Πύργος: Γιορτάζει τον Πολιούχο Αγ. Χαράλαμπο - Μεγάλη η παρουσία του κόσμου

Η Ορθόδοξη Χριστιανική ζωή, δεν είναι ζωή ανέσεων, ευκολιών και χλιδής. Είναι μαρτυρική ζωή με πολλούς κόπους, ιδρώτες και δάκρυα, καθώς επίσης και με το συναίσθημα της χαρμολύπης. Λύπης, για τα βάσανα και τους πόνους, αλλά και χαράς, για την βεβαιότητα, ότι όλα αυτά τα υπομένουμε για το όνομα του Ιησού Χριστού! Σε αυτό το πλαίσιο κινήθηκε και η ζωή του Πολιούχου Αγίου Χαραλάμπους, του πασίγνωστου και αγαπητού στο Εκκλησιαστικό πλήρωμα της Ορθοδόξου Ανατολικής Εκκλησίας.

Είναι εκείνος ο Ιερέας των εκατοδεκατριών ετών, που έλαμψε στον κόσμο με το φρικτό μαρτύριό του για τον Χριστό, σκορπώντας το βαθύ σκοτάδι της ειδωλολατρίας και έτσι αναδείχθηκε «στύλος ἀκλόνητος, τῆς Ἐκκλησίας Χριστού καί λύχνος ἀείφωτος τῆς οἰκουμένης».

Βιογραφία του Ιερομάρτυρος Αγίου Χαραλάμπους.

Ο Άγιος Ιερομάρτυς Χαράλαμπος, ή Άγιος Χαραλάμπης, έζησε κατά τα χρόνια που Αυτοκράτορας ήταν ο Σεπτίμιος Σεβήρος, και μαρτύρησε πιθανότατα κατά το 202 μ.Χ, σε ηλικία 113 ετών. Ο Άγιος Χαράλαμπος ήταν Ιερέας στην πόλη Μαγνησία της Μικράς Ασίας. Δίδασκε τον δρόμο της αρετής και κήρυττε την Χριστιανική Πίστη. Ο Σεβήρος ξεκίνησε όμως διωγμό κατά των Χριστιανών, κατά τον οποίον ο έπαρχος Λουκιανός συνέλαβε και δίκασε τον Άγιο Χαράλαμπο επειδή ήταν Χριστιανός. Ο Λουκιανός λοιπόν, ζήτησε από τον Άγιο να αρνηθεί τον Χριστό και να προσκυνήσει τα είδωλα, μα ο

Άγιος του απάντησε ότι ο Χριστός είναι ο πραγματικός Θεός, ο επουράνιος Βασιλέας, που δίνει αιώνια ζωή και μακαριότητα σε όσους τον πιστεύουν. Αντίθετα, οι θεοί που προσκυνούν οι Ρωμαίοι είναι άψυχα είδωλα. Με την επίκληση του ονόματος του Χριστού φεύγουν οι δαίμονες των ειδώλων και θεραπεύονται οι ανίατες αρρώστιες, πρόσθεσε ο Άγιος.

Η απάντησή του εξόργισε τον έπαρχο Λουκιανό. Αφαίρεσαν την Ιερατική στολή και έγδαραν όλο το δέρμα του Αγίου. Κατά την διάρκεια των βασανιστηρίων ο Άγιος Χαράλαμπος προσευχόταν στον Θεό και ευχαριστούσε τους βασανιστές του λέγοντας ότι με το μαρτύριο αυτό κερδίζει την αιώνια ζωή. Οι υπηρέτες απορούσαν, πώς γίνεται να φέρεται έτσι ο Άγιος, γιατί δεν τον βλάπτουν τα βασανιστήρια; Μάλιστα οι δυο δήμιοι Πορφύριος και Βάπτος, βλέποντας το θαύμα ότι ο Άγιος Χαραλάμπης δεν πάθαινε τίποτα από τα βασανιστήρια, πίστεψαν στον Χριστό και μαρτύρησαν δια αποκεφαλισμού. Τόσο πολύ θύμωσε ο έπαρχος Λουκιανός, που αποπειράθηκε να χτυπήσει τον Άγιο ο ίδιος. Τα χέρια του Λουκιανού όμως, κόπηκαν στο ύψος των αγκώνων του και έμειναν κρεμασμένα στο σώμα του Αγίου. Ο ηγεμόνας βλέποντας τα κομμένα χέρια του, έφτυσε τον Άγιο Χαραλάμπη στο πρόσωπο και τότε το πρόσωπο του ηγεμόνα γύρισε προς τα πίσω. Ολόκληρη η πόλη της Μαγνησίας παρακάλεσε τότε τον Άγιο Χαράλαμπο να κάνει καλά τον άρχοντα και ο Άγιος Χαράλαμπος προσευχήθηκε στον Θεό και το θαύμα έγινε.

