Σημαντική αύξηση στα κρούσματα ενδοοικογενειακής βίας παρουσιάστηκε στην Ηλεία το 2020. Στο έτος της πανδημίας, όπου για μεγάλο χρονικό διάστημα οι περιορισμοί και τα μέτρα κράτησαν τους πολίτες στα σπίτια τους, οι συγκρούσεις ήταν πάρα πολλές μέσα στο οικογενειακό περιβάλλον. Και τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας, δυστυχώς αποτέλεσαν τα “παράπλευρα κρούσματα” της πανδημίας του κορωνοϊού, όπως μας ανέφερε και η ψυχολόγος Έλενα Παναγούλια. Τα αίτια της έξαρσης του φαινομένου είναι πολλά και αφορούν στις μεταβολές της καθημερινότητας σε όλα τα επίπεδα και στην αλλαγή του τρόπου ζωής με τους όποιους περιορισμούς.
“Παράπλευρα κρούσματα” της πανδημίας
Μιλώντας για το θέμα η ψυχολόγος Έλενα Παναγούλια ανέλυσε τα δεδομένα που καταγράφηκαν την χρονιά που πέρασε παγκοσμίως. “Τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι τα παράπλευρα «κρούσματα» της πανδημίας του κορονοϊού. Το φαινόμενο της ενδοοικογενειακής βίας είναι διαχρονικό και διαπολιτισμικό, ενώ θύματα μπορεί να είναι όλα τα μέλη της οικογένειας ανεξάρτητα από την ηλικία ή το φύλο. Σύμφωνα με τις ερευνητικές καταγραφές σε παγκόσμιο επίπεδο τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας είναι κυρίως γυναίκες” εξήγησε.
Ο κα Παναγούλια σημείωσε πως “… σύμφωνα με τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Οικογενειακής Πολιτικής και Ισότητας των Φύλων, κατά τη διάρκεια της «καραντίνας» και του υποχρεωτικού εγκλεισμού στο σπίτι, παρατηρήθηκε αύξηση στις τηλεφωνικές κλήσεις στη γραμμή SOS 15900. Οι ειδικοί γνωρίζουμε ότι τα περιστατικά βίας αυξάνονται όταν τα ζευγάρια περνούν περισσότερο χρόνο μαζί. Τις νύχτες και τις αργίες γίνονται συνήθως τα περισσότερα περιστατικά”.
Ποια είναι όμως τα αίτια που οδήγησαν στην έξαρση της ενδοοικογενειακής βίας; Η ψυχολόγος ανέφερε πως “… οι αλλαγές λόγω της πανδημίας στις συνθήκες εργασίας, το «Μένουμε Σπίτι», η απώλεια της κοινωνικότητας και της στήριξης από φίλους έχει επιφέρει μια αίσθηση απώλειας αλλά και ένα εκνευρισμό και στρες, το οποίο φαίνεται να μεγαλώνει μέρα με την μέρα. Ακόμα και τα θετικά νέα, σε περιπτώσεις αυξημένου στρες ακούγονται σαν μια δικαιολογία για να παραμείνουμε στην ίδια κατάσταση. Και κάπως έτσι ξεπηδάνε συμπεριφορές οι οποίες είναι ξένες τόσο προς αυτόν ή αυτή που της επιδεικνύει όσο και σε αυτόν ή αυτή που της βλέπει. Φωνές, καυγάδες, νεύρα, χρήση λόγου με μειονεκτικό χαρακτήρα, απειλές και ίσως βία. Αλλά πρώτα πρέπει να καταλάβουμε ότι με την έκφραση ενδοοικογενειακή βία δεν εννοούμε απλά τη βία μέσα στην οικογένεια αλλά μέσα σε όποια μορφής οικογένεια. Ότι με τον όρο βία δεν εννοούμε μόνο το χτύπημα ή και το ξύλο αλλά και την ψυχολογική, λεκτική αλλά και οικονομική βία η οποία μπορεί να ασκηθεί και να έχει το ίδιο αντίκτυπο σε εμάς. Τα ποσοστά, παγκοσμίως, αναφέρουν ότι υπάρχει μια αύξηση της ενδοοικογενειακής βίας με την παρουσία του κορονοϊού, ιδίως σε οικογένειες οι οποίες είχαν κρούσματα στο παρελθόν” μας είπε.
“Ο κορονοϊός και η κοινωνική απομόνωση μπορούν να φέρουν το θύτη και το θύμα σε μια κατάσταση στην οποία η ευκαιρία για εκδηλώσεις βίας να αυξάνεται. Για παράδειγμα η συνεχής συνύπαρξη στον ίδιο χώρο, με προβλήματα όπως έλλειψη χρημάτων μπορεί να δημιουργήσει στρες και εντάσεις οι οποίες να φτάσουν μέχρι και σε εκρήξεις βίας. Από την άλλη τα θύματα, ίσως να αισθάνονται ότι δεν έχουν διέξοδο λόγω των μέτρων που έχουν παρθεί, με άλλα λόγια δεν μπορούν να πάνε να ζητήσουν βοήθεια, να πάνε σε σπίτια συγγενών ή και φίλων αλλά και να αναζητήσουν μια υποστήριξη από ένα δικό τους άτομο. Το γεγονός ότι η οικονομική τους κατάσταση έχει υποστεί πλήγμα τα κάνει πιο ευάλωτα σε αποφάσεις οι οποίες ίσως θα τα ενθαρρύνουν να μείνουν με τον θύτη τους” συμπλήρωσε η κα Παναγούλια.
