Γνωστή εδώ και σχεδόν ένα χρόνο φαίνεται ότι ήταν στον ΟΣΕ η προβληματική λειτουργία των συστημάτων ασφαλείας στην περιοχή του Κορινού, δηλαδή ακριβώς στο σημείο, στο οποίο αποφεύχθηκε για ακόμα μία φορά στο παρά πέντε και χάρις στην αντίδραση των μηχανοδηγών, σύγκρουση δύο τρένων, ενός συρμού του Προαστιακού και μιας αξονικής αμαξοστοιχίας Intercity το απόγευμα της Δευτέρας.
Όπως προκύπτει από τις καταγγελίες της Πανελλήνιας Ένωσης Προσωπικού Έλξης (ΠΕΠΕ), η οποία εκπροσωπεί τους μηχανοδηγούς, περίπου ένα χρόνο νωρίτερα, τον περασμένο Δεκέμβριο, μηχανοδηγός βρέθηκε μπροστά σε πράσινο αντί για κόκκινο φωτόσημο σε σημείο που η γραμμή δεν ήταν ελεύθερη αλλά κατειλημμένη από άλλο τρένο, το οποίο είχε υποστεί βλάβη, αντιμετώπισε δηλαδή ένα πανομοιότυπο περιστατικό με αυτό της Δευτέρας.
Ο μηχανοδηγός είχε καταθέσει τότε αναφορά για το συμβάν στην Hellenic Train, αλλά έκτοτε δεν έγινε ποτέ γνωστό εάν ο ΟΣΕ διερεύνησε το εν λόγω περιστατικό εκδίδοντας κάποιο σχετικό πόρισμα.
Απαντώντας αναφορικά με το πρόσφατο περιστατικό της Δευτέρας, ο Οργανισμός αναφέρει ότι θα το διερευνήσει προσθέτοντας ότι στο τμήμα αυτό του σιδηροδρομικού δικτύου λειτουργεί σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση από τον Αύγουστο του 2023. «Το συγκεκριμένο σύστημα έχει λάβει όλα τα αναγκαία πιστοποιητικά ασφαλείας όπως απαιτούνται από την σχετική νομοθεσία, ενώ διαθέτει και το ανάλογο πιστοποιητικό ασφαλούς λειτουργίας που εκδόθηκε από την ΡΑΣ», επισημαίνει στην ανακοίνωσή του ο ΟΣΕ, μια επισήμανση όμως που περισσότερο προβληματίζει παρά καθησυχάζει.
Κι αυτό διότι από τα απανωτά συμβάντα του τελευταίου διαστήματος προκύπτει ένα άκρως ανησυχητικό συμπέρασμα όσον αφορά τη σιδηροδρομική λειτουργία που μοιάζει να έχει αφεθεί σχεδόν στην τύχη της. Τα πράγματα δείχνουν να κυλάνε, σαν να μην είχε συμβεί ποτέ η τραγωδία των Τεμπών, η οποία οδήγησε στο θάνατο 57 ανθρώπους, στην πλειονότητά τους νέους. Ασυνεννοησία των εμπλεκόμενων φορέων, συστήματα ασφαλείας που φαίνεται να είναι προβληματικά ακόμα και στα σημεία, στα οποία επισήμως λειτουργούν, αδιαφορία για την τήρηση ακόμα και των Κανονισμών εξακολουθούν να στοιχειώνουν τον ελληνικό σιδηρόδρομο μη εξασφαλίζοντας συνθήκες ασφαλείας για επιβάτες και εργαζομένους.
Το συμβάν του περασμένου Δεκεμβρίου, σύμφωνα με πληροφορίες, δεν είχε γνωστοποιηθεί στη Ρυθμιστική Αρχή Σιδηροδρόμων (ΡΑΣ), η οποία πάντως θα το διερευνήσει τώρα με αυτεπάγγελτη διαδικασία μαζί με το δίδυμο περιστατικό της περασμένης Δευτέρας. Αξίζει μάλιστα να σημειωθεί ότι η συχνότητα των περιστατικών στις ελληνικές ράγες είναι τέτοια που οι αυτεπάγγελτες έρευνες της Αρχής εκτιμάται ότι προσεγγίζουν τις 20 μόνο για τη φετινή χρονιά.
