Πέμπτη, 11 Αυγούστου 2022 21:04

Πανσέληνος Αυγούστου 2022: Το τελευταίο άρθρο του Δ. Σιμόπουλου για το ολόγιομο φεγγάρι

Γράφτηκε από

Τι έγραψε ο μεγάλος αστροφυσικός για την πανσέληνο του Αυγούστου.

Ο Διονύσης Σιμόπουλος, ο εκλιπών επίτιμος διευθυντής του Ευγενιδείου Πλανηταρίου, που μας δίδαξε τόσα για τα άστρα, λίγο πριν φύγει από τη ζωή, έγραψε το τελευταίο του άρθρο για την πανσέληνο του Αυγούστου, το πιο λαμπερό φεγγάρι του καλοκαιριού.

Το Ευγενίδειο δημοσίευσε το σχετικό κείμενο, στο οποίο ο καθηγητής αναλύει μεταξύ άλλων τους μύθους που συνοδεύουν την πανσέληνο από αρχαιότητα.

Ολόκληρο το άρθρο

Η καθημερινή παρουσία της Σελήνης στον ουρανό αλλά και η συνεχής αλλαγή της φωτισμένης της μορφής επηρέαζε ανέκαθεν τους ανθρώπους όπως φαίνεται στα τραγούδια, στις προλήψεις και στις δογματικές τους αντιλήψεις.

Γιατί παρ’ όλο που η Σελήνη αντανακλά μόνο το 7% του ηλιακού φωτός που πέφτει πάνω στη γεμάτη κοιλώματα επιφάνειά της, είναι αρκετά λαμπερή ώστε να καλύπτει με το φως της ένα αρκετά μεγάλο μέρος των άστρων της νύχτας.

Πολλές μάλιστα παραδόσεις, που κρατάνε από την αρχαία ακόμη εποχή, συνδέουν τη Πανσέληνο του κάθε μήνα με διάφορες αγροτικές εργασίες. Πάρτε για παράδειγμα την Πανσέληνο του Αυγούστου που ακόμη και σήμερα πολλοί την θεωρούν ότι είναι λαμπρότερη και μεγαλύτερη απ’ οποιαδήποτε άλλη Πανσέληνο του χρόνου, κάτι που φυσικά δεν είναι σωστό αφού πρόκειται απλά για μια οπτική απάτη.

Αυτό που συμβαίνει δηλαδή είναι ότι στη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών ο Ήλιος βρίσκεται στο ψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό ενώ αντίθετα η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα. Σ’ αυτή τη θέση η Πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα.

Μ’ αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η Πανσέληνος είναι μεγαλύτερη ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της Πανσελήνου δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.

Υπάρχει φυσικά μετρήσιμη διαφορά του μεγέθους της Σελήνης ανάλογα με το αν βρίσκεται στο περίγειό της ή στο απόγειό της, κάτι που συμβαίνει μια φορά κάθε μήνα. Αυτό όμως δεν έχει σχέση με το πόσο μεγάλη φαίνεται όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, που οφείλεται όπως είπαμε αποκλειστικά και μόνο σε οπτική απάτη.

Οι μύθοι

Υπάρχουν όμως κι άλλοι παρόμοιοι μύθοι που έχουν καλλιεργηθεί στους διάφορους λαούς μεταξύ των οποίων και η σύνδεση της έξαρσης της «τρέλας» την ημέρα της Πανσελήνου.

Απ’ αυτόν τον μύθο άλλωστε προέρχεται και η λέξη «σεληνιασμός» και η σύνδεσή της με την επιληψία.

Στατιστικές μελέτες που έγιναν επανειλημμένα και έχουν δημοσιευθεί σε έγκριτα επιστημονικά περιοδικά (όπως το Annals of Emergency Medicine, το Journal of Emergency Nursing, και το Journal of Toxicology and Psychological Report) αποδεικνύουν ότι δεν υπάρχει καμιά απολύτως σχέση με την συμπεριφορά του ανθρώπου και την Πανσέληνο.

Μύθος είναι επίσης και αυτό που ακούγεται ότι την ημέρα της Πανσελήνου γεννιόνται περισσότερα παιδιά ή ότι υπάρχουν περισσότερα ατυχήματα και άλλα παρόμοια. Παρ’ όλα αυτά οι μύθοι αυτοί συνεχίζουν να υπάρχουν και να μπερδεύουν τον κάθε πολίτη χωρίς καμιά απολύτως απόδειξη.

Το χρώμα της Πανσελήνου

Πάρτε επίσης κι έναν ακόμη μύθο σχετικά με τον χρωματισμό της Πανσελήνου που ορισμένοι τον θέλουν μερικές φορές να είναι «μπλε».

Κάτω από ορισμένες συνθήκες πράγματι υπάρχουν περιπτώσεις που η χροιά της Σελήνης παίρνει ένα γαλαζωπό χρώμα (αντί του κανονικού της γκρίζου) όταν στην ατμόσφαιρα υπάρχει μεγάλη συγκέντρωση σκόνης από κάποια πρόσφατη και μεγάλη έκρηξη ηφαιστείου, όπως συνέβη για παράδειγμα με την έκρηξη του ηφαίστειου Κρακατόα το 1883. Το φαινόμενο αυτό είναι τόσο σπάνιο ώστε έμεινε στα χρονικά ως έκφραση ενδεικτική της έννοιας του «σχεδόν ποτέ».

Μ’ αυτή λοιπόν την έννοια χρησιμοποιείται και η φράση «Μπλε Σελήνη» για να χαρακτηρίσει την ύπαρξη δύο πανσελήνων σ’ έναν μήνα, η δεύτερη δηλαδή Πανσέληνος σ’ ένα μήνα ονομάζεται «Μπλε Σελήνη» παρ’ όλο που ένα τέτοιο φαινόμενο αν και ασυνήθιστο (αφού η περίοδος από την μια Πανσέληνο έως την επόμενη φτάνει τις 29,5 περίπου ημέρες και για την ακρίβεια 29,53059 ημέρες) δεν είναι ιδιαίτερα σπάνιο.

