Του Γιώργου Κατσάμπουλα
Έχει περάσει, πλέον, ένας χρόνος από το ξέσπασμα της πανδημία του κορωνοϊού και το σίγουρο είναι ότι ζούμε σε μια κοινωνία με ένα νέο μοντέλο κανονικότητας, διαμορφωμένο με τα μέτρα και σταθμά της νέας πραγματικότητας. Ζούμε σε συνθήκες ριζικών αλλαγών και πλήρης αβεβαιότητας, που η λογική δεν μας επιτρέπει να κάνουμε προγνώσεις και να παίρνουμε ρίσκα. Κάθε πρόγνωση, κάθε ρίσκο φαίνεται, τουλάχιστον, παρακινδυνευμένο.
Η οικονομική κρίση, η οποία πυροδοτήθηκε από την πανδημία, άνοιξε πολλά και νέα μέτωπα, με πληγές που φαίνεται ότι ήρθαν για να μείνουν και ότι δύσκολα θα βρούμε βάλσαμο για να τις επουλώσουμε. Ωστόσο, και μπορεί να ακούγεται κοινότοπο, σε καιρούς βαθιάς κρίσης δημιουργούνται και νέες ευκαιρίες, τουλάχιστον για αυτούς που έχουν τα μάτια να τις διακρίνουν. Μια κατάσταση έκτακτης ανάγκης έχει την δυνατότητα να ωθήσει πολλούς να προσπαθήσουν για το καλύτερο. Μια κατάσταση κρίσης μπορεί, ανάλογα με την ανάγνωση που θα της κάνεις, να σε αφυπνίσει και να δράσει καταλυτικά ώστε να δημιουργήσει ένα γόνιμο έδαφος, το οποίο μπορείς να σπείρεις και να θερίσεις. Και μπορεί ο εφιάλτης να μην έχει τελειώσει, ακόμα, αλλά στον ορίζοντα αχνοφαίνεται αμυδρά, αλλά σταθερά, μια σταγόνα ελπίδας.
Στο Δήμο Ζαχάρως, πολλοί είναι οι νέοι στο χώρο της επιχειρηματικότητας, οι οποίοι ποντάρισαν στο όνειρο και τόλμησαν, εν μέσω πανδημίας, να κάνουν μια νέα αρχή, ένα νέο ξεκίνημα επενδύοντας και ευελπιστώντας για ένα καλύτερο αύριο. Οι δυσκολίες ήταν πολλές, το ρίσκο μεγάλο, τα σημεία των καιρών φανέρωναν αβεβαιότητα και αστάθεια, αλλά εκείνοι τόλμησαν και έκαναν το άλμα της πίστης.
Στο ilialive.gr, μίλησαν τρεις νέοι, οι οποίοι έκαναν την δική τους αρχή στην περιοχή της Ζαχάρως, μιλώντας μας για τις δυσκολίες που αντιμετώπισαν και τα ρίσκα στην εποχή της πανδημίας.
Ο Θανάσης Χάχαλης, φυσικοθεραπευτής, άνοιξε το ιατρείο του πριν από ένα χρόνο, στην αρχή ακόμα τις πανδημίας.
Πότε ξεκίνησες να εργάζεσαι ως φυσικοθεραπευτής, στη Ζαχάρω; Είχες προβλέψει την πανδημία;
“Εγώ νοίκιασα το χώρο Δεκέμβρη του 2019, όταν ακόμα η πανδημία δεν είχε έρθει στην Ελλάδα. Ξεκινήσαμε εργασίες και ήμουν έτοιμος να ανοίξω μέχρι τέλη Φλεβάρη, όταν ξεκίνησε το πρώτο lockdown. Επειδή το φυσικοθεραπευτήριο είναι υγειονομικού ενδιαφέροντος, θα μπορούσα να ανοίξω, αλλά αποφάσισα να μην το κάνω καθώς η κατάσταση ήταν αρκετά ρευστή τότε. Τελικά, άνοιξα μετά την λήξη του”.
Οι πρώτες σκέψεις σου ποιες ήταν;
“Δεν ήταν ότι καλύτερο. Υπήρχε αμφιβολία και αβεβαιότητα. Είναι ένα επάγγελμα που απαιτεί επαφή, με τον ασθενή να έρχεται κοντά με τον φυσικοθεραπευτή. Πίστευα ότι θα κάνω κακή αρχή, αλλά τελικά αποδείχτηκε το αντίθετο. Κράτησα όλα τα μέτρα και ο κόσμος απέκτησε εμπιστοσύνη”.
