Επέτειος Μάχης Λαντζοΐου και ηρωικού θανάτου Βιλαέτη
Όταν ξεκίνησε η Εθνεγερσία του 1821 στην Ηλεία, ο μεγάλος βραχνάς των Ελλήνων ήταν οι ισχυροί Λαλαίοι. Οι περίφημοι Τουρκαλβανοί πολεμιστές του Σουλτάνου, που με έδρα τον Λάλα απειλούσαν τον Ξεσηκωμό….
Θα το δείξουν την Κυριακή 3 Απριλίου 1821, όταν θα επιτεθούν στον Πύργο. Τότε προκάλεσαν πληγές στον τόπο, στους επαναστατημένους Ηλείους. Αλλά όμως έκαναν τους ξεσηκωμένους ραγιάδες να βαπτιστούν στην φωτιά και στον καπνό της μάχης. Θα το δείξουν πάλι και στις 24 Απριλίου, που χτύπησαν την Αγουλινίτσα….
Στο μυαλό του πρωτεργάτη της Εθνεγερσίας στον Πύργο Χαράλαμπου Βιλαέτη έμπαινε σαν πρώτη προτεραιότητα να σταματήσει αυτή η απειλή….Μόνη λύση ήταν η επίθεση στο Λάλα. Έτσι ξεκίνησε στις αρχές Μαΐου η πρώτη εκστρατεία κατά του Λάλα…. Πρωτοπόρος και επικεφαλής ο Οπλαρχηγός και Φιλικός Βιλαέτης. Ο άνθρωπος που ξεσήκωσε τον Πύργο και έδειξε παλληκαριά παντού…
Αυτή η εκστρατεία ξεκινούσε με πίστη στον Θεό και αγάπη στην Πατρίδα. Και εδώ, λίγο έξω από το Λαντζόι, στα αμπέλια, θα φανεί η παλληκαριά και η αρετή των ηρώων που ακολούθησαν τον Βιλαετη. «Όποιος είναι Χριστιανός και παλληκάρι να ακολουθήσει». Με αυτήν την κραυγή, αυτό το πολεμικό κάλεσμα αυτοθυσίας, θα τον ακολουθήσουν μερικές δεκάδες, για να βρούνε μπροστά τους τους έμπειρους και καλά οπλισμένους εχθρούς. Επί ώρες πολεμούσαν με στίφη βαρβάρων……
Όμως το παλληκάρι έπεσε, προκαλώντας την θριαμβολογία των Λαλαίων. Πήρανε το κομμένο κεφάλι του σαν λάφυρο….Την ημέρα εκείνην, στις 10 Μαΐου 1821, ένας Ήρωας θα εισέλθει στην Πύλη της Αθανασίας. Ένα συμβόλαιο Νίκης για το Γένος υπογράφηκε με το αίμα του Οπλαρχηγού Βιλαέτη και των παλληκαριών του… Και αυτό θα φανεί σε λίγες μέρες, όταν Έλληνες αγωνιστές από Κεφαλονιά, Ζάκυνθο, Αχαΐα, Μεσσηνία, Γορτυνία, Μάνη και την Ηλεία θα έφταναν στα πρόθυρα του θεριού. Θα έφταναν γύρω από το Λάλα, για να δώσουν το τελικό χτύπημα σε αυτόν τον δράκοντα των Οθωμανών στον τόπο μας.
Για να εξοντώσουν την απειλή των Τουρκαλβανών. Και οδηγός σε αυτή την τολμηρή εκστρατεία οι ελπίδες και οι θυσίες, σαν αυτή που έλαβε χώρα λίγες μέρες πριν…. Εδώ, στα αμπέλια του τόπου μας, λίγο πιο έξω από το Λαντζόι…. Εδώ στην μέρα της μάχης και του μαρτυρίου… Στις 10 Μαΐου 1821…..
Γεώργιος Διον. Κουρκούτας
Φιλόλογος-συγγραφέας
