Σχετικά Άρθρα

• Αρχ. Ολυμπία: Τροχαίο στα τούνελ - Ανατροπή οχήματος στην περιμετρική
  σε Επίκαιρα
  

  Ευτυχώς χωρίς τραυματίες ήταν το τροχαίο που συνέβη λίγο πριν τις εννέα το βράδυ της Πέμπτη στην περιμετρική οδό της Αρχαίας Ολυμπίας, ανάμεσα στα πρώτα τούνελ.

  Σύμφωνα με τις πρώτες πληροφορίες, ένα αυτοκίνητο συγκρούστηκε με προπορευόμενο την στιγμή που ο οδηγός του επιχειρούσε προσπέραση.

  Το αυτοκίνητο ανετράπη στη μέση της οδού, αλλά ευτυχώς δεν σημειώθηκε κάποιος τραυματισμός.

• Ξεκίνησε η διαδικασία αιτήσεων για την κάλυψη λειτουργικών κενών στα σχολεία
  σε Ελλάδα
  

  Το υπουργείο Παιδείας καλεί τους υποψήφιους εκπαιδευτικούς πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης των τελικών αξιολογικών πινάκων κατάταξης των προκηρύξεων του ΑΣΕΠ 1ΓΕ/2023, 2ΓΕ/2023, 3ΕΑ/2022 και 4ΕΑ/2022 να υποβάλουν αίτηση για την κάλυψη των λειτουργικών κενών στα σχολεία.

  Οι ενδιαφερόμενοι εκπαιδευτικοί μπορούν να ενημερωθούν για τα διαθέσιμα προς κάλυψη κενά μέσω της διαδικτυακής πύλης του Ολοκληρωμένου Πληροφοριακού Συστήματος Διαχείρισης Προσωπικού Α/θμιας και Β/θμιας Εκπ/σης (Ο.Π.ΣΥ.Δ.) του Υ.ΠΑΙ.Θ.Α. (ιστοσελίδα: https://opsyd.sch.gr), για πρόσληψή τους ως αναπληρωτών, πλήρους ή/και μειωμένου ωραρίου, σε συγκεκριμένες σχολικές μονάδες ή/και ομάδες σχολικών μονάδων, για το σχολικό έτος 2024-2025.

  Η διαδικασία των αιτήσεων πραγματοποιείται από σήμερα και θα διαρκέσει ως τη Δευτέρα 4 Νοεμβρίου 2024 και ώρα 09.00.

  Για περισσότερες πληροφορίες δείτε εδώ.

  Πηγή: Cnn.gr
• Ηλεία: Δράσεις ενημέρωσης για τον καρκίνο του μαστού από την 6η ΥΠΕ σε Πύργο, Βάρδα, Αρχ. Ολυμπία, Αμαλιάδα
  σε Υγεία
  

  Η πρόληψη είναι ζήτημα ΖΩΗΣ

  Ενημερωτικές δράσεις για τον καρκίνο του μαστού σε Πύργο, Αμαλιάδα, Αρχαία Ολυμπία και Βάρδα υλοποιεί η 6^η ΥΠΕ στην Ηλεία, υπό το συντονισμό του Υπουργείου Υγείας, συμμετέχοντας στη διεθνή εκστρατεία για την ευαισθητοποίηση του πληθυσμού έναντι της πρώτης αιτίας θανάτου από καρκίνο στις γυναίκες.

  Συγκεκριμένα:

  - στη Βάρδα μέχρι και σήμερα Παρασκευή 25 Οκτωβρίου επαγγελματίες υγείας του ΚΥ ΒΑΡΔΑΣ στα πλαίσια υλοποίησης του Εθνικού Προγράμματος Προσυμπτωματικού Ελέγχου κατά του καρκίνου του μαστού «Φώφη Γεννηματά» θα υλοποιήσουν δράσεις ενημέρωσης για την πρόληψη του καρκίνου του μαστού εντός της δομής. Ενώ στις 30 Οκτωβρίου 2024 θα πραγματοποιήσουν ομιλία στην αίθουσα εκδηλώσεων του δημοτικού διαμερίσματος Βάρδας.

  -Στην Αμαλιάδα, σήμερα οι επαγγελματίες υγείας του Γ.Ν. Αμαλιάδας σε συνεργασία με το Δήμο Ήλιδας και τον Πανελλήνιο Σύλλογο Γυναικών με Καρκίνο Μαστού «Άλμα Ζωής», θα υλοποιήσουν στην κεντρική πλατεία της πόλης στις 18.30 ενημερωτική δράση.