Ο Φεβρουάριος φυσικά, που έχει μόνο 28 ή 29 ημέρες, είναι αδύνατον να περιλάβει ποτέ μια «Μπλε Σελήνη», ενώ κατά μέσον όρο ένας μήνας με δύο Πανσελήνους συμβαίνει μια φορά κάθε 2,5 περίπου χρόνια (και για την ακρίβεια κάθε 2,72 χρόνια), κάτι που φυσικά δεν μπορεί να θεωρηθεί ιδιαίτερα σπάνιο.

Tα επόμενα 40 χρόνια θα έχουμε 17 μήνες που θα περιλαμβάνουν δύο Πανσελήνους τον ίδιο μήνα

Είναι πάντως γεγονός ότι η παρουσία της Σελήνης στον νυχτερινό ουρανό πραγματικά δεν έχει αντίζηλο, γι’ αυτό δεν είναι καθόλου παράξενο που η μυθολογία είναι γεμάτη με τις ιστορίες της που πολλές την ταύτιζαν με την θεά Άρτεμη.

Όταν πρόβαλλε στον ουρανό το χαριτωμένο της πρόσωπο με την ασημένια ανταύγεια, η ομορφιά της έκανε τα άστρα να ωχριούν, ενώ η φαντασία των αρχαίων παρομοίαζε τις ακτίνες της Σελήνης με τα γρήγορα και μυτερά βέλη της Αρτέμιδος.

Η αγνή πανέμορφη παρθένα, η κυνηγός θεά, ήταν για τον Όμηρο το πρότυπο της γυναικείας ομορφιάς.

Στη Σελήνη απέδιδαν επίσης τη νυχτερινή δροσιά και τις βροχές

Γι’ αυτό ονόμαζαν την Άρτεμη «Ποτάμια» και την λάτρευαν κοντά σε πηγές και λίμνες όπου πίστευαν ότι λούζονταν μαζί με τις Νύμφες μακριά από τα βέβηλα βλέμματα των ανδρών.

Σύμφωνα επίσης με την ελληνική μυθολογία η Σελήνη ήταν κόρη των Τιτάνων Υπερίωνα και Θείας, αδελφή του Ήλιου και της Ιούς, και μητέρα του Ωρίωνα με πατέρα τον Ήλιο.

Όπως ο Ήλιος έτσι και η Σελήνη είχε το δικό της άρμα που το έσερναν βόδια ή άλογα ή και ελάφια, ενώ αξίζει επίσης να σημειωθεί ότι στην Κλασσική κυρίως εποχή η λατρεία της Σελήνης είχε ατονήσει γιατί πίστευαν ότι η λατρεία των ουράνιων σωμάτων ήταν γνώρισμα των βαρβάρων.

Από την αρχαιότητα ακόμη στο ορατό αυτό πρόσωπο της Σελήνης διακρίνονταν διάφορες μορφές και σχήματα που κυριολεκτικά γοήτευαν τους ανθρώπους της Γης επί χιλιάδες χρόνια.

Μερικοί πίστευαν ότι ήταν ένα κουνέλι

Άλλοι πάλι ότι ήταν βάτραχος. Ενώ οι περισσότεροι έλεγαν ότι μπορούσαν να διακρίνουν ένα ανθρώπινο πρόσωπο: έναν άνθρωπο στη Σελήνη. Στις σκανδιναβικές χώρες έβλεπαν δύο παιδιά να μεταφέρουν ανάμεσά τους έναν κουβά νερό, ενώ στη Γροιλανδία απαγόρευαν στις νέες κοπέλες να κοιτάζουν την Πανσέληνο γιατί πίστευαν ότι θα έμεναν έγκυοι.

Φυσικά πολλοί από τους κλασικούς έλληνες φιλοσόφους είχαν αντιληφθεί από νωρίς ότι ο διαφορετικός φωτισμός των περιοχών της Σελήνης οφειλόταν στις ανωμαλίες του εδάφους της.

Ο Θαλής ο Μιλήσιος, για παράδειγμα, πίστευε ότι ο δορυφόρος μας ήταν φτιαγμένος από τα ίδια υλικά που είναι φτιαγμένη και η Γη, ενώ ο Δημόκριτος υποστήριζε ότι οι διαφορές του φωτισμού της οφείλονταν στην ύπαρξη βουνών και κοιλάδων. Κι έτσι από την κλασική ακόμη εποχή, οι αρχαίοι έλληνες φιλόσοφοι μπόρεσαν να διαλευκάνουν αρκετά από τα μυστήρια της Σελήνης, ανάμεσα στα οποία ήταν και ο μηχανισμός των φάσεών της.

Τι πίστευαν οι αρχαίοι φιλόσοφοι

Οι αρχαίοι φιλόσοφοι είχαν κατανοήσει δηλαδή ότι το φως της Σελήνης δεν ήταν παρά η αντανάκλαση των ακτίνων του Ήλιου στην επιφάνειά της. Επειδή όμως το φως του Ήλιου φωτίζει καθημερινά διαφορετικές περιοχές της πλευράς της που είναι στραμμένη προς τη Γη, βλέπουμε τη Σελήνη να αλλάζει μορφή συνεχώς ανάλογα με το πώς φαίνεται από τη Γη.

Έτσι όταν η Σελήνη βρίσκεται στην ίδια κατεύθυνση με τον Ήλιο στρέφει προς εμάς το μη φωτιζόμενο ημισφαίριό της, οπότε λέμε ότι έχουμε Νέα Σελήνη ή Νουμηνία. Με την πάροδο των ημερών η Σελήνη μετατοπίζεται στην τροχιά της και έτσι από τη Γη αρχίζουμε να βλέπουμε όλο και μεγαλύτερο μέρος του φωτιζόμενου ημισφαιρίου της.