Βλέποντας αυτό το θαύμα, τρεις γυναίκες που παραστέκονταν κι έβλεπαν το βασανιστήριο του Αγίου Χαραλάμπους αλλά και πολύ ακόμη από τους πολίτες της Μαγνησίας, πίστευσαν αμέσως στον Κύριο Ιησού Χριστό. Ο ηγεμόνας μετά από αυτά τα θαύματα, έπαυσε τον διωγμό των Χριστιανών, ελευθέρωσε τον Άγιο Χαραλάμπη και έστειλε αγγελιοφόρο στην Ρώμη για να ζητήσει οδηγίες. Πολλοί πίστεψαν στην Χριστιανική Πίστη, εξομολογήθηκαν και βαπτίστηκαν. Ο Αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος εξοργίσθηκε όταν έμαθε τα νέα από την Μαγνησία. Διέταξε να οδηγήσουν τον Άγιο Χαράλαμπο στη Ρώμη με καρφιά μπηγμένα στην πλάτη του, αφού πρώτα τον σύρουν από τη Μαγνησία ως την Αντιόχεια. Για 15 στάδια οι στρατιώτες τον έσερναν, βάζοντας τον πάνω σε ένα άλογο για να τον εμπαίξουν, οπότε, σύμφωνα με ανεπιβεβαίωτη παράδοση, με την δύναμη του Θεού, το άλογο μίλησε και είπε «Τρισκατάρατοι υπηρέτες του διαβόλου, δεν βλέπετε πως είναι ο Θεός με αυτόν τον άνθρωπο; Λύστε τον για να λυθείτε κι εσείς από τα αόρατα δεσμά.» Έτσι κι αυτοί φοβήθηκαν πολύ και τον έλυσαν.

Όταν ο Άγιος Χαραλάμπης έφτασε στη Ρώμη, ο Αυτοκράτορας Σεβήρος διέταξε να τον σουβλίσουν στο στήθος και να τον καίνε μέχρι να ξεψυχήσει. Αλλά τον σούβλιζαν μέχρι που κουράστηκαν οι βασανιστές, η φωτιά έσβησε, μα ο Άγιος Χαραλάμπης δεν είχε πάθει τίποτα. Ο Αυτοκράτορας Σεπτίμιος Σεβήρος μετά το περιστατικό αυτό διέταξε να τον λύσουν, και να τον οδηγήσουν μπροστά του. Απαντώντας στις ερωτήσεις του αυτοκράτορος ο Άγιος Χαράλαμπος του είπε ότι είναι 113 ετών και ότι πιστεύει στον Χριστό, τον Παντοδύναμο. Του είπε τότε ο αυτοκράτορας” Μπορείς να αναστήσεις νεκρούς; Ο Άγιος του απάντησε ότι μόνο ο Χριστός μπορεί να ανασταίνει νεκρούς. Έφεραν τότε μπροστά στον Άγιο έναν δαιμονιζόμενο, ο οποίος βασανιζόταν για 36 χρόνια. Το ακάθαρτο πνεύμα είπε στον Άγιο” «είσαι δούλος του Χριστού, μη με βασανίσεις πολύ, μπήκα σ” αυτόν τον άνθρωπο επειδή είχε κλέψει κάποιον γείτονά του και είχε σκοτώσει τον κληρονόμο του». Ο Άγιος Χαραλάμπης επετίμησε το δαιμόνιο, και θεράπευσε τον δαιμονιζόμενο.

Πάλι ο Αυτοκράτορας πίεζε τον Άγιο να αναστήσει κάποιον που είχε πεθάνει πρόσφατα, οπότε και ο Άγιος λειτουργός του Υψίστου προσευχήθηκε στον Θεό για πολύ ώρα, και τότε αναστήθηκε ο νεκρός. Πολλοί πίστεψαν τότε στον Χριστό, μα ο έπαρχος Κρίσπος αποκάλεσε τον Άγιο Χαράλαμπο μάντη και μάγο, ζητώντας από τον Αυτοκράτορα να τον θανατώσει. Και πάλι ζήτησαν από τον Άγιο να θυσιάσει στα είδωλα, και όταν αυτός αρνήθηκε, ο Αυτοκράτορας διέταξε να τους σπάσουν το σαγόνι και να του κάψουν το πρόσωπο και τα γένεια, μα η φωτιά, όπως χαρακτηριστικά αναφέρεται, αναπήδησε και πήγε προς τους βασανιστές.

