Με επιστολή του προς τον Πρωθυπουργό, τον Υπουργό και Υφυπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, τους βουλευτές Ηλείας, τον Περιφερειάρχη Δυτικής Ελλάδας και τον Αντιπεριφερειάρχη Αγροτικής Ανάπτυξης, ο πρόεδρος της Ομάδας Παραγωγών Αμαλιάδας, Χρήστος Βαλιανάτος, παραθέτει τα καίρια προβλήματα και τις προτάσεις του για την ανάπτυξη του αγροτικού τομέα της Ηλείας.
Η σημασία του αγροτικού τομέα στην Ηλεία
Όπως επισημαίνει, το 70% του εισοδήματος της Ηλείας προέρχεται από τη γεωργία, ενώ ο νομός διαθέτει ιδιαίτερα ευνοϊκές συνθήκες, με δύο φράγματα και κλίμα ισάξιο της Καλιφόρνιας. Ωστόσο, παρά τις δυνατότητες αυτές, η Ηλεία παραμένει στις τελευταίες θέσεις ανάπτυξης, γεγονός που αποδίδεται στην έλλειψη οργάνωσης και υποδομών.
Τα βασικά προβλήματα που αναδεικνύονται
1. Υψηλό κόστος παραγωγής
Οι αυξημένες τιμές στο πετρέλαιο, το νερό, τα φυτοφάρμακα, τα λιπάσματα και την ενέργεια καθιστούν ασύμφορη την καλλιέργεια, με αποτέλεσμα πολλοί αγρότες να εγκαταλείπουν τα χωράφια τους.
2. Προβλήματα στους ΤΟΕΒ και το αρδευτικό δίκτυο
Η ΔΕΗ κόβει την ηλεκτροδότηση κατά τη διάρκεια της καλλιεργητικής περιόδου, με συνέπειες στις σοδειές και οικονομικές ρήτρες για τους παραγωγούς. Ο εκσυγχρονισμός της νομοθεσίας και των υποδομών των ΤΟΕΒ κρίνεται απαραίτητος για τη μείωση του κόστους άρδευσης.
«Κάθε χρόνο η ΔΕΗ, όταν ο παραγωγός έχει κάνει έξοδα και έχει καλλιεργήσει- βρίσκει την εύκολη λύση- κατεβάζει τους διακόπτες και κόβει το ρεύμα με αποτέλεσμα να μην μπορούν οι Αγρότες να ποτίσουν τις καλλιέργειές τους. Εμείς ως Ομάδα Παραγωγών έχουμε υπογράψει με τα Εργοστάσια Μεταποίησης Βιομηχανικής Τομάτας για παράδοση 100.000 ΧΙΛΙΑΔΩΝ ΤΟΝΝΩΝ ΑΞΙΑΣ 10.000.000 ΕΥΡΩ. Καταλαβαίνετε τι οικονομικές ρήτρες θα έχουμε εάν δεν παραδοθεί το προϊόν. Επίσης, υλοποιούμε Επιχειρησιακά Προγράμματα Ευρωπαϊκής Ένωσης όπου θα μας ζητηθεί να επιστρέψουμε χρήματα, εάν δεν υλοποιηθεί ο τζίρος των προγραμμάτων. Σας διαβεβαιώνω ότι κανένας αγρότης δεν λέει ότι δεν πληρώνει. Οι εποχές είναι δύσκολες , ο παραγωγός μετράει μέχρι και το τελευταίο ΕΥΡΩ. Η ΔΕΗ μπορεί τον υπόλοιπο χρόνο να εισπράξει τα χρήματά της . Τον Οκτώβριο και τον Ιανουάριο κάθε χρόνο δίνεται η Ενιαία Ενίσχυση . Γιατί δεν κάνει την διαδικασία να τα πάρει από εκεί και απαιτεί όταν οι καλλιέργειες είναι στο χωράφι; Επίσης, τα έσοδα των ΤΟΕΒ έχουν μειωθεί, γιατί έχουν μειωθεί και τα στρέμματα καλλιέργειας λόγω των αυξήσεων στο κόστος παραγωγής. Πρέπει να γίνει και αναδιοργάνωση των ΤΟΕΒ με εκσυγχρονισμό νομοθεσίας και δικτύου και αναβάθμιση του προσωπικού με προοπτική την καλύτερη διαχείριση του αρδευτικού νερού και τη μείωση του κόστους χρήσης. Επίσης, είναι απαραίτητη η σύνδεση των ΤΟΕΒ με την δήλωση του ΟΣΔΕ» σημειώνει χαρακτηριστικά ο κ. Βαλιανάτος.
3. Δυσλειτουργίες στον ΟΠΕΚΕΠΕ
Η γραφειοκρατία στον ΟΠΕΚΕΠΕ και οι χρονοβόρες διαδικασίες πληρωμής δημιουργούν προβλήματα στην απορρόφηση των επιχειρησιακών προγραμμάτων.
«Συμφωνούμε απόλυτα στον έλεγχο όχι όμως στον παραλογισμό. Τα πάγια υλικά άρδευσης μηχανήματα κλπ. δίνονται για χρήση στους παραγωγούς και για ιδιοκτησία στην ομάδα Παραγωγών.