Τι δυσκολίες αντιμετώπισες;
“Αρχικά, να συνηθίσουμε την νέα πραγματικότητα. Όταν δούλευα στην Αθήνα, ναι μεν ακολουθούσα όλους τους κανόνες υγιεινής, αλλά η πίεση δεν είναι ίδια με σήμερα, που πρέπει να προσέχουμε διπλά. Ο κόσμος στην αρχή φοβόταν, υπήρχε καχυποψία και καθάριζα επίτηδες τον θάλαμο μπροστά τους για να νιώθουν σίγουροι και να υπάρχει εμπιστοσύνη. Τελικά, όλα πήραν το δρόμο τους”.
Πώς σε επηρέασε η πανδημία;
“Από την αρχή, δουλέψαμε αναπάντεχα καλά και πιστεύω απλά ότι αν δεν υπήρχε η πανδημία του κορωνοϊού, θα είχαμε πάει, αν όχι το ίδιο καλά, λίγο καλύτερα. Ίσως, με την πανδημία, να καθυστέρησε λίγο να έχει ροή ο κόσμος”.
Τι έχεις να προτείνεις σε κάποιον που θέλει να πάρει το ίδιο ρίσκο με σένα και θέλει να επενδύσει και να κάνει κάτι δικό του;
“Ακόμα και στην περίοδο που ζούμε, αν νιώθει σίγουρος με τον εαυτό του ότι μπορεί να ανταπεξέλθει επαγγελματικά πάνω στο αντικείμενο που έχει επιλέξει, τότε είμαι υπέρ του ρίσκου. Αν περιμένει μια καλύτερη εποχή για να τολμήσει, αυτή μπορεί να μην έρθει και ποτέ”.
Ας περάσουμε, όμως, σε κάτι εντελώς διαφορετικό και αυτό δεν είναι άλλο από την πρόταση που έχει να κάνει το νεαρό ζευγάρι, ο Χρήστος Χριστοδουλόπουλος και η Σίσσυ Κριτσέλη, με το νεοσύστατο κατάστημα εσωρούχων, “Sissi’s Lingerie”, το οποίο βρίσκεται στην καρδιά της Ζαχάρως.
Ζούμε σε μια περίοδο που, ίσως, ο όρος “σκοτεινή” να μην είναι υπερβολικός και τόσο γλαφυρός. Ωστόσο, ένα νέο κατάστημα, με μια νέα βιτρίνα να αποτελεί βάλσαμο για την καρδιά, μπορεί να προσφέρει την απαραίτητα δόση αισιοδοξίας, ομορφαίνοντας την γειτονιά, στην οποία δεσπόζει. Αν περάσει κάποιος έξω από το κατάστημα και χαζέψει λίγο έξω από την βιτρίνα, δεν θα δει μόνο προϊόντα να φιγουράρουν στις βιτρίνες, αλλά και όνειρα να γίνονται πραγματικότητα και ανθρώπους που τολμούν, παρά τις αντιξοότητες, τους περιορισμούς και τις δυσκολίες.
Πώς πήρατε το ρίσκο να ξεκινήσετε την δική σας επιχείρηση σε μια περίοδο, όπως αυτή που διανύουμε;
“Αρχικά, εμείς λείπαμε αρκετό καιρό στο εξωτερικό. Είχαμε ως βάση στο μυαλό μας να επιστρέψουμε στο τόπο μας και να το παλέψουμε. Σκεφτήκαμε, λοιπόν, τι έλειπε από την περιοχή και καταλήξαμε να επενδύσουμε σε αυτό το μαγαζί”.
Τι δυσκολίες αντιμετωπίσατε;
“Αρχικά, προσπαθήσαμε να πάρουμε χρηματοδότηση από πρόγραμμα ΕΣΠΑ. Τελικά, δεν το πήραμε και, ίσως, ήταν και για καλό γιατί θα μας καθυστερούσε και αυτή την στιγμή δεν θα ήμασταν ανοιχτοί. Αποφασίσαμε να επενδύσουμε το δικό μας κεφάλαιο και να επισπεύσουμε τις διαδικασίες. Αν είχαμε βασιστεί σε κάποια χρηματοδότηση, μπορεί τελικά να μην ανοίγαμε”.