Ο Αυτοκράτορας και ο Κρίσπος εξοργίστηκαν και βλασφημούσαν τον Θεό. Τότε έγινε σεισμός και οι δυο τους βρέθηκαν να κρέμονται στον αέρα. Ο Αυτοκράτορας και ο έπαρχος φοβισμένοι παρακαλούσαν τον Άγιο Χαράλαμπο να τους συγχωρέσει, και να τους βοηθήσει. Εκείνη τη στιγμή ήρθε η Γαλήνη, η κόρη του Αυτοκράτορα και παρακάλεσε τον μεν Άγιο να τους συγχωρέσει, τον δε πατέρα της να πιστέψει στον Χριστό. Προσευχήθηκε με θέρμη ο Άγιος Χαράλαμπος, και κατέβηκαν επί τέλους στο έδαφος και ελευθέρωσαν τον Άγιο. Η Γαλήνη είχε αγνή ψυχή και καλή προαίρεση, και γι’ αυτό πίστεψε στον Χριστό. Μετά από 30 ημέρες ο Αυτοκράτορας κάλεσε πάλι τον Άγιο, και τον πρόσταξε να θυσιάσει στα είδωλα, μα ο Άγιος Χαράλαμπος αρνήθηκε και πάλι. Ο Αυτοκράτορας διέταξε τότε να φορέσουν χαλινάρι στον Άγιο και να τον περιφέρουν στην πόλη για να τον εμπαίζουν.

Η Γαλήνη παρακαλούσε τον πατέρα της να σταματήσει αυτό το διάβημα, και να πιστέψει στον Χριστό για να σώσει τη ψυχή του. Αυτός όμως την πρόσταξε να θυσιάσει στα είδωλα. Η Γαλήνη του υποσχέθηκε πως θα το κάνει. Την οδήγησαν λοιπόν στον ναό των ειδώλων. Η Γαλήνη απευθύνθηκε στα είδωλα και τους είπε: εάν είστε θεοί, γνωρίζετε την γνώμη μου. Τότε όλα τα αγάλματα έπεσαν κάτω και έγιναν κομμάτια. Το ίδιο βράδυ, ο αυτοκράτορας έβαλε τεχνίτες να ξαναστήσουν τα αγάλματα, και το επόμενο πρωί κάλεσε πάλι την κόρη του, και της προκάλεσε να δει τους θεούς που αναστήθηκαν. Η Γαλήνη είπε τότε «από τους νεκρούς αναστηθήκατε” σαν νεκροί πάλι να καταποντιστείτε» και τα αγάλματα κατέρευσαν. Ο Αυτοκράτορας εξοργίστηκε πάρα πολύ και θεώρησε υπεύθυνο τον Άγιο Χαράλαμπο γι’ αυτό. Τον οδήγησε στο σπίτι μιας πόρνης για να τον προσβάλει. Μόλις μπήκε στο σπίτι ο Άγιος Χαραλάμπης, ακούμπησε σε έναν ξύλινο στύλο, κι αυτός βλάστησε κι έβγαλε κλαδιά. Η γυναίκα ζήτησε τότε από τον Άγιο να φύγει από το σπίτι της, γιατί δεν είναι άξια να είναι κοντά του, μα ο Άγιος της πρότεινε να πιστεύσει στον Θεό που είναι φιλεύσπλαχνος. Την επομένη η γυναίκα μάζεψε τους γείτονές της, και όλοι πίστεψαν στον Χριστό.

Όταν τα έμαθε αυτά ο αυτοκράτορας, ο έπαρχος του εισηγήθηκε να αποκεφαλίσουν τον Άγιο για να σταματήσουν τη δράση του. Ενώ πήγαιναν τον Άγιο στον τόπο του μαρτυρίου, εκείνος προσευχόταν στον Θεό. Είδε τότε πολλούς Αγγέλους και τον Θεό, ο οποίος τον ρώτησε τι δώρο θα ήθελε. Ο Άγιος Χαράλαμπος αποκρίθηκε ότι είναι μεγάλο δώρο που αξιώθηκε και είδε τον Θεό! Τον παρακάλεσε δε, σε όποιο μέρος τον τιμούν, να μην υπάρχουν πόλεμοι, πείνα, αρρώστιες, δυστυχίες.