Όταν η αποχή της από τον Ήλιο είναι 90 μοίρες, φαίνεται να είναι φωτισμένη κατά το 1/2, και η φάση αυτή ονομάζεται πρώτο τέταρτο. Η κίνηση της Σελήνης γύρω από τη Γη συνεχίζεται μέχρις ότου βρίσκεται σε αντίθεση προς τη θέση του Ήλιου, βρίσκεται δηλαδή απέναντι από τον Ήλιο με την Γη στη μέση, οπότε εμείς βλέπουμε από τη Γη ολόκληρο το φωτιζόμενο ημισφαίριό της και λέμε ότι έχουμε Πανσέληνο.

Τότε η Σελήνη ανατέλλει όταν ο Ήλιος δύει. Ο χρόνος όμως κυλάει και η Σελήνη συνεχίζει την κίνησή της μέχρις ότου βρεθεί στη φάση του τελευταίου τέταρτου. Τέλος, η Σελήνη ξανάρχεται σε σύνοδο με τον Ήλιο, οπότε έχουμε και πάλι Νουμηνία ή Νέα Σελήνη.

Από τη μια σύνοδο ως την επομένη, για τη συμπλήρωση δηλαδή όλων των φάσεων της Σελήνης, χρειάζονται περίπου 29,5 ημέρες, και για την ακρίβεια 29 ημέρες 12 ώρες, 44 λεπτά και 2,86 δευτερόλεπτα.

Ο χρόνος αυτός ονομάζεται συνοδικός μήνας και είναι η χρονική περίοδος μεταξύ δύο διαδοχικών πανσελήνων ή δύο διαδοχικών φάσεων Νέας Σελήνης, από την οποία γεννήθηκε ο ημερολογιακός μας μήνας. Δεν είναι λοιπόν καθόλου παράξενο που τα πρώτα ημερολόγια βασίζονταν σε έναν κύκλο σεληνιακών μηνών.

Υπάρχει όμως και ένας άλλος «μήνας» που ονομάζεται «αστρικός μήνας», και είναι ο πραγματικός χρόνος μιας πλήρους περιφοράς της Σελήνης γύρω από τη Γη αφού μετράει την χρονική περίοδο μεταξύ δύο διαδοχικών περασμάτων της Σελήνης μπροστά από ένα δεδομένο άστρο.

Η κίνηση αυτή γίνεται εμφανής καθώς η θέση της Σελήνης ανάμεσα στα άστρα αλλάζει από νύχτα σε νύχτα. Ο χρόνος αυτός είναι περίπου 27 ημέρες, και για την ακρίβεια 27 ημέρες 7 ώρες, 43 λεπτά και 11,5 δευτερόλεπτα.

Η αιτία της μεγαλύτερης διάρκειας του συνοδικού μήνα σε σχέση με τον αστρικό μήνα είναι αρκετά απλή:

Κατά τη διάρκεια ενός μήνα, το ντουέτο Γη και Σελήνη έχει διασχίσει μια αρκετά μεγάλη απόσταση γύρω από τον Ήλιο. Έτσι όταν η Σελήνη έχει ολοκληρώσει μία πλήρη περιφορά της γύρω από τη Γη, πρέπει να ταξιδέψει επιπλέον πάνω από δύο ακόμη ημέρες για να ξαναγυρίσει στην ίδια γραμμική σχέση που είχε με την Γη και τον Ήλιο ώστε να δημιουργηθούν οι ίδιες πάλι προϋποθέσεις που είναι αναγκαίες για να έχει την ίδια φάση με αυτή με την οποία άρχισε την τροχιά της γύρω από τη Γη.

Πηγή: iEidiseis.gr

Τελευταία τροποποίηση στις Πέμπτη, 11 Αυγούστου 2022 20:47

Σχετικά Άρθρα

  • H μεγαλύτερη υπερπανσέληνος τoυ 2024 φωτίζει για περίπου τρεις ημέρες
    H μεγαλύτερη υπερπανσέληνος τoυ 2024 φωτίζει για περίπου τρεις ημέρες

    Τι είναι η «πανσέληνος του κυνηγού» που είναι η μεγαλύτερη του έτους

    Από χθες κοσμεί τον ουρανό μας η «Πανσέληνος του Κυνηγού (το παρατσούκλι είναι «Υπερ-Σελήνη της συγκομιδής) με το φεγγάρι να παραμένει στρογγυλό για περίπου τρεις ημέρες (μέχρι αύριο, 18 Οκτωβρίου).
    Η μέγιστη έντασή της θα επιτευχθεί σήμερα το πρωί τοπική ώρα ΗΠΑ, όπως αναφέρει το αμερικανικό δίκτυο NBC.
    Θα είναι η μεγαλύτερη και φωτεινότερη υπερπανσέληνος του έτους με τη Σελήνη να απέχει 357.364 χιλιόμετρα από τη Γη, σύμφωνα με τα στοιχεία της μετεωρολογικής πλατφόρμας Meteovista, όπως επισημαίνει το Old Farmer's Almanac.
    «Ενώ μια υπερσελήνη είναι τεχνικά μεγαλύτερη και φωτεινότερη από μια κανονική πανσέληνο, φαίνεται μόνο περίπου 7% μεγαλύτερη, κάτι που μπορεί να είναι μια ανεπαίσθητη διαφορά για το ανθρώπινο μάτι, ανάλογα με άλλες συνθήκες», σύμφωνα με το αλμανάκ.

    «Καθώς το φεγγάρι παρασύρεται στον ορίζοντα γύρω από το ηλιοβασίλεμα, μπορεί να φαίνεται μεγαλύτερο και πορτοκαλί», σχολιάζει το σχετικό άρθρο.

    Τι είναι η πανσέληνος του κυνηγού;

    Η «πανσέληνος του κυνηγού» είναι το φεγγάρι που ακολουθεί αμέσως μετά την πανσέληνο της συγκομιδής.