Με αυτό τον τρόπο οι παραγωγοί δεν παίρνουν τιμολόγιο για να το βάλουν στα έξοδα τους και οι Ομάδες Παραγωγών με τις αποσβέσεις βγαίνουν με ζημιές με αποτέλεσμα στο Μητρώο να θεωρούν ότι οι Οργανώσεις αυτές είναι ζημιογόνες. Επίσης, ποια Οργάνωση έχει τόσο μεγάλη ρευστότητα ώστε να εξοφλεί τα τιμολόγια και να παίρνει το 50% μετά από ένα χρόνο; Επιπλέον, πρέπει να σταματήσει η νοοτροπία ότι οι Υπηρεσίες του ΟΠΕΚΕΠΕ βλέπουν το σύνολο του Αγροτικού κόσμου να κάνουν όλοι παρανομίες» αναφέρεται στην ανακοίνωση.
4. Αναποτελεσματικότητα του ΕΛΓΑ
Από το 2010, καμία ουσιαστική τροποποίηση στον κανονισμό του ΕΛΓΑ δεν έχει υλοποιηθεί, παρά τις προτάσεις που έχουν κατατεθεί. Οι αλλαγές στις καιρικές συνθήκες καθιστούν αναγκαία την προσαρμογή του κανονισμού και τον εκσυγχρονισμό της διαδικασίας αποζημιώσεων.
5. Έλλειψη εργατών γης
Η δυσκολία εξεύρεσης εργατών, οι υψηλές απαιτήσεις σε ημερομίσθια και η χρονοβόρα διαδικασία αδειών παραμονής δυσχεραίνουν την καλλιέργεια.
6. Μείωση συνδεδεμένων ενισχύσεων
Προϊόντα όπως η βιομηχανική τομάτα, η κορινθιακή σταφίδα και τα εσπεριδοειδή, που αποτελούν τη «καρδιά» της αγροτικής οικονομίας στην Ηλεία, πρέπει να συνεχίσουν να ενισχύονται για την περίοδο 2025-2027. «Εάν δεν ενισχυθούν, πάμε σε οικονομικό μαρασμό με ό,τι συνεπάγεται για την οικονομία του Νομού μας».
Προτάσεις για την ενίσχυση του αγροτικού τομέα
Ο κ. Βαλλιανάτος καταθέτει συγκεκριμένες προτάσεις για την ενίσχυση του αγροτικού κόσμου, οι οποίες περιλαμβάνουν:
7. Ενίσχυση και οργάνωση των Ομάδων Παραγωγών: Προτείνεται η δημιουργία ισχυρών Οργανώσεων Παραγωγών που θα διασφαλίζουν καλύτερη ποιότητα και τιμές προϊόντων, εξυγίανση της αγοράς και ευκολότερη απορρόφηση επιχειρησιακών προγραμμάτων.
8. Ίδρυση Δημοπρατηρίου Αγροτικών Προϊόντων: Παρά τις δεκαετίες υποσχέσεων, η δημιουργία δημοπρατηρίου δεν έχει ακόμα υλοποιηθεί.
9. Λειτουργία του Ινστιτούτου Γεωργικής Έρευνας Κοροίβου: Η επαναλειτουργία του Ινστιτούτου και η σύνδεσή του με την Πανεπιστημιακή Σχολή Γεωπονίας θα ενισχύσει την επιστημονική έρευνα και την αναδιάρθρωση των καλλιεργειών. «Πρέπει να λειτουργήσει και να υπάρχει έρευνα σε επιστημονική βάση με σκοπό την αναδιάρθρωση μέρους των καλλιεργειών και εκμετάλλευση των ιδιαιτέρων κλιματικών συνθηκών που επικρατούν στο Νομό Ηλείας.
Υποτίθεται ότι θα συνδεόταν η λειτουργία του με την Πανεπιστημιακή Σχολή Γεωπονίας στην Αμαλιάδα, αλλά δυστυχώς και αυτή καταργήθηκε και είμαστε εκτός Πανεπιστημιακού χάρτη».
10. Κατάργηση ιστορικών δικαιωμάτων: Να δίνονται επιδοτήσεις μόνο σε όσους καλλιεργούν ενεργά.
11. Απλούστευση στις διαδικασίες δελτίων αποστολής: Ειδικά για προϊόντα όπως η βιομηχανική τομάτα και η κορινθιακή σταφίδα, οι συμβάσεις και οι έλεγχοι πρέπει να είναι πιο ευέλικτοι.
Η ανάγκη για εθνική στρατηγική
Η επιστολή καταλήγει με την ανάγκη χάραξης εθνικής στρατηγικής για τη γεωργία, την κτηνοτροφία και την αλιεία, σε συνεργασία με όλους τους εμπλεκόμενους φορείς.
Ο κ. Βαλιανάτος τονίζει ότι ήρθε η ώρα οι αγρότες να ενωθούν, να οργανωθούν μέσα από ισχυρές Ομάδες Παραγωγών και να διεκδικήσουν το μέλλον τους. Όπως επισημαίνει, «ο αγροτικός τομέας χρειάζεται απλές αλλά ουσιαστικές λύσεις για να αναπτυχθεί και να παραμείνει βιώσιμος»
Όπως υπογραμμίζει χαρακτηριστικά μόνο έτσι θα επιτευχθεί η ποιότητα και η ταυτότητα των προϊόντων, η ικανοποιητική προσφορά και ζήτηση, η καλύτερη πληροφόρηση στην αγορά, οι καλύτερες τιμές για παραγωγό και καταναλωτή αλλά και η εξυγίανση του εμπορικού κυκλώματος.