  -Στον Πύργο, οι Επισκέπτες Υγείας του Γ.Ν. Ηλείας – Ν.Μ. Πύργου, την Τετάρτη 30 και Πέμπτη 31 Οκτωβρίου θα κάνουν ανάλογη δράση στο χώρο της εισόδου των τακτικών εξωτερικών ιατρείων του Νοσοκομείου και ώρες 09:00 έως 13:00.

  -Στην Αρχαία Ολυμπία, οι επαγγελματίες υγείας του Κ.Υ. Αρχαίας Ολυμπίας, θα ενημερώνουν το κοινό την Τρίτη 5 Νοεμβρίου 2024 και ώρες 10:00 έως 13:00 π.μ.. στον κεντρικό δρόμο της Αρχαίας Ολυμπίας και την Παρασκευή 8 Νοεμβρίου 2024 και ώρες 10.00 έως 13:00 στο Περιφερειακό ιατρείο Λάλα.

  Φωτογραφία: Freepik/shajeelahmed

• Υπουργείο Παιδείας: Προσλήψεις 1.860 αναπληρωτών στην Ειδική Αγωγή - Η λίστα με τα ονόματα
  σε Οικονομία
  

  Την πρόσληψη 1.860 μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (ΕΕΠ) και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (ΕΒΠ), ανακοίνωσε το απόγευμα της Δευτέρας (21/10), το Υπουργείο Παιδείας, Θρησκευμάτων και Αθλητισμού.

  Οι νεοπροσληφθέντες θα είναι προσωρινοί αναπληρωτές με σχέση εργασίας Ιδιωτικού Δικαίου Ορισμένου Χρόνου πλήρους ωραρίου για το διδακτικό έτος 2024-2025 ως εξής:

  Στις Σχολικές Μονάδες Ειδικής Αγωγής και Εκπαίδευσης (ΣΜΕΑΕ) → 538

  Στην Εξειδικευμένη Εκπαιδευτική Υποστήριξη (παράλληλη) → 148

  Στα Κέντρα Διεπιστημονικής Αξιολόγησης, Συμβουλευτικής και Υποστήριξης (ΚΕΔΑΣΥ) → 198

  Στα Σχολικά Δίκτυα Εκπαιδευτικής Υποστήριξης (ΣΔΕΥ) στα ΚΕΔΑΣΥ → 34

  Σε Επαγγελματικά Λύκεια (ΕΠΑΛ) → 223

  Σε σχολικές μονάδες γενικής εκπαίδευσης → 681

  Στις Τάξεις Υποδοχής ΖΕΠ → 36

  Επίσης, διατίθενται για πρόσληψη στα ΥΜΕΠΑΛ της Σιβιτανιδείου Δημόσιας Σχολής Τεχνών και Επαγγελμάτων, με απόφαση του οικείου Διοικητικού Συμβουλίου, 2 αναπληρωτές κλάδου ΠΕ23.

  Οι προσλαμβανόμενοι/ες οφείλουν να παρουσιαστούν και να αναλάβουν υπηρεσία από την Τρίτη 29 έως και την Τετάρτη 30 Οκτωβρίου 2024.

  Στη διεύθυνση www.minedu.gov.gr/anaplirotes αναρτώνται πληροφορίες και διευκρινίσεις επί της διαδικασίας τοποθέτησης σε σχολικές μονάδες και ανάληψης υπηρεσίας.

  Οι πίνακες των ονομάτων είναι αναρτημένοι στην ιστοσελίδα του Υπουργείου www.minedu.gov.gr.

  ΔΕΙΤΕ ΕΔΩ ΤΟ ΑΡΧΕΙΟ ΜΕ ΤΙΣ ΠΡΟΣΛΗΨΕΙΣ

  Πηγή: Cnn.gr

• Αρχ. Ολυμπία: Παρουσιάστηκαν τα τρία εναλλακτικά σενάρια του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου
  σε Αυτοδιοίκηση
  

  «Ψήφος εμπιστοσύνης» στην ισόρροπη ανάπτυξη όλων των Δημοτικών Ενοτήτων με κέντρο την Ολυμπία

  Της Βίκυς Γκουγκουστάμου

  Τα τρία εναλλακτικά σενάρια της μελέτης του Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου του Δήμου Αρχαίας Ολυμπίας και των Δημοτικών Ενοτήτων Λαμπείας, Λασιώνος, Φολόης και Αρχαίας Ολυμπίας, παρουσιάστηκαν με όλες τις παραμέτρους, σε ειδική εκδήλωση, στο Δημαρχείο της πόλης.