Σε κατά προτεραιότητα διερεύνηση της παρ ολίγον σύγκρουσης θα προχωρήσει και ο Εθνικός Οργανισμός Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων (ΕΟΔΑΣΑΑΜ), κάνοντας λόγο για «εξαιρετικά επικίνδυνα συμβάντα» και απευθύνοντας μία ακόμα αυστηρή σύσταση τόσο προς τον διαχειριστή υποδομής ΟΣΕ όσο και προς την εταιρία λειτουργίας επισημαίνει ότι «η ασφάλεια των σιδηροδρόμων είναι αδιαπραγμάτευτη και πρέπει να βασίζεται σε σταθερές βάσεις και δη στην άψογη λειτουργία όλων των συστημάτων που αποτρέπουν το ανθρώπινο λάθος και εξασφαλίζουν τον σιδηρόδρομο ακόμη και στην αδόκητη περίπτωση που αυτό συμβεί». Σημειώνει μάλιστα πως είναι «εξαιρετικά επικίνδυνο» να συμβαίνουν τέτοια περιστατικά, σε σημεία που λειτουργούν συστήματα ασφαλείας.
Από την πλευρά τους οι μηχανοδηγοί με επιστολή, την οποία απευθύνουν προς τις διοικήσεις όλων των σιδηροδρομικών φορέων (ΟΣΕ, Ηellenic Train, ΕΟΔΑΣΑΜ, καθώς επίσης και στον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Σιδηροδρόμου ΕRA), ζητούν μετ΄επιτάσεως την άμεση λήψη μέτρων ασφαλείας αλλά και τα αποτελέσματα του πορίσματος για το πρώτο περιστατικό.
Το χρονικό των δύο περιστατικών
Οπως περιγράφουν οι μηχανοδηγοί, τη Δευτέρα 25/11/2024 η αμαξοστοιχία 2591 είχε ακινητοποιηθεί λόγω τεχνικού προβλήματος στον στάση Κορινός. Ακολουθούσε η αμαξοστοιχία IC 57. Σύμφωνα με τις αναφορές των δύο μηχανοδηγών της IC 57, ενώ η αμαξοστοιχία 2591 ήταν σταθμευμένη στον Σ.Σ. Κορινό η ένδειξη εισόδου σε αυτόν ήταν πράσινη, αντί για κόκκινη. Οι μηχανοδηγοί της IC 57 είχαν μειώσει την ταχύτητα τους, γνωρίζοντας ότι η προπορευόμενη αμαξοστοιχία 2591 είχε καθυστέρηση 15 λεπτών και αντιμετώπιζε τεχνικά προβλήματα και έτσι απεφεύχθη η σύγκρουση.
Σύμφωνα με τους ίδιους, το περιστατικό αυτό δεν ήταν το πρώτο στην περιοχή του Σ.Σ. Κορινός αλλά το δεύτερο μέσα σε λιγότερο από ένα χρόνο καθώς σύμφωνα με αναφορά άλλου μηχανοδηγού, που έχει κατατεθεί στην Hellenic Train, στις 16.12.2023 εκτελώντας την αμαξοστοιχία 11595 ενημερώθηκε από τον σταθμό Πλατέως – τηλεφωνικά λόγω κακής ποιότητας επικοινωνιών - ότι η αμαξοστοιχία IC 53 έχει ακινητοποιηθεί εντός του Σ.Σ. Κορινού λόγω τεχνικού προβλήματος αλλά η ένδειξη κάλυψης του σταθμού ήταν λανθασμένα πράσινη, αντί για κόκκινη. Ο μηχανοδηγός τότε άμεσα στάθμευσε την αμαξοστοιχία αναμένοντας νεότερες εντολές του Τηλεδιοικητή.