Ο Κύριος του υποσχέθηκε ότι έτσι θα γίνει. Τότε ο Άγιος Χαραλάμπης παρέδωσε την ψυχή του, πριν προλάβει ο δήμιος να τον αποκεφαλίσει, επισφραγίζοντας το Ιερατικό του έργο με μία τελευταία Λειτουργία… προσφέροντας θυσία το γηραλέο σώμα του. Άλλος καλύτερος καθαγιασμός του βίου δεν υπάρχει και άλλη αγιότερη αφιέρωση δεν είναι αγαπητοί μου, μία ολόκληρη ζωή να λειτουργείς και στο τέλος ότι μένει από το πήλινο χοϊκό σκεύος να το προσφέρεις και εκείνο θυσία στον Θεό! Η Γαλήνη διέσωσε το λείψανο του Αγίου Χαραλάμπη, το έβαλε σε ένα χρυσό σεντούκι με μύρα και αρώματα, και το ενταφίασε. Κράτησε την πίστη της ως το τέλος της ζωής της. Η Εκκλησία μας τιμά τον Άγιο Χαραλάμπη στις 10 Φεβρουαρίου. Την ίδια ημέρα τιμώνται μαζί με τον Άγιο Ιερομάρτυρα Χαραλάμπη οι Άγιες τρεις γυναίκες, και οι δυο δήμιοι, Άγιος Πορφύριος και Άγιος Βάπτος.

Ο Άγιος Χαράλαμπος είναι ιδιαίτερα δημοφιλής στην Ι. Μητρόπολη Ηλείας. Επίκεντρο του λαμπρού εορτασμού κατά την μνήμη του είναι η πόλη του Πύργου, πρωτεύουσα του Νομού μας και έδρα της Μητροπόλεώς μας, της οποίας τυγχάνει και Πολιούχος. Στην μνήμη του είναι επίσης αφιερωμένοι οι ενοριακοί ναοί Αυγής Πηνείας, Φλόκα Ολυμπίας και Χανακίων Πύργου, καθώς και του οικισμού Αγίου Χαραλάμπους Λεχαινών. Με λαμπρότητα όμως γιορτάζεται και σε αρκετές άλλες ενορίες της Μητροπόλεώς μας, όπως στα Λεχαινά, στο Τραγανό και στην Βαρβάσαινα, όπου λαμβάνουν χώρα και λιτανείες. Σε 33 συνολικά ενορίες της Ι. Μητροπόλεώς μας την ημέρα της μνήμης του τελείται λιτανεία της ιερής εικόνας του!

Απολυτίκιον. Ήχος Τέταρτος. Ταχύ προκατάλαβε.

ΚΕΙΜΕΝΟ: Ως στύλος ακλόνητος, της Εκκλησίας Χριστού, και λύχνος αείφωτος, της οικουμένης σοφέ, εδείχθης Χαράλαμπες έλαμψας εν τω κόσμω, δια του μαρτυρίου, έλυσας των ειδώλων, την σκοτόμαιναν μάκαρ” διό εν παρρησία Χριστώ, πρέσβευε σωθήναι ημάς.

ΜΕΤΑΦΡΑΣΗ: Φάνηκες σε όλο τον κόσμο, άγιε Χαραλάμπη, σαν στύλος ακλόνητος της Εκκλησίας του Χριστού και σαν άσβεστο λυχνάρι που φωτίζει πάντα όλη την οικουμένη, σοφέ. Σε όλον τον κόσμο έλαμψες με το μαρτύριό σου, διέλυσες και έσβυσες το σκοτάδι της τρέλλας, που προκαλεί η ειδωλολατρεία. Γι’ αυτό με το θάρρος της αγιότητός σου παρακάλεσε τον Χριστό για την σωτηρία μας.

Θαύματα που επιτέλεσε ο Ιερομάρυρας Άγιος Χαράλαμπος στην πόλη του Πύργου.

Το 1687 οι Αγαρηνοί με αρχηγό τον τρομερό Αχμέτ Εφέντη, πολιόρκησαν τον Πύργο. Μετά από παρακλήσεις των κατοίκων στον Άγιο Χαράλαμπο, έπεσε ασθένεια λοιμική στον στρατό του Εφέντη και πολλοί από τους στρατιώτες του πέθαναν, με αποτέλεσμα να αποσυρθεί και να σωθεί η πόλη από την πολιορκία.