  Οι μελετητές παρουσίασαν τα εναλλακτικά σενάρια, με επικρατέστερο εκείνο της πολυκεντρικής χωρικής οργάνωση (σενάριο3), αναλύοντας διεξοδικά τα αποτελέσματα της συγκεκριμένης ανάπτυξης σε όλους τους τομείς.

  Για τη διατύπωση των εναλλακτικών σεναρίων είχαν ληφθεί υπόψη όλα τα στοιχεία που διαμορφώνουν την σημερινή εικόνα του Δήμου, καθώς δεσμεύσεις και κατευθύνσεις που προκύπτουν από το υφιστάμενο θεσμικό πλαίσιο και τις προτάσεις που υπάρχουν σε υπό μελέτη θεσμικά κείμενα.

  Τα εναλλακτικά σενάρια

  -Το πρώτο σενάριο είναι το λεγόμενο «Σενάριο Τάσεων» (do nothing), που χαρακτηρίζεται από την διατήρηση των υφιστάμενων πολιτικών και την απουσία παρεμβάσεων.

  Το Σενάριο τάσεων (do nothing), έχει αρνητικές ή ουδέτερες επιπτώσεις στις εξεταζόμενες παραμέτρους της βιώσιμης ανάπτυξης (οικονομική, κοινωνική, περιβαλλοντική και κλιματική) και δεν υποστηρίζει την ισόρροπη χωρική οργάνωση του Δήμου.

  -Το δεύτερο σενάριο, είναι το «Σενάριο μονοκεντρικής χωρικής οργάνωσης/ανάπτυξης». Το συγκεκριμένο χαρακτηρίζεται από την ανάδειξη του οικισμού της Αρχαίας Ολυμπίας ως διοικητικού – οικονομικού και τουριστικού πόλου με την υλοποίηση σειράς παρεμβάσεων για τη λειτουργική και αισθητική αναβάθμιση του οικιστικού περιβάλλοντος, και βελτίωση της λειτουργικής διασύνδεσης του οικιστικού με τον αρχαιολογικό χώρο αίροντας τις υφιστάμενες δυσλειτουργίες.

  Το Σενάριο μονοκεντρικής χωρικής οργάνωσης, έχει θετικές επιπτώσεις για τον οικισμό της Αρχαίας Ολυμπίας, αλλά αρνητικές ή ουδέτερες επιπτώσεις στους υπόλοιπους οικισμούς και στην εδαφική συνοχή του Δήμου.

  -Το τρίτο, και επικρατέστερο σύμφωνα με τους μελετητές, σενάριο είναι το «Σενάριο πολυκεντρικής χωρικής οργάνωσης/ανάπτυξης», το οποίο χαρακτηρίζεται από την οργάνωση ενός πολυκεντρικού οικιστικού δικτύου αλλά και με την ανάληψη διακριτών ρόλων στους οικισμούς των ορεινών και αγροτικών Δημοτικών Ενοτήτων.

  Προβλέπει:

  -Λειτουργική διασύνδεση οικιστικού χώρου Αρχαίας Ολυμπίας με τον αρχαιολογικό χώρο, παράλληλη αναβάθμιση αστικού χώρου και εξοπλισμού

  - Διασυνδεδεμένη και αλληλοτροφοδοτούμενη παραγωγική δομή όλων των τομεακών κλάδων της τοπικής οικονομίας

  - Δικτυώσεις και συνδέσεις με άλλους αξιόλογους πόρους φύσης, πολιτισμού, άυλης κληρονομιάς, τοπικής ιστορίας, τοπικών παραγωγικών δραστηριοτήτων και εναλλακτικών μορφών τουρισμού (πχ αγροτουρισμός, περιηγητικός τουρισμός κ.ά.)

  - Υιοθέτηση νέων τεχνολογιών και εφαρμογών – ευφυείς πόλεις

  Οι πόλοι ανάπτυξης του 3^ου σεναρίου αφορούν σε μορφές στις εξής περιοχές:

  • Αρχαία Ολυμπία: πολιτιστικός πόλος διεθνούς ακτινοβολίας-επισκεψιμότητας / πρωτεύων δημοτικός πόλος / συλλειτουργία με Πελόπιο & Πλάτανο / ενίσχυση της τοπικής οικονομικής βάσης με έμφαση στον τουρισμό και στη διασύνδεσή του με ποιοτικά τοπικά αγροτικά προϊόντα
  • Πανόπουλος: δυτική πύλη Δήμου από/προς όμορους ΟΤΑ και άλλα δημοτικά – διαδημοτικά και περιφερειακά κέντρα της χωρικής αναπτυξιακής ενότητας Π.Ε. Ηλείας – αξιοποίηση δυνατοτήτων για δημιουργία εκθεσιακού χώρου αγροτικών προϊόντων
  • Λάλας σε συνέργεια με τον Κούμανη: αγροτικός πόλος ανάπτυξης και οργάνωσης δραστηριοτήτων του πρωτογενή τομέα
  • Λάμπεια: πόλος ειδικού σκοπού – ανάπτυξης ήπιων μορφών τουρισμού
  • Άλλοι οικισμοί: οργανώνονται σε θεματικές περιοχές – τοπία (πχ διαδρομές νερού, ορεινών όγκων και τοπίου, κρασιού κλπ). Ενδεικτικά, περιλαμβάνονται μικρότερα πλέγματα οικισμών συναρθρωμένα σε θεματικές ενότητες τουρισμού φύσης πχ με έντονο στοιχείο νερού σε Κακοτάρι-Κρυόβρυση (Πηνειός), Βασιλάκι-Νεμούτα (Ερύμανθος) κ.ά

  Το επικρατέστερο σενάριο πολυκεντρικής χωρικής οργάνωσης, επιλέχθηκε, δεδομένου ότι έχει το θετικότερο αντίκτυπο στην μελλοντική ισόρροπη ανάπτυξη του Δήμου διαχέοντας σε μεγάλο βαθμό τις θετικές επιδράσεις του σε όλες τις Δημοτικές Ενότητες.

  

  

  

  

• Έργο - διαμαρτυρία από τον γλύπτη Αλέξανδρο Παπαλάμπρο για το Ολυμπιακό Κίνημα
  σε Πολιτισμός
  

  Ένας άνθρωπος που έχει γεννηθεί και διαμένει και εργάζεται μόνιμα στην Αρχαία Ολυμπία, ο γλύπτης Αλέξανδρος Παπαλάμπρος, ως καλλιτέχνης δεν μπορεί να κρύψει τα συναισθήματά του. Και πολύ περισσότερο να μην τα εκφράσει, όταν μάλιστα αφορούν τον τόπο του την Ολυμπία και την ιστορία της…

  Το θέμα που ήρθε πρόσφατα στη δημοσιότητα σχετικά με τις εκλογές για την ανάδειξη προέδρου της Διεθνούς Ολυμπιακής Επιτροπής, όπου η Μεσσηνία επελέγει αντί της Αρχαίας Ολυμπίας, η οποία αποτελεί σύμφωνα με τα αρχικά δεδομένα, μόνο τόπο επίσκεψης, τον ενέπνευσε να δημιουργήσει ένα έργο που απεικονίζει την πτώση των Ολυμπιακών Κύκλων.

  Ένα έργο - διαμαρτυρία απέναντι στην μεγάλη αυτή προσβολή που έγινε απέναντι στην Αρχαία Ολυμπία, την ιστορία και το ρόλο της στο Ολυμπιακό Κίνημα.

  Στον Πολυχώρο Πολιτισμού Smili Workshop στην Αρχαία Ολυμπία που έχει δημιουργήσει τα τελευταία χρόνια με τη σύζυγό του Κατερίνα Αηδόνη, δούλεψε για την υλοποίηση - αποτύπωση της αγανάκτησης που προκάλεσε και στον ίδιο, αυτή η απρέπεια.

  

  “Η δική μου διαμαρτυρία, η δική μου οπτική αυτή τη στιγμή για το σύμβολο των Ολυμπιακών Αγώνων, μετά και από τις τελευταίες εξελίξεις, είναι η κατάρρευση των Ολυμπιακών Κύκλων. Αυτό ήθελα να δείξω στο έργο μου. Για άλλη μια φορά συνειδητοποίησα ότι το οικονομικό συμφέρον είναι πάνα από όλα. Πάνω από τον πολιτισμό, πάνω από την ιστορία, πάνω από την ιδέα… Όταν αποκατασταθεί η τάξη, οι κύκλοι θα επανέλθουν στην αρχική τους θέση” ανέφερε σε δήλωσή του, σχολιάζοντας ότι κάθε διαμαρτυρία δεν συνεπάγεται με σύγκρουση, αλλά με διεκδίκηση.