«Όπως αντιλαμβάνεστε τα δύο αυτά συμβάντα έχουν λάβει χώρα σε περιοχή που υποτίθεται ότι λειτουργεί πλήρως η Τηλεδιοίκηση και τα φωτοσήματα», επισημαίνει η ΠΕΠΕ, η οποία ζητά να της απαντήσουν και να της κοινοποιήσουν τα εξής:
-
Μέχρι την Πέμπτη 28/11/2024 το πόρισμα για το συμβάν με την αμαξοστοιχία 11595 της 16/12/2023 και ιδιαίτερα την έκθεση του Διαχειριστή Υποδομής ΟΣΕ για αυτό, με την πλήρη καταγραφή των ενδείξεων των φωτοσημάτων (κυρίων και ενδιάμεσων) στην περιοχή.
-
Την άμεση διερεύνηση του συμβάντος της 25/11/2024 στην ίδια ακριβώς περιοχή και την κοινοποίηση του αντίστοιχου πορίσματος.
-
Γραπτή απάντηση από τη Διοίκηση του ΟΣΕ ως προς το αν καταγράφονται και είναι ορατές από την Τηλεδιοίκηση Λάρισας οι ενδείξεις των ενδιάμεσων φωτοσημάτων στην περιοχή ελέγχου της.
«Απαιτούμε την άμεση λήψη κανονιστικών μέτρων για την προστασία της ασφάλειας της κυκλοφορίας στην περιοχή και την κοινοποίηση των εγγράφως στο Σωματείο μας και όλους τους μηχανοδηγούς καθώς είναι αντιληπτό ότι αυτές οι αστοχίες από την πλευρά του ΟΣΕ μπορεί να οδηγήσουν σε νέες τραγωδίες», καταλήγουν οι μηχανοδηγοί.
ΕΟΔΑΣΑΑΜ: Εξαιρετικά επικίνδυνα τα συμβάντα σε περιοχές που λειτουργούν συστήματα
Για το νέο συμβάν της Δευτέρας, αλλά και την επιστολή της ΠΕΠΕ, ενημερώθηκε από τον Αν/τη Πρόεδρο και Πρόεδρο του σιδηροδρομικού τομέα, Χρήστο Παπαδημητρίου σε έκτακτη συνεδρίαση του Διοικητικού του Συμβουλίου και ο ΕΟΔΑΣΑΑΜ.
Ο κ. Παπαδημητρίου, τόνισε στο Συμβούλιο ότι είναι «εξαιρετικά επικίνδυνο να εξακολουθούν να λαμβάνουν χώρα τέτοια συμβάντα και δη σε περιοχή που θεωρητικά λειτουργεί πλήρως η τηλεδιοίκηση και τα φωτοσήματα». Κατόπιν τούτων παρέπεμψε το ανωτέρω συμβάν στην Μονάδα διερεύνησης σιδηροδρομικών ατυχημάτων για να διερευνηθεί άμεσα και κατά προτεραιότητα
Ο Οργανισμός θα ζητήσει άμεσα από τον διαχειριστή υποδομής ΟΣΕ αλλά και την Hellenic Train όλα τα στοιχεία που αφορούν στα συμβάντα αυτά, «αλλά και σε οποιοδήποτε παρεμφερές γεγονός που δημιουργεί αμφιβολίες για την πλήρη, αποτελεσματική και ορθή λειτουργία των συστημάτων τηλεδιοίκησης. Η ασφάλεια των σιδηροδρόμων είναι αδιαπραγμάτευτη και πρέπει να βασίζεται σε σταθερές βάσεις και δη στην άψογη λειτουργία όλων των συστημάτων που αποτρέπουν το ανθρώπινο λάθος και εξασφαλίζουν τον σιδηρόδρομο ακόμη και στην αδόκητη περίπτωση που αυτό συμβεί».