    Η ονομασία αυτή, η οποία έχει τις ρίζες της στις πρακτικές των ινδιάνικων φυλών και στα ευρωπαϊκά έθιμα, αναφέρεται στο έντονο φως του φεγγαριού που βοηθούσε τους κυνηγούς να εντοπίσουν τα μεταναστευτικά θηράματα την εποχή του φθινοπώρου.

    Αυτό το φεγγάρι στα μέσα Οκτωβρίου σηματοδοτούσε την έναρξη της προετοιμασίας των προμηθειών για το χειμώνα.

    Ανάλογα με την παράδοση, είναι επίσης γνωστό ως «μεταναστευτικό φεγγάρι» ή «φεγγάρι της πτώσης των φύλλων», σηματοδοτώντας το τέλος της περιόδου συγκομιδής και την έναρξη των κρύων φθινοπωρινών νυχτών.

    Τι είναι η υπερπανσέληνος;

    Η σούπερ πανσέληνος συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται στο σημείο της τροχιάς του που βρίσκεται πλησιέστερα στη Γη.

    Κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου, το φεγγάρι εμφανίζεται περίπου 7% μεγαλύτερο και 14% φωτεινότερο από μια τυπική πανσέληνο.

    Αυτή η σούπερ πανσέληνος του Οκτωβρίου είναι ιδιαίτερα αξιοσημείωτη, καθώς είναι η πιο θεαματική του έτους.

    Πρόκειται για τη δεύτερη υπερπανσέληνο της χρονιάς, καθώς η πρώτη πραγματοποιήθηκε τον Σεπτέμβριο.

    Από χθες η Σελήνη είναι ορατή στα καλύτερά της βλέποντας κανείς το ηλιοβασίλεμα.

    Κι όταν βρίσκεται κοντά στον ορίζοντα, τότε θα πάρει μια πορτοκαλί ή κοκκινωπή απόχρωση, λόγω της ατμοσφαιρικής διάθλασης.
    Πηγή: Protothema.gr - ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Freepik
  • Υπερπανσέληνος Οκτωβρίου: Μπορεί το φεγγάρι να επηρεάσει τη διάθεση και τον ύπνο μας;
    Υπερπανσέληνος Οκτωβρίου: Μπορεί το φεγγάρι να επηρεάσει τη διάθεση και τον ύπνο μας;

    Θα μας επηρεάει η υπερπανσέληνος του Οκτωβρίου; Τι δείχνουν οι μελέτες για την επίδραση του φεγγαριού στην ανθρώπινη συμπεριφορά και υγεία; Μια ψυχολόγος από την κορυφαία Κλινική του Κλίβελαντ ανατρέχει στα επιστημονικά ευρήματα και απαντά

    Η πανσέληνος του Οκτωβρίου, η τρίτη υπερπανσέληνος του 2024 και «Φεγγάρι του Κυνηγού», θα λάμψει στα 357.364 χιλιόμετρα περίπου μακριά από τη Γη, αποτελώντας την πιο κοντινή στον πλανήτη μας. Η υπερπανσέληνος φαίνεται περίπου 30% πιο φωτεινή και σχεδόν 15% μεγαλύτερη σε σύγκριση με μια απλή πανσέληνο, όταν βρίσκεται στο πιο απομακρυσμένο της σημείο από τη Γη.

    Σε ό,τι αφορά το όνομά της, ο συνταξιούχος της NASA, Gordon Johnston, εξηγεί πως χρησιμοποιήθηκε πρώτη φορά το 1710 και σχετίζεται με την εποχή του χρόνου όπου, παραδοσιακά, οι κυνηγοί άρχιζαν να αποθηκεύουν τρόφιμα για τον επερχόμενο χειμώνα. Σύμφωνα με το Αγροτικό Αλμανάκ (Old Farmers’ Almanac), οι ιθαγενείς λαοί της Αμερικής ονόμασαν έτσι το λαμπερό φεγγάρι επειδή «τα φύλλα πέφτουν, τα ελάφια είναι παχιά και είναι καιρός να αρχίσετε να αποθηκεύσετε κρέας για τη βαρυχειμωνιά».

    Οι διάφορες φάσεις της Σελήνης και οι επιδράσεις τους στην ανθρώπινη συμπεριφορά έλαβαν περίοπτη θέση στην παγκόσμια μυθολογία και λαογραφία. Πίσω στον 15ο αιώνα, καταγράφουν ειδικοί της Κλινικής του Κλίβελαντ, από την πεποίθηση ότι οι διάφορες φάσεις της Σελήνης (Luna στα λατινικά) κάνουν τους ανθρώπους λιγότερο ή περισσότερο επιθετικούς, προέκυψε η ονομασία lunacy για την παραφροσύνη. Σήμερα, οι όροι lunacy και παραφροσύνη έχουν βρει τη θέση τους στο χρονοντούλαπο της ιστορίας, τουλάχιστον σε ό,τι αφορά την επιστήμη και την ιατρικής. Δε συνέβη το ίδιο και με το ζήτημα της σεληνιακής επίδρασης στον άνθρωπο.

    Οι αστρολογικές προβλέψεις αποτελούν το πλέον φωτεινό παράδειγμα. Το διαδίκτυο σήμερα κατακλύζεται από άρθρα αστρολογικού περιεχομένου, επικεντρωμένα κυρίως στο πώς η πανσέληνος θα επηρεάσει κάθε ζώδιο. Μα έχει τέτοιες ικανότητες και ιδιότητες το αστρονομικό φαινόμενο; «Ναι», απαντά η Κλινική του Κλίβελαντ, «το φεγγάρι και οι σεληνιακοί του κύκλοι μπορούν να σας επηρεάσουν· αλλά για διαφορετικούς λόγους από αυτούς που νομίζετε».