  

• Υπουργείο Παιδείας: Πάνω από 9.000 αναπληρωτές εκπαιδευτικοί προσλαμβάνονται - Την Παρασκευή η ανακοίνωση των ονομάτων
  σε Ελλάδα
  

  Το τρέχον σχολικό έτος θα προσληφθούν συνολικά περίπου 42.000 αναπληρωτές, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου

  Τις προσλήψεις περισσότερων από 9.000 αναπληρωτών εκπαιδευτικών αναμένεται να ανακοινώσει το Υπουργείο Παιδείας την ερχόμενη Παρασκευή, 4 Οκτωβρίου. Πρόκειται να καλύψουν κενά σε σχολεία της Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης. Το τρέχον σχολικό έτος θα προσληφθούν συνολικά περίπου 42.000 αναπληρωτές, σύμφωνα με πηγές του υπουργείου.

  Εάν, όμως κριθεί αναγκαίο, θα προσληφθούν επιπλέον αναπληρωτές. Υπενθυμίζεται ότι στην Α΄ φάση φέτος προσλήφθηκαν ήδη 28.730 αναπληρωτές συνολικά, εκ των οποίων 23.194 εκπαιδευτικοί και 5.539 μέλη Ειδικού Εκπαιδευτικού και Βοηθητικού Προσωπικού.

  Επιπλέον, με βάση το έγγραφο του υπουργείου Παιδείας προς τις Διευθύνσεις Εκπαίδευσης, στο οποίο υπήρχε η σημείωση να προβούν «στην ηλεκτρονική καταχώριση απευθείας στο ΟΠΣΥΔ των λειτουργικών κενών των σχολικών μονάδων Γενικής Εκπαίδευσης, των ΔΥΕΠ, των Τάξεων Υποδοχής (Τ.Υ.) Ι και ΙΙ Ζ.Ε.Π. (ενόψει της ίδρυσής τους)», στη Β΄ φάση προσλήψεων αναπληρωτών περιλαμβάνονται και προσλήψεις ΖΕΠ (Ζώνες Εκπαιδευτικής Προτεραιότητας) και ΔΥΕΠ (Δομές Υποδοχής και Εκπαίδευσης Προσφυγοπαίδων).

  Προς το παρόν, σημειώνεται ότι δεν έχουν καταχωριστεί λειτουργικά κενά των τμημάτων εναλλακτικής ενισχυτικής διδασκαλίας στο πλαίσιο υλοποίησης της Πράξης «Μια Νέα Αρχή στα ΕΠΑΛ – Υποστήριξη σχολικών μονάδων ΕΠΑΛ» (Μ.Ν.Α.Ε.) καθώς και του Έτους Μαθητείας των ΕΠΑ.Λ.
  
  Σχετικά με τον προσδιορισμό των λειτουργικών κενών και τις προσλήψεις των αναπληρωτών εκπαιδευτικών

  Σε ό,τι αφορά τις προσλήψεις των αναπληρωτών, αυτές γίνονται σύμφωνα με τα δηλωθέντα λειτουργικά κενά, σύμφωνα με τις παρ. 1, 2 και 3 του άρθρου 4 «της υπ’ αριθμ. 104627/ΓΔ5/7.8.2020 (3344 Β ́) Υ.Α., με θέμα «Ρύθμιση θεμάτων πρόσληψης και τοποθέτησης αναπληρωτών και ωρομισθίων εκπαιδευτικών, μελών Ειδικού Εκπαιδευτικού Προσωπικού (Ε.Ε.Π.) και Ειδικού Βοηθητικού Προσωπικού (Ε.Β.Π.)».
  
  Υπογραμμίζεται ότι η τοποθέτηση των προσληφθέντων αναπληρωτών σε σχολικές μονάδες της περιοχής πρόσληψής τους γίνεται με απόφαση του οικείου Διευθυντή Εκπαίδευσης, εφόσον προηγηθεί αξιολόγηση και ιεράρχηση της αναγκαιότητας πλήρωσης του καθενός.

  Σύμφωνα με το άρθρο 4 της Υπουργικής Απόφασης, που ορίζει τη διαδικασία προσδιορισμού των λειτουργικών αναγκών, «Οι Διευθύνσεις Εκπαίδευσης σε τακτά χρονικά διαστήματα και οπωσδήποτε όταν τους ζητείται από τις αρμόδιες Υπηρεσίες του Υ.ΠΑΙ.Θ. προσδιορίζουν τις λειτουργικές ανάγκες των σχολείων αρμοδιότητάς τους ανά κλάδο, ειδικότητα, εκπαιδευτική δομή και βαθμίδα εκπαίδευσης σε προσωρινούς αναπληρωτές πλήρους και μειωμένου ωραρίου, καθώς και ωρομίσθιους εκπαιδευτικούς.
  
