Οι σεισμοί που σημάδεψαν τη Ζάκυνθο
Πριν από λίγες ημέρες και συγκεκριμένα την 26η Οκτωβρίου έκλεισε ένας χρόνος από τον μεγάλο σεισμό των 6,8 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ στη Ζάκυνθο. Οι επιστήμονες, είχαν εκτιμήσει ότι αν ο σεισμός είχε χτυπήσει σε οποιαδήποτε άλλη περιοχή της χώρας θα είχε καταστροφικά αποτελέσματα. Μάλιστα ανέφεραν τρεις βασικούς λόγους για τους οποίους το νησί άντεξε. Πρώτον γιατί από το 1953 και μετά εφαρμόζεται απαρέγκλιτα ο αντισεισμικός κανονισμός για κάθε δημόσιο και ιδιωτικό κτίριο που κτίζεται στην περιοχή.
Δεύτερον γιατί το συγκεκριμένο ρήγμα δεν «κοιτάζει» προς τον ελληνικό χώρο, αλλά προς τον ιταλικό και τρίτον γιατί το εστιακό βάθος του σεισμού βοήθησε στο να μην υπάρξουν μεγάλες καταστροφές. Εντοπίστηκε 34 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του νησιού και σε βάθος 10 χιλιομέτρων, ακριβώς στα όρια του ελληνικού τόξου.
Ένα χρόνο μετά και σύμφωνα με στοιχεία που ανήρτησε στον λογαριασμό του στο facebook ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ. Γεράσιμος Χουλιάρας καταγράφηκαν 11.611 μετασεισμοί. Συγκεκριμένα ο κ. Χουλιάρας έγραψε: «11611 μετασεισμοί σε 12 μήνες καταγράφηκαν μετά τα 6,8 Ρίχτερ στην μετασεισμική ακολουθία της Ζακύνθου από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συναδέλφους για την εξαιρετική δουλειά της επιστημονικής παρακολούθησης και ανάλυσης των σεισμολογικών δεδομένων». Ο κ. Χουλιάρας ανήρτησε και ένα βίντεο που απεικονίζει την τρισδιάστατη κατανομή των σεισμών.
Δεύτερον γιατί το συγκεκριμένο ρήγμα δεν «κοιτάζει» προς τον ελληνικό χώρο, αλλά προς τον ιταλικό και τρίτον γιατί το εστιακό βάθος του σεισμού βοήθησε στο να μην υπάρξουν μεγάλες καταστροφές. Εντοπίστηκε 34 χιλιόμετρα νοτιοδυτικά του νησιού και σε βάθος 10 χιλιομέτρων, ακριβώς στα όρια του ελληνικού τόξου.
Ένα χρόνο μετά και σύμφωνα με στοιχεία που ανήρτησε στον λογαριασμό του στο facebook ο Διευθυντής Ερευνών του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου του Αστεροσκοπείου Αθηνών κ. Γεράσιμος Χουλιάρας καταγράφηκαν 11.611 μετασεισμοί. Συγκεκριμένα ο κ. Χουλιάρας έγραψε: «11611 μετασεισμοί σε 12 μήνες καταγράφηκαν μετά τα 6,8 Ρίχτερ στην μετασεισμική ακολουθία της Ζακύνθου από το Γεωδυναμικό Ινστιτούτο. Θερμά συγχαρητήρια σε όλους τους συναδέλφους για την εξαιρετική δουλειά της επιστημονικής παρακολούθησης και ανάλυσης των σεισμολογικών δεδομένων». Ο κ. Χουλιάρας ανήρτησε και ένα βίντεο που απεικονίζει την τρισδιάστατη κατανομή των σεισμών.