    Σύμφωνα με τη Susan Albers από την Κλινική του Κλίβελαντ, ψυχολόγο με τίτλο Διδάκτορος Ψυχολογίας στην Κλινική Ψυχολογία (Psy.D), έρευνες επιβεβαιώνουν ότι πολλά θηλαστικά έχουν προσαρμόσει τους βιολογικούς τους ρυθμούς στους σεληνιακούς κύκλους. Στην περίπτωση του ανθρώπου ωστόσο, κάθε μελέτη είναι αμφιλεγόμενη.

    Διάθεση και ψυχική υγεία

    Η πανσέληνος έχει συνδεθεί μέσα από μελέτες με τη διάθεση και την ψυχική υγεία, όπως αύξηση διαταραχών του άγχους και κατάθλιψης, χωρίς όμως να αποδεικνύεται ισχυρή και αιτιώδης συνάφεια. Μια μικρή μελέτη σε άτομα με διπολική διαταραχή έδειξε ότι οι διάφορες φάσεις της σελήνης επηρέαζαν την εναλλαγή επεισοδίων μανίας και κατάθλιψης, εύρημα που αποδόθηκε στη διαταραχή του κιρκάδιου ρυθμού και του κύκλου ύπνου-αφύπνισης. Στον αντίποδα, ανασκόπηση του 2019 στοιχεία από σχεδόν 18.000 ιατρικά αρχεία ψυχιατρικών μονάδων κατέληξε ότι δεν υπάρχει συσχετισμός μεταξύ σεληνιακών κύκλων και δεικτών όπως η διάρκεια νοσηλείας, οι εισαγωγές και τα εξιτήρια.

    Αλλαγές στον ύπνο

    Μια μελέτη επαναξιολόγησης (2013) διαπίστωσε ότι η πανσέληνος επηρεάζει πράγματι τον ύπνο. Τα ευρήματα έδειξαν μικρότερη κατά 30% διάρκεια για το στάδιο NREM (βαθύς ύπνος) και μειωμένο κατά 20 λεπτά συνολικό ύπνο για τους συμμετέχοντες συγκριτικά με τις νύχτες χωρίς πανσέληνο. Οι αλλαγές συσχετίζονταν επίσης με μειωμένα επίπεδα μελατονίνης, αναφέρει η Δρ Albers.

    Έρευνα του 2021 συνέκρινε τα πρότυπα ύπνου ανθρώπων από τις κοινότητες αυτόχθονων Toba-Qom της βόρειας Αργεντινής με αυτά φοιτητών στο Σιάτλ. Σε όλες τις περιπτώσεις -ανεξάρτητα από τη γεωγραφία ή την πρόσβαση σε ηλεκτρικό ρεύμα- οι συμμετέχοντες κοιμόντουσαν λιγότερο και πήγαιναν για ύπνο πιο αργά τις ημέρες πριν από την πανσέληνο, οπότε υπήρχε περισσότερο φυσικό φως μετά το σούρουπο. Οι ερευνητές έκαναν λόγο για «έμφυτη προσαρμογή» που μας κληροδότησαν οι πρόγονοί μας, για τους οποίους η αξιοποίηση του φυσικού φωτός στο έπακρο ήταν μονόδρομος ελλείψει τεχνητού φωτός.

    Αναπαραγωγική υγεία

    Η Σελήνη χρειάζεται έναν περίπου μήνα για να ολοκληρώσει την περιφορά της γύρω από τη Γη. Δεδομένου ότι οι εμμηνορροϊκοί κύκλοι έχουν σχεδόν την ίδια διάρκεια, οι άνθρωποι συνέδεσαν τους κύκλους της Σελήνης με την έμμηνο ρύση, χωρίς όμως επιστημονικά ερείσματα. Ερευνητικά δεδομένα από την παρακολούθηση έξι εμμηνορροϊκών κύκλων 529 γυναικών δεν εντόπισαν σύνδεση.

    Η επίδραση δεν επιβεβαιώνεται ούτε για την εγκυμοσύνη και τον τοκετό, με τα διαθέσιμα επιστημονικά συμπεράσματα αντικρουόμενα. Απέναντι στη μελέτη 1.507 γεννήσεων στην Ιαπωνία, μεταξύ Ιανουαρίου 1996 και Μαρτίου 2007, που συμπέρανε περισσότερους τοκετούς τη νύχτα γύρω από την ώρα της πανσελήνου και κατά τη διάρκεια της ημέρας περί την ώρα της νέας σελήνης, στέκεται έρευνα 23.689 γεννήσεων από το 1810 έως το 1929, σύμφωνα με την οποία δεν παρατηρήθηκε καμία απολύτως σύνδεση.

    Η Σελήνη στον δρόμο μας

    Η Δρ Albers καταλήγει ότι «αν πιστεύεις ότι κάτι όντως θα συμβεί, μπορεί να γίνει πραγματικότητα». Καθώς εξηγεί, ανεξάρτητα από τις αντιφάσεις και την έλλειψη στοιχείων για τον ακριβή μηχανισμό πίσω από την επίδραση του φεγγαριού στον άνθρωπο, είναι πέραν κάθε αμφιβολίας ότι οι πεποιθήσεις είναι μακροχρόνιες ότι υπάρχει σύνδεση μεταξύ των δύο. Γνωστικές προκαταλήψεις όπως η ψευδής συσχέτιση, οι αυτοεκπληρούμενες προφητείες ή και το φαινόμενο placebo ακόμα, μπορούν να οδηγήσουν πράγματι σε αποτελέσματα, συχνότατα αρνητικά.

    Πηγή: Υgeiamou.gr
  • Πανσέληνος Οκτωβρίου 2024: Και υπερπανσέληνος και η πιο φωτεινή του χρόνου – Πότε θα τη δούμε
    Πανσέληνος Οκτωβρίου 2024: Και υπερπανσέληνος και η πιο φωτεινή του χρόνου – Πότε θα τη δούμε

    H πανσέληνος του Οκτωβρίου 2024 θα είναι η τρίτη από τις τέσσερις διαδοχικές υπερπανσελήνους.