  Οι λειτουργικές ανάγκες προσδιορίζονται και καταχωρίζονται στο Ο.Π.ΣΥ.Δ. αφού ληφθούν υπόψη τα τμήματα που λειτουργούν, ο αριθμός των μαθητών κατά τάξη, τμήμα, κατεύθυνση ή άλλη ενότητα, το ωρολόγιο πρόγραμμα, η τυχόν δεύτερη ειδικότητα των εκπαιδευτικών, η δυνατότητα διδασκαλίας μαθημάτων με δεύτερη ανάθεση, οι θέσεις εκπαιδευτικών, το υποχρεωτικό ωράριο των εκπαιδευτικών που τις κατέχουν και η εξάντληση των ωρών του υποχρεωτικού διδακτικού ωραρίου των εκπαιδευτικών στα σχολεία που υπηρετούν ή σε σχολεία της οικείας Διεύθυνσης Εκπαίδευσης. Οι λειτουργικές ανάγκες σε μέλη Ε.Ε.Π.-Ε.Β.Π. προσδιορίζονται από τον αριθμό των μαθητών καθώς και τις ιδιαίτερες ανάγκες τους.
  
  Οι Περιφερειακές Διευθύνσεις Πρωτοβάθμιας και Δευτεροβάθμιας Εκπαίδευσης αξιολογούν τις καταχωρισμένες στο Ο.Π.ΣΥ.Δ. λειτουργικές ανάγκες των Διευθύνσεων Εκπαίδευσης αρμοδιότητάς τους και, αφού αξιοποιήσουν το σύνολο των μέσων ελέγχου που διαθέτουν, τις οριστικοποιούν, προβαίνοντας στις ενδεδειγμένες τροποποιήσεις, όπου κρίνεται σκόπιμο.
  
  Τέλος, ο αριθμός των προς πλήρωση λειτουργικών κενών ανά κλάδο, ειδικότητα, εκπαιδευτική δομή και βαθμίδα εκπαίδευσης εγκρίνεται με σχετική πράξη του Υπουργού Παιδείας και Θρησκευμάτων με βάση τις λειτουργικές ανάγκες και την παρεχόμενη από το αρμόδιο όργανο έγκριση πίστωσης.

  Πηγή: Protothema.gr
• Ερευνητικό πρόγραμμα «ασπίδα» προστασίας σημαντικών μνημείων από την κλιματική αλλαγή - Εντάχθηκε και η Αρχ. Ολυμπία
  σε Πολιτισμός
  

  Καθώς τα έντονα φαινόμενα κλιματικής αλλαγής μαστίζουν όλο τον κόσμο, η πολιτιστική κληρονομιά αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές και η προστασία της γίνεται πιο επιτακτική από ποτέ. Tο υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το ΕΚΕΦΕ Δημόκριτος και με τη χρηματοδότηση του Ταμείου Ανάκαμψης, αναπτύσσει ένα ερευνητικό πρόγραμμα με στόχο, μέσα από ένα πλέγμα δράσεων, την ανάπτυξη ενός στρατηγικού σχεδίου προστασίας σημαντικών ελληνικών μνημείων ως το 2025.

  Πρόκειται για το έργο «Herisktage», το οποίο υλοποιεί εδώ και ένα χρόνο το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας του Δημόκριτου σε συνεργασία με το Ινστιτούτο Πυρηνικών και Ραδιολογικών Επιστημών Τεχνολογίας, Ενέργειας και Ασφάλειας του Δημόκριτου και με τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού. Το έργο έχει στο επίκεντρό του την ανάπτυξη μιας κεντρικής πλατφόρμας για τη συνεχή παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο του μικροκλίματος σε επιλεγμένα μνημεία πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ελλάδα, την εκτίμηση της πιθανότητας και της έντασης φθοράς τους.

  Στο πλαίσιο του προγράμματος έχουν επιλεγεί 30 μνημεία και αρχαιολογικοί χώροι, όπου τοποθετείται ένα δίκτυο ασύρματων αισθητήρων, συλλέγοντας σε πραγματικό χρόνο δεδομένα μικροκλίματος της περιοχής των μνημείων, όπως θερμοκρασία, υγρασία, ποιότητα της ατμόσφαιρας, ταχύτητα και διεύθυνση του ανέμου. Οι αισθητήρες έχουν σχεδιαστεί από τον Δημόκριτο, προκειμένου να ανταποκρίνονται στις απαιτήσεις των μνημείων και των αρχαιολογικών χώρων, χωρίς να αλλοιώνουν τον χαρακτήρα τους. Στη συνέχεια, τα δεδομένα παρακολούθησης του μικροκλίματος στέλνονται σε μια κεντρική πλατφόρμα, η οποία ενσωματώνει σύγχρονα εργαλεία πρόβλεψης των καιρικών φαινομένων και της εξέλιξης των μηχανισμών φθοράς.

