Η εγκύκλιος ορίζει ότι οι αλλαγές στις ενισχύσεις, οι οποίες προκύπτουν από δικαίωση γεωργών μέσω ενστάσεων, ενδικοφανών προσφυγών ή δικαστικών αποφάσεων, θα υπολογίζονται μόνο από το έτος έκδοσης της οριστικής απόφασης και όχι αναδρομικά από την περίοδο που προέκυψε το πρόβλημα.
Τι αλλάζει;
Ένα από τα βασικά ζητήματα που αναδεικνύονται είναι ότι παραγωγοί που δικαιώνονται μετά από μακροχρόνιες δικαστικές διαδικασίες ή ενστάσεις, δεν θα λάβουν τις ενισχύσεις που τους αναλογούν για τα παλαιότερα έτη που επηρεάζονται από τα λάθη ή τις παραλείψεις του ΟΠΕΚΕΠΕ. Αυτό δημιουργεί σοβαρές αδικίες, καθώς η πολυετής αναμονή για τη δικαίωση καταλήγει να ευνοεί τη διοίκηση εις βάρος των δικαιούχων.
Αντιδράσεις από την ΕΘΕΑΣ
Η ΕΘΕΑΣ αντέδρασε έντονα, αποστέλλοντας επιστολή στον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Στην επιστολή, η Ένωση χαρακτηρίζει την εγκύκλιο «πρόδηλα αντισυνταγματική και παράνομη», καθώς παραβιάζει το Σύνταγμα και τον Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας.
Η επιστολή:
Κύριε Υπουργέ,
Απευθυνόμαστε σε εσάς για ένα πολύ σοβαρό θέμα που έχει δημιουργηθεί με το πρόδηλα αντισυνταγματικού και παράνομου περιεχομένου που περιέχεται στην τροποποιητική εγκύκλιο του ΟΠΕΚΕΠΕ με Αρ. Πρωτ.: 78078/9.12.2024.
Όπως σας έχουμε επισημάνει και γνωρίζετε και εσείς, με ευθύνη του ΟΠΕΚΕΠΕ, σημαντικός αριθμός ενστάσεων που έχουν δικαιωθεί αλλά και δικαστικών αποφάσεων, θετικών για τους δικαιούχους παραγωγούς, παραμένουν για πολλά χρόνια ανεκτέλεστες, αδικαιολόγητα και παράνομα. Για να θεραπευθεί αυτή η κατάσταση, από τον Νοέμβριο του 2023 έχει ανατεθεί ειδικό έργο πληροφορικής από τον ΟΠΕΚΕΠΕ, για την περίοδο 2014-2020, ώστε να πραγματοποιηθούν οι πληρωμές στους δικαιούχους που τις αναμένουν επί μακρόν. Για 14 μήνες δεν έχει προχωρήσει κάτι ουσιαστικό, παρά μόνο πρόσφατα μια σύσταση επιτροπής και για ποιο λόγο ακριβώς δεν έχουμε καταλάβει.
Ενώ σημαντικός αριθμός δικαιούχων της περιόδου 2014-20 ανέμενε την καταβολή των δικαιούμενων ενισχύσεων, για όσα έτη υπάρχουν επιπτώσεις από τις λάθος αποφάσεις ή πληρωμές του ΟΠΕΚΕΠΕ, αυτή η εκ του νόμου απαίτηση ανατρέπεται από το περιεχόμενο της ακόλουθης παραγράφου της εγκυκλίου 78078/9.12.2024 και στην οποία κατά γράμμα αναφέρονται τα εξής:
«5.9 ΕΙΔΙΚΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΓΙΑ ΤΗΝ ΕΦΑΡΜΟΓΗ ΤΟΥ ΚΑΘΕΣΤΩΤΟΣ ΒΑΣΙΚΗΣ ΕΙΣΟΔΗΜΑΤΙΚΗΣ ΣΤΗΡΙΞΗΣ Ενστάσεις ή δικαστικές αποφάσεις σε κάθε περίπτωση κατά την οποία ο/η γεωργός, μετά από υποβολή ένστασης ή ενδικοφανούς προσφυγής ή άσκησης ένδικου μέσου ή βοηθήματος, δικαιώθηκε με οριστική απόφαση αρμόδιας διοικητικής αρχής ή αρμόδιου δικαστηρίου για τα καθεστώτα των άμεσων ενισχύσεων, τότε οι μεταβολές αυτές λαμβάνονται υπόψη στον υπολογισμό των ενίσχυσης από το έτος, το οποίο εκδόθηκε η εν λόγω απόφαση.»
Δηλαδή ο ΟΠΕΚΕΠΕ μονομερώς θα εφαρμόζει κατά το δοκούν τις θετικές αποφάσεις και με αυτό τον τρόπο για ελάχιστες παλιές υποθέσεις οι δικαιούχοι θα λάβουν τις ενισχύσεις που δικαιούται.