Σε δική του ανακοίνωση ο ΟΣΕ σημειώνει ότι μαζί με την ΕΡΓΟΣΕ και την κατασκευάστρια εταιρεία του συστήματος σηματοδότησης, «εξετάζουν πολύ προσεκτικά όλες τις σχετικές αναφορές με σκοπό την πλήρη διερεύνηση του σχετικού περιστατικού».
Τονίζει ότι στο τμήμα αυτό του σιδηροδρομικού δικτύου λειτουργεί σηματοδότηση και τηλεδιοίκηση από τον Αύγουστο του 2023 με όλα τα αναγκαία πιστοποιητικά ασφαλείας όπως απαιτούνται από την σχετική νομοθεσία, ενώ διαθέτει και το ανάλογο πιστοποιητικό ασφαλούς λειτουργίας που εκδόθηκε από την ΡΑΣ.
«Με δεδομένη την ασφαλή κυκλοφορία των τρένων που εγγυάται διεθνώς η λειτουργία συστημάτων σηματοδότησης και τηλεδιοίκησης, ο ΟΣΕ, η ΕΡΓΟΣΕ και η κατασκευάστρια εταιρεία άμεσα κάνουν όλους τους απαιτούμενους τεχνικούς ελέγχους όπως επιβάλλουν τα τεχνικά εγχειρίδια των συστημάτων αυτών με σκοπό την εξακρίβωση των ακριβών αιτίων που αναφέρονται στο ανωτέρω περιστατικό».
Παρέμβαση και από τους τεχνικούς συμβούλους των Τεμπών
Την κρισιμότητα ύπαρξης και ορθής λειτουργίας του συστήματος ραδιοεπικοινωνίας επισημαίνουν για ακόμα μία φορά οι τεχνικοί σύμβουλοι των οικογενειών των θυμάτων των Τεμπών με αφορμή το πρόσφατο περιστατικό.
Η ΕΔΑΠΟ υπογραμμίζει ότι ένα αξιόπιστο και με πλήρη ραδιοκάλυψη σύστημα επικοινωνίας (είτε αυτό είναι VHF με σωστά συντηρημένο δίκτυο αναμετάδοσης είτε είναι πλήρης, λειτουργική και σωστά παραμετροποιημένη εγκατάσταση GSMR) είναι θεμελιώδης παράγοντας ασφάλειας που, μάλιστα, προηγείται όλων των υπολοίπων.
Προσθέτει πως, όπως αποδεικνύει και το συμβάν του Κορινού, ακόμα και στην περίπτωση τεχνικής βλάβης του συστήματος φωτοσήμανσης και τηλεδιοίκησης, το τελευταίο επίπεδο ασφαλείας είναι οι ραδιοεπικοινωνίες, χωρίς τις οποίες δεν θα υπήρχε άλλος τρόπος να αποφευχθεί η σύγκρουση.
Οι σύμβουλοι υπενθυμίζουν ότι στην περίπτωση των Τεμπών, η ραδιοκάλυψη του συστήματος VHF ήταν περιορισμένη σε κοντινές μόνο αποστάσεις από τον κάθε σταθμό (δεδομένου και ότι το σύστημα αναμετάδοσης του VHF μέσω του δικτύου TETRA που είχε εγκατασταθεί από το 2013, τη δεδομένη χρονική στιγμή δεν λειτουργούσε σύμφωνα με τις αρχικές του προδιαγραφές λόγω ελλιπούς συντήρησης).
«Εάν στις 28 Φεβρουαρίου 2023 υπήρχε πλήρης ραδιοκάλυψη ανάμεσα στους ΣΣ Λάρισας και Νέων Πόρων, οι μηχανοδηγοί της IC62 θα είχαν ακούσει στον ασύρματο τους μηχανοδηγούς της 63503 και θα είχαν αντιληφθεί από μόνοι τους ότι υπάρχει αντιθέτως κινούμενη κυκλοφορία στη γραμμή τους, χωρίς να χρειαστεί η παρέμβαση σταθμάρχη ή Κέντρου Ελέγχου Κυκλοφορίας», καταλήγει η ανακοίνωση.