  Τα μνημεία επιλέγονται με κριτήριο αντιπροσωπευτικότητας ως προς την περιοχή στην οποία βρίσκονται, την κλιματική κατανομή τους (αστικό, παραθαλάσσιο, ορεινό, πεδινό κλπ), τα υλικά τους, την περίοδο κατασκευής τους (από τα προϊστορικά χρόνια μέχρι τα νεοκλασικά), και τον τύπο μνημείου (αρχαιολογικοί χώροι, εκκλησίες, γέφυρες, οχυρωματικά τείχη, νεοκλασικά κτίρια). Για την εγκατάσταση αισθητήρων έχουν επιλεγεί ενδεικτικά, η Κνωσός, ο αρχαιολογικός χώρος Κεραμικού, ο αρχαιολογικός χώρος Ελευσίνας, η αρχαία Κόρινθος, η αρχαία Ολυμπία και η μεσαιωνική πόλη της Ρόδου.

  Υπάρχουν διάφοροι μηχανισμοί διάβρωσης που απειλούν και καταστρέφουν τα μνημεία, όπως εξηγεί στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο δρ Γιάννης Καρατάσιος, επιστημονικός υπεύθυνος του έργου και ερευνητής στο Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας. Τέτοιοι μηχανισμοί είναι η κρυστάλλωση των διαλυτών αλάτων και ο παγετός, δύο από τους σημαντικότερους παράγοντες φθοράς των μνημείων στην Ελλάδα, καθώς και οι βροχοπτώσεις και η ατμοσφαιρική ρύπανση. «Πρόκειται για μηχανισμούς που αποδυναμώνουν τη μικροδομή και αυξάνουν την ευπάθεια και την τρωτότητα των υλικών κατασκευής των μνημείων και επηρεάζονται με διαφορετικό τρόπο από την κλιματική αλλαγή», επισημαίνει ο κ. Καρατάσιος, και προσθέτει: «Είναι σημαντικό όμως να σημειώσουμε ότι κλιματική αλλαγή σημαίνει αλλαγή στο μικροπεριβάλλον των μνημείων και αυτό δεν είναι απαραίτητα αρνητικό για όλους τους τύπους μνημείων. Οπότε το ζητούμενο του προγράμματος είναι να δούμε σε ποια μνημεία θα υπάρχουν διαφοροποιήσεις στους μηχανισμούς φθοράς που ήδη γνωρίζουμε και αν αυτές θα είναι προς το καλύτερο ή προς το χειρότερο».

  Μία από τις κύριες δράσεις του προγράμματος Herisktage είναι η μελέτη των περιβαλλοντικών δεδομένων του παρελθόντος, με περίοδο αναφοράς την 25ετία 1980-2004, με βάση τα στοιχεία της Εθνικής Μετεωρολογικής Υπηρεσίας και του Copernicus, προκειμένου να καταγραφεί ο ρυθμός διάβρωσης των μνημείων κατά την περίοδο αυτή. Τα δεδομένα αυτά έχουν μελετηθεί σε υψηλή χωρική ανάλυση κλίμακας 4Χ4 χιλιομέτρων γύρω από το μνημείο. Στη συνέχεια, θα μελετηθεί η επίπτωση αυτών των φαινομένων επάνω στα μνημεία, μέσα από τη συλλογή και ανάλυση δειγμάτων των μνημείων που θα ολοκληρωθεί από τη Διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεωτέρων Μνημείων του υπουργείου Πολιτισμού. Στόχος είναι, να δημιουργηθούν προγνωστικά μοντέλα με εργαλεία ανάλυσης πεπερασμένων στοιχείων για την εξέλιξη των μηχανισμών φθοράς στα διαφορετικά υλικά κατασκευής των μνημείων (φυσικοί λίθοι, κονιάματα, πλίνθοι, επιχρίσματα) και την πιθανή επιβάρυνση των μνημείων τα επόμενα χρόνια. Η σημασία της πρόγνωσης σε μηχανισμούς φθοράς, όπως η κρυστάλλωση των αλάτων και ο παγετός, όπου η κυκλική, σωρευτική δράση τους δεν είναι πάντα αντιληπτή, είναι τεράστια μακροσκοπικά, καθώς τα αποτελέσματα των παραπάνω μηχανισμών γίνονται αντιληπτά, όταν η φθορά έχει φτάσει σε προχωρημένο επίπεδο.