    Αντίστροφη μέτρηση για την πανσέληνο του Οκτωβρίου 2024 αφού αναμένεται να λάμψει στον ουρανό την Πέμπτη (17/10) και, μάλιστα, θα είναι η πιο φωτεινή πανσέληνος του χρόνου εφόσον πρόκειται για μία υπερπανσέληνο.

    Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το ABC News, η πανσέληνος του Οκτωβρίου 2024 θεωρείται ως υπερπανσέληνος, η οποία συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο ή κοντά στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς του, με αποτέλεσμα το φεγγάρι να φαίνεται πολύ πιο λαμπερό και μεγαλύτερο από το συνηθισμένο.

    Το «φεγγάρι του κυνηγού», όπως ονομάζεται η πανσέληνος του Οκτωβρίου 2024, θα είναι η τρίτη από τις τέσσερις διαδοχικές υπερπανσελήνους. Μάλιστα, σύμφωνα με τη NASA, η εν λόγω υπερπανσέληνος αναμένεται να είναι η μεγαλύτερη και η φωτεινότερη υπερπανσέληνος της χρονιάς.

    Γιατί ονομάζεται «φεγγάρι του κυνηγού»

    Το «Old Farmer's Almanac», το οποίο άρχισε να δημοσιεύει για πρώτη φορά τα ονόματα των πανσελήνων τη δεκαετία του 1930, αναφέρει ότι η πανσέληνος του Οκτωβρίου ονομάστηκε «φεγγάρι του κυνηγού», επειδή σηματοδοτεί την έναρξη της κυνηγετικής περιόδου και θεωρείται ως σήμα για τους κυνηγούς, προκειμένου να αρχίσουν να προετοιμάζονται για το κρύο που πλησιάζει.

    Ως εκ τούτου, λοιπόν, μετά τα χωράφια που θερίστηκαν τον Σεπτέμβριο, κατά τη διάρκεια του λεγόμενου «φεγγαριού του θερισμού», οι κυνηγοί μπορούν εύκολα να παρατηρήσουν τα ζώα που βγαίνουν για τροφή, όπως είναι οι αλεπούδες που περιμένουν να ορμήσουν. Άλλες πηγές ονόμασαν, επίσης, την πανσέληνο του Οκτωβρίου ως «αιματηρή» λόγω της σχέσης του αίματος από το κυνήγι ή το χρώμα των φθινοπωρινών φύλλων.

    Πηγή: iEidiseis.gr
  • Πανσέληνος Οκτωβρίου 2024: Πότε αναμένεται το «φεγγάρι του κυνηγού» - Ποια η σημασία του
    Πανσέληνος Οκτωβρίου 2024: Πότε αναμένεται το «φεγγάρι του κυνηγού» - Ποια η σημασία του

    Απομένουν μόλις λίγες ημέρες για να δούμε την πανσέληνο του Οκτωβρίου να φωτίζει στον ουρανό.

    Συγκεκριμένα, η πανσέληνος του Οκτωβρίου κορυφώνεται στις 17 του μήνα και ονομάζεται «το φεγγάρι του κυνηγού».

    Μάλιστα, πρόκειται για υπερπανσέληνο, αφού η πανσέληνος θα συμπέσει με την περίοδο που η Σελήνη βρίσκεται πιο κοντά στην τροχιά της Γης.

    Τι συμβολίζει η ονομασία του

    Σύμφωνα με το Oxford English Dictionary που επικαλείται η NASA, η ονομασία για το «φεγγάρι του κυνηγού» ξεκινά από το 1710 και σχετίζεται με τις παραδόσεις της εποχής του φθινοπώρου. Μετά το «Φεγγάρι του Θερισμού» του Σεπτεμβρίου, το «Φεγγάρι του Κυνηγού» συμβόλιζε την περίοδο κατά την οποία οι κυνηγοί αξιοποιούσαν την καθαρή θέα των ανοιχτών χωραφιών μετά τον θερισμό για να προετοιμάσουν το κυνήγι τους για τον χειμώνα.

    Σύμφωνα με το Farmer's Almanac, διάφορες φυλές των ιθαγενών της Αμερικής είχαν ονομάσει την πανσέληνο του Οκτωβρίου ως «Φεγγάρι του Ταξιδιού» ή «Φεγγάρι του Αίματος», αναφερόμενοι στις εποχικές αλλαγές όπως το πέσιμο των φύλλων και τον θάνατο της βλάστησης. Αρκετές εναλλακτικές ονομασίες, όπως Drying Rice Moon και Falling Leaves Moon, περιγράφουν αυτή τη μετάβαση του φθινοπώρου.

    Πηγή: Ethnos.gr
  • Πανσέληνος Σεπτεμβρίου 2024: Πότε θα δούμε το «φεγγάρι του θερισμού»
    Πανσέληνος Σεπτεμβρίου 2024: Πότε θα δούμε το «φεγγάρι του θερισμού»

    Πανσέληνος Σεπτεμβρίου: Το «φεγγάρι του θερισμού» θα μας χαρίσει εντυπωσιακές εικόνες

    Την πανσέληνο του Σεπτεμβρίου που είναι γνωστή και ως «Το φεγγάρι του θερισμού» θα απολαύσουμε αύριο Τετάρτη 18/9 και αναμένεται να είναι εντυπωσιακή, καθώς συμπίπτει με μερική έκλειψη Σελήνης, ορατή από οπουδήποτε στη νυχτερινή πλευρά της Γης.

    Μετά τη δύση του ηλίου, στρέφοντας το βλέμμα προς τον ουρανό, εφόσον οι καιρικές συνθήκες το επιτρέψουν, θα δούμε τη σελήνη να λάμπει στον ουρανό. Βέβαια, ήδη από σήμερα το Φεγγάρι του θερισμού, θα είναι ορατό.

