Τον Ιούλιο του 2024 η συνεργασία που διαρκεί πάνω από μια δεκαετία μεταξύ του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και της Διεθνούς Ολυμπιακής Ακαδημίας (ΔΟΑ) οδήγησε στη δημιουργία μιας νέας ακαδημαϊκής πρωτοβουλίας που διερευνά τη σύνδεση μεταξύ αθλητισμού και εκπαίδευσης. Η πρωτοβουλία αυτή φέρει τον τίτλο «Πρόγραμμα για τον Αθλητισμό και την Εκπαίδευση: από την Αρχαία Ολυμπία μέχρι σήμερα» και διεξήχθη για πρώτη φορά από τις 9 έως τις 12 Ιουλίου 2024 στις εγκαταστάσεις της Ακαδημίας.
Εκτός από τους δύο μακροχρόνια συνεργαζόμενους φορείς, το Πρόγραμμα για τον Αθλητισμό και την Εκπαίδευση 2024 συνδιοργανώθηκε επίσης από την Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας και έγινε σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πατρών και το Κέντρο Stark για τη Φυσική Αγωγή και τον Αθλητισμό του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν. Επίσης, έλαβε επιπλέον υποστήριξη από την ΑΙΓΕΑΣ ΑΜΚΕ.
Ακαδημαϊκός διευθυντής του νέου προγράμματος είναι ο Charles Stocking, αναπληρωτής καθηγητής στο Τμήμα Κινησιολογίας και Αγωγής Υγείας του Πανεπιστημίου του Τέξας στο Όστιν και συνεργάτης του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Harvard. Ο Peter Miller (Πανεπιστήμιο του Γουίνιπεγκ), η Heather Reid (Exedra Mediterranean Center) και η Angela Schneider (Πανεπιστήμιο του Δυτικού Οντάριο) συμμετείχαν επίσης στην ομάδα των εκπαιδευτικών, μαζί με την Αλεξάνδρα Καλογερά, υπεύθυνη της ομάδας υδατοσφαίρισης γυναικών του Ολυμπιακού Πειραιώς, η οποία συμμετείχε ως προσκεκλημένη εισηγήτρια. Ο Mark Schiefsky, διευθυντής του Κέντρου Ελληνικών Σπουδών και καθηγητής Κλασικών Σπουδών της έδρας C. Lois P. Grove στο Harvard, έδωσε επίσης το παρόν κατά το πρώτο μισό του προγράμματος.
Το Πρόγραμμα για τον Αθλητισμό και την Εκπαίδευση σχεδιάστηκε για να αντιμετωπίσει το κενό στην κατανόηση του αθλητισμού και της εκπαίδευσης ως δύο πλευρές του ίδιου φάσματος αντί για διαφορετικές ή μερικές φορές συγκρουόμενες μεταξύ τους. Η αντίληψη αυτή βασίζεται αφενός στον ρόλο του αθλητισμού στη διαμόρφωση των αρχαίων μοντέλων γνώσης και αφετέρου στον τρόπο με τον οποίο το αρχαίο σύμπλεγμα άθλησης-γνώσης, γνωστό ως «παιδεία», διαμόρφωσε τη λειτουργία των σύγχρονων πανεπιστημίων και τον επαγγελματικό αθλητισμό. Για να επιτευχθεί αυτή η προσέγγιση, χρησιμοποιήθηκε μια εκπαιδευτικά καινοτόμα μέθοδος μάθησης με περιορισμένο αριθμό αναγνωσμάτων για προκαταρτική μελέτη, σεμινάρια σε μικρές ομάδες που έδωσαν προτεραιότητα στον διάλογο και επιτόπιες εισηγήσεις στον αρχαιολογικό χώρο της Αρχαίας Ολυμπίας και στα δύο μουσεία της. Στο πλαίσιο αυτό, το πρόγραμμα διαφέρει δομικά από την προγενέστερη συνεργατική δράση μεταξύ Κέντρου και Ακαδημίας, τα Συμπόσια με γενική θεματική «Αθλητισμός, Κοινωνία και Πολιτισμός». Παρά την πρόκληση που συνεπάγεται μια τέτοια μετάβαση, η υλοποίηση της πρωτοβουλίας του 2024 στέφθηκε με επιτυχία.