Τα νέα μέτρα, η νέα πραγματικότητα, έτσι όπως αυτή διαμορφώθηκε, τι δυσκολίες σας δημιούργησαν;
“Ας πάρουμε τα πράγματα από την αρχή. Είχαμε νοικιάσει το μαγαζί από το Φλεβάρη, αλλά δεν μπορούσαμε να φέρουμε εμπόρευμα γιατί η αγορά ήταν κλειστή και δεινοπαθούσε. Ήμασταν, αναγκασμένοι να πληρώνουμε ενοίκια και έξοδα, χωρίς να λαμβάνουμε. Ως καινούρια επιχείρηση, το κράτος δεν πρόσφερε φοροελαφρύνσεις, που σημαίνει ότι όλο αυτό το διάστημα έπρεπε να βρούμε δουλειά για να ανταπεξέλθουμε στα έξοδα. Στην συνέχεια, άνοιξε η αγορά, αλλά επειδή ο όγκος είναι τέτοιος, από τα πράγματα που έχουμε παραγγείλει τα μισά έχουν καθυστερήσει. Δεν είσαι σίγουρος, καθώς δεν μπορείς να έχεις ένα γεμάτο υπερπλήρες μαγαζί”.
Πόσο σημαντική πιστεύετε είναι μια τέτοια επιχειρηματική κίνηση ή κάποια παρόμοια για την αγορά της Ζαχάρως; Γιατί μπορεί πολλές επιχειρήσεις να έκλεισαν, αλλά κάποιες άνοιξαν.
“ Το ευχάριστο είναι ότι ανοίγουν νέες επιχειρήσεις, άρα νέες θέσεις εργασίας. Τα χρήματα, το κεφάλαιο κάνει κύκλο. Για μια επιχείρηση στην Ζαχάρω, το καλό είναι ότι στηρίζουμε την τοπική κοινωνία και οικονομία με τα χρήματα να μένουν στον τόπο μας και να είναι μια ανάσα για αυτόν. Το κακό είναι ότι κλείνουν επιχειρήσεις, αλλά δεν φταίει μόνο μια πανδημία για να κατεβάσει ρολά ένα μαγαζί. Μπορεί να είναι ένας παράγοντας η πανδημία, αλλά δεν είναι μόνο αυτή. Για ένα μαγαζί που θα ανοίξει στην Ζαχάρω, παίζει σημαντικό ρόλο η ποιότητα που έχεις, οι τιμές, αλλά και η προσωπικότητα. Έχεις να κάνεις με λίγο κόσμο και με την ανακύκλωση του κόσμου. Στηρίζουμε το μότο “Μένουμε στο τόπο μας, Στηρίζουμε το τόπο μας”. Πρέπει ο πελάτης να έχει εμπιστοσύνη και όταν υπάρχει εμπιστοσύνη, κάποιος θα πάρει από εμένα, μετά θα πάρω εγώ από εκείνον. Η Ζαχάρω, μπορεί να είναι μια μικρή κοινωνία, αλλά και η Ζαχάρω έχει ανάγκες. Το καλό είναι ότι ανοίγουν μαγαζιά με νέα παιδιά, άρα και καινούριες σκέψεις και νέες ιδέες”.
Πιστεύετε ότι η πανδημία σας βοήθησε να ανοίξετε το μαγαζί σας;
“Το πλάνο υπήρχε στο μυαλό μας από παλιά. Απλά, παλιότερα, η κατάσταση ήταν διαφορετική. Τα ενοίκια για παράδειγμα δεν είχαν καμία σχέση έτσι όπως έχουν διαμορφωθεί τώρα. Βοήθησε και η πανδημία στο να κατέβουν τα ενοίκια και στο να εξαλειφθεί ο αθέμιτος ανταγωνισμός, που κάποιος έκανε ότι ήθελε. Έτσι, μας βοήθησε να κάνουμε και εμείς το επόμενο βήμα και να πάρουμε το λεγόμενο ρίσκο”.
Τι έχετε να προτείνετε σε κάποιον που θέλει να πάρει παρόμοιο ρίσκο με εσάς;
“Αν είναι σίγουροι με τον εαυτό τους να το κάνουν και να μην φοβηθούν. Η Ζαχάρω είναι ένα τουριστικό μέρος, ένα όμορφο μέρος και δεν έχει αξιοποιηθεί κατάλληλα. Υπάρχει χώρος για κάποιον να επενδύσει. Όπως είπαμε, μπορεί να είναι μικρό το μέρος, αλλά έχει ακόμα πολλές ανάγκες. Το σημαντικό είναι να μην υπάρχει μόνο μόρφωση, αλλά και παιδεία. Υπάρχει χώρος για επενδύσεις και δημιουργία”.