    Το «φεγγάρι του θερισμού» θα φαίνεται μεγάλο και φωτεινό επειδή η Σελήνη θα βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της στη Γη

    Συγκεκριμένα, σύμφωνα με το Space, η πανσέληνος συμβαίνει όταν το φεγγάρι βρίσκεται ακριβώς στην αντίθετη πλευρά της Γης από τον Ήλιο, επομένως χρησιμοποιώντας το ουράνιο γεωγραφικό μήκος του φεγγαριού, η Σελήνη πρέπει να βρίσκεται ακριβώς 180 μοίρες από τον Ήλιο.

    Επισημαίνεται ότι η τροχιά του φεγγαριού έχει ελαφρά κλίση σε σχέση με το επίπεδο της τροχιάς της Γης, κατά περίπου 5 μοίρες, οπότε συνήθως το φεγγάρι φωτίζεται πλήρως από τον Ήλιο σε εκείνο το σημείο.

    Εντυπωσιακό

    Μάλιστα, το «φεγγάρι του θερισμού» θα φαίνεται μεγάλο και φωτεινό επειδή η Σελήνη θα βρίσκεται στο κοντινότερο σημείο της τροχιάς της στη Γη.

    Πηγή: In.gr

  • Η Αυγουστιάτικη Πανσέληνος στην Αρχ. Ολυμπία - Μάγεψε το «φεγγάρι του Οξύρρυγχου»
    Η Αυγουστιάτικη Πανσέληνος στην Αρχ. Ολυμπία - Μάγεψε το «φεγγάρι του Οξύρρυγχου»

    Τι κι αν η ζέστη με την υγρασία συνέθεσαν ένα "βαρύ" κοκτέιλ καιρικών συνθηκών, ο κόσμος δεν αποθαρρύνθηκε και κατά χιλιάδες επισκέφθηκε την Αρχαία Ολυμπία για να απολαύσει την πανσέληνο του Αυγούστου στον αρχαιολογικό χώρο και την όμορφη πόλη.

    Επισκέπτες από κάθε γωνιά του κόσμου ήταν εκεί χθες το βράδυ για να δει σε ένα ειδυλλιακό τοπίο το «φεγγάρι του Οξύρρυγχου».

    Και είναι αλήθεια πως στο νυχτερινό περίπατο μέσα στον Αρχαιολογικό χώρο της Ολυμπίας αλλά και στην διαδρομή προς αυτόν, μπορούσες να ακούσεις τον κόσμο να μιλά όλες τις γλώσσες του κόσμου.

    Ένα εντυπωσιακό μωσαϊκό με κοινό παρονομαστή την πανσέληνο και την Αρχαία Ολυμπία.

    Και φυσικά η αγορά και κυρίως ο κλάδος της εστίασης τιμήθηκε δεόντως από εκείνους που η πανσέληνος, τους άνοιξε την όρεξη...

    Panselinos Olympia 2

    Panselinos Olympia 3

    Panselinos Olympia 4

    Panselinos Olympia 5

    Panselinos Olympia 6

    Panselinos Olympia 7

    Panselinos Olympia 8

  • Πανσέληνος Αυγούστου 2024: Πώς πήρε το όνομά του το φεγγάρι του Οξύρυγχου και πότε θα το δούμε
    Πανσέληνος Αυγούστου 2024: Πώς πήρε το όνομά του το φεγγάρι του Οξύρυγχου και πότε θα το δούμε

    Οπως κάθε χρόνο έτσι και φέτος η πανσέληνος του Αυγούστου είναι αυτή που συγκεντρώνει όλο και περισσότερο κόσμο κάτω από το φως του φεγγαριού.

    Η πανσέληνος του Αυγούστου για το 2024 θα ολοκληρωθεί στις 19 Αυγούστου και έχει πάρει το όνομα το «φεγγάρι του Οξύρυγχου». Μετά τη δύση του ηλίου, στρέφοντας το βλέμμα προς τα νοτιοανατολικά, θα διακρίνουμε στον νυχτερινό ουρανό την ανατολή του μοναδικού αυτού φεγγαριού.

    Η προέλευση της ονομασίας και το κόκκινο φεγγάρι

    Η πανσέληνος του Αυγούστου ονομάζεται και «Φεγγάρι του Οξύρρυγχου» λόγω των ιθαγενών της Αμερικής οι οποίοι τέτοια μέρα ψάρευαν το συγκεκριμένο ψάρι – γνωστό και ως μουρούνα. Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, και ιδίως τον Αύγουστο, η Σελήνη φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι τους υπόλοιπους. Συχνά δε, παίρνει μια πιο βαθιά και κόκκινη απόχρωση.

    Αυτό συμβαίνει διότι αυτή την περίοδο, η θέση της Σελήνης είναι χαμηλά στον ορίζοντας και έτσι το φως διαθλάται, με αποτέλεσμα να έχει μια σκούρα απόχρωση. Το φαινόμενο αυτό είναι ακόμα πιο έντονο κατά την ανατολή του φεγγαριού, η οποία συμβαίνει περίπου την ίδια στιγμή με τη Δύση του Ηλίου.

    Το επερχόμενο φεγγάρι χαρακτηρίζεται ακόμα και ως «υπερπανσέληνος». Μάλιστα, πρόκειται για την πρώτη από τις τέσσερις διαδοχικές που θα σημειωθούν φέτος (Αύγουστος, Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος).

    Ο όρος υπερπανσέληνος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979. Με βάση τα στοιχεία του οργανισμού «Earth Sky», ο όρος αναφέρεται στις πανσελήνους κατά τις οποίες το φεγγάρι βρίσκεται πιο κοντά στην τροχιά της Γης από ό,τι συνήθως (όχι απόσταση μεγαλύτερη του 10% από το κοντινότερο δυνατό σημείο στη Γη). Κατά την υπερπανσέληνο, το φεγγάρι εμφανίζεται έως και 14% μεγαλύτερο και 30% φωτεινότερο, συγκριτικά με μια απλή πανσέληνο.