Το 1821 οι Τούρκοι αποβιβάστηκαν στο λιμάνι του Κατακόλου και πολιόρκησαν τον Πύργο με σκοπό να προχωρήσουν προς την Τριπολιτσά και να καθαρίσουν την περιοχή από τα επαναστατικά στρατεύματα. Αφού έκαψαν ένα μέρος της πόλης, προσπάθησαν να προχωρήσουν προς τον κεντρικό δρόμο με τις άμαξες και τον οπλισμό τους. Όμως στον περίβολο του μικρού Ναού του Αγίου Χαραλάμπους στις 3 Απριλίου, είχε λάβει θέσεις ένας μικρός αριθμός αποφασισμένων Ελλήνων στρατιωτών, οι οποίοι με τη βοήθεια του Αγίου εκδίωξαν τους πολυάριθμους Τούρκους.

Η διάσωση των κατοίκων του Πύργου από την φοβερή επιδημία πανώλης το 1860. Η νόσος αυτή εξαλείφθηκε από τον Άγιο Χαράλαμπο μετά από θερμή προσευχή προς αυτόν και παράκληση. Λένε μάλιστα ότι οι Πύργιοι είδαν καταπληκτικό θέαμα. Ο Άγιος με την ράβδο του έσπρωχνε ένα λευκό σαν βαμβάκι νέφος στον ουρανό μέχρι που το έρριξε στην θάλασσα. Ήταν η ασθένεια που καταδίωξε ο Άγιος. Και σε άλλα μέρη όμως κατά καιρούς ήταν εμφανής η παρουσία του Αγίου Χαραλάμπους στην εκδίωξη της πανώλης, όπως στην Θεσσαλία στο χωριό Σαβάλια και στην Δημητσάνα όπου μετονομάστηκε ο Ναός των Εισοδίων της Θεοτόκου σε Ναό Αγίου Χαραλάμπους, εξαιτίας της θαυματουργικής παρέμβασης του Αγίου.

Στον Άγιο Χαράλαμπο επίσης αποδόθηκε η εκδίωξη της θανατηφόρας επιδημίας της γρίπης το 1918,από την Ηλεία και την Ελλάδα, εξαιτίας της οποίας χιλιάδες ανθρώπων πέθαιναν για μήνες.

Ο Άγιος Χαράλαμπος όμως όχι μόνον στα παλαιά, αλλά και στα νεότερα χρόνια προστατεύει την πόλη του Πύργου, στα χρόνια του Β' Παγκοσμίου Πολέμου και της Γερανικής Κατοχής. Στον Ιταλικό βομβαρδισμό το 1941,λίγες ώρες πριν γίνει, δημιουργόταν ένα πυκνό σύννεφο ομίχλης στον ουρανό του Πύργου με αποτέλεσμα την συνεχή αναβολή του και τελικά τη ματαίωση του και τη διάσωση της πόλης.

Πριν καταλάβουν οι Γερμανοί τον Πύργο είχε προηγηθεί σφοδρός βομβαρδισμός. Κανείς όμως από τους κατοίκους δεν έπαθε τίποτα, γιατί οι βόμβες έπεσαν σε ακατοίκητα μέρη και πολλές δεν εξεράγισαν καθόλου. Το Βασιλικό Διάταγμα της 3-2-1948, διά του οποίου καθιερώθηκε επισήμως ο εορτασμός του ως πολιούχου του Πύργου, δεν αποτελούσε τίποτε άλλο, παρά επισημοποίηση αυτής της ευλάβειας και τιμής και πρακτικής, όπως συνέβαινε ήδη από πολλές δεκαετίες, αν όχι αιώνες.

Τέλος στις 26 Μαρτίου 1993 ο μεγάλος σεισμός του Πύργου στις 14:10 το μεσημέρι, διαμοιράστηκε σε δύο σεισμούς των 5,5R και 5,8R και από άποψη χρόνου 3 λεπτά κενό μεσολάβησαν μεταξύ των μεγάλων δονήσεων, με αποτέλεσμα οι ζημιές να μην είναι φοβερές. Αυτή η διαμοίραση του σεισμού ήταν επιστημονικά εντυπωσιακό φαινόμενο. Πολύ καιρό πριν γίνονταν συνεχείς μικρές δονήσεις τα βράδια, σαν προειδοποίηση ώστε οι κάτοικοι να έχουν πάρει τα στοιχειώδη μέτρα και να είναι σε ετοιμότητα για την ώρα του μεγάλου σεισμού. Την ώρα του σεισμού πολλά μικρά παιδάκια με τα αθώα μάτια τους είδαν όπως λένε τον <<παππού>> να κρατάει με απλωμένα τα χέρια του τα σπίτια του Πύργου για να μην πέσουν. Μετά το σεισμό πολλοί κάτοικοι είδαν στον ύπνο τους τον Άγιο Χαράλαμπο να τους αναφέρει ότι με δική του παρέμβαση ο μεγάλος σεισμός χωρίστηκε σε δύο μικρότερους.