Στον έναν χρόνο από το σεισμό της Ζακύνθου αναφέρθηκε και ο διευθυντής του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου κ. Άκης Τσελέντης ο οποίος και αυτός στον λογαριασμό του στο facebook έγραψε: «Ο σεισμός προήρθε από την ζώνη ανάστροφων ρηγμάτων κατά μήκος της Ελληνικής τάφρου λόγο της καταβύθισης της Αφρικάνικης πλάκας .Ο σεισμός είχε μέγεθος 6.8R και εστιακό βάθος 15 χλμ. Έχουν καταγράφει μέχρι και σήμερα πάνω από 9000 μετασεισμοί ενώ το επίκεντρο εντοπίζεται 53 χλμ νοτιοδυτικά του νησιού στον υποθαλάσσιο χώρο. Ο σεισμός εκτός από το νησί της Ζακύνθου ήταν αισθητός σε διπλανά αστικά κέντρα όπως ο Πύργος, το Κατάκολο, η Πάτρα και η Κεφαλονιά ,αλλά και σε πολύ πιο μακρινές περιοχές όπως στην Αττική ,Κρήτη, Θεσσαλία, Μακεδονία καθώς και σε περιοχές της νότιας Ιταλίας όπως στην Καλαβρία και την Σικελία. Ακούστηκε επίσης στην Μάλτα και την Λιβύη, στην Αλβανία στις Δαλματικές Ακτές και σε περιοχές της νοτιοδυτικής Τουρκίας».
Ο κ. Τσελέντης έκανε αναφορά σε όλους τους μεγάλους σεισμούς που έχουν «χτυπήσει» στη Ζάκυνθο από το 1513.
Οι σεισμοί που σημάδεψαν τη Ζάκυνθο
* 16 Απριλίου 1513:Ηταν ο πρώτος μεγάλος σεισμός της Ζακύνθου επί Βενετοκρατίας. Οταν έγινε σχίστηκε στα δύο ο χωματόλοφος του Κάστρου και δημιουργήθηκε ο Εξηνταβελόνης που αγκάλιαζε σχεδόν όλη την τότε πόλη. Μεγάλο μέρος της πόλης (το νότιο) καταπλακώθηκε και αντί για μόνο έναν χωματόλοφο έχουμε πλέον δύο χωριστούς.
* 16 Αυγούστου 1521: Για τον σεισμό αυτόν υπ'αρχουν αναφορες ότι ήταν ακόμη ισχυρότερος από αυτόν του 1513.
* 5 Μαΐου 1622: Βυθίστηκε το ακρωτήριο Αγιος Σώστης, νοτίως του Λαγανά.
* 5 Νοεμβρίου 1633: Ολοκληρώθηκε η καταστροφή και ο Αγιος Σώστης αποκόπηκε από την ξηρά κι έγινε μικρή νησίδα.
* 30 Σεπτεμβρίου 1636: Υπήρξαν μεγάλες καταστροφές. Εκατοντάδες κάτοικοι βρήκαν τραγικό θάνατο κάτω από τα ερείπια. H εικόνα της καταστροφής ολοκληρώθηκε από τη μεγάλη έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη του Φρουρίου.
* 23 Απριλίου 1676: Ο Π. Χιώτης αναφέρει ότι γίνονταν δύο δονήσεις την εβδομάδα επί ένα έτος και ότι οι κάτοικοι κατοικούσαν στους αγρούς. Επίσης αναφέρονται ακόμη δύο σεισμοί: 9 Ιανουαρίου 1693 και Σεπτέμβριο 1696, με μεγάλο αριθμό νεκρών με ανυπολόγιστες ζημιές σε κτίρια.
* 11 Ιουλίου 1707: Ο Διονύσιος Βαρδιάνης γράφει στο ημερολόγιό του ότι προηγήθηκε προσεισμός τον Ιούνιο ταυτόχρονα με την έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου στη Σαντορίνη. Τον Ιούλιο επακολουθούσε δυνατός σεισμός με μεγάλες ζημιές.
* 17 Μαΐου 1710: Επεσαν σπίτια, σκοτώθηκαν άνθρωποι και τραυματίστηκαν πολλοί.
* 27 Ιουνίου 1729: Σημειώθηκε ισχυρός σεισμός και ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί. H κύρια δόνηση είχε επίκεντρο τις τοποθεσίες του Σωτήρος, των Αλυκών και του Σχοιναρίου.
* 14 Φεβρουαρίου 1742: Ηταν ένας από τους φονικότερους σεισμούς του 18ου αιώνα με 120 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Ο σεισμός αυτός ονομάστηκε «σεισμός του Αβώτου».
* 11 Ιουλίου 1767: Σημειώθηκε ισχυρός σεισμός, ο οποίος προξένησε μεγάλες ζημιές εκτός από την πόλη και στα χωριά Καταστάρι, Νιοχώρι και Σκουλικάδο. Ο νοδάρος Ευστάθιος Παπαδάτος αναφέρει σχετικά:«1767 Αλωναρίου 11,ημέρα Τετράδη,έως ώρες τρεις της ημέρας έκαμε σεισμός μεγάλος και εσειότουνα η γης ένα μερόνυχτο…».
* 22-23 Οκτωβρίου 1791: Την 22η Οκτωβρίου έγινε δυνατός σεισμός με πολλές ανθρώπινες απώλειες. Πολλά σπίτια γκρεμίστηκαν. Την 23η Οκτωβρίου σύμφωνα με το «Χρονικό» του Δ. Βαρδιάνη «Περί ώραν 2 της νυχτός συνέβη τρομερός σεισμός,ου η διεύθυνσις ήτο από Νότου προς Βορράν,έχων δύο δονήσεις την μεν βρασματώδη,την δε περιστροφικήν».
* 2 Ιουνίου 1809: Σημειώθηκε σφοδρός σεισμός. Ο Λεωνίδας Ζώης σημειώνει «1809,Ιουνίου 2,ότε κατά το νότιον μέρος του ποταμίου Επισκοπιανής ηνοίχθη το έδαφος εις πλάτος δύο δακτύλων,οπόθεν εξήρχετο οσμή θείου και έβρεξε κοκκινοπήλι ερχόμενον εξ Αίτνης».
* 17 Δεκεμβρίου 1820: Εγινε δυνατός σεισμός την ημέρα που ετοιμάζονταν οι Ζακυνθινοί για τις εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Διονυσίου. Σύμφωνα με τα φιλολογικά Ανάλεκτα Ζακύνθου του Νικολάου Κατραμή, κατά τον σεισμό αυτόν γκρεμίστηκαν 79 σπίτια απ’ τα θεμέλια, 807 αχρηστεύτηκαν, σκοτώθηκαν 6 άτομα, πνίγηκαν 2 άτομα και τραυματίστηκαν 29 άτομα.
* 18 Οκτωβρίου 1840: Ο Λεωνίδας Ζώης συγκρίνει τον σεισμό με αυτόν του 1820. Μεγάλες ζημιές υπέστησαν η Μπόχαλη και τα χωριά Κούκεσι, Αγιος Δημήτριος, Δράκα, Σωτήρας και Σκουλικάδο. Στο Κερί ήρθε στην επιφάνεια πίσσα.
* 19 Ιανουαρίου 1893: Ισχυρός σεισμός σημειώθηκε τη νύχτα και συγκλόνισε τη Ζάκυνθο. Ο σεισμός αυτός υπήρξε καταστρεπτικότατος και οι συνέπειες ανυπολόγιστες.
* 11 Ιανουαρίου 1912: Ο σεισμός αυτός ήταν 6,8 ρίχτερ. Υπήρξαν μεγάλες καταστροφές τόσο στην πόλη όσο και στα χωριά Τραγάκι, Γερακαρίο, Καληπάδο, Μπελούσι, Χουρχουλίδι και Κουκουναρία. H χώρα υπέστη αρκετές ζημιές στην παραλιακή ζώνη. Στη Στράτα Μαρίνα δημιουργήθηκαν ρωγμές πλάτους 5-7 εκατοστών. Ολη η NA πλευρά του Αγίου Λουκά υποχώρησε και η εκκλησία έγινε ετοιμόρροπη.
* 12η Αυγούστου 1953: Το Φιόρο του Λεβάντε συγκλονίστηκε ξανά από τον φονικότερο σεισμό που έπληξε το Ιόνιο: 7,3 ρίχτερ. H πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς. Τα θύματα ήταν πολλά.
17 Απρίλη 1962: Σεισμός 5,3 Ρίχτερ με επίκεντρο τη Σάμη. Είχε προηγηθεί, στις 10 Απριλίου ισχυρή σεισμική δόνηση 6,3 στις Βολίμες.
* 11 Μάη 1976: Ισχυρός σεισμός 6,5 Ρίχτερ στη Ζάκυνθο, γίνεται αισθητός στην Κεφαλονιά.
* 24 Αυγούστου 1989: Σεισμός στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κεφαλονιάς και Ζακύνθου μεγέθους 5,2 Ρίχτερ.
* 18 Νοέμβρη 1997: Ισχυρός σεισμός 6,6 Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Ζακύνθου
* 11 και 12 Απρίλη 2006: Τέσσερις ισχυροί σεισμοί με μεγέθη από 5,2 έως 5,9 πλήττουν τη Ζάκυνθο, με αρκετές υλικές ζημιές ένωγίνονται αισθητοί και στην Κεφαλονιά, με μικρές υλικές ζημιές.
* 26 Οκτώβρη 2018: Ισχυρός σεισμός 6,8 Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Ζακύνθου.Απο τον σεισμό προκλήθηκαν υλικές ζημιές.
Ο κ. Τσελέντης έκανε αναφορά σε όλους τους μεγάλους σεισμούς που έχουν «χτυπήσει» στη Ζάκυνθο από το 1513.
Οι σεισμοί που σημάδεψαν τη Ζάκυνθο
* 16 Απριλίου 1513:Ηταν ο πρώτος μεγάλος σεισμός της Ζακύνθου επί Βενετοκρατίας. Οταν έγινε σχίστηκε στα δύο ο χωματόλοφος του Κάστρου και δημιουργήθηκε ο Εξηνταβελόνης που αγκάλιαζε σχεδόν όλη την τότε πόλη. Μεγάλο μέρος της πόλης (το νότιο) καταπλακώθηκε και αντί για μόνο έναν χωματόλοφο έχουμε πλέον δύο χωριστούς.
* 5 Μαΐου 1622: Βυθίστηκε το ακρωτήριο Αγιος Σώστης, νοτίως του Λαγανά.
* 5 Νοεμβρίου 1633: Ολοκληρώθηκε η καταστροφή και ο Αγιος Σώστης αποκόπηκε από την ξηρά κι έγινε μικρή νησίδα.
* 30 Σεπτεμβρίου 1636: Υπήρξαν μεγάλες καταστροφές. Εκατοντάδες κάτοικοι βρήκαν τραγικό θάνατο κάτω από τα ερείπια. H εικόνα της καταστροφής ολοκληρώθηκε από τη μεγάλη έκρηξη στην πυριτιδαποθήκη του Φρουρίου.
* 23 Απριλίου 1676: Ο Π. Χιώτης αναφέρει ότι γίνονταν δύο δονήσεις την εβδομάδα επί ένα έτος και ότι οι κάτοικοι κατοικούσαν στους αγρούς. Επίσης αναφέρονται ακόμη δύο σεισμοί: 9 Ιανουαρίου 1693 και Σεπτέμβριο 1696, με μεγάλο αριθμό νεκρών με ανυπολόγιστες ζημιές σε κτίρια.
* 11 Ιουλίου 1707: Ο Διονύσιος Βαρδιάνης γράφει στο ημερολόγιό του ότι προηγήθηκε προσεισμός τον Ιούνιο ταυτόχρονα με την έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου στη Σαντορίνη. Τον Ιούλιο επακολουθούσε δυνατός σεισμός με μεγάλες ζημιές.
* 17 Μαΐου 1710: Επεσαν σπίτια, σκοτώθηκαν άνθρωποι και τραυματίστηκαν πολλοί.
* 27 Ιουνίου 1729: Σημειώθηκε ισχυρός σεισμός και ακολούθησαν αρκετοί μετασεισμοί. H κύρια δόνηση είχε επίκεντρο τις τοποθεσίες του Σωτήρος, των Αλυκών και του Σχοιναρίου.
* 14 Φεβρουαρίου 1742: Ηταν ένας από τους φονικότερους σεισμούς του 18ου αιώνα με 120 νεκρούς και άλλους τόσους τραυματίες. Ο σεισμός αυτός ονομάστηκε «σεισμός του Αβώτου».
* 11 Ιουλίου 1767: Σημειώθηκε ισχυρός σεισμός, ο οποίος προξένησε μεγάλες ζημιές εκτός από την πόλη και στα χωριά Καταστάρι, Νιοχώρι και Σκουλικάδο. Ο νοδάρος Ευστάθιος Παπαδάτος αναφέρει σχετικά:«1767 Αλωναρίου 11,ημέρα Τετράδη,έως ώρες τρεις της ημέρας έκαμε σεισμός μεγάλος και εσειότουνα η γης ένα μερόνυχτο…».
* 22-23 Οκτωβρίου 1791: Την 22η Οκτωβρίου έγινε δυνατός σεισμός με πολλές ανθρώπινες απώλειες. Πολλά σπίτια γκρεμίστηκαν. Την 23η Οκτωβρίου σύμφωνα με το «Χρονικό» του Δ. Βαρδιάνη «Περί ώραν 2 της νυχτός συνέβη τρομερός σεισμός,ου η διεύθυνσις ήτο από Νότου προς Βορράν,έχων δύο δονήσεις την μεν βρασματώδη,την δε περιστροφικήν».
* 2 Ιουνίου 1809: Σημειώθηκε σφοδρός σεισμός. Ο Λεωνίδας Ζώης σημειώνει «1809,Ιουνίου 2,ότε κατά το νότιον μέρος του ποταμίου Επισκοπιανής ηνοίχθη το έδαφος εις πλάτος δύο δακτύλων,οπόθεν εξήρχετο οσμή θείου και έβρεξε κοκκινοπήλι ερχόμενον εξ Αίτνης».
* 17 Δεκεμβρίου 1820: Εγινε δυνατός σεισμός την ημέρα που ετοιμάζονταν οι Ζακυνθινοί για τις εορταστικές εκδηλώσεις προς τιμήν του Αγίου Διονυσίου. Σύμφωνα με τα φιλολογικά Ανάλεκτα Ζακύνθου του Νικολάου Κατραμή, κατά τον σεισμό αυτόν γκρεμίστηκαν 79 σπίτια απ’ τα θεμέλια, 807 αχρηστεύτηκαν, σκοτώθηκαν 6 άτομα, πνίγηκαν 2 άτομα και τραυματίστηκαν 29 άτομα.
* 18 Οκτωβρίου 1840: Ο Λεωνίδας Ζώης συγκρίνει τον σεισμό με αυτόν του 1820. Μεγάλες ζημιές υπέστησαν η Μπόχαλη και τα χωριά Κούκεσι, Αγιος Δημήτριος, Δράκα, Σωτήρας και Σκουλικάδο. Στο Κερί ήρθε στην επιφάνεια πίσσα.
* 19 Ιανουαρίου 1893: Ισχυρός σεισμός σημειώθηκε τη νύχτα και συγκλόνισε τη Ζάκυνθο. Ο σεισμός αυτός υπήρξε καταστρεπτικότατος και οι συνέπειες ανυπολόγιστες.
* 11 Ιανουαρίου 1912: Ο σεισμός αυτός ήταν 6,8 ρίχτερ. Υπήρξαν μεγάλες καταστροφές τόσο στην πόλη όσο και στα χωριά Τραγάκι, Γερακαρίο, Καληπάδο, Μπελούσι, Χουρχουλίδι και Κουκουναρία. H χώρα υπέστη αρκετές ζημιές στην παραλιακή ζώνη. Στη Στράτα Μαρίνα δημιουργήθηκαν ρωγμές πλάτους 5-7 εκατοστών. Ολη η NA πλευρά του Αγίου Λουκά υποχώρησε και η εκκλησία έγινε ετοιμόρροπη.
* 12η Αυγούστου 1953: Το Φιόρο του Λεβάντε συγκλονίστηκε ξανά από τον φονικότερο σεισμό που έπληξε το Ιόνιο: 7,3 ρίχτερ. H πόλη καταστράφηκε ολοσχερώς. Τα θύματα ήταν πολλά.
17 Απρίλη 1962: Σεισμός 5,3 Ρίχτερ με επίκεντρο τη Σάμη. Είχε προηγηθεί, στις 10 Απριλίου ισχυρή σεισμική δόνηση 6,3 στις Βολίμες.
* 11 Μάη 1976: Ισχυρός σεισμός 6,5 Ρίχτερ στη Ζάκυνθο, γίνεται αισθητός στην Κεφαλονιά.
* 24 Αυγούστου 1989: Σεισμός στο θαλάσσιο χώρο μεταξύ Κεφαλονιάς και Ζακύνθου μεγέθους 5,2 Ρίχτερ.
* 18 Νοέμβρη 1997: Ισχυρός σεισμός 6,6 Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Ζακύνθου
* 11 και 12 Απρίλη 2006: Τέσσερις ισχυροί σεισμοί με μεγέθη από 5,2 έως 5,9 πλήττουν τη Ζάκυνθο, με αρκετές υλικές ζημιές ένωγίνονται αισθητοί και στην Κεφαλονιά, με μικρές υλικές ζημιές.
* 26 Οκτώβρη 2018: Ισχυρός σεισμός 6,8 Ρίχτερ στο θαλάσσιο χώρο νοτιοδυτικά της Ζακύνθου.Απο τον σεισμό προκλήθηκαν υλικές ζημιές.
Πηγή: Protothema.gr