  «Θέλουμε να φτιάξουμε έναν χάρτη επικινδυνότητας για διαφορετικούς τύπους μνημείων σε όλη την Ελλάδα, με δεδομένες τις αλλαγές που περιμένουμε να υπάρξουν στο κλίμα και στο μικροπεριβάλλον των μνημείων εξαιτίας της κλιματικής αλλαγής», επισημαίνει ο κ. Καρατάσιος στο ΑΠΕ-ΜΠΕ. «Με τη βοήθεια αυτού του χάρτη, το υπουργείο Πολιτισμού θα έχει τις απαραίτητες πληροφορίες, ώστε να επιλέξει ποια μνημεία χρειάζονται κατά προτεραιότητα προληπτική ή επεμβατική συντήρηση και με ποιο τρόπο. Για παράδειγμα, μπορεί ο ιδανικός τρόπος για να προστατεύσεις ένα μνημείο, να είναι μια περιμετρική φύτευση χλωρίδας ώστε να επηρεάσεις τις συνθήκες υγρασίας για να μην έχεις κρυστάλλωση αλάτων ή να κάνεις μια κατεργασία στην επιφάνεια του μνημείου, ώστε να μην επηρεάζεται από την απόθεση των σωματιδιακών ρύπων».

  Καθώς το Ινστιτούτο Νανοεπιστήμης και Νανοτεχνολογίας έχει μεγάλη εμπειρία στην ανάπτυξη και αξιολόγηση καινοτόμων υλικών συντήρησης, η ερευνητική ομάδα μελετά και στο έργο αυτό έξυπνα υλικά που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την προστασία των μνημείων.

  Ήδη στο εργαστήριο δοκιμάζεται η αποτελεσματικότητα των βακτηρίων που υπάρχουν στο περιβάλλον ως μέσου προστασίας, τα οποία χρησιμοποιούνται διεθνώς σε τσιμεντένιες κατασκευές για την αυτοΐασή τους, αλλά και για τη στερέωση και προστασία αρχαιολογικών μνημείων. Στην επόμενη φάση, οι ίδιες δοκιμές θα γίνουν σε δείγματα από τα υπό μελέτη μνημεία.

  Credit: INRASTES Demokritos

  Credit: INRASTES Demokritos

  Χάρτης με τον μέσο ετήσιο αριθμό ημερών (n) με ευνοϊκές συνθήκες για την κρυστάλλωση των διαλυτών αλάτων (αλίτη/halite ο ένας χάρτης και μιραβιλίτη/mirabilite ο δεύτερος) στο παρελθόν (1980-2004) και οι εκτιμώμενες διαφορές σε διαφορετικές μελλοντικές περιόδους (2025-2049 και 2075-2099), σύμφωνα με ένα αισιόδοξο (RCP 4.5) και ένα απαισιόδοξο (RCP 8.5) σενάριο για την εξέλιξη της συγκέντρωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. (εικόνες A: 1980-2004, B: 2025-2049 με RCP 4.5, C: 2075-2099 με RCP 4.5, D: 2025-2049 με RCP 8.5, E: 2075-2099 με RCP 9.5).

  
  Επισυνάπτονται δύο χάρτες, χάρτης με τον μέσο ετήσιο αριθμό ημερών (n) με ευνοϊκές συνθήκες για την κρυστάλλωση των διαλυτών αλάτων (αλίτη/halite ο ένας χάρτης και μιραβιλίτη/mirabilite ο δεύτερος) στο παρελθόν (1980-2004) και οι εκτιμώμενες διαφορές σε διαφορετικές μελλοντικές περιόδους (2025-2049 και 2075-2099), σύμφωνα με ένα αισιόδοξο (RCP 4.5) και ένα απαισιόδοξο (RCP 8.5) σενάριο για την εξέλιξη της συγκέντρωσης των εκπομπών αερίων θερμοκηπίου. (εικόνες A: 1980-2004, B: 2025-2049 με RCP 4.5, C: 2075-2099 με RCP 4.5, D: 2025-2049 με RCP 8.5, E: 2075-2099 με RCP 9.5). Credit: INRASTES Demokritos

  Η φωτογραφία αποτυπώνει παράδειγμα σταδιακής απώλειας υλικού και αλλοίωσης των γεωμετρικών χαρακτηριστικών των δομικών λίθων σε αρχαιολογικό μνημείο, εξαιτίας των συνεχιζόμενων επί χρόνια κύκλων κρυστάλλωσης των διαλυτών αλάτων (Credit: I.Karatasios)