Καταλήγει στο συμπέρασμα ότι τα εν λόγω σχέδια έχουν τη δυνατότητα να συμβάλλουν σημαντικά στην επίτευξη των κλιματικών στόχων στον τομέα της γης, με εκτιμώμενο δυναμικό μετριασμού έως και 31 εκατ. τόνους CO2e ετησίως, κυρίως όσον αφορά τη δέσμευση του άνθρακα και τη μείωση των εκπομπών από το έδαφος.
Η αμειψισπορά ή διαφοροποίηση, η επέκταση των καλλιεργειών εδαφοκάλυψης και η μετατροπή σε βιολογική γεωργία είναι οι τρεις γεωργικές πρακτικές που συμβάλλουν περισσότερο στο εκτιμώμενο δυναμικό μετριασμού (συνολικά 78%). Όσον αφορά τα μέσα της ΚΓΠ, τα οικολογικά προγράμματα αντιπροσωπεύουν το 38% του εκτιμώμενου δυναμικού μετριασμού και οι περιβαλλοντικές και κλιματικές δεσμεύσεις στο πλαίσιο της αγροτικής ανάπτυξης το 30%.
Η ανάλυση δείχνει περαιτέρω μια δυνητική θετική συμβολή στην προστασία των υφιστάμενων καταβοθρών άνθρακα 29 εκατ. τόνων CO2e ετησίως στα 19 στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ που καλύπτονται από τη μελέτη. Η στήριξη για τη διατήρηση της βιολογικής γεωργίας αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ (54%) του εκτιμώμενου δυναμικού προστασίας, ακολουθούμενη από τη διατήρηση (ή διαχείριση) των δασών (22%) και την προστασία των βοσκοτόπων (18%).
Πρέπει να σημειωθεί ότι οι δυνατότητες μετριασμού και προστασίας εκτιμώνται σε ετήσια βάση, ώστε να μπορούν να παραδίδονται κάθε χρόνο από το 2023 έως το 2027. Το κατά πόσον οι δυνατότητες αυτές θα αξιοποιηθούν πλήρως και το μέγεθος της συμβολής τους στους κλιματικούς στόχους για το 2030 θα εξαρτηθούν από την τελική απορρόφηση των μέτρων και την ετήσια προσθετικότητά τους και σε σύγκριση με την προηγούμενη περίοδο προγραμματισμού της ΚΓΠ, η οποία δεν είναι δυνατόν να αξιολογηθεί στο παρόν στάδιο.
Η ανάλυση που προκύπτει θέτει ένα σημείο εκκίνησης για την ανάπτυξη περαιτέρω βελτιωμένης μεθοδολογίας με τη χρήση δεδομένων των κρατών μελών σχετικά με την πραγματική υιοθέτηση των μέτρων και ακριβέστερους συντελεστές μετριασμού για τις γεωργικές πρακτικές που λαμβάνουν στήριξη. Από την άλλη, μπορεί να συμβάλει στη μείωση του σημερινού υψηλού επιπέδου αβεβαιότητας στην εθνική απογραφή εκπομπών και απορροφήσεων στον τομέα της γης. Η μελέτη περιλαμβάνει συστάσεις προς τις εθνικές αρχές σχετικά με το θέμα αυτό. Η Επιτροπή εξακολουθεί να συνεργάζεται στενά με όλα τα κράτη μέλη για τη βελτίωση της δράσης, της παρακολούθησης και της υποβολής εκθέσεων σχετικά με τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ και τον μετριασμό της κλιματικής αλλαγής.
Η έκθεση προόδου για τη δράση για το κλίμα του 2024 που δημοσίευσε η Ευρωπαϊκή Επιτροπή τον Οκτώβριο του 2024 έδειξε ότι οι γεωργικές εκπομπές μειώθηκαν κατά 2% μεταξύ 2022 και 2023, διατηρώντας ή αυξάνοντας παράλληλα την παραγωγή τους για να διασφαλιστεί η επισιτιστική ασφάλεια για όλους τους πολίτες της ΕΕ. Συνεχίζονται οι εργασίες για τη συνέχιση της προόδου, ιδίως όσον αφορά τη δέσμευση του άνθρακα.
Τα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ διαθέτουν το 32% του συνολικού προϋπολογισμού της ΚΓΠ σε εθελοντικές δράσεις που προωθούν τους περιβαλλοντικούς, κλιματικούς στόχους και τους στόχους για την καλή διαβίωση των ζώων. Το 35% των γεωργικών εκτάσεων της ΕΕ θα πρέπει να επωφεληθεί από δράσεις τόσο για τη δέσμευση του άνθρακα όσο και για τη μείωση των εκπομπών υποξειδίου του αζώτου. Σημειώνεται επίσης πρόοδος όσον αφορά την προστασία της βιώσιμης διαχείρισης των φυσικών πόρων, με σημαντικές προσπάθειες για την προστασία του εδάφους, με εθελοντικές πρακτικές που καλύπτουν το 47% της γεωργικής γης της ΕΕ. Πέραν της ΚΓΠ, πολλά ταμεία της ΕΕ, όπως το LIFE, το πρόγραμμα «Ορίζων Ευρώπη» (ιδίως η αποστολή «Έδαφος») και το Ταμείο Συνοχής είναι διαθέσιμα για την ενθάρρυνση των απορροφήσεων άνθρακα.