Η παράγραφος είναι πρόδηλα:
- Αντισυνταγματική αφού είναι σε αντίθεση με το Άρθρο 95[1] παρ. 5 του Συντάγματος, σχετικά με την συμμόρφωση της διοίκησης στις δικαστικές αποφάσεις.
- Παράνομη με όσα προβλέπει το Άρθρο 1[2] Ν. 3068/2002, σχετικά με την υποχρέωση της διοίκησης να συμμορφώνονται, χωρίς καθυστέρηση προς τις δικαστικές αποφάσεις.
- Αντίθετη με το Άρθρο 198[3] Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας, σχετικά με την υποχρέωση, συνολική του φορέα καθώς και την ατομική για τους υπεύθυνους, όσον αφορά τη συμμόρφωση τους ως προς το περιεχόμενο των αποφάσεων, οι οποίες εκδίδονται για διαφορές που άγονται προς επίλυση με άσκηση προσφυγής.
Κύριε Υπουργέ,
Ζητάμε την άμεση παρέμβασή σας, για την απόσυρση αυτής της παραγράφου με βάση την τεκμηρίωση που σας παραθέσαμε, καθώς πρόκειται για παράνομη και καταχρηστική άσκηση εξουσίας και αρμοδιότητας που δεν έχει ανατεθεί στον ΟΠΕΚΕΠΕ. Η εφαρμογή της ανωτέρω παραγράφου είναι κατάφορα άδικη για το σύνολο των παραγωγών που αναμένουν τόσα χρόνια την πληρωμή τους, καθώς ελάχιστες μόνο περιπτώσεις θα λάβουν τις ενισχύσεις τους, μετά από δικαίωση ενστάσεων ή δικαστικών αποφάσεων, εάν ως κριτήριο λάβει ο ΟΠΕΚΕΠΕ τον χρόνο έκδοσης της απόφασης.
Επίσης, θα θέλαμε, να σας πληροφορήσουμε ότι η παραπάνω πολυσέλιδη εγκύκλιος δεν μας τέθηκε στοιχειωδώς υπόψη από τον ΟΠΕΚΕΠΕ για έκφραση απόψεων, ενώ δεν περιέχει επίσης και καμία από τις έγγραφες προτάσεις της ΕΘΕΑΣ για απλοποίηση του ΟΣΔΕ, προς επίτευξη καλύτερης απορρόφησης και αξιοποίησης των άμεσων ενισχύσεων με λιγότερο κόστος για τους αγρότες. Από τη διερεύνηση της εγκυκλίου που συνεχίζεται, έχουν εντοπισθεί και άλλα σοβαρά προβλήματα, για τα οποία θα επανέλθουμε με νέα αναλυτική επιστολή».
[1] Άρθρο 95 παρ. 5 Συντάγματος:
Η διοίκηση έχει υποχρέωση να συμμορφώνεται προς τις δικαστικές αποφάσεις. Η παράβαση της υποχρέωσης αυτής γεννά ευθύνη για κάθε αρμόδιο όργανο, όπως νόμος ορίζει. Νόμος ορίζει τα αναγκαία μέτρα για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης της διοίκησης.
[2] Άρθρο 1 Ν. 3068/2002:
Το Δημόσιο, οι οργανισμοί τοπικής αυτοδιοίκησης και τα λοιπά νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου έχουν υποχρέωση να συμμορφώνονται χωρίς καθυστέρηση προς τις δικαστικές αποφάσεις και να προβαίνουν σε όλες τις ενέργειες που επιβάλλονται για την εκπλήρωση της υποχρέωσης αυτής και για την εκτέλεση των αποφάσεων. Δικαστικές αποφάσεις κατά την έννοια του προηγούμενου εδαφίου είναι όλες οι αποφάσεις των διοικητικών, πολιτικών, ποινικών και ειδικών δικαστηρίων που παράγουν υποχρέωση συμμόρφωσης ή είναι εκτελεστές κατά τις οικείες δικονομικές διατάξεις και τους όρους που κάθε απόφαση τάσσει. Οι διατάξεις του παρόντος άρθρου ισχύουν και για τα νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου του ευρύτερου δημόσιου τομέα, τα οποία ανήκουν εξ ολοκλήρου στο Δημόσιο
[3] Άρθρο 198 Κώδικα Διοικητικής Δικονομίας:
- Οι διοικητικές αρχές οφείλουν, με θετικές ενέργειες ή με αποχή από κάθε αντίθετη ενέργεια, να συμμορφώνονται προς το περιεχόμενο των αποφάσεων οι οποίες εκδίδονται για διαφορές που άγονται προς επίλυση με άσκηση προσφυγής.
- Η παράλειψη διοικητικής αρχής προς συμμόρφωση σύμφωνα με τα οριζόμενα στην προηγούμενη παράγραφο, έχει ως συνέπεια, για τον παραβάτη, εκτός από την κατ` άρθρο 259 του Ποινικού Κώδικα ποινική του δίωξη, και την προσωπική του ευθύνη προς αποζημίωση.