Τέλος, ας περάσουμε σε κάτι άκρως διαφορετικό και μία πρόταση, τα πρωτόλεια της οποίας, αναπτύχθηκαν, ωρίμασαν, εξελίχθηκαν μέσα και από την πανδημία και ετοιμάζονται να γίνουν πράξη σε λίγο καιρό.
Συγκεκριμένα, ο Αριστομένης Νικολόπουλος, πήρε την απόφαση να ανοίξει στην Ζαχάρω Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης για παιδιά από 5 έως 12 χρόνων. Σε μια εποχή που τα παιδιά αναγκάστηκαν να περάσουν το περισσότερο διάστημα μπροστά από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή, μακριά από τις σχολικές αίθουσες και αποξενωμένα, μακριά από αλάνες και παιχνίδια στους δρόμους, η αλλοίωση της ψυχικής τους υγείας είναι δεδομένη. Τα τραύματα της ψυχής, όμως, δεν είναι ορατά και εντοπίζονται δύσκολα.
Ο Αριστομένης Νικολόπουλος, ο οποίος ζει και εργάζεται στην Καλαμάτα ως ψυχολόγος, πήρε την συγκεκριμένη απόφαση με γνώμονα να κάνει το διάβασμα και την ενασχόληση με τα σχολικά μαθήματα περισσότερο δημιουργικά και ευχάριστα. Στο Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης τα μαθήματα γίνονται πρακτικά, υπάρχουν δραστηριότητες από χορό και γυμναστική μέχρι και ενασχόληση με την ρομποτική από εξειδικευμένο προσωπικό.
“Παιδιά και γονείς, ένα χρόνο τώρα, έχουν συσσωρεύσει πολύ ένταση μέσα τους και το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης είναι ένας τρόπος να εκτονωθούν”, δήλωσε χαρακτηριστικά.
Ποιες ήταν οι δυσκολίες που αντιμετώπισες; Με ποιο τρόπο η πανδημία σε επηρέασε για να πάρεις το συγκεκριμένο ρίσκο;
“Αρχικά, οι περισσότερες δυσκολίες προέρχονταν από τον κοινωνικό μου περίγυρο και την ανασφάλεια, που άθελα του, μπορεί να μου είχε δημιουργήσει. Εξαιτίας της κατάστασης, της ρευστότητας, των δυσκολιών, της αβεβαιότητας, λογικό είναι να υπάρχει και φόβος για κάποια τέτοια επιχειρηματική κίνηση και ένα τέτοιο ρίσκο. Αλλά, πρέπει να ρισκάρουμε. Εξαιτίας της πανδημίας, ωρίμασε πιο γρήγορα η ιδέα στο μυαλό μου. Επίσης, λόγω της πανδημίας, οι τιμές, οι προσφορές που έγιναν, ήταν καλύτερες”.
Με ποιο τρόπο σε βοήθησε η πανδημία να διαμορφώσεις την ιδέα σου για το Κέντρο Δημιουργικής Απασχόλησης;
“Ένα χρόνο τώρα, τα παιδιά, αλλά και οι γονείς, έχουν συσσωρεύσει πολύ ένταση μέσα τους και πρέπει να εκτονωθούν, αλλά να εκτονωθούν δημιουργικά. Τα παιδιά έχουν αποξενωθεί, βρίσκονται πολύ ώρα μπροστά από έναν ηλεκτρονικό υπολογιστή και έχουν κουραστεί. Αυτό μας το έδειξε η πανδημία και πιστεύω πως ένας τέτοιος χώρος που θα μπορούν να έρχονται και να περνούν δημιουργικά το χρόνο τους, θα τα βοηθήσει. Προσφέρουμε κάτι καινοτόμο και κάτι διαφορετικό και πιστεύω ότι θα έχει απήχηση”.
Τι έχεις να προτείνεις σε κάποιον που θέλει να πάρει παρόμοιο ρίσκο και να τολμήσει;
“Είναι καιρός οι νέοι να επιστρέψουν πίσω στις πόλεις τους, να τις στηρίξουν και το σίγουρο είναι ότι θα έρθει και η ανάκαμψη και η πρόοδος. Πρέπει να είναι σίγουροι για τους εαυτούς τους, να έχουν όρεξη για δουλειά, γιατί η πρόοδος θα έρθει, αλλά δεν θα χαριστούν πράγματα σε κανέναν”.