Ιστορικό
Η ΕΕ φιλοδοξεί να καταστεί κλιματικά ουδέτερη έως το 2050. Όλοι οι τομείς πρέπει να διαδραματίσουν τον ρόλο τους, συμπεριλαμβανομένου του γεωργικού και του χερσαίου τομέα, μειώνοντας τις εκπομπές και συμβάλλοντας στην αύξηση των καταβοθρών άνθρακα της ΕΕ (στο έδαφος, στα χαρακτηριστικά του τοπίου κ.λπ.).
Στην πορεία προς το 2050, είναι ζωτικής σημασίας να αξιολογηθεί ο αντίκτυπος των πολιτικών, ώστε τα κράτη μέλη να είναι σε θέση να προγραμματίσουν κατάλληλα μέτρα για να τις θέσουν σταθερά σε τροχιά επίτευξης των κλιματικών στόχων τους.
Η μελέτη που δημοσιεύεται αναλύει τη δυνητική συμβολή 19 στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, που καλύπτουν 18 κράτη μέλη, στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου, στην ενίσχυση των απορροφήσεων άνθρακα και στη διατήρηση των υφιστάμενων αποθεμάτων άνθρακα. Καθιερώνει, για πρώτη φορά, τη σύνδεση μεταξύ των μέσων που σχεδιάζονται στα στρατηγικά σχέδια της ΚΓΠ από τα κράτη μέλη και των δυνατοτήτων μετριασμού τους σε επίπεδο ΕΕ, αλλά δεν λαμβάνει υπόψη τη συμβολή άλλων πολιτικών και μέτρων που εφαρμόζονται στα κράτη μέλη πέραν των στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ, καθώς και τις δυνατότητες μετριασμού και προστασίας τους.
Η διαδικασία εκτίμησης παρέχει κατά προσέγγιση εκτιμήσεις με τα επίπεδα αβεβαιότητας να εξαρτώνται από τις πληροφορίες που είναι διαθέσιμες στα ΕΣΧ, τους εφαρμοζόμενους συντελεστές μετριασμού και τις παραδοχές που γίνονται για την εκτίμηση της έκτασης στην οποία εφαρμόζεται η γεωργική πρακτική.
Τα 18 κράτη μέλη καλύπτουν συλλογικά το 92 % της ευρωπαϊκής χρησιμοποιούμενης γεωργικής έκτασης και καλύπτουν περίπου το 95 % των εκτιμώμενων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου της ΕΕ από τη γεωργία. Τα κράτη μέλη που καλύπτονται είναι η Αυστρία, το Βέλγιο, η Τσεχία, η Δανία, η Φινλανδία, η Γαλλία, η Γερμανία, η Ελλάδα, η Ουγγαρία, η Ιρλανδία, η Ιταλία, η Λετονία, οι Κάτω Χώρες, η Πολωνία, η Πορτογαλία, η Ρουμανία, η Ισπανία και η Σουηδία.
Οι 31 εκατομμύρια τόνοι ετήσιας εκτιμώμενης δυνητικής συνεισφοράς των 19 στρατηγικών σχεδίων της ΚΓΠ κατανέμονται μεταξύ 9 εκατομμυρίων τόνων μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου και 22 εκατομμυρίων τόνων ενισχυμένης παγίδευσης άνθρακα ετησίως. Αυτές οι εκτιμώμενες ετήσιες δυνητικές επιπτώσεις αντιπροσωπεύουν αντίστοιχα το 2,6 % των εκτιμώμενων εκπομπών που δηλώνονται στο πλαίσιο του κοινού μορφότυπου υποβολής εκθέσεων (CRF) της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή (UNFCCC) τομέας 3 – Γεωργία το 2021 για την ΕΕ-18, και το 10,9 % των εκτιμώμενων καθαρών απορροφήσεων που δηλώθηκαν στο πλαίσιο του τομέα 4 – LULUCF της σύμβασης-πλαισίου των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή. Ταυτόχρονα, αντιπροσωπεύουν το 43 % της διαφοράς μεταξύ των επιπέδων εκπομπών του 2021 και του αριθμού που συνδέεται με τη γεωργία για το 2030, και το 56 % της απαιτούμενης αύξησης της δυναμικότητας καταβόθρας για την επίτευξη του στόχου LULUCF 2030, για την ΕΕ-18.
Πηγή: Etheas.gr
