξεκίνησε από αυτήν την αγάπη της στο ρεπερτόριό μου. Μου “σύστησε” τα τραγούδια μου – πολλά από τα οποία είχα ξεχάσει ότι έχω γράψει και αρκετά από αυτά πίστευα ότι δεν τα γνωρίζει ο κόσμος. Εκείνη επέμενε και επιμένει μέχρι σήμερα να με βάζει να ακούω τραγούδια μου…Είναι μια αγαπημένη μας συνήθεια…Κάθε πρωί πίνουμε τον καφέ μας και μου λέει: ”Άκου κι αυτό” … Και συχνά μου λέει: “Αξίζει να το διασκευάσεις …να του δώσουμε μιά δεύτερη ευκαιρία”…
Η σημαντικότερη στιγμή της καριέρας μου: Αυτή που-ενδεχομένως- θα αντιμετωπίσω αύριο, όταν θα δω την κόρη μου να μου χαμογελάει με κατανόηση και τη δική σας τη γενιά να είναι έτοιμη να ξαναμαζέψει την τεχνολογία της και να ‘ρθει να με ξαναρωτήσει…
Έπεσε βαθιά σιωπή…
Τα δυο αγαπημένα μου τραγούδια είναι το «Ποιος το ξέρει» και το «Έπεσε βαθιά σιωπή». Αν και στο παρελθόν έχω γνωρίσει πολλές δυσκολίες και αδικίες, τώρα, πατώντας τα ενενήντα έξι μου χρόνια, πιστεύω ότι η μεγαλύτερη δυσκολία της ζωής μου θα είναι τα ενενήντα επτά.
Προσωπικά…
Έκανα τρεις γάμους και έχω δύο παιδιά, τον Αντώνη και την Ελεάνα. Με τη γυναίκα μου Λουκίλα είμαστε παντρεμένοι εδώ και 28 χρόνια, αν και συνδεόμαστε από πιο παλιά. Το μυστικό για ένα ζευγάρι είναι ο σεβασμός στα θέλω του άλλου.
Η συμβουλή για τα νέα παιδιά που θέλουν να ασχοληθούν με τη μουσική: να το κάνουν ανεξάρτητα με το τι λέει η μαμά τους ο μπαμπάς και ανεξάρτητα από το πόσο ταλέντο έχουν γιατί μόλις ασχοληθείς με τη μουσική θα είσαι καλύτερος άνθρωπος. Πρέπει να σου πω ότι σας ζηλεύω γιατί σήμερα έχει γίνει η θάλασσα γιαούρτι. Παίρνεις έναν υπολογιστή, παίρνεις μια κάμερα, ένα i-phone και μπορείς να πεις, θαυμάσια, ότι εγώ είμαι συνθέτης και έφτιαξα αυτό και αλίμονο αν δεν σε πάρουν στα σοβαρά προτού έρθει ο χρόνος να σε κρίνει γιατί ο μόνος αληθινός και αδέκαστος κριτής είναι ο χρόνος»!
Και ο χρόνος έκρινε και 100 χρόνους προστάτευσε τον Μίμη Πλέσσα από της μοίρας τις καταιγίδες. Τώρα;
«Ποια νύχτα σ' έκλεψε. Ποια πίκρα σ' έκρυψε Και τώρα πια για ποιαν θα τραγουδώ. Νωρίς που βράδιασε. Ο κόσμος άδειασε…»!
Αναλήθηκαν αποσπάσματα από συνεντεύξεις του Μίμη Πλέσσα στην Lifo.gr, artandartmagazine.gr, theroute.gr, Speakfree.gr.