    Πηγή: in.gr

  • Έρχεται η πανσέληνος Αυγούστου 2024 – Γιατί είναι ξεχωριστή
    Έρχεται η πανσέληνος Αυγούστου 2024 – Γιατί είναι ξεχωριστή

    Πότε έρχεται η πανσέληνος του Αυγούστου 2024 – Τι ώρα θα φαίνεται μεγαλύτερη.

    Πλησιάζει η πανσέληνος του Αυγούστου 2024, γνωστή και ως «Φεγγάρι του οξυρρύγχου», η πιο πολυαναμενόμενη πανσέληνος της χρονιάς. Το όνομά της, το πήρε από τους ιθαγενείς της Αμερικής, οι οποίοι κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου μήνα ψάρευαν τον οξύρρυγχο, ένα ψάρι γνωστό ως μουρούνα.

    Η επερχόμενη πανσέληνος πρόκειται να λάβει χώρα τη Δευτέρα, 19 Αυγούστου. Στην Ελλάδα, το ηλιοβασίλεμα εκείνη τη μέρα θα σημειωθεί στις 8:12 μ.μ., πράγμα που σημαίνει ότι λίγα λεπτά αργότερα θα απολαύσουμε το θέμα της ανατέλλουσας πανσελήνου.

    Κάθε χρόνο, η πανσέληνος του Αυγούστου γιορτάζεται με διάφορες εκδηλώσεις και δρώμενα σε πολλές διαφορετικές χώρες του κόσμου, συμπεριλαμβανομένης και της Ελλάδας, καθώς θεωρείται ως το πιο σημαντικό ολόγιομο φεγγάρι της χρονιάς. Δείτε παρακάτω γιατί.

    Το κόκκινο φεγγάρι της πανσελήνου του Αυγούστου

    Κατά τους καλοκαιρινούς μήνες, και ιδίως κατά τη διάρκεια του Αυγούστου, η Σελήνη φαίνεται μεγαλύτερη από ό,τι τους υπόλοιπους και συχνά παίρνει μια πιο βαθιά, σκούρα πορτοκαλί – κόκκινη απόχρωση.

    Αυτό συμβαίνει διότι αυτή την περίοδο, η θέση της Σελήνης είναι χαμηλά στον ορίζοντας και έτσι το φως διαθλάται, με αποτέλεσμα να έχει μια σκούρα απόχρωση. Το φαινόμενο αυτό είναι ακόμα πιο έντονο κατά την ανατολή του φεγγαριού, η οποία συμβαίνει περίπου την ίδια στιγμή με τη Δύση του Ηλίου.

    Υπερπανσέληνος το ολόγιομο φεγγάρι του Αυγούστου 2024

    Το επερχόμενο φεγγάρι χαρακτηρίζεται ως «υπερπανσέληνος» και μάλιστα πρόκειται για την πρώτη από τις 4 διαδοχικές που θα σημειωθούν φέτος (Αύγουστος, Σεπτέμβριος, Οκτώβριος, Νοέμβριος).

    Ο όρος υπερπανσέληνος χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά από τον αστρολόγο Richard Nolle το 1979. Με βάση τα στοιχεία του οργανισμού «Earth Sky», ο όρος αναφέρεται στις πανσελήνους κατά τις οποίες το φεγγάρι βρίσκεται πιο κοντά στην τροχιά της Γης από ό,τι συνήθως (όχι απόσταση μεγαλύτερη του 10% από το κοντινότερο δυνατό σημείο στη Γη).

    Κατά την υπερπανσέληνο, το φεγγάρι εμφανίζεται έως και 14% μεγαλύτερο και 30% φωτεινότερο, συγκριτικά με μια απλή πανσέληνο.

    Ταυτόχρονα, σύμφωνα με τον επίτιμο διευθυντή του Πλανητάριου, Διονύση Σιμόπουλο, η πανσέληνος του Αυγούστου μπορεί να φαίνεται ακόμα μεγαλύτερη κατά τη διάρκεια των καλοκαιρινών μηνών, καθώς ο Ήλιος βρίσκεται στο υψηλότερο σημείο της ετήσιας φαινόμενης τροχιάς του στον ουρανό, ενώ η Σελήνη βρίσκεται σχετικά πιο κοντά στον ορίζοντα.

    Σε αυτή τη θέση η πανσέληνος μπορεί να συγκριθεί με διάφορα άλλα χαρακτηριστικά που βρίσκονται εκεί, όπως δέντρα, κεραίες και διάφορα κτίσματα. Με αυτόν τον τρόπο ο εγκέφαλος του παρατηρητή παρασύρεται να πιστέψει ότι η πανσέληνος είναι μεγαλύτερη, ενώ επανειλημμένες μετρήσεις έχουν αποδείξει ότι το μέγεθος της δεν διαφέρει καθόλου από ώρα σε ώρα.

    Πηγή: iEidiseis.gr
Sites του Ομίλου

Αγ. Κυριακής 4 | Πύργος Ηλείας | Τηλ: 26210 30400 | Δημοσιογραφικό τμήμα: 6976 869414 | Εμπορικό Τμήμα: 6945 556212 | email: [email protected]

Μ.Η.Τ. 242102 | ΑΦΜ: 105224221 - ΔΟΥ Πύργου | Aρ.Γ.Ε.ΜΗ. 141319425000 | Ατομική Επιχείρηση | Ιδιοκτήτρια - διευθύντρια - διαχειρίστρια - δικαιούχος ονόματος τομέα: Δήμητρα Βέλμαχου | Διευθυντής σύνταξης: Γιάννης Σπυρούνης

Up & High Media & Productions

ilia live smallCopyright © 2011 - 2024 Ηλεία Live!.
Με την επιφύλαξη παντός δικαιώματος.

Μέλος του 
Μητρώο ΜΗ