Το πρόγραμμα για το 2024 υποδέχτηκε συνολικά 39 φοιτητές και φοιτήτριες προπτυχιακού και μεταπτυχιακού επιπέδου που επιλέχθηκαν με βάση την ακαδημαϊκή τους κατάσταση, ενώ σε πολλές περιπτώσεις λήφθηκε υπόψη και η τρέχουσα σχέση τους με τον αθλητισμό, είτε μέσω της ενασχόλησής τους με κάποιο άθλημα είτε μέσω της έρευνάς τους σε συναφή πεδία. Ως αποτέλεσμα, η ομάδα των φοιτητών και φοιτητριών ήταν ετερόκλητη με άτομα ηλικιών μεταξύ 20 και 51 ετών και προερχόμενα από διάφορους ακαδημαϊκούς κλάδους που περιλάμβαναν κλασικές σπουδές, φυσική αγωγή, μηχανική και διοίκηση. Παρά τις διαφορές αυτές, ή ίσως λόγω αυτών, οι συζητήσεις στα σεμινάρια ήταν ζωηρές και παραγωγικές, ενώ οι αλληλεπιδράσεις εκτός τάξης ήταν περιεκτικές και διασκεδαστικές: γνήσιες αποδείξεις μιας εξαιρετικής πιλοτικής χρονιάς για το πρόγραμμα.
Οι φοιτητές και οι φοιτήτριες παρακολούθησαν καθημερινά εντατικά σεμινάρια που έλαβαν χώρα είτε στην τάξη είτε με τη μορφή εισηγήσεων βιωματικής μάθησης στον αρχαιολογικό χώρο και στα μουσεία. Τα καθημερινά ομαδικά γεύματα και οι ψυχαγωγικές ή αθλητικές δραστηριότητες στις υπερσύγχρονες εγκαταστάσεις της ΔΟΑ καλλιέργησαν μια ισχυρή αίσθηση κοινότητας και ενίσχυσαν τη μαθησιακή εμπειρία.
Οι περισσότεροι φοιτητές και φοιτήτριες προέρχονταν από ελληνικά πανεπιστήμια (με αλφαβητική σειρά): το Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, το Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης, το Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών, το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο, τα Πανεπιστήμια Αιγαίου, Θεσσαλίας, Ιωαννίνων, Κρήτης, Πατρών, Πειραιώς και Πελοποννήσου, όλα εκπροσωπήθηκαν στο πρόγραμμα από φοιτητές και φοιτήτριές τους. Για πρώτη φορά σε πλαίσιο συνεργασίας του Κέντρου με τη ΔΟΑ, μέλη της ομάδας ήταν επίσης ένας αθλητής και μία αθλήτρια που παράλληλα σπουδάζουν στο Harvard, καθώς και δύο φοιτήτριες από το Πανεπιστήμιο του Τέξας στο Όστιν.
Το Κέντρο μας χρηματοδότησε ένα σημαντικό μέρος της συμμετοχής των δύο προπτυχιακών φοιτητών του Harvard, με σκοπό την προβολή της συγκεκριμένης συνεργατικής πρωτοβουλίας στο Τμήμα Αθλητισμού του Harvard, την ενίσχυση της σχέσης του Κέντρου με το Harvard στο ίδιο πλαίσιο, και την ανάπτυξη των συνθηκών προκειμένου να προσφέρεται η ευκαιρία ενός προγράμματος στο εξωτερικό σε μελλοντικούς αθλητές και αθλήτριες που παράλληλα σπουδάζουν στο Πανεπιστήμιο, το οποίο να εστιάζει και επεκτείνει με καινοτόμα ακαδημαϊκή προσέγγιση τη σχέση τους με τον αθλητισμό.
Ένα ακόμη στοιχείο του φετινού προγράμματος ήταν η καταγραφή συνεντεύξεων των παρόντων ακαδημαϊκών για να χρησιμοποιηθούν ως πηγή και υλικό μιας βιβλιοθήκης υλικού ανοικτής πρόσβασης που θα αναπτυχθεί γύρω από το Πρόγραμμα για τον Αθλητισμό και την Εκπαίδευση. Με χορηγία του Πανεπιστημίου Πατρών ένας επαγγελματίας εικονολήπτης ταξίδεψε στην Ολυμπία και συνεργάστηκε με τους/τις εκπαιδευτικούς και τα διοικητικά στελέχη για τον σκοπό αυτό.
Το Κέντρο Ελληνικών Σπουδών και η Διεθνής Ολυμπιακή Ακαδημία θα ήθελαν να εκφράσουν την εκτίμησή τους σε όλους τους συμμετέχοντες και τις συμμετέχουσες για την παρουσία και την ενεργή συμμετοχή τους. Οι διοργανωτές είναι επίσης καθ’ όλα ευγνώμονες στους συνεισφέροντες φορείς, τους/τις εκπαιδευτικούς και τους/τις επαγγελματίες του χώρου για την αποδοτική συνεργασία.
Μετά την επιτυχία της φετινής χρονιάς, οι διοργανωτές προσανατολίζονται τώρα προς το μέλλον του Προγράμματος για τον Αθλητισμό και την Εκπαίδευση: οι συζητήσεις για την περαιτέρω ανάπτυξή του και τη συμβολή πρόσθετων φορέων βρίσκονται σε πλήρη εξέλιξη, με ανακοινώσεις για το μέλλον του να αναμένονται μέσα στο νέο ακαδημαϊκό έτος.
(Δελτίο Τύπου)