“Πρέπει να κατανοήσουμε ότι το άγχος και το στρες είναι κομμάτι της ζωής μας. Θα πρέπει να μάθουμε να το διαχειριζόμαστε με τον καλύτερο δυνατό τρόπο είτε μόνοι μας είτε ζητώντας βοήθεια από κάποιον ειδικό. Σε καμιά περίπτωση δεν θα πρέπει να αφήσουμε μια κατάσταση όπως αυτή της ενδοοικογενειακής βίας να συνεχίζεται, νομίζοντας ότι στην παρούσα φάση η αναζήτηση βοήθειας είναι μη εφικτή. Όλες οι υπηρεσίες αλλά και οι ειδικοί μπορούμε να παρέχουμε στο άτομο μια διέξοδο, και να βοηθήσουμε. Δεν πρέπει να αισθανόνται ότι είναι μόνοι τους, αλλά να προσπαθήσουν να αναζητήσουν βοήθεια. Πρέπει να γίνει κατανοητό ότι η βία σε όποια μορφή και αν εμφανίζεται δεν είναι αποδεκτή. Η λεκτική, η ψυχολογική, η οικονομική αλλά και η βία στην απόλυτη μορφή της θα πρέπει να σταματάει εν τη γενέσει της. Πολλές φορές έχουμε ακούσει ότι «είχε τα νεύρα τους/της αλλά μετά έγινε καλός/η και όλα άλλαξαν». Αυτό δεν είναι τίποτα άλλο από τον κύκλο της βίας στον οποίο πρέπει να αποφασίσουμε ότι πρέπει να βγούμε. Ζήτα βοήθεια και ενημερώσου δεν είσαι μόνος” μας δήλωσε.
Οι αριθμοί στην Ηλεία
Το ilialive.gr ζήτησε από την Γενική Περιφερειακή Αστυνομική Διεύθυνση Δυτ. Ελλάδας, τα στατιστικά δεδομένα που αφορούν στα περιστατικά ενδοοικογενειακής βίας το 2020 σε μια σύγκριση με το 2019. Η αύξηση των περιστατικών στη χρονιά του κορωνοϊού, έφτασε το 80% συνολικά, από 30 καταγεγραμμένα περιστιατικά το 2019 σε 54 το 2020. Οι περιπτώσεις που αφορούσαν θύματα γυναίκες αυξήθηκαν κατά 58,6% και από 29 το 2019, αυξήθηκαν σε 46 το 2020. Οι περιπτώσεις που είχαν θύματα παιδιά, ήταν μηδενικές το 2019 και καταγράφηκαν πέντε το 2020. Τέλος μεγάλη ήταν η αύξηση και στις περιπτώσεις που τα θύματα της ενδοοικογενειακής βίας ήταν άνδρες. Από ένα περιστατικό που καταγγέλθηκε το 2019, φτάσαμε στα πέντε το 2020.
Η ψυχολόγος Έλενα Παναγούλια απαντώντας σε σχετική ερώτηση μας για την δική της επαγγελματική εμπειρία επισήμανε πως “… από τη πρώτη καραντίνα και κατά τη διάρκεια της δεύτερης παρατηρήθηκε μια σχετική αύξηση αναφοράς περιστατικών ενδοοικογενειακής βίας, κυρίως σε λεκτικό και ψυχολογικό επίπεδο. Αυτό αφορούσε νέα περιστατικά θεραπευομένων οι οποίοι προσήλθαν για άλλα θέματα ψυχικής διαχείρισης, κυρίως κρίσεις πανικού και διαχείρισης φοβικών καταστάσεων και άγχους, ως απόρροια της πανδημίας και του αναγκαστικού εγκλεισμού. Κατά τη διάρκεια της θεραπείας τους ανέφεραν λοιπόν και περιστατικά χειριστικής και τοξικής συμπεριφοράς από τους συντρόφους, που εμπλέκονταν στο πρίσμα της ενδοοικογενειακής βίας. Επίσης ένα μεγάλο ποσοστό αύξησης ενδοοικογενειακής βίας παρατηρήθηκε σε θεραπευόμενους που ήδη ζούσαν σε τοξικό και χειριστικό πλαίσιο, που γεννούσε βία κυρίως ψυχολογική και σωματική και πριν την έναρξη της πανδημίας και έγινε μεγαλύτερο κατά τη διάρκεια της” εξήγησε η κα Παναγούλια.
