Γιατί βάφουμε τα αυγά μας κόκκινα τη Μεγάλη Πέμπτη και πώς ξεκίνησε το έθιμο.
Το πασχαλινό έθιμο του βαψίματος των αυγών τη Μεγάλη Πέμπτη είναι ιδιαίτερα διαδεδομένο, τόσο στην Ελλάδα όσο και σε αρκετές χώρες της νότιας, ανατολικής και κεντρικής Ευρώπης.
Στην πραγματικότητα, το βάψιμο των αυγών είναι κάτι που συνήθιζαν να κάνουν αρχαίοι πολιτισμοί σε Ελλάδα και Μεσοποταμία, ωστόσο τόσο η επιλογή του κόκκινου χρώματος όσο και το τσούγκρισμα συνδέονται άμεσα με το χριστιανισμό.
Ειδικότερα, το αυγό υιοθετήθηκε ως σύμβολο της αναγέννησης από τους πρώτους χριστιανούς για να δηλώσει την Ανάσταση του Ιησού. Μάλιστα, το βρασμένο αυγό συμβολίζει το σταυρικό θάνατο του Χριστού, ενώ το τσόφλι τον τάφο του. Με το τσούγκρισμα, λοιπόν, «σπάμε» το κάλυμμα του σφραγισμένου τάφου για να υποδεχθούμε τον αναστημένο Ιησού.
Όσον αφορά το χρώμα, το κόκκινο έχει επιλεγεί για δύο λόγους: αφενός συνδέεται, ήδη από τα προχριστιανικά χρόνια, με την ανανέωση και την ανθοφορία της φύσης, αφετέρου ταυτίστηκε με τη σταύρωση και το αίμα του Ιησού.
Ένας από τους επικρατέστερους μύθους όσον αφορά τις ρίζες του συγκεκριμένου εθίμου έχει ως πρωταγωνίστρια τη Μαρία Μαγδαληνή, η οποία ταξίδεψε στη Ρώμη για να μιλήσει με τον Αυτοκράτορα Τιβέριο σχετικά με τις αυθαιρεσίες των Πιλάτου, Άννα και Καϊάφα.
Όταν ανέφερε την ανάσταση του Ιησού, ο Τιβέριος δεν την πίστεψε και είπε, δείχνοντας μια υπηρέτρια που περνούσε από μπροστά του με ένα καλάθι γεμάτο αυγά: «Αν αυτά τα αυγά γίνουν κόκκινα, τότε μόνο θα πιστέψω ότι ο Χριστός αναστήθηκε». Τότε η Μαγδαληνή έβαλε το χέρι της μέσα στο καλάθι και τα αυγά έγιναν κόκκινα.
Γιατί βάφουμε τα αυγά Μεγάλη Πέμπτη
Παραδοσιακά, τα αυγά βάφονται πάντα Μεγάλη Πέμπτη, για να τιμήσουμε τη σταύρωση του Ιησού. Σημειώνουμε ότι το απόγευμα της ημέρας έχει τελεστεί ο εσπερινός της Μεγάλης Παρασκευής, η Ακολουθία των Παθών.
Παλιά, μάλιστα, στα σπιτικά έβαφαν τα αυγά αργά τη νύχτα και ήταν πάντα κόκκινα, εξ’ ου και η ονομασία της μέρας ήταν και Κοκκινοπέφτη. Μόνο εάν μια οικογένεια είχε πένθος δεν έβαφε αυγά. Σε αυτή την περίπτωση, καλούνταν να τους προσφέρουν μερικά αυγά οι γείτονες ή οι συγγενείς τους, τα οποία στη συνέχεια οι πεθούντες τοποθετούσαν στο μνήμα του νεκρού, μαζί με λουλούδια.
Μια ακόμα σχετική παράδοση, που λάμβανε χώρα παλαιότερα σε ορισμένες περιοχές της Βόρειας Ελλάδας ήταν το κρέμασμα των κόκκινων πανιών, που οι άνθρωποι κρεμούσαν από τα παράθυρά τους μετά το βάψιμο των αυγών. Τα πανιά έμεναν εκεί για 40 μέρες, με σκοπό να προστατεύσουν το σπίτι και τους κατοίκους του από το κακό μάτι.
Σήμερα, τα αυγά δε βάφονται πάντα στο σπίτι, καθώς πολλοί είναι εκείνοι που προτιμούν την ευκολία των έτοιμων, αγοραστών βαμμένων αυγών. Πλέον, βαφές αλλά και βαμμένα αυγά πωλούνται σε διάφορα χρώματα πέραν του κλασσικού κόκκινου, όπως είναι το κίτρινο, το πράσινο και το γαλάζιο